Þjóðviljinn - 15.09.1988, Blaðsíða 9

Stefnumörkun
í sauðf járrækt
Pað var fyrirfram ákveðið, að
málefni sauðfjárræktarinnar
yrðu tekin til sérstakrar meðferð-
ar á fundinum og ekki ófyrirsynju
eins erfiðlega og horfir fyrir þeirri
búgrein. Eftirfarandi ályktun um
stefnumörkun í sauðfjárrækt var
samþ. samhlj.
Framleiðsla sauðfjárafurða er
þjóðinni mikilvæg í tvennum
sícilningi:
a) Hún er megin forsenda fyrir
viðhaldi byggðar í dreifbýli lands-
ins.
b) Hún er mikilvægur þáttur í
fæðuöflun þjóðarinnar, skapar
verðmætt hráefni til iðnaðar,
byggir að stærstum hluta á inn-
lendum aðföngum.
Forsenda þess að bændur geti í
framtíðinni rækt þetta hlutverk
er að stjórnvöld sýni því skilning
og vinni með samtökum bænda
og afurðastöðva að lausn þess
vanda, sem fjárbændur eiga nú
við að fást.
í þeim tilgangi að tryggja stöðu
og afkomu fjárbænda leggur
Stéttarsambandið áherslu á eftir-
farandi atriði er unnið verði að
næstu ár:
1. Birgðum kindakjöts verði
sem fyrst komið í það horf sem
búvörusamningurinn kveður á
um. Einnig athuguð hagkvæmni
þess að lækka birgðimar enn
frekar.
2. Lögð verði áhersla á að
styrkja stöðu fjárbænda á svæð-
um þar sem sauðfjárrækt er aðal
atvinnuvegur og beitilönd víð-
lend og góð.
3. Nýting lands verði með þeim
hætti að gróður aukist en rýrni
ekki.
Stuðlað verði að tilfærslu
fullvirðisréttar úr sauðfé í mjólk á
þeim svæðum, sem eru gróður-
farslega veik. - Komið verði á
annarri atvinnu í stað sauðfjár-
framleiðslu þar sem hún er lögð
niður.
4. Kaupi eða leigi Framleiðni-
sjóður fullvirðisrétt í sauðfé af
nánar tilgreindu sauðfjárfram-
leiðslusvæði verði honum gert
skylt að skila hluta þess réttar til
viðkomandi svæðis.
5. Uppkaupum Framleiðni-
sjóðs á fullvirðisrétti verði beint
að þeim svæðum, sem eru gróð-
urfarslega veik og þar sem þau
skapa ekki hættu á röskun bú-
setu.
6. Hafin verði skógrækt þar
sem land er vel til þess fallið. Þar
verði bændum tryggð vinna og
laun í tiltekinn tíma, selji þeir
Framleiðnisjóði fullvirðisrétt
sinn í sauðfé.
7. Jarðakaupasjóður ríkisins
verði efldur.
8. Með aðgangi að hagkvæmu
lánsfé verði sveitarfélögum
auðveldað að kaupa jarðir
bænda, er hverfa frá búskap.
Óski sveitarfélag þess, greiði
sjóður, er mynda skal með fram-
lagi Framleiðnisjóðs og Byggða-
sjóðs, verð framkvæmda á slíkum
jörðum.
9. Bændur kosti kapps um að
aðlaga sig gildandi fullvirðisrétti,
enda bjóði Framleiðnisjóður upp
á raunhæfa fækkunarsamninga á
þessu hausti.
10. Hafinn verði undirbúning-
ur að gerð nýs búvörusamnings
og að því stefnt, að ávallt liggi
fyrir samningur fjögur ár fram í
tímann hið skemmsta.
