Þjóðviljinn - 25.08.1988, Qupperneq 5
Örn Friðriksson
Stjórnin
söm við sig
Vandifyrirtækjanna
er vextir og verðlag
Örn Friðriksson, formaður
Málm- og skipasmiðasambands
íslands, minnir á að um mánaða-
mótin maí-júní hafi verið sett lög
sem bönnuðu launahækkanir
umfram ákveðið mark. Þau lög
hafi átt að bjarga málunum. Nú
séu uppi hugmyndir um enn ein
lögin sem eigi að taka af um-
samdar launahækkanir. Þessar
ráðstafanir byggi á misskilningi á
ástandinu.
í samtali við Þjóðviljann sagði
Örn að nú ætti enn einu sinni að
ganga á launin. Vextir og verðlag
virtust vera afgangsstærðir, en
fyrirtækin virtust vera að kvarta
undan vaxtabyrði. Eftir tvenn
kjaraskerðingarlög væri enn ekki
um það að ræða að binda aðra
þætti.
„Það mætti ætla eftir þessu, að
launin væru vandamálið en það
er reginmisskilningur," sagði
Örn. Þessi staðreynd hefði verið
viðurkennd af fjölda atvinnurek-
enda.
Örn sagði sína félagsmenn ekki
enn hafa komið saman til að ræða
þær efnahagsaðgerðir sem væru í
bígerð. „Við hljótum að ræða
þær þegar þær liggja fyrir,“ sagði
Örn. Verkalýðshreyfingunni
hefði ekki verið boðið upp á ann-
að en að fylgjast með málum úr
fjarlægð í tíð þessarar ríkisstjórn-
ar.
-hmp
FRETTIR
Efnahagsnefnd AB
Komið að nýríkum
fjármagnseigendum
Efnahagsnefnd Alþýðubanda-
lagsins hafnar hugmyndum
um niðurfærslu og segir að hún
feli ekkert annað í sér en kjara-
skerðingu. Ekki muni takast að
færa niður verðlag og nú sé tími
til kominn að frjálshyggjutil-
rauninni verði hætt og fjár-
magnseigendur skili til baka þeim
hluta af tekjum þjóðarfram-
leiðslunnar sem þeir hafa haft af
launafólki og útflutningsgreinun-
um undanfarin ár.
Nefndin lagði fram tillögur
sínar til úrlausnar efnahagsvand-
ans á fundi með blaðamönnum í
gær. í þeim segir að engin raun-
veruleg efnahagskreppa sé á ís-
landi. Vandinn stafi af rangri
hagstjórn í tíð þessarar ríkis-
stjórnar og stjórnar Steingríms
Hermannssonar. Orsakir erfið-
leikanna iiggi ekki í minnkandi
þjóðartekjum eða ytri áföllum
heldur í mistökum, misskiptingu
og misgengi. Þær leiðir sem ríkis-
stjórnin hafi til athugunar nú séu
fyrst og fremst kjaraskerðingar-
leiðir.
í tillögunum er gert ráð fyrir að
atvinnulífið sé knúið til varan-
legrar endurskipulagningar á
rekstrinum og farin verði milli-
færsluleið. Fjármagnseigendur
sem hafi fengið stórfelldan skatt-
frjálsan hagnað beri megin-
kostnaðinn af millifærslunni og
markviss stýring verði tekin upp á
vaxta- og peningamarkaði.
Kjararannsóknanefnd hefur
gengið frá fréttabréfi sfnu um
1. ársfjórðung 1988. Þar kemur
meðal annars fram hver hefur
verið þróun kaupmáttar fyrstu
þrjá mánuði ársins miðað við
fyrri ár og í sumum tilfellum eru
þar gefnar upplýsingar um 2. árs-
fjórðung.
Kaupmáttur lágmarkslauna er
miðaður við kaupmátt 1980 og er
hann settur sem 100. Frá því að
ríkisstjórn Steingríms Her-
mannssonar tók við völdum 1983
hefur kaupmáttur lágmarkslauna
aðeins einu sinni orðið jafnmikill
og 1980. Það var á fyrsta ársfjórð-
ungi 1987.
A fyrsta ársfjórðungi yfir-
standandi árs datt kaupmáttur
lágmarkslauna niður í 91,0 stig úr
96,9 stigum miðað við síðasta
ársfjórðung 1987. Ljóst er að
matarskattur Jóns Baldvins hefur
átt sinn þátt í því að kaupmáttur
þeirra, sem lágmarkslaun þiggja,
Stjórnarflokkarnir
núna um samráð
Forsœtisráðherra vill viðrœður viðASI. Jón Baldvin: Ekki
úrslitaatriði. Steingrímur: Vil heyra skilyrðin
Þingflokkar stjórnarflokkanna
samþykktu allir í gær umboð
til ráðherra að vinna að útfærslu
niðurfærslutillagna forstjóra-
nefndarinnar. Sjálfstæðismenn
setja þau skilyrði að haft verði
samráð við verkalýðshreyfing-
una og niðurfærslan ekki fram-
kvæmd nema víðtæk samstaða
náist um þá framkvæmd.
