Þjóðviljinn - 17.08.1988, Blaðsíða 6

þlÓDWUINN
Málgagn sósíalisma, þjóðfrelsis og verkalýðshreyfingar
Reykvíkinga munar
ekki um það
Um síðustu helgi fór her manns um Laugaveginn á milli
Frakkastígs og Klapparstígs og malbikaði vel og vand-
lega akbraut verslunargötunnar.
Þarna var á ferð nær hálft hundrað manna, vann hratt
og vel allan sólarhringinn, lauk malbikun um hádegi á
mánudag, og virðist verkið vel af hendi leyst. Streymir nú
bíiafloti Reykvíkinga um gamla Laugaveginn einsog ekk-
ert hafi í skorist.
Enda hefur svosem ekkert gerst. Malbikunarfram-
kvæmdirnar um síðustu helgi kostuðu ekki nema 2,2
milljónir, sem á mælikvarðafjárhirða hjá Reykjavíkurborg
er einsog hver önnur skiptimynt.
Malbikunarframkvæmdirnar voru fyrirskipaðar vegna
þess að fyrri vegargerð á þessum spotta hafði því miður
misheppnast. Sú athöfn fór fram í fyrra, fyrir rétt rúmu ári,
á sama tíma og keppst var við að klára Kringluna frægu.
Þá gekk líka mikið á við Laugaveginn milli Frakkastígs og
Klapparstígs, lagðar hellur á akflöt og skreytt í kring með
tilhöggnu grjóti frá Portúgal, sem flutt var sérstaklega
hingað norður vegna þess að hérlendis þótti vera ónógt
um steintegundir. Þetta kostaði á sínum tíma 22 miljónir,
sem nú væri auðvitað orðið nokkuð meira með verðbó-
tum og vöxtum.
Það er einkennandi fyrir framkvæmdirnar á Laugaveg-
inum að hvernig sem almenningur og fjölmiðlar velta fyrir
sér og spyrja finnst enginn sem viðurkennir á sig nokkra
einustu ábyrgð á því að nú þarf að malbika yfir 22 miljónir,
- að semsé slepptum vöxtum og verðbótum.
Verkið önnuðust á sínum tíma bæði borgarstarfsmenn
og einstök fyrirtæki, en ennþá hefur ekkert heyrst um að
það eigi að láta forstjóra fyrirtækjanna eða embættis-
menn borgarinnar svara fyrir mistökin. Hér er nefnilega
komin upp sú staða að enginn ber ábyrgð.
Þeir sem rifu upp fyrra götuefni og settu jarð-
vegsfyllingu, - þeir segja: ekki ég.
Þeir sem steyptu undirlagið segja: ekki ég.
Þeir sem hlóðu grjótinu og fylltu upp á milli hnullung-
anna segja: ekki ég.
Þeir sem fyrir ári vígðu nýja Laugavegsspottann milli
Frakkastígs og Klapparstígs eru komnir útá sundin blá að
vígja meira og vilja sem minnst af malbikuninni vita.
Enda kostaði þetta ævintýri svosem varla neitt. Jafnvel
þótt reiknað sé með verðbótum og vöxtum síðan fyrir ári
fer heildarkostnaður við malbikun Laugavegar milli
Klapparstígs og Frakkastígs ekki yfir 35 miljónir, og það er
ekkert til að ýfa sig útaf.
Að minnsta kosti ekki í veröld Davíðs Oddssonar borg-
arstjóra. Laugavegsspottinn nýmalbikaði kostar eftir allt
saman ekki miklu meira en um það bil 25 bílastæði í
fyrirhugaðri bílageymslu undir fyrirhuguðu ráðhúsi við
Tjörnina.
Það tekur því varla að vera að gaufast í að finna hver
gerði mistökin fyrir slíka smáupphæð. íbúar í Reykjavík
finna ekkert fyrir að borga þetta.
Steingrímur hjá Aðah/erktökum
Utanríkisráðherra viðurkennir án þess að roðna að
hafa þegið boð íslenskra aðalverktaka um veiðar í rok-
dýrri laxá, og verður ekki á honum fundið að neitt sé
athugavert.
Almenningur spyr sig hinsvegar hvort siðleysi
stjórnmálamanna í kerfisflokkunum sé algjörlega botn-
laust.
-m

Bókasöfn
drabbast niður
Elín Pálmadóttir skrifar Gáru-
þátt um bókasöfn í Morgunblað-
ið um síðustu helgi og hefur mál
sitt á því að dást að Mitterrand
Frakklandsforseta, sem ætlar að
einbeita sér að því á sínum síð-
ustu forsetaárum að gera veg
franskra bókasafna sem mestan.
