Þjóðviljinn - 18.08.1988, Page 12

ERLENDAR FRÉTTIR
írakar
Notkun eiturgass
spillir fyrir samningum um bann
Motkun íraka á ejturgasi í styrj-
öld sinni við Irana kann að
spilla alvarlega fyrir því að al-
þjóðlegt samkomulag náist um
bann við efnavopnum, að því er
talsmenn Friðarrannsóknastöðv-
arinnar í Stokkhólmi telja.
í árbók sinni fyrir árið 1988
gagnrýna forsprakkar stofnunar-
innar það að engin tilraun skuli
hafa verið gerð til að koma í veg
fyrir að írakar gætu aflað sér
efnavopna og framleitt þau og
þeir hafi ekki verið fordæmdir á
alþjóðavettvangi fyrir að beita
þeim.
„Stöðug notkun íraka á efna-
vopnum er ein af alvarlegustu
ógnunum við að unnt verði að
gera alþjóðlegan samning um
bann við þeim, og gæti hún orðið
hvatning fyrir aðrar þjóðir til að
afla sér slíkra vopna,“ sagði í ár-
bókinni.
Sameinuðu þjóðirnar hafa birt
sönnunargögn sem sýna, að frak-
ar hafa beitt efnavopnum hvað
eftir annað í styrjöld sinni við
írana, sem staðið hefur yfir í átta
ár. Talsmenn Friðarstofnunar-
innar segja, að ekki sé sannað að
nema einar níu þjóðir hafi yfir
efnavopnum að ráða, en það eru
Bandaríkjamenn, Sovétmenn,
Frakkar, írakar, Norður-
Kóreumenn, Sýrlendingar, Af-
ganir, íranir og Víetnamar. En
grunur liggur á að ýmsar aðrar
þjóðir eigi einnig slík vopn, m.a.
Kínverjar, Egyptar, ísraelar og
Libýumenn.
Reuter/-e.m.j.
Þannig var aðkoman í þorpinu Halabaja í íraska Kúrdistan eftir eitur-
árás stjórnarhersins.
ALÞÝÐUBANDALAGIÐ
ísland - herstöð eða friðarsetur
Ráðstefna á Hallormsstað 27.-28. ágúst
Kjördæmisráð Alþýðubandalagsins á Austurlandi og Norðurlandi
eystra gangast í sameiningu fyrir opinni ráðstefnu helgina 27.-28.
ágúst um baráttuna gegn erlendum herstöðvum og hlutdeild ís-
lands í baráttu fyrir friði og afvopnun.
Ráðstefnan verður haldin í Hótel Eddu á Hallormsstað þar sem
þátttakendur geta fengið gistingu og fæði á sérkjörum. Sólarhring-
urinn með f æoi og gistingu í eins manns herbergi kostar kr. 3.500,-
en kr. 3.100,- á mann, ef gist er í 2ja manna herbergi. Einnig er
svefnpokapláss til reiðu.
Væntanlegir þátttakendur í ráðstefnunni eru beðnir að skrá
sig hjá Hótel Eddu Hallormsstað, sími 11705, fyrir 22. ágúst.
Dagskrá ráðstefnunnar
Laugardagur 27. ágúst:
Kl. 13-18:30 Setning: Hjörleifur Guttormsson. Ólafur Ragnar
Grímsson: Afvopnunarmál og erlendar herstöðvar. Albert Jóns-
son, starfsmaður Öryggismálanefndar: ísland og hernaðarstaðan
á Norður-Atlantshafi. Svavar Gestsson: Alþjóðamál - ný viðhorf.
Tómas Jóhannesson, eðlisfræðingur: Geislavirkni í höfunum og
kjarnorkuvetur. Fyrirspurnir milli erinda. Kynnt drög að ávarpi ráð-
stefnunnar. Almennar umræður.
Kl. 20.30 Skógarganga og kvöldvaka.
