Þjóðviljinn - 12.08.1988, Side 5

SAGA ÚR DAGLEGA UFINU
Fjölskylda borin út. Neitaði að borga leigu fyrr en húseigandi hafði bætt þeim eignatjón
vegna leka. Leigusali ífullum rétti og vill taka tryggingargjald upp íógreidda leigu og tjón
sem hann telur leigjendur ábyrga fyrir. Leiga 37.500 kr. fyrir 49 fermetra. íbúðin „léleg“ að
mati heilbrigðiseftirlits.
Leigjandamarkaðurinn á ís-
landi hefur löngum þótt erfiður,
en sennilega hefur hann sjaldan
verið erfiðari en nú um stundir.
Skortur er á leiguhúsnæði, leiga
oft himinhá miðað við greiðslu-
getu fólks og nú eru Leigjanda-
samtökin búin að geispa golunni.
Leigjendur standa því oft höllum
fæti ef snurða hleypur á þráðinn
milli þeirra og leigusala og getur
þekkingarskortur á leigulögum
oft komið sér illa, sérstaklega ef
um er að ræða leigusala sem
„standa fast á rétti sínum“ í við-
skiptum.
Þau Sigríður Vilhjálmsdóttir
og Baldvin Sigurðsson leigðu í
vetur kjallaraíbúð að Grenimel
9, og bjuggu þar ásamt barni sínu
fram til annars ágústs sl. Þá voru
þau borin út. íbúðin sem er 49
fermetrar og var leigð á 37 þús-
und og fimmhundruð krónur á
mánuði, er bæði lítil, lek og
óþétt. Heilbrigðiseftirlitið hafði
farið fram á að leigusali gerði
endurbætur á húsnæðinu, eftir að
hafa skoðað íbúðina, vegna
kvartana sem ítrekað höfðu bor-
ist frá leigjendum. Ástæða þess
að fjölskyldan var borin út var sú,
að þau neituðu að greiða leigu,
fyrr en að húseigandinn, Halldór
Hjálmarsson hafði greitt þeim
tjón sem þau urðu fyrir eftir að
vatn hafði ítrekað lekið inn í íbúð
þeirra og eyðilagt m.a. 64 hljóm-
plötur, stól, ljósmyndir og fleira
smálegt. Meta leigjendurtjónið á
um 80 þúsund. Lekinn kom af
efstu hæð hússins.
Myglan skreið
undan málningunni
Þar varð þeim Sigríði og Bald-
vin á í messunni, lagalega séð,
þar sem lögin kveða svo á að við
leigusamning skuli staðið og leiga
skuli greidd. Atriði eins og vatns-
skaði frá íbúð leigusala, sem
leigusali neitar að bæta er alls
óskylt mál. Því virðist lítill vafi
leika á að leigusali var í laga-
legum rétti, þegar hann ákvað að
bera leigjendur sína út á götu.
Leigusalinn Halldór Hjálmars-
son, sem sjálfur býr að Grenimel
9, leigir þar út nokkrar íbúðir,
þrjár álíka stórar íbúðir í kjallara
og íbúðir í risi. Þegar þau Sigríður
og Baldvin fluttu inn í nóvember
sl. voru þau á götunni og töldu sig
ekki hafa annarra kosta völ.
„íbúðin virkaði ekki svo illa þeg-
ar við fluttum inn. Hún var að
vísu lítil, en nýlega máluð. Fljót-
lega fór þó að kárna gamanið
þegar myglan fór að skríða undan
málningunni á veggjunum í bað-
herberginu. Það var gömul kola-
kompa eða eitthvað álíka við
hliðina á eldhúskróknum og þar
lak vatn niður og frá útihurðinni
inn ganginn var stöðugur trekk-
ur. Það var bara einn ofn fyrir
ganginn, eldhús, stofu og bað.
