Þjóðviljinn - 12.08.1988, Page 19

liðinu. Þar lærði maður
heilmargt. Þar var boxmót á
hverjum laugardegi - ekki bara á
einum stað heldur mörgum stöð-
um. Bretarnir voru einnig fyrir
boxið, en þeir höfðu svo slaka
aðstöðu til æfinga og keppni.
Kaninn dreif strax í því að reisa
íþróttasali út um allt. Ég sótti um
leyfi til amerísku herstjórnarinn-
ar til að fá að æfa með hernum
inni á Hálogalandi. Þar æfði ég
með þeim í heilan vetur 1943 og
1944. Ég var sá eini sem æfði með
þeim.
Þeir voru með fullt af topp
mönnum - atvinnumönnum - og
þeir höfðu viðurkennda hnefa-
leikaþjálfara frá Bandaríkjun-
um. Þeir héldu allar reglur og
fautaskapur þekktist ekki. Þeir
voru stífir á því að boxa bara
þrjár lotur og leikir voru stöðvað-
ir kæmi eitthvað fyrir. Ég boxaði
mikið fyrir þá á sýningum. Það
mátti ekki keppa við hermenn á
stríðstímum - ég held það hafi
verið lög hjá þeim.
Ég minnist til dæmis eins atviks
frá þessum tíma sem töluvert haf-
arí og blaðaskrif urðu útaf. Þá var
hér uppi hermaður- Englending-
ur, sem var meistari yfir Atlants-
hafsflota Breta. Bretarnir fengu
að æfa nokkuð hjá mér og höfðu
gaman af því að kljást við strák-
ana. Svo vildu þeir keppa og úr
verður að meistarinn átti að
keppa við Halldór Bjömsson,
múrarameistara, er var slyngur
hnefaleikamaður. Það vildi þá
svo óhönduglega til að Dóri sló
manninn niður. Blöðin skrifuðu
mikið um þetta: íslenski múrar-
inn sló breska sjóherinn niður.
Herstjórnin tók síðan fyrir þessar
keppnir undir því yfirskini að
hermönnum væri óheimilt að
keppa við almenna borgara á
stríðstímum.
íslenskir fengu mikla keppnis-
þjálfun á stríðsárunum - og hnef-
aleikunum fleygði mikið fram.
Eftir stríðið kom smá lægð í
þetta, en ekkert sem orð er á ger-
and, segir Þorsteinn sem segist
fullviss um að íslenskir hnefa-
leikamenn hafi átt mikið erindi í
mót erlendis á þessum árum.
- Rétt eftir stríð fengum við
Dani hingað heim. Þá voru gerðir
hingað út þrír Danir til að boxa
við stráka og þeir stóðu okkur
langt að baki- þeir töpuðu öllum
leikjunum.
Nokkru síðar, er ég var for-
maður Hnefaleikararáðs Reykja-
víkur ætlaði ég að fá Danmerk-
urmeistarann í þungavigt til að
koma hingað að keppa. Þeir
sögðu að það væri ekki hægt að
senda meistarann hingað til að
keppa á móti Hrafni Jónssyni
okkar meistara, sem þá var uppá
sitt besta. Ég bað þá þá um þann
næstbesta sem þeir ættu, en þeir
þóttust ekki geta það. Þeir vildu
ekki taka neinn séns eftir út-
reiðina sem þeir höfðu fengið
nokkrum árum áður.
Þetta var eiginlega eina heim-
sókn erlendra boxarara sem ís-
lenskir hnefaleikaménn fengu.
Reyndar kom hingað Bjarni
Lingus, þungavigtarmeistari
Norðmanna sem boxaði við Jens
Þórðarson, sem þá var íslands-
meistari í þungavigt. Jens tapaði
fyrir honum eftir mjög skemmti-
lega keppni.
Við kepptum í tvígang við
bandaríska hermenn á vellinum
og unnum bæði mótin. Kaninn
var sárreiðastur yfir því að tapa í
þungavigtinni fyrir okkur. Jens
sigraði sinn andstæðing, að vísu á
stigum, en Friðrik Clausen sló
hreinlega niður sinn Ameríkana.
Aftur á móti þekktist það ekki
að íslenskir hnefaleikarar færu út
til keppni. Á þessum árum var
mjög lítið um það að flokkar ís-
lenskra íþróttamanna færu út til
keppni. Það var ekki fyrrr en
flugið er komið í fullan gang sem
þar verður breyting á, en þá var
tekið fyrir hnefaleika skömmu
síðar, segir Þorsteinn.
Baráttutæki
í stéttaátökum?
Þorsteini er tíðrætt um að
hnefaleikar geti verið til margra
hluta gagnlegir. í senn sameini
þeir góða líkamsræktarþjálfun og
gagnist í sjálfvörn.
En til hvers þurfa menn að læra
sjálfsvöm hér á landi?
- Þú veist aldrei fyrirfram hve-
nær verður á þig ráðist og þú þarft
að bera hendur fyrir höfiið þér.
Sá sem hefur lært box getur varist
ef á hann er ráðist.
Einnig urðu menn þess fljótt
áskynja að þeir sem iðkuðu
hnefaleika urðu frískir og höfðu
fallegan og stæltan skrokk. Það
liggur njikil þjálfun að baki því að
geta stigið inní hringinn og box-
að. Það er ekki nóg að vera
sleipur í sjómanni til að geta box-
að.
Eftir Gúttóslaginn 9. nóvem-
ber 1932 var stofnuð hvítliðasveit
hér þar sem menn voru æfðir í að
slá með kylfu og ganga gæsagang.
Allt til þess að sýna verkfalls-
mönnum hvar Davíð keypti ölið.