Sunnudagur 28. ágúst:
Kl. 09-12 Gegn herstöðvum og hernaðarbandalögum: Steingrím-
ur J. Sigfússon: Staðan á Alþingi og í þjóðfélaginu. Sólveig Þórðar-
dóttir, Ijósmóðir: Nábýli við herstöð. Ingibjörg Haraldsdóttir: Bar-
átta herstöðvaandstæðinga. Ávörp fulltrúa frá Norðurlandi eystra
og Austurlandi.
Kl. 13-15 Framhald baráttunnar, næstu skerf. Umræðurog niður-
stöður.
Ráðstefnustjórar: Sigríður Stefánsdóttir og Magnús Stefánsson.
Ráðstefnan er opin öllu áhugafólki.
Fjölmennum í Hallormsstað.
Kjördæmisráð Alþýðubandalagsins
Norðurlandi eystra og Austurlandi
Hvað ber að gera?
Skipbrot stjórnarstefnunnar: Gjaldþrot atvinnulífs og heim-
ila
Almennur fundur í Þinghóli í Kópavogi fimmtudag kl. 20.30
Framsögurmenn: Ólafur Ragnar Grímsson, Svavar Gestsson,
Svanfríður Jónasdóttir.
Allir velkomnir.
Alþýðubandalagið
ÆSKULÝÐSFYLKINGIN
Úthafsrækja á úrvalsverði
Erum að selja úthafsrækju, stóra og girnilega. Frábært verð. Sendum heim.
Upplýsingar í síma 17500 á skrifstofutíma.
Æskulýðsfylklng Alþýðubandalagsins
Stokkhólmur
Fundað um selafár
Fulltrúar íslands meðal þátttakenda
Sænskir vísindamenn halda því
fram, að selafárið, sem heiur
orðið selum að bana í Norðursjó,
sé miklu alvarlegra en hingað til
hefur verið talið.
Þetta kemur fram í skýrslu,
sem sænskir vísindamenn lögðu
fram rétt áður en fundur yfir-
manna umhverfismála í fjórtán
löndum átti að hefjast í Stokk-
hólmi. Ingvar Carlsson, forsætis-
ráðherra Svíþjóðar, sem skoðaði
í síðasta mánuði svæði þar sem
seladauði hefur verið mikill,
hvatti ríkisstjómir allra landa
umhverfis þau að senda fulltrúa á
fundinn.
„Dauði selanna er mikil við-
vörun fyrir alla,“ sagði hann.
„Mikilvægasta hlutverkið nú er
að finna ástæðuna og berjast á
móti henni. Það eru ekki einungis
umhverfismálaráðherrar heldur
stjórnirnar í heild sem verða að
láta málið til sín taka.“
Fundurinn á að hefjast í dag,
en í gær birtu sænskir vísinda-
menn skýrslu, þar sem giskað er á
að 3300 landselir hafi nú látið lífið
við vesturströnd Svíþjóðar, en
ekki er talið að þar séu nema 6000
selir alls af þessari tegund. „Þetta
er miklu verra en við bjuggumst
við,“ sagði Tero Herkonen, líf-
fræðingur við rannsóknastöð ná-
lægt landamærum Svíþjóðar og
Noregs. Hann bætti því við að um
130 dauða seli ræki á land í hverri
viku.
Talið er að um 6000 selir hafi
látið lífið í Norðursjó í sumar, og
virðist þetta selafár stafa af veiru,
sem veldur lungnabólgu. Taldi
Herkonen að ástæða selafársins
væri margþætt, og ættu eitruð
úrgagnsefni, sem hellt væri í sjó-
inn, þátt í því.
Þetta sama hafssvæði varð illa
úti fyrr í sumar, þegar belti af
eitruðum þörungum barst með-
fram ströndum Noregs og Sví-
þjóðar og eyddi þar sjávarlífi.