11. Bændur og afurðastöðvar
leiti leiða til ýtrasta sparnaðar í
rekstri, er leitt geti til lægra verðs
á kindakjöti, aukinnar sölu og
betri samkeppnisaðstöðu. -mhg
Matarskatturinn fbrdæmdur
Ekki verður sagt að bændur
unni matarskattinum um skör
fram fremur en flestir aðrir. Sætti
hann harðri gagnrýni á fundin-
um, sem samþykkti samhljóða
eftirfarandi ályktun:
Fundurinn... mótmælir harð-
lega 25% matarskatti, sem lagður
var á frá og með síðustu ára-
mótum. Mótmælt er þeirri aðför,
sem gerð var að íslenskum land-
búnaði með þessum hætti, án
nokkurs fyrirvara af stjórnmála-
mönnum.
Mótmælt er harðlega þeirri
mismunun, sem kemur fram milli
kjöttegunda, sem framleiddar
eru við sömu skilyrði, sem kemur
m.a. fram í því, að hrossakjöt er
ein kjöttegunda látin bera 25%
söluskatt, sem þýðir skattlagn-
ingu til ríkissjóðs upp á 50-60
milj. kr. á ársgrundvelli. Einnig
mótmælir fundurinn harðlega
25% söluskatti á silungi, kart-
öflum og grænmeti, sem skerðir
samkeppnismöguleika búg-
reinanna gagnvart annarri bú-
vöruframleiðslu.
Aðalfundurinn felur stjórn
Stéttarsambandsins í framhaldi
af þessu að ná fram breytingum á
lögum um virðisaukaskatt, m.a.
með þeim hætti, að skattþrepin
verði tvö, þar sem lægra skatt-
þrepið verði sem lægst gagnvart
matvælum.
Aðalfundurinn varar stórlega
við virðisaukaskatti með einu
skattþrepi og felur stjórn Stétt-
arsambandsins að láta undirbúa
neyðarráðstafanir, sem grípa
verður til náist ekki fram breyting
f tvö skattþrep.
í greinargerð er lögð áhersla á
fræðslu og kynningu á þessari
kerfisbreytingu, ef af henni verð-
ur og að við endanlegan frágang
laganna verði tekið tillit til sér-
stöðu landbúnaðarins. Óviðun-
andi er að leggja virðisaukaskatt
af fullum þunga á sölu veiðileyfa
til sportveiða. Kemur þar til, að
mikill hluti veiðleyfa er seldur út-
lendingum, en virðisaukaskatt á
að endurgreiða af þeirri vöru og
þjónustu, sem seld er úr landi. -1
annan stað yrði hler um að ræða
beina skattlagningu á viðkom-
andi bændur, þar sem veiðileyfi
eru seld hæstbjóðanda hverju
sinni. - Loks yrði þetta beinn
landsbyggðarskattur sem hefði
áhrif á tekjur viðkomandi
sveitarfélaga, þar sem verðmæti
veiðiárinnar mundi rýrna. - Lögð
er höfuðáhersla á að haft verði
fyllsta samráð við hagsmuna-
samtök bændastéttarinnar um
þau atriði laganna um virðis-
aukaskatt, sem varða stéttina.
-mhg
Reglur um fullvirðisrétt
Fundurinn taldi ástæðu til að
setja skýrari reglur um umráða-
rétt og notkun fullvirðisréttar og
samþ. ályktun þar sem kveðið er
á um að kjósa 5 manna nefnd til
þess að gera tillögur um slíkar
reglur.
Nefndin skili áliti til stjórnar
Stéttarsambandsins fyrir 1. mars
1989, sem sendi það út til um-
sagnar stjórna búnaðarsambanda
og kjörmannafunda og leggi mál-
ið síðan fyrir næsta aðalfund
Stéttarsambandsins. Nefndin
vinni m.a. með eftirfarandi atriði
í huga:
1. Fullvirðisréttur tengist bú-
rekstri á lögbýlum.
2. Aðrir en starfandi bændur
geti ekki haft þennan rétt eða
tekjur af honum.
3. Leggist búskapur á lögbýli af
geymist fullvirðisréttur býlisins í
5 ár, en búnaðarsambandi við-
komandi héraðs sé heimil tíma-
bundin úthlutun hans.