Þorsteinn Pálsson sem hefur
lýst sig andsnúinn hækkun hús-
næðisvaxta og sagði í gær að
reyna þyrfti niðurfærsluleiðina
að höfðu samráði við verkalýðs-
hreyfinguna. Slíkt samráð væri
óhjákvæmilegt.
Þingflokkur Alþýðuflokksins
samþykkti að láta reyna til
þrautar á niðurfærsluna og Jón
Baldvin Hannibalsson segir ekki
Vaxtamunur verði síðan færður í
sama horf og í nágrannalöndun-
um, genginu haldið stöðugu, rík-
issjóður verði í jafnvægi, erlendri
skuldasöfnun hætt og verðbólgan
færð niður á sama stig og í ná-
grannalöndum.
Svavar Gestsson sagði nefnd-
armenn hafa talað við forráða-
menn frystihúsa um allt land sem
væru að greiða 10 til 12% raun-
vexti. Efnahagsnefndin fullyrti
að með því að lækka raunvexti
megi taka niður tap frystihúsanna
að verulegu leyti. Svavar sagði að
það tæki einstakling 20.610
vinnustundir að vinna fyrir þrig-
gja miljóna króna láni með 3,5%
vöxtum og verðtryggingu, eða
rúm 10 ár. Yrðu raunvextir
hækkaðir upp í 7% bættust fjög-
urra ára vinna þar ofan á og þá
tæki 29.220 vinnustundir að
vinna fyrir láninu. Miðað við lán
til 20 ára feli hækkun raunvaxta
úr 2,5% í 10% í sér tvöföldun
greiðslubyrði.
Ólafur Ragnar Grímsson sagði
niðurfærsluna styrkjakerfi þar
sem hjúkrunarkonan, kennarinn
og fiskverkunarkonan greiddu
10% af launum sínum í styrk til
þjónustugeirans. Nú væri komið
að hinni nýríku stétt fjár-
magnseigenda að greiða her-
kostnaðinn.
Tillögur efnahagsnefndarinnar
eru birtar í heild á bls. 8.
-hmp
Þróun kaupmáttar lágmarkslauna á þessum áratug. Áhrif matarskattsins kom skýrlega í Ijós í ársbyrjun
y, Kaupmáttur
Ahrif matarskattsins
hefur á skömmum tíma rýrnað
um meir en 6%. Þeir, sem tóku
undir með fjármálaráðherra að
kaupmáttur ætti að standa í stað
þrátt fyrir matarskattinn, hafa
því miður haft rangt fyrir sér.
Á öðrum ársfjórðungi yfir-
standandi árs hefur kaupmáttur
lágmarkslauna heldur risið og
náð 92,9 stigum. En hvert stefnir
nú?
ÓP
ástæðu til að hætta við þótt ein-
hverjir skerist úr leik. Fram-
sóknarmenn vilja einnig reyna á
niðurfærsluna og sagðist
Steingrímur Hermannsson í gær
vilja fá að heyra skilyrði verka-
lýðshreyfingarinnar. -Ig
Guðmundur P.
Alveg út
í blainn
Kauplœkkun ekki til
umrœðu
- Ég skil ekki hvað þessir for-
stjórar eru að fara með þessum
tillögum sínum. Að láta sér detta í
hug að ætla að fara að lækka laun
almenns verkafólks sem er með
mánaðarlaun á bilinu 39-45 þús.
krónur er hreint út í bláinn, segir
Guðmundur Þ. Jónsson formað-
ur Iðju og Landssambands iðn-
verkafólks.
- Fólk á nóg með að reyna að
framfleyta sér og ég tala ekki um
ef það þarf að borga af verð-
tryggðum lánum með hæstu vöxt-
um. Sjálfsagt eru einhverjir í
þjóðfélaginu fullsaddir af launum
sínum en að ætla að keyra niður
laun hins almenna launþega er
ekki til umræðu.
Guðmundur sagði að ótti væri í
fólki vegna þeirra tillagna sem
forstjórarnir hefðu lagt fram og
ljóst að næðu þær fram að ganga
stefndi í almennt uppgjör og
gjaldþrot hjá hundruðum ef ekki
þúsundum verkafólks. -Ig-
Fimmtudagur 25. ágúst 1988 ÞJÓÐVILJINN - SÍÐA 5