Þjóðviljinn - 12.08.1988, Blaðsíða 4

þJÓÐVILJINN
Málgagn sósíalisma, þjóðfrelsis og verkalýðshreyfingar
Aðgerðir
fyrir hvem?
Samkvæmt bráðabirgðatölum frá félagsmálaráðu-
neytinu hefur um 600 manns verið sagt upp störfum
síðustu tvo mánuði. Þessi tala segir litla sögu ein og sér, -
ekki er skylt að tilkynna ráðuneytinu nema um fjórar
uppsagnir eða fleiri á sama tíma, og upplýsingarnar ber-
ast misvel.
En stöðuna má sjá af því að í fyrra voru tilkynntar
uppsagnir innan við 30, - uppsagnir i júní og júlí hafa því
tvítugfaldast frá því í fyrra. Ástandið gæti átt eftir að
versna mjög, - víða er ekki Ijóst um framtíðina hjá fisk-
vinnslufyrirtækjum nú eftir hásumarið, enda tvístíga
stjórnendur þessar vikurnar og vilja hinkra þangaðtil Ijóst
er hvað kemur útúr skuggaráðuneyti forstjóranna og
efnahagsnámskeiðinu sem Framsóknarflokkurinn stend-
ur fyrir í Nóatúninu.
Þetta er auðvitað váboði, váboði um atvinnuleysi,
samfélagslegan sjúkdóm sem hefur gnagað sig djúpt inn
hjá grannþjóðunum og valdið þar ómældum hörmungum
og hugarangri.
En uppsagnirnar 600 síðustu tvo mánuði eru ekki
nema lítill hluti af þeim spilagaldri sem ríkisstjórn og ráða-
menn í atvinnulífi og peningamálum hafa verið að leggja
fyrir þjóðina undanfarið.
Þarna má líka greina fjölda einstaklinga að sligast
undan afborgunum á lánum sem tekin voru í góðri trú eða
af nauðung, fólk sem vinnur og vinnur á kostnað fjöl-
skyldulífs og eigin heilsu til að mæta óréttlátum kröfum
um arð af fjármagnseign, arð sem ríkisstjórnarflokkarnir
hafa skirrst við að skattleggja þrátt fyrir sjáanlegan stór-
halla á ríkissjóði.
Þarna er líka fjöldi fyrirtækja og feta krappt einstigi
þarsem ekkert má útaf bregða eigi að forðast opinbert
gjaldþrot eða dulið gjaldþrot með yfirtöku eða sölu langt
undir eðlilegu verði, meðan sérstökum vildarvinum í við-
skiptaráðuneytinu og bönkunum er úthlutað erlendu fjár-
magni í stíl við það pólitíska skömmtunar- og haftakerfi
sem einusinni var kjarninn í tvíveldi Framsóknar- og
Sjálfstæðisflokks.
Kröfur um breytta efnahagsstjórn hljóma hvaðanæva,
og það er tímanna tákn að boðberar markaðsstjórnar í
samfélaginu, postular vaxtafrelsis og peningavalds í ráð-
herrastólunum treysta sér ekki lengur til að segja að
björgunin sé hinumegin við hornið.
Á vegum ríkisstjórnarinnar, einstakra stjórnarflokka
eða einstakra ráðherra eru nú í gangi ýmsar nefndir og
hópar, - og til þeirra virðist borið svo mikið traust að
forsætisráðherrann er farinn til Flórída með viðkomu í
Washington.
Það er afar athyglisvert að líta grannt á samsetningu
hópanna sem eiga að bjarga okkur uppúr öldudalnum.
Það fyrsta sem menn reka augun í, núna rétt eftir Os-
lóarför 800 kvenna á jafnréttisráðstefnu er að aðeins
körlum er ætlað að móta þær aðgerðir sem ríkisstjórnin
ætlar að demba yfir vinnustaðina og heimilin.
Það er ekki síður athyglisvert að í hópnum sem Þor-
steinn Pálsson fól að móta handa sér stefnu í efnahags-
málum eru fimm forstjórar og einn löggiltur endurskoð-
andi. Þar er ekki einn einasti fulltrúi launafólks. Efna-
hagsstefnan kemur launafólki greinilega ekki við.
Og það er auðvitað bara í beinu framhaldi af kreddunni
í peningamálum síðustu ár að í samráðshópi Jóns Sig-
urðssonar um verðbólgu og vexti eru bara fulltrúar frá
bönkunum og verðbréfasjóðunum og fjármagns-
eigendunum. Þar er enginn fulltrúi þeirra sem skulda, - til
dæmis atvinnufyrirtækja eða húsbyggjenda. Þeim kemur
peningastefnan greinilega ekki við.