Barnaherbergið var sem betur fer
með ofni, en hins vegar er það
svo lítið að varla er hægt að kalla
það herberbergi, kompa væri nær
lagi,“ sagði Sigríður. Sagði Sig-
ríður að þau hefðu sett sig í sam-
band við heilbrigðiseftirlitið í
desember, en fengið þau svör að
skoðunar væri ekki þörf, þar sem
skýrsla lægi fyrir vegna kvartana
frá fyrri leigjendum. Þau höfðu
þó ítrekað samband við
Heilbrigðiseftirlitið, sem sendi
skoðunarmann í aprflbyrjun.
Þann 25. komu þeir Hróbjartur
Lúthersson skoðanafulltrúi og
Kormákur Sigurðsson, deildar-
stjóri hjá Heilbrigðiseftirlitinu
svo aftur í skoðunarleiðangur og
gáfu þá Halldóri Hjálmarssyni
þrjá mánuði til að lagfæra bað-
herbergið, gang og forstofu og
mála þar m.a. og loka leka í fyrr-
nefndri kolageymslu. Áður en
þessir þrír mánuðir voru liðnir,
hafði Halldór látið bera leigjend-
ur sína út. Heilbrigðiseftirlitið
hefur enn ekki athugað hvort um-
beðnar lagfæringar hafa verið
gerðar á íbúðinni, en að sögn
Hróbjarts Lútherssonar verður
það væntanlega gert í næstu viku.
Útburður
eftir sumarfrí
„Þegar við fluttum inn, var
ákveðið að við greiddum svokall-
að tryggingargjald og var það um
95 þúsund krónur. Við þurftum
að taka lán til að kljúfa það og
fyrstu leiguna að auki. Nú neitar
leigusalinn að láta tryggingarféð
af hendi, þar sem hann vill meina
að við skuldum honum tvær
leigur, auk einhverra skemmda á
íbúðinni, m.a. á teppum. Við
teljum hins vegar að hann skuldi
okkur fé, vegna vatnsskaðans
sem m.a. skemmdi teppin. Hall-
dór hefur hins vegar ekki verið til
viðtals um það. En eftir að hafa
rætt við lögfræðing, þá virðist
sem málshöfðun af okkar hálfu
yrði það dýr og tímafrek, að hann
ráðlagði okkur að gleyma mál-
inu. Þetta kemur okkur mjög illa
og okkur finnst þetta óréttlátt.
Þau Sigríður og Baldvin
neituðu að greiða júní-Ieiguna
eftir vatnsskaðann í maí. í júní
fóru þau síðan í sumarfrí, en þeg-
ar þau komu aftur beið eftir þeim
útburðartilkynning frá borgarfó-
geta. „Þegar við komum til borg-
arfótgeta og sögðum að við kæm-
um vegna útburðarmáls á Greni-
mel 9, vorum við spurð hvort það
væri út af íbúa á efstu hæðinni. Þá
var svipað mál þar í gangi. Okkur
var síðan gert að fara úr íbúðinni,
sem við gerðum í byrjun ágúst,“
segir Sigríður.
Það kann að hafa áhrif á gang
þessa máls, að tryggingafélagið
sem Halldór á í viðskiptum við,
neitar alfarið að greiða honum
tjónið þar sem Halldór hefur ekki
greitt iðgjald í lengri tíma og er
kominn á svartan lista skv. upp-
lýsingum tryggingafélagsins. Því
fá leigjendur ekki skaðann bætt-
an í gegnum tryggingarnar eins
og annars hefði verið, heldur
þurfa að eiga við leigusalann
beint.