4. Huga skal að því hvernig ný
úthlutun geti greitt fyrir endur-
nýjun og kynslóðaskiptingu.
-mhg
HjörturE. Þórarinsson, bóndi áTjörn ogformaðurBúnaðarfélags íslands, ávarparfundinn.
Umræður um sauðfjárbúskapinn voru fyrirferðarmiklar á fundinum.
Stéttarsambandið
Aðalfundurinn á Akureyri
Aðalfundur Stéttarsambands bœnda varaðþessu
sinni hdldinn íhúsakynnum Menntaskólans á
Akureyri, dagana31. ágústtil2. sept. Barþar
eðlilega margt á góma nú sem œtíð áður. Um-
rœður urðu miklar og almennar og afgreiddur
fjöldi ályktana um hin ýmsu hagsmuna- og
félagsmál bœndastéttarinnar.
Þóttmenn vœru engan veginn á einu máli um allt,
- mér liggur nú við að segja, sem beturfer, -
leiddu skoðanaskiptin til þess aðflestar álykt-
anirnar voru samþykktar með samhljóða at-
kvœðum. Erþað og mála sannast aðþótt bœndur
skiptistíýmis búgreinafélög, þáfalla heildar-
hagsmunir stéttarinnar í einn ogsamafarveg.
Meðal ályktana, semfundurinn samþykkti eru
þœr sem hér birtast.
Bratið á slátur-
leyfishöfum
Sláturleyfishafar eru nú, marg-
ir hverjir, illa staddir vegna
tregðu ríkisvaldsins á að inna af
hendi lög- og samningsbundnar
greiðslur til þeirra.
Því samþ. aðalfundur Stéttar-
sambandsins ályktun, þar sem
þess er krafist af ríkisvaldinu, að
sláturleyfishöfum verði nú þegar
greiddir áfallnir vextir og útflutn-
ingsbætur á sauðfjárafurðir verð-
lagsársins 1987/88, eins og þeim
ber samkvæmt lögum og samn-
ingi ríkisvaldsins og Stéttarsam-
bandsins. - Einnig fari fram lok-
auppgjör sauðfjárafurða hausts-
ins 1986 þegar í stað.
-mhg
Tryggingamál
Tryggingamál bænda voru all-
mikið rædd á Stéttarsambands-
fundinum. Lagði fundurinn m.a.
til, að lögum um Bjargráðasjóð
yrði breytt á þann veg, að ein-
stakar búgreinar geti verið und-
anþegnar gjaldskyldu til sjóðsins
sé það samþykkt af viðkomandi
búgreinasambandi og stjórn
Stéttarsambandsins.
Þá var stjórn Stéttarsambands-
ins falið að vinna að breytingum á
lögum um Viðlagatryggingu ís-
lands þannig, að hún taki yfir tjón
af völdum grasbrests, óþurrka og
uppskerubrests í garðrækt.
Afram verði unnið að samn-
ingum tryggingarskilmála fyrir
kúa- og sauðfjárbú og að því
stefnt, að þau geti keypt sér
frjálsa búfjártryggingu um ára-
mót 1989/90, enda liggi þá fyrir,
að þær séu hagstæðari en núver-
andi trygging Bjargráðasjóðs, og
fyrir liggi einnig hvort lögum um
Viðlagatryggingu íslands hafi
verið breytt. Ennfremur komi þá
til samþykki viðkomandi bú-
greinasambands og Stéttarsam-
bandsins.
„Lokatakmarkið er, að bænd-
ur geti keypt sér allar tryggingar
búsins í einum pakka, misstórum
eftir þörf manna, á sem hagstæð-
ustum kjörum. Forsenda þess er
að lögboðin brunatrygging húsa í
sveitum sé gefin frj áls“....
-mhg
Ymsar ályktanir
Meðal þeirra ályktana, sem að-
alfundur Stéttarsambands bænda
samþykkti, eru þær sem hér fara
á eftir:
Lífeyrissjóður
Fundurinn vekur athygli á van-
efndum ríkissjóðs á skuldbind-
ingum sínum við