Elín ber þetta saman við þann
íslenska vesaldóm að tala fagur-
lega um dýrð bókanna en láta það
viðgangast að við eigum hvorki
aðgengilega þjóðarbókhlöðu né
skj alasafn - slík þj óð dæmir sj álfa
sig úr leik, segir Elín. Og bætir
við: „Hvað þá ef almennings-
bókasöfnin drabbast líka niður“.
í framhaldi af þessu vitnar Elín
í viðtal í Tímanum við borgar-
bókavörð, Þórdísi Þorvaldsdótt-
ur. Þar kemur fram að útlánum á
bókum frá borgarbókasafni hefur
fækkað um helming á rúmum
áratug - en líka það, að samt
fjölgar verulegu fróðleiksfúsum,
sem m.a. leita að bókum um eitt-
hvað það sem þeir höfðu séð
minnst á í sjónvarpi. En því mið-
ur - þeir fá ekki þær móttökur
sem vert væri. Elt'n lýsir þessu
svo:
Menn gefast upp
„Bókin um efnið sem er efst á
baugi, verður að vera til í bóka-
safninu á þeirri stundu sem áhug-
inn vaknar - oft hjá mörgum í
einu. Ef hún er aldrei inni og ef
aðeins sá fyrsti fær hana, þá gef-
ast menn upp eftir nokkur skipti.
Með því að útgefnum bókatitlum
hefur fjölgað um árabil og verð á
bókum hækkað meira en
aukningin á fjárveitingum, þá eru
færri eintök keypt af hverri bók.
Þau eru sjaldnar inni og þau ein-
tök af bókum sem flestir hafa
áhuga á slitna upp á skömmum
tíma og verða ekki til þegar áhugi
grípur lesendur. Og fleiri fara
tómhentir heim og gefast upp.
Útlánum fækkar og verða aftur
rök fyrir því að draga úr bóka-
kaupum. Könnun sem gerð var í
Borgarbókasafni í febrúar sl.
sýndi, að hvert eintak jólabóka
frá 1986 og síðar var í útlánum.
Hver gefst ekki upp á að biðja í
tvö ár um bók sem aldrei er inni?
Þetta er allt satt og rétt hjá
Elínu, vitanlega. Borgarbóka-
vörður minntist líka á það í við-
talinu í Tímanum, að fækkun út-
lána í höfuðborginni væri ekki
barasta tengd því að margir sem
áður tóku sér ástarsögur og
spennusögur í tugatali horfa nú á
reyfarann sinn af vídeói eða í
sjónvarpi. Hún talaði einnig um
að framlög til bókakaupa rýrn-
uðu ár frá ári - svo mjög reyndar,
að borgarbókasafnið fær nú þri-
svar sinnum færri eintök af nýjum
bókum en áður. Og þetta þýddi
einmitt að æ fleiri færu bónleiðir
til búðar, sem leituðu á náðir
Borgarbókasafnsins.
Ábyrgðin gufar upp
En eitt er mjög skrýtið í hinum
þarfa Gárupistli Elínar Pálma-
dóttur. Hún ymprar á því að ein-
hver hljóti nú að bera ábyrgð á
því að ekki er lokið við bók-
hlöður, almenningsbókasöfn
„drabbast niður“ og bregðast
ekki við aðstæðum. í fyrra dæm-
inu talar hún um „þjóð sem talar
bara á hátíðastundum" um sína
bókhneigð. Þetta er reyndar ó-
sanngjarnt: það er ekki þjóðin
sem heldur ræður um slíka hluti
heldur pólitískir ráðamenn sem
stýra menntamálum og fjár-
veitingum og þá á að spyrja um
efndir á faguryrðum. Það gerir
Elín ekki, enda þótt hæg séu
heimatök í Sjálfstæðisflokknum,
sem hún þekkir töluvert til. Eða
hafa ekki þrír síðustu mennta-
málaráðherrar verið úr þeim
flokki og tveir af þrem fjármála-
ráðherrum? Þegar svo talað er
um rýrnandi bókakaup almenn-
ingsbókasafna og þá Borgar-
bókasafnsins í Reykjavík, þá
finnur Elín enn aðra sökudólga.
Hún segir:
„Talnaspekingarnir eru ekki
búnir að átta sig á þessum
breytingum".
