AvangnâmioK - 01.05.1946, Qupperneq 5
nr. 5
AVANGNÅMIOK’
37
nauk inatsisivut?
méraunivti'nit ilitsorilerpugut inatsiseKartumigoK
intivdluta. tamåkulo inatsisit sfissut Kanordlo l'tfissut
nalugaluardlugit ilisimavarput kommuneraadeKartoK
inatsisinik perKiissutinigdlo atuisitsissugssanik tåuku-
lo maligdlugit suliniartunik. mérauneruvdlo uvdlue
Kångeriartortitdlugit påsileriartortarparput inatsisit sfi-
ssut, Kanordlo agtigissumik nanertortigigivut. agdla-
me KanoK ilioriarsinauninguarput tamarme tåuku-
ninga aporfigssaKartoK. tamåkule tusåmagaluardlu-
git aperewajåssåinarpugut: „naungme tåuko inatsi-
sivut?"
nalungilarput nålagkersuissunut ilaussortavut
inatsisinik perKiissutinigdlo tigumissaKartut tairnåi-
tumigdlo sumik nalornissaKarunik tåukunane ag-
dlagsimassut takuinarsinaussaråt. taimalo suliniarner-
mingne nangassuteKaratik (Karssupigpatdlangikunik)
ingerdlasinaussardlutik.
avdlaungåtsiaKaordle nålagkersugaussut tungåi-
nit inatsisit påsineKarnerat. tåukume kommuneraadit
atorfiat påsivdluinaraluardlugo suliniarnermingne tu-
ngavigissåt „inatsisit" naluvdluinangajavigpåt ilaisa-
lunlme naluvdluinarpåt måna pivdlugo: inuiaKatigl-
ssutsikut inatsisivut nålagkersuissunut ilaussortari-
ngisavtinut issertugaungmata.
ilane kommune inungnut OKartoK tusarsimavara
„ilivsime perKussutit nalugavsigik". . . amalo angut
avdla nålagkersuissunut ilaussflssoK tusarnårterpag-
ssuarme nåkuterugtoråine sumik singortiatdlångi-
vigdlune asflna oKalermioK: „perKussuterpagssuit iliv-
se nalussase måna erKartortariaKångilåka". . . aju-
ngikaluaKaorme nålagkersuissunut ilaussortavta inat-
sisit perKussutitdlo ilisimavdluåsagpatigik. kisiåne
nålagkersuissuvta oKautsit taimåitut kångusfiteKångi-
vigdlutik OKauserisinaungmatigik påsisinauvarput Ka-
noK sujulerssortiginiagkavtinik sulivfigineKarnerput
amigardluinartigissoK. Kanordlo inuiaKatiglssutsikut
sujumukarniarussårnerme suleKatigigsinaunigssamut
sule akornutigssaKartigissugut, agdlåt inatsisivut
uvavtinorpiaK tungassut infinivtinik tamarmik Kula-
ngfssut naluvdluinardlutigik, måssa nålagkersuissu-
nut ilaussortavta ilisimavdluartorssfigait. taimåitordle
sulivfigissamingnut issertordlugit.
kalåtdlit nålagkersuinikut peKataulernerat piso-
KarssuångorpoK. tåssa 1800-p emånile pilersine-
KarsimassoK. kalåtdlit ukiorpagssuarne nunamingne
inflvdluarnartume inflvdlutik ingmingnut napatitdluar-
simassut inuiait avdlanertat (danskit) nunasiaming-
nik ingerdlåssilerneratigut nakinarsivdluinalersima-
ssut ikiorniardlugit. pårssissutorKatdle iluaKutaungår-
simavdlutik kingorna åssigingitsorpagssuarnik pi-
ssuteKartumik iluaKUtåussusérukiartorsimangmata ki-
sa 1908-me inatsisitigut kommuneraadit landsraadit-
dlo pilersineKarput tåukulo ingerdlåssinerat inatsisit
1925-me aulajangersarneKartut angnertusitingårpåt.
taimanikutdlo perKussuterpagssuit nålagkersuinermut
tungassut naKiterneKarput. tamatumflna ilimanar-
sigaluarpoK nålagkersuinermut ilaussortavta inuiait-
dlo nålagkersugaussut påseKatigingneruvdlutik su-
leKatigigsinaulerumårtut, pemiissutitdle inuinarnut
tomortaunerssuisa nålagkersuinerup tungågut sule-
KatigingnigssaugaluaK måna tikitdlugo akornusingår-
simavåt. Kavsérpagssuartigutdlo kommuneraadit su-
liniarnerine artornartorsiortitaKalugit. sumume ilua-
Kutauva nålagkersuissut Kardlulflssåraluarpata? må-
ssa nålagkersugaussut amerdlanerssait inatsisinik
takussaKarsimångitsutdlunit. — tamånale nålagker-
suissuvta nangmingnerpiaK kukussutigåt.
inuiait inatsiseKartut nålagkersugaunikutdlo su-
leKataussugssaussut inatsisit inuiaKatiglssutsimingnut
tungassut påsisimassariaKarpåt, taimåingigpat su-
leKatigigsinauneK namaginartumik ingerdlasinåungit-
dluinarmat. månåkutdlo pissutsit erKarsautigiguvti-
gik kångusugdluta miserratigisinåungilarput ilumut
„inuiåussutsivta inatsisai" nalugavtigik. inuiagtutdle
anersakuinaK pinatik Kåumarsagauleriartortutut OKau-
tigineKaleriartusaguvta tamåna KångerniartariaKarpar-
put. nålagkersuissuvtinit sulivfigineKartariaKarpugut
nålagkersugaunikut påsisimassaKaleriartornigssamut
ikiorneKardluta.
åmåko infisugtorpagssuit kommuneraadingoru-
mårtut imaKalo ilait landsraadingorumårtut perKu-
ssutinik sumik sianigissaKångitsut. taimåisåpat
inuiait Kåumarsagauleriartortut? tamåssa sujunig-
ssamut nunavta isumavdldtai? tamatumingalo nålag-
kersuissunut ilaussortavut nangminerpiaK pisstiput.
tåuko issigissåt KanigpatdlåKaoK nangmingneK inat-
sisit perKussutitdlo ilisimagunikik namagait kingor-
na ingmisut sulilerumårtut nalugatdlarpatigik soku-
tiginago.
OKartoKarsinauvoK: inatsisinik påsingnigkuma-
ssup „Den grønlandske Samfundslære" atuartariaKa-
rå. åmalo kommuneraadit sysselraaditdlo suliniar-
nermingne sarKumertagåt nålagtariaKarivut tåuko tå-
ssaungmata inatsisit. uvangale OKarumavunga:
Samfundslære 1930-me naKitigaK pisoKauvat-
dlålerpoK taimanfkornitdlo nålagkersugaunerup tu-