Þjóðviljinn - 12.08.1988, Síða 7

Verðjöfnunar-
sjóður fasteigna
Sjóður sem kaupir og selur miðað við
markaðsástand. Aukning leiguhúsnœðis
„Jafnvel á stöðum, þar
sem atvinnuástand er gott
og eftirspurn eftir íbúðar-
húsnæði mikil, óttast fólk
að það geti tapað miklum
fjármunum og jafnvel orðið
gjaldþrota ef það kaupir
eða byggir íbúðarhúsnæði
og neyðist svo til að selja
aftur á verði sem gæti verið
miklu lægra en nemur áhvíl-
andi skuldum.“ Þannig
mæltist Þórði Skúlasyni
varaþingmanni Norður-
landskjördæmis vestra á
fundi í efri deiid alþingis í
nóvember 1986.
Og hann bætti við: „Fólk, sem
af einhverjum ástæðum þarf að
selja íbúðir sínar, getur ekki selt
og er raunar bundið í átthaga-
fjötra vegna þess að það fær ekki
viðunandi verð fyrir eignir
sínar.“
Þórður var að mæla fyrir
breytingum á lögum um Húsnæð-
isstofnun ríkisins, að bætt yrði við
lögin kafla um svokallaðan Verð-
jöfnunarsjóð fasteigna. Hlutverk
sjóðsins skyldi vera að aðstoða
sveitarfélög við að hafa jákvæð
áhrif á verðlag íbúðarhúsnæðis,
stuðla að jafnara og stöðugra
markaðsverði og auka framboð á
leiguhúsnæði. Sjóðurinn skyldi
kaupa og selja fasteignir og hafa
með því áhrif á markaðsverð,
auglýsa og selja íbúðir á þeim
svæðum þar sem markaðsverð
væri hátt en kaupa eignir og auka
með því eftirspurn þar sem mark-
aðsverð væri lágt. Húseignir í
eigu sjóðsins skyldu leigðar út.
Þetta mun vera eina tillagan
sem komið hefur fram um mark-
vissar aðgerðir ríkisins til að hafa
áhrif á fasteignaverð.
í greinargerð með frumvarp-
inu var gert ráð fyrir að verð fast-
eigna, sem sjóðurinn keypti eða
seldi, færi aldrei upp fyrir 90% af
áætluðu endurstofnverði að
teknu tilliti til afskrifta. Verð á
húsnæði yrði því áfram nokkuð
breytilegt eftir stöðum en munur-
inn á milli staða yrði verulega
minni.
Þingmenn efri deildar sam-
þykktu samhljóða að vísa frum-
varpinu til nefndar milli um-
ræðna. Þar sofnaði það svefnin-
um langa.
ÓP
lega örvæntingu og gefa húsin sín
til þess eins að komast í burtu,“
sagði Sigurbjörn. „Ástandið er
reyndar þannig hérna í dag að
það erfitt að fá fólk í vinnu."
Sigurbjörn rekur ekki fast-
eignasölu en hjálpar stundum til
við skjalagerð og veitir aðra að-
stoð við húsasölu. Hann var held-
ur tregur til að gefa upplýsingar
um verð á fasteignum á Hvols-
velli. Hann sagði þó frá því að
nýlega hefði verið selt u.þ.b. 15
ára 150 fermetra einbýlishús með
50 fermetra bflskúr. Það hafi far-
ið á 4 miljónir og allt verið greitt á
árinu. Auðheyrt var að Sigur-
björn taldi þetta allgóða sölu.
Hjá Fannbergi sf á Hellu er
stunduð fasteignasala. Þar feng-
ust þær upplýsingar að algengt
verð á einbýlishúsum í þorpum í
Rangárvallasýslu væri á bilinu 3,5
til 5 miljón krónur. Nauðsynlegt
væri að skoða hvert tilfelli fyrir
sig, oft væru hús ekki fullfrá-
gengin, kannski ómúruð að utan
eða að ekki væri búið að ganga
frá í bflskúr. Allmörg hús væru til
sölu en ekki mikil hreyfing í fast-
eignaviðskiptum.
Á Sauðárkróki er talið að verð
á íbúðarhúsnæði sé allhátt miðað
við það sem algengast er utan
Reykjavíkursvæðisins. „Bæjar-
sjóður er nýbúinn að kaupa hús
með tveimur litlum íbúðum, 2ja
og 3ja herbergja," sagði Snorri
Björn Sigurðsson bæjarstjóri.