-m

Morgunblaðið/R»gTi»r AieUaon
!>or«*inn Piluon, [oiwúrilhim Uland., og Hooald Roagan. BandaHIÚa/orwU. gongo Úl Úr HvlU húainn að loknmn fundi þeirra.
Heimsókn Þorsteins Pálssonar forsætisráðherra til Washington:
Reagan segir fríverslun
milli ríkjanna mögnlega
Forsætísráðherra segir að ekki sé verið að ræða um fríverslunarsamning
Wuhington. Fri ÓU Bimi KAnuyni. ír*tUritam Morgnnbtaðrin*. _ # __ __
Andfréttir
frá Washington
Pegar lítið er að gerast í
heiminum grípa ritstjórar blaða
stundum til þess ráðs að búa til
svonefndar andfréttir. Pá er
eitthvað stórvægilegt og mikil-
fenglegt gefið til kynna í rosafyr-
irsögn, sem síðan er tekið aftur í
undirfyrirsögn eða í fréttinni
sjálfri. Eins og þegar blaðið Tím-
inn á dögunum sló því upp með
nokkru stærilæti („Tíminn fylgist
vel með öllum stórtíðindum í
fortíð nútíð og framtíð"), að lík-
lega væri til gata í Genúa á Ítalíu
sem héti í höfuðið á Sturlu Sig-
hvatssyni Rómarfara. En gat þess
svo aftarlega í klausunni að
skoðun málsins benti til þess að
lítið sem ekkert renndi stoðum
undir þennan íslenska grun.
Maður gæti svo haldið, að
heimsókn Þorsteins Pálssonar
forsætisráðherra til Washington
yrði velkomin uppákoma í eilífu
fréttahungri blaða, ekki síst á
sumardögum. En það ætlar ekki
að rætast. Ef skoðað er Morgun-
blaðið í gær, þá finnst lesandan-
um óneitanlega, að allt það mikla
pláss sem undir heimsókn Þor-
steins til Reagans er Iagt sé ekki
annað en ein stór og samfelld
andfrétt.
Hvernig frétt
verður til
Á forsíðu blaðsins er því t.d.
slegið upp að „Reagan segir frí-
verslun milli ríkjanna mögu-
lega“. Þessi rosafrétt er svo tekin
aftur í undirfyrirsögn í næstu línu
fyrir neðan - en þar er þess getið
að „Forsætisráðherra segir að
ekki sé verið að ræða um fríversl-
unarsamning“.
Semsagt: frísverslunarsamn-
ingur er mögulegur - en barasta
ekkert á dagskrá. Fréttin er
reyndar til orðin af tilviljun að þvi
er best verður séð. Fréttaritara
Morgunblaðsins datt í hug að
spyrja Reagan um fríverslunar-
samning. Sjónvarpsútsending frá
þeim blaðamannafundi sýndi, að
Reagan hafði alls ekki hugleitt
það mál, en með því hann er gam-
all refur í umgengni við fjölmiðla,
þá lét hann slag standa og sagði:
Ókei, því ekki það strákar? Allt í
lagi að skoða það.
Ég hefi
trú á því...
Með þessum hætti verður svo
aðaluppsláttur Morgunblaðsins
til. Og þegar maður skoðar aðrar
fréttir blaðsins af heimsókninni,
þá skilur maður hvað klukkan
slær: það er ekkert annað bita-
stætt, það er ekkert að segja frá. .
Gesturinn og gestgjafinn eru
kurteisir og kyssa alla fyrir allt.
Og a bupp. Fyrirsagnir fréttanna
segja sína sögu. Það var „ekki
rætt um friðarstofnun í Reykja-
vík“ segir ein þeirra og er látið að
því liggja að hugmyndin um slíka
stofnun sé einkamál Steingríms
Hermannssonar sem Reagan
forseti kannist ekkert við. Önnur
stór fyrirsögn tilkynnir Iesendum
Morgunblaðsins að „Viðskipta-
viðræður eru líklegar eftir
heimsóknina". Den tid den sorg,
semsagt.
1 þeirri frétt er reyndar að finna
átakanlega spaugilegt dæmi um
það hve litlu hinn íslenski Vöggur
verður feginn í samtölum sínum
við forseta öflugasta ríkis heims.
Þorsteinn Pálsson segir við frétta-
mann Morgunblaðsins, að það
hafi verið fróðlegt að heyra Re-
agan gera grein fyrir afvopnun-
armálum og kafar forsætisráð-
herra síðan djúpt í hug sér og
kemur upp úr kafinu með þennan
nýstárlega lærdóm hér:
„Ég hef trú á því að stórveldin
séu í alvöru að leita lausnar á
þessum málum.“
En kannski er það brýn nauð-
syn að forsætisráðherra segi þetta
við lesendur Moggans, því þeir
gætu oftar en ekki haldið af skrif-
um blaðsins, að Gorbatsjov
meini ekki orð af því sem hann
um afvopnunarmál segir. Nú hef-
ur Þorsteinn Pálsson hinsvegar
fengið það „beint úr hestsins
munni“ að þetta sé alvörumál á
báða bóga. Kannski var ekki til
einskis farið til Washington?