Hvaða talnaspekingar? Eru til
í borginni einhverjir skelfilegir
tæknikratar sem hafa öll ráð
bókasafna í höndum sér, svo að
hinn öflugi meirihluti Sjálfstæðis-
flokksins og Davíð sjálfur fá ekki
rönd við reist? Hvers vegna er
ádrepan ekki stíluð á rétta
adressu? Reykjavíkurborg er ríkt
samfélag, og það er þetta ríka
samfélag sem undir forystu Da-
víðs Oddssonar sparar svo við
bókasöfn sín að þar með er
beinlínis grafið undan stöðu bók-
arinnar í lífi almennings. Davíð á
nóga aura fyrir ráðhúsi og hita-
veituvertshúsi, og hann tekur sér
vald til að troða upp á borgarbúa
stórhýsum og skólastjórum sem
þykja mesti ófögnuður, en hann
þykir svo mikill garpur í sínum
flokki að þar þorir enginn að
mæla honum í mót: Við skulum
ekki espa ólukku manninn, segir í
Skugga-Sveini. Og þegar eitt-
hvað er að, þá er hann hvergi
nærri, menn skamma í staðinn
mjög hóflega nafnlausa „talna-
spekinga" og renna sér ljóðræna
fótskriðu út úr málinu með að-
stoð Jóns Helgasonar, sem ort
hefur betur um „bókanna raðir“
en aðrir menn.
Af bjórmenningu
Við skulum ekki fara að rífast
um sterka bjórinn eina ferðina
enn. En DV skrifaði leiðara um
bjór um daginn og þar var því
slegið fram að það hefði verið
„móðgun við siðmenntað fólk“
að íslendingar héldu uppi bjór-
banni „einir manna". Og þá lang-
ar mann til að gera nokkrar at-
hugasemdir.
Bjór eða bjórbann er aldrei
spurning um siðmenningu.
Bandaríkjamenn hafa haft bjór-
bann, múhameðsk ríki hafa það
sum hver - og þetta fólk dettur
ekki út úr siðmenningunni á með-
an. Leiðarinn talar eins og gert er
í mörgum öðrum greinum nokk-
uð fjálglega um eitthvað sem
heitir „bjórmenning". Og maður
er satt að segja orðinn dálítið
leiður á því hjali og langar til að
abbast upp á bjórvini með frekju
og spyrja að því hver fjandinn
það sé? Eru það barasta bjór-
drykkjusiðir samanlagðir- eða er
átt við það hugarfar sem gerir
bjór að einskonar þungamiðju
hvunndagsins, þann lykil að
mannlegum samskiptum sem
menn ekki geta án verið? ís-
lendingar virðast hallast mjög að
seinni skilningnum og það er dap-
urlegt, því þeir eiga eftir að verða
fyrir miklum vonbrigðum.
Þjóðviljinn
Síöumúla 6 * 108 Reykjavík
Sími 681333
Kvöldsími 681348
Útgcfandl: Útgáfufólag Þjóöviljans.
Rltatjórar: Ámi Bergmann, Möröur Ámason, Ottar Proppó.
Fréttaatjórl: Lúðvík Geirsson.
Blaöamenn: Guömundur Rúnar Heiðarsson, Hiörleifur
Sveinbjörnsson, KristóferSvavarsson, Magnfríóur Júlíusdóttir,
Magnús H. Gíslason, Lilja Gunnarsdóttir, Ólafur Gíslason, Ragnar
Karlsson, SiguröurÁ. Friöþjófsson, Stefán Stefánsson (íþr.).Sævar
Guðbjömsson, Tómas Tómasson, Þorfinnur Ómarsson (íþr.).
Handrlta- og prófarkalestur: Elías Mar, Hildur Finnsdóttir.
Ljósmyndarar: Einar Ólason, Siguröur Mar Halldórsson.
Útlttateiknarar: Kristján Kristjánsson, Kristbergur Ó. Pótursson
Framkvæmdastjóri: Hallur Páll Jónsson.
Skrlfatofustjóri: Jóhanna Leópoldsdóttir.
Skrlfstofa: Guörún Geirsdóttir, Kristín Pótursdóttir.
Auglýsingastjóri: Olga Clausen.
Auglýsingar: Guðmunda Kristinsdóttir, Unnur
Ágústsdóttir, Sigurrós Kristinsdóttir.
Símavarsla: Sigríöur Kristjánsdóttir, ÞorgeröurSiqurðardóttir
Bílstjóri: Jóna Sigurdórsdóttir.
Útbreiðslu- og afgreiðslustjóri: Björn Ingi Rafnsson.
Afgreiðsla: Halla Pálsdóttir, HrefnaMagnúsdóttir.
Innheimtumenn: Katrin Báröardóttir, ÓlafurBjörnsson.
Útkeyrsla, afgreiðsla, ritstjórn:
Síðumúla 6, Reykjavík, símar: 681333 & 681663.
Auglýsingar: Síðumúla 6, símar 681331 og 681310.
Umbrot og setning: Prentsmiðja Þjóðviljans hf.
Prentun: Blaöaprent hf.
Verðílausasölu:70kr.
Helgarblöð:80 kr.
Áskriftarverð á mánuði: 800 kr.
6 SÍÐA - ÞJÓÐVILJINN Mlðvlkudagur 17. ágúst 1988