„Þetta er að stofni til gamalt hús
sem hefur verið byggt við, ætli
yngri íbúðin sé ekki um 30 ára.
Fyrir þetta borguðum við 4,3
miljónir."
Ágúst Guðmundsson hjá Út-
gerðarfélagi Skagfirðinga hefur
annast fasteignasölu fyrir marga
Sauðkræklinga. „Þetta eru ekki
stöðugar sölur," sagði Ágúst, „en
þó alltaf ein og ein.“ Hann upp-
lýsir að algengast er að útborgun
sé 65% og að eftirstöðvar séu oft
verðtryggðar og greiddar á 3
árum. Nýlega seldist á Sauðár-
króki 20 ára einbýlishús, 120
fermetrar með bflskúr, á 6,3 milj-
ónir. Annað helmingi yngra og
með tvöföldum bílskúr fór á 6,1
miljón. Raðhús með 5 herbergja
íbúð fór á 4,5 miljónir.
„Það er ekki mikið um að nýleg
hús eða íbúðir gangi hér kaupum
og sölum,“ upplýsir Þorvaldur
Jóhannsson bæjarstjóri á Seyðis-
firði. „en það er dálítið um að
menn séu að kaupa mjög gömul
hús og gera þau upp, henda kann-
ski svona miljón í endurbætur til
viðbótar við kaupverðið og hafa
þá ágætis íbúð.“ Hann upplýsir
að að minnsta kosti 3 nýlegar
íbúðir séu til sölu en að lítið virð-
ist ganga. „Hér seldist í vor efri
hæð í tvíbýlishúsi á 2,5 miljónir.
Settar voru 3,5 miljónir á eina,
nokkuð stóra íbúð, hún hreyfist
ekki.“
Á Siglufirði hefur ekki verið
mikið um að vera á fasteigna-
markaðnum að undanförnu. „En
verðið er á uppleið," segir Þráinn
Sigurðsson tæknifræðingur, „og
hér er verið að byggja nokkur hús
á nýju byggingarsvæði. Fyrir ekki
mjög löngu var selt hér allstórt
nýlegt einbýlishús á 4,5 miljón-
ir.“
Axel Axelsson bókhaldari tel-
ur einnig að húsasölur á Siglufirði
hafi ekki verið margar síðustu
mánuðina; man þó eftir lítilli
íbúð sem fór ódýrt, á 1.750.000.
Á síðasta ári var selt mjög stórt
og veglegt raðhús á 5 miljónir.
Það hefði verið unnt að selja á 9 -
10 miljónir á höfuðborgarsvæð-
inu.
ÓP
NÝTT HELGARBLAÐ - ÞJÓÐVILJINN - SÍÐA 7
Jafn dýrt að byggja
utan Reykjavíkur
Oftgleymist að verðleggja eigin vinnu. Er algengara aðfresta lokafrá-
gangi úti á landi? Vístöluhúsið komið í 10,6 miljónir
Hvað kostar að byggja í
dag? Það er sjaldnast að
venjulegur húsbyggjandi
reikni það nákvæmlega,
einkum er það eigin vinna
sem hann vanreiknar. Ekki
er fátítt að menn flytji inn í
hús án þess að vera búnir
að fullgera þau og kostnað-
ur vegna lokafrágangs fell-
ur þá til á löngum tíma. „Mig
vantar miljón til að komast
inn,“ segir húsbyggjandi en
þyrfti kannski þrisvar sinn-
um meira til að fullgera hús
og lóð.
Því er stundum haldið fram að
ekki sé unnt að bera saman bygg-
ingarkostnað á höfuðborgar-
svæðinu og utan þess án þess að
taka tillit til mismunandi að-
stæðna. Það sé ekki nóg með að
lóðir séu svo dýrar í Reykjavík,
heldur fáist þar ekki iðnaðar-
menn nema með yfirborgunum,
þess vegna sé miklu ódýrara að
byggja úti á landi.