Blómkálshaus
og bókargjöf
En semsagt: Hvað sem líður
auknum skilningi formanns Sjálf-
stæðisflokksins á alþjóðamálum,
þá virðist fátt hafa gerst í heim-
sókn hans að því er varðar sam-
skipti íslands og Bandaríkjanna.
Nema kannski helst prófun á
þessari mataruppskrift hér:
„Köld spínatsúpa með krabb-
akjöti og lambakótilettur með
grænmeti, sérstaklega matreidd-
ar með blómkálshaus voru í aðal-
rétt í hádegisverði sem Ronald
Reagan Bandaríkjaforseti hélt
fyrir Þorstein Pálsson forsætis-
ráðherra og fylgdarlið. í eftirrétt
var rauðvínsískrap með perum.
Að sögn viðstaddra var andrúm-
sloftið afslappað og skemmtilegt
yfir borðhaldinu."
Þetta er bæði gott og fagurt og
uppörvandi að íslenskir hrökkva
ekki upp af standinum í stressi í
fínu húsi. En semsagt: frétt dags-
ins er enn ófundin. Nema hún
skyldi vera þessi klausa hér:
„Ronald Reagan Bandaríkja-
forseti færði Geir H Haarde, al-
þingismanni og fylgdarmanni for-
sætisráðherra, sjálfsævisögu sína
að gjöf í Hvíta húsinu í gær. Ævi-
sagan kom fyrst út árið 1965, en
eintakið sem Geir fékk að gjöf er
prentun frá 1981. Innan á kápu er
bókin merkt Ronald Reagan, en
bókin heitir: „Hvar er hinn helm-
ingurinn af sjálfum mér?““
Og væri ekki úr vegi að skjóta
þessari bráðskemmtilegu frásögn
ínn í Heljarslóðarorrustu og bæta
við í sama dúr: Mælti Ronni svo
um, að Geir yrði ekki bókarlaus
meðan hann ætti bókina.... ájj
Þjóðviljinn
Síðumúla 6 ■ 108 Reykjavík
Sími 681333
Kvöldsími 681348
Utgefandi: Utgáfufélag Þjóðviljans.
Rit8tjórar: Árni Bergmann, MörðurÁrnason, ÓttarProppé.
Fréttastjóri: Lúðvík Geirsson.
Blaðamenn: Guðmundur Rúnar Heiðarsson, Hjörleifur
Sveinbjörnsson, KristóferSvavarsson, Magnfríður Júlíusdóttir,
Magnús H. Gíslason, Lilja Gunnarsdóttir, Ólafur Gíslason, Ragnar
Karlsson, Sigurður Á. Friðþjófsson, Stefán Stefánsson (íþr.), Sævar
Guðbjörnsson, Tómas Tómasson, Þorfinnur ómarsson (íþr.).
Handrita- og prófarfcaiestur: Elías Mar, Hildur Finnsdóttir.
Ljósmyndarar: Einar Ólason, Sigurður Mar Halldórsson.
Utlitsteifcnarar: Kristján Kristjánsson, Kristbergur ó. Pétursson
Framkvæmdastjóri: Hallur Páll Jónsson.
Skrifstofu8tjóri: Jóhanna Leópoldsdóttir.
Skrlfstofa: Guðrún Geirsdóttir, Kristín Pétursdóttir.
Auglýsingastjóri: Olga Clausen.
Auglýsingar: Guðmunda Kristinsdóttir, Unnur
Agústsdóttir, Sigurrós Kristinsdóttir.
Símavarsla: Sigríður Kristjánsdóttir, ÞorgerðurSigurðardóttir.
Bílstjórl: Jóna Sigurdórsdóttir.
Utbreiðslu- og afgreiðslustjórl: Björn Ingi Rafnsson
Afgreiðsla: Halla Pálsdóttir, Hrefna Magnúsdóttir.
Innheimtumenn: Katrín Bárðardóttir, ÓlafurBjörnsson.
Utkeyrsla, afgreiðsla, ritstjórn:
Síðumúla 6, Reykjavík, símar: 681333 & 681663.
Auglýsingar: Síðumúla 6, símar 681331 og 681310.
Umbrotog setning: Prentsmiðja Þjóðviljans hf.
Prentun: Blaðaprent hf.
Verð í lausa8Ölu: 70 kr.
Helgarblöð: 80 kr.
Áskriftarverð á mánuði: 800 kr.
4 SÍÐA - ÞJÓÐVILJINN - NÝTT HELGARBLAÐ