Trekkurinn ekki
meiri en gerist og
gengur
Halldór Hjálmarsson, sagði í
samtali við Þjóðviljann að
leigumálið og hugsanlegt bóta-
mál leigjanda vegna vatnsskaða
væru tvö óskyld mál. „Þau fengu
umsögn heilbrigðseftirlitsins
vegna þess að þau voru að sækja
um Verkamannabústaði. Það var
gert við lekann í kolakompunni
og trekkurinn í ganginum er ekki
meiri en gerist og gengur. Mygl-
una á veggnum í baðherberginu
mátti auðveldiega þvo af með
klór.Ef þau telja sig eiga bóta-
kröfu á mig, þá sækja þau það
mál og ég borga auðvitað, ef
þannig æxlast. Ég skil það að það
getur reynst erfitt fólki að borga
leigu, sérstaklega ef hún er há
eins og hjá mér. En ég hef mínar
fjárskuldbindingar líka,“ sagði
Halldór. íbúðaeign hans væri að
verðmæti um 20 milljónir og af
því skuldaði hann enn um 5
milljónir. „Leigutekjur af þrem-
ur fjórðu hlutum leiguhúsnæðis-
ins fara beint í vexti og afborganir
af þessum ógreidda fjórðungi
húseignarinnar," sagði Halldór.
Sagði Halldór að samkvæmt mati
úttektarmanns væru teppi ónýt,
en þau væru tveggja ára gömul og
gat væri á útidyrahurð og þetta
væri skaði upp á tæp sjötíu þús-
und. Hann viðurkenndi hins veg-
ar að íbúðin hefði ekki verið
skoðuð af úttektarmanni þegar
fólkið flutti inn, en þá hefðu allir
verið ánægðir með hana, enda
hefði hún verið nýuppgerð.
Þjóðviljinn hafði samband við
Sólveigu Kristjánsdóttur, á skrif-
stofu Húseigandafélagsins og
spurðist fyrir um hvort hægt væri
að gera kröfu á leigjendur vegna
áætlaðs tjóns af þeirra völdum,
þegar ekkert mat hafi verið gert á
íbúðinni þegar leigjendur fluttu
inn. Sagði Sólveig það af og frá að
slíka kröfu væri hægt að gera-
.„Við ráðleggjum alltaf aðilum
að láta löggilta skoðunarmenn
gera úttekt á húsnæðinu, bæði
þegar fólkið flytur inn og svo aft-
ur út. Annars er ómögulegt að
segja til um hvað er hverjum að
kenna. Við hjá Húseigandafé-
laginu ráðleggjum einnig alltaf
okkar félagsmönnum að leita
sátta komi upp deilumál og við
ráðlögðum Halldóri það einnig í
þessu tilfelli,“ sagði Sólveig.
Þau Sigríður og Baldvin telja
sig ekki bera ábyrgð á skemmd-
um á útihurð, en viðkenna að
teppi séu illa farin, enda erfitt um
vik að komast hjá sliti þegar not-
að gólfpláss væri svona lítið. Hins
vegar verði að meta eðlilegt slit,
miðað við hvernig ástandið var
þegar flutt var inn. Því má bæta
við að Halldór Hjálmarsson
sagðist hafa í huga að ná sam-
bandi við foreldra eins þeirra
leigjanda sem leigðu íbúðina á
undan þeim Sigríði og Baldvini,
með hugsanlegar bætur vegna
skemmda sem hann telur þá
leigjendur hafi valdið, í huga.
„Því er oft haldið fram að
leigjendur hafi svo mikinn rétt.
En mér virðist að þegar slær í
brýnu, sé sá réttur nánast eng-
inn,“ sagði Sigríður Vilhjálms-
dóttir. „Það er mjög erfitt og van-
þakklátt að vera leigusali í dag,“
sagði Halldór Hjálmarsson.
- phh.
Sigríður Vilhjálmsdóttir: „Okkur leist nokkuð vel á íbúðina sem var nýmáluð. En þegar myglan fór að koma
út úr veggnum, hætti okkur að lítast á og töluðum við heilbrigðiseftirlitið. Það liðu þrir mánuðir þar til þeir
komu, vegna þess að þeir höfðu fengið kvörtun frá fyrri leigjendum líka. Síðan gáfu þeir þriggja mánaða
frest til lagfæringa. Þeir voru ekki komnir aftur þegar okkur var hent út.“
NÝTT HELGARBLAÐ - ÞJÓÐVILJINN - SÍÐA 5