Aðrir telja samanburðinn ekki
raunhæfan vegna þess að bygg-
ingarkostnaður sé miklu meiri úti
á landsbyggðinni. Gatnagerðar-
gjöld séu víða ekki svo langt
undir því sem tíðkast á Reykja-
víkursvæðinu og ofan á verð á
byggingarefni leggist flutnings-
kostnaður. Úrval af bygginga-
refni sé miklu minna; menn
kaupa t.d. ákveðna gerð af
hreinlætistækjum ekki vegna
þess að hún sé ódýrsut heldur
vena þess að það fékkst ekkert
annað í kaupfélaginu. Oft þurfi
svo að fá iðnaðarmenn, t.d. múr-
ara, úr öðrum byggðarlögum og
það geti orðið æði kostnaðar-
samt.
Lóöargjöld
Lóðargjöld (gatnagerðar-
gjöld) í Reykjavík eru nú að lág-
marki 1.138.261 kr. fyrir einbýlis-
hús og er þá reiknað með 650
rúmmetra húsi eða u.þ.b. 210
fermetrum. Víða úti á landi eru
gatnagerðargjöldin greidd í
tvennu lagi, A-hluti þegar byggt
er en B-hluti þegar gatan er mal-
bikuð. Gjöldin eru misþung eftir
sveitarfélögum en ekki er óal-
gengt að A- og B-hlutinn séu
samanlagðir upp undir 600 þús-
und krónur fyrir 200 fermetra
einbýlishús, eða um helmingi
minni en á Reykjavíkursvæðinu.
Vísitöluhúsið
Rannsóknastofnun byggingar-
iðnaðarins birtir reglulega bygg-
ingarkostnað svokallaðs vísitölu-
húss og vísitöluíbúðar. Þar er
reiknað lið fyrir lið hvað kostar
að byggja á Reykjavíkursvæðinu
og við það miðað að hvert hand-
arviðvik og hvert efnissnitti sé
greitt fullu verði. Gatnagerðar-
gjöld og öll tengigjöld eru með-
reiknuð en ekki er reiknað með
neinum fjármagnskostnaði.
Vísitöluhúsið er 142 fermetra
einbýlishús með 60 fermetra bfl-
skúr. í því eru 4 svefnherbergi, 2
samliggjandi stofur og sjónvarps-
herbergi. í bílskúrnum er föndur-
herbergi og geymsla. Móti suðri
er sólgarður og búið er að ganga
frá lóðinni. Þetta er býsna gott
hús en þó ekki nein höll á nútíma-
mælikvarða.
í dag kostar vísitöluhúsið rúm-
ar 10,6 miljónir.
Á samsvarandi máta er einnig
fylgst með byggingarkostnaði á
blokkaríbúð. Miðað er við enda-
stigahús með 10 íbúðum mismun-
andi stórum. Nú er byggingark-
ostnaður í slíku húsi talinn vera
12.776,15 kr. á rúmmetra og
byggingarkostnaður alls stiga-
hússins rúmar 36 miljónir.
Hundrað fermetra íbúð gæti því
kostað 4,5 miljónir.
Þetta verð er tæpast yfir mark-
aðverði því að á Seltjarnarnesi er
nú verið að selja nýjar blokkar-
íbúðir tilbúnar undir tréverk með
frágenginni lóð. Þriggja her-
bergja íbúð um 86 fermetrar er
seld á rúmar 4,7 miljónir króna.
Þegar allt
er greitt
Utan höfuðborgarsvæðisins er
ekki algengt að byggingarverk-
takar byggi íbúðir sem þeir selja
algerlega tilbúnar og með fullf-
rágenginni lóð. Það gerist einna
helst þegar um er að ræða bygg-
ingu á svokölluðum félagslegum
íbúðum, t.d. verkamannabústöð-
um, enda er ekki fátítt að menn
verði þá hissa á háum bygging-
arkostnaði. f slíkum tilfellum er
búið að verðleggja hvert handar- i
viðvik við bygginguna.
Á Seyðisfirði er nú verið að [
selja nýja verkamannabústaði og
standa 3ja herbergja íbúðir í um l
5,8 miljónum króna en 4ra her- j
bergja kosta um 7 miljónir. Bygg-
ing verkamannabústaða þar of I
víða annars staðar úti á landi hef- |
ur síður en svo reynst ódýrari en á \
höfuðborgarsvæðinu. Ætla m. ■
að hið sama gildi um byggingar’ • j
ostnað hins venjulega húsbyg- \
gjanda. Ó? í