Telja vísindamenn, að það hafi
verið úrgangsefni sem ollu þör-
ungavextinum, og kæfðu þörung-
arnir fiska og skeldýr með því að
setjast í öndunarfærin. Ekki hafa
enn fundist nein tengsl milli þess-
ara þörunga og selafársins, en
ýmsir vísindamenn talja að þöru-
ngamir kunni að hafa veikt varnir
selanna.
Vísindamenn hafa nú miklar
áhyggjur af því að veirusjúkdóm-
urinn kunni að berast til sela í
Eystrasalti, en þar sem þeir hafa
þegar orðið illa úti af völdum eitr-
aðra úrgangsefna, gæti veiran
leitt til þess að þeir yrðu aldauða.
Þátttakendur á fundinum í
Stokkhólmi em fulltrúar frá Sví-
þjóð, Sovétríkjunum, Póllandi,
Bretlandi, Frakklandi, Finn-
landi, írlandi, Hollandi, Dan-
mörku, Noregi, Belgíu, Vestur-
og Austur-Þýskalandi og íslandi.
Reuter/-e.m.j.
Fornminjar
Múmíur geymdar í glerhylkjum
Vísindamenn eru nú búnir að
finna upp sérstakan beð fyrir
egypskar múmíur, svo að þær
geti sofið svefninum langa í friði
og ró, óáreittar af bakteríum og
mengun.
Þær tuttugu og sjö múmíur af
faraóum Egyptalands sem fund-
ist hafa eru nú geymdar í dimm-
um hellum í grennd við Konunga-
og Drottningadalina í Lúxor í Eg-
yptalandi. Hafa þær verið þar í
níu ár og ekki til sýnis þann tíma.
Eins og allir lífrænir vefir em
múmíur viðkvæmar fyrir raka-
breytingum í lofti, bakteríum og
mengun, en þær voru þó ekki
fluttar í þessa hella til að tryggja
betur varðveislu þeirra, heldur
lét Sadat þáverandi Egyptalands-
forseti setja þær í geymslu þang-
að, þar sem honum fannst að þær
væru ekki sýndar á nógu virðu-
legan hátt í söfnum.
Nú hefur verið áformað að
hafa þær á ný til sýnis í egypska
þjóðminjasafninu í Kairó, en til
að koma í veg fyrir hættu á
skemmdum var Getty- stofnun-
inni falið að hanna sérstaka skápa
til að varðveita þær. Þetta verk
tók eitt ár, og fékk Getty-
stofnunin lánaða múmiuna af
„lafði X“, þrjú þúsund ára gam-
alli egypskri konu, til að gera til-
raunir. Nýlega var árangur þess-
ara rannsókna kynntur frétta-
mönnum. Var það sýningar-
skápur með glerloki, sem innihélt
97% af köfnunarefni, 3% af súr-
efni og var útbúinn með sérstök-
um rafeindabúnaði sem sýndi
súrefnis- og rakastig í skápnum á
hverri stundu.
Til rannsóknanna hefur Getty-
stofnunin varið 150 000 dollur-
um, og verður módelið væntan-
lega sent til Egyptalands í des-
ember, en þar verða síðan aðrir
sýningarskápar smíðaðir eftir
því. Talið er að rafeindabúnaður
hvers þeirra muni kosta 200 doll-
ara. „Það er mjög lítill kostnað-
Loksins almennilegt rúm.
ur, þegar á það er litið að verið er
að bjarga dýrmætum minjum Eg-
yptalandssögunnar," sagði tals-
maður stofnunarinnar. Hann
bætti því við, að sýningarskáp-
arnir væru hafðir einfaldir og
ódýrir, svo að söfn víða um heim,
ekki síst í þriðja heiminum, geti
notað þá til að geyma viðkvæma
safngripi úr lífrænum efnum.
Reuter/-e.m.j.
12 SÍÐA - ÞJÓÐVILJINN Flmmtudagur 18. ágúst 1988