Ég þekkti þó nokkra sem vom í
þessu og þeir fengu kaup fyrir að
mæta á æfingar. Á þeim tímum
sem þá voru - mitt í heimskrepp-
unni og atvinnuleysinu - er vel
hægt að skilja það að menn hafi
látið fallerast og gengið í slíkan
söfnuð uppá þau býti að mæta á
æfingar og fá laun fyrir.
Þessir menn iðkuðu þó ekki
neitt box - það var hinn armur-
inn, Vamarlið verkalýðsins og
síðar einnig nasistarnir.
Þegar Vamarlið verkalýðsins
var stofnað þá var fljótlega kom-
ið að máli við mig og ég beðinn
um að kenna þeim box. Ég sló til
og kenndi þeim undirstöðuatriði í
hnefaleik.
Varnarlið verkalýðsins var
einna öflugast fljótlega eftir að
hvítliðasveitin var sett á laggirn-
ar. Þó var ansi fjölmennur hópur
úr varnarliðinu sem ég þjálfaði.
Hanskar voru ekki til á nándar
nærri alla og margir hverjir voru
því með bera hnúana, en menn
létu sig hafa það.
Það var margt kúnstugt við
þetta. Á þessum tíma var verið að
byggja Oddfellowhúsið og við
vomm á hrakhólum með æfinga-
húsnæði. Þá var leikfimiskennari
sem Unnur hét er leigði tvo sali
uppi á lofti í Oddfellow-húsinu
hálfköruðu. Ég spurði hana hvort
hún vildi ekki leigja mér salina
ákveðin kvöld í viku. Hún féllst á
það og strákamir fengu fastan
samanstað til æfinga.
Við erum síðan búnir að æfa
þarna í tvo mánuði, þegar
Oddfellowamir fara að gefa því
gætur hvaða mannsöfnuður haldi
sig við æfingar í þeirra húsakynn-
um.
Ég er síðan kallaður fyrir Egg-
ert Claessen lögfræðing og hann
spyr hvað um sé að vera þarna.
Ég svaraði því til að ég væri að
kenna strákum úr Vamarliði
verkalýðsins hnefaleika og spurði
á móti hvort eitthvað væri athug-
avert við það. Jú, hann hélt það
nú. Ég sagði honum að ég kærði
mig kollóttan hvort þetta væru
kommúnistar eða nasistar - mest
um vert væri að fá góð hnefaleik-
araefni út úr þessu. En þessar
mótbárur mínar gögnuðu lítið og
okkur var vísað úr húsnæðinu.
Hinir hefðu jú gert þetta líka.
Eftir þetta héldu æfingar áfram
í gamla Fjalakettinum. Þar var
þónokkuð gott gólfpláss til
æfinga fyrir framan senuna og þar
æfðum við í heilan vetur mitt á
milli fundahalda þessara baráttu-
jaxla Einars Olgeirssonar, Brynj-
ólfs Bjarnasonar, Jens Figved og
fleiri.
Lögðu þeir einhverja stund á
boxmenntina?
- Það var eitthvað lítið. Þetta
vom aðallega ungu mennirnir.
1935 fæég innií kjallaranum í
Gamla Garði þar sem ég hafði
mjög góða aðstöðu, eða þar til
breski herinn rak okkur þaðan út
og setti þar upp hersjúkrahús.
Eftir að Varnalið verkalýðsins
leið undir lok komu til mín strák-
ar sem voru í íþróttafélagi verka-
manna. Einnig kom til mín holl
frá nasistunum...
Ekki lést þú þessa erkifjendur
vera saman á æfingu?
- Nei ertu frá þér - það hefði
verið útilokað, nóg gekk samt á á
götuhornum úti þegar sló í brýnu
milli þessara hópa.
Annars held ég að þessir strák-
ar hafi ekki komið í boxtíma til að
læra að berja hver á öðrum. Þeir
höfðu fyrst og fremst áhuga á
íþróttinni sem slíkri og höfðu því
aðeins ráð á því að sækja æfingar í
gegnum félagsskap sem þeir áttu
aðild að.
ÍSÍ hafði horn
í síðu boxins
Þorsteinn segist handviss um
það að væru hnefaleikar leyfðir á
ný myndu þeir njóta almennrar
hylli.
- Það er þó við ramman reip að
draga. Það eru sjálfsagt ærið
margir sem myndu hafa hom í
síðu hnefaleikanna væri farið að
huga að því að létta af þeim bann-
inu.
Á sínum tíma átti íþróttasam-
bandið óbeinan þátt í því að
hnefaleikarnir vora bannaðir.
Sambandið hreyfði hvorki legg
né lið til að koma í veg fyrir lagas-
etninguna. Forsvarsmenn ýmissa
annarra íþróttagreina lögðu
nokkra fæð á okkur. Það var mest
fyrir öfundar sakir, - hnefaleik-
arnir áttu einfaldlega meira fylgi
að fagna og slíkt yrði uppi á pall-
borðinu aftur, segir Þorsteinn.
- Því yrði sjálfsagt klínt á þá
sem stunduðu hnefaleika að þeir
væru síst gott fordæmi fyrir æsk-
ulýðinn ekki frekar en þessar
Rocky-myndir. Ég get vel skilið
að menn geti haft hom í síðu
kvikmynda sem þessara, sem em
slagsmál og fautaskapur út í
gegn. En slíkt á ekkert skylt við
hnefaleika í sönnun íþróttaanda.
-rk
NYTT HELGARBLAÐ - ÞJÓÐVILJINN - SÍÐA 19
„Það er sjálfsagt engin sekt við því að sýna þér nokkra takta, en hanskana set ég ekki upp enda liggja þungar fésektir við slíku samkvæmt lögpm um bann viö hnefaleikum frá 1956,
segir Þorsteinn Gíslason, - Steini box. Mynd E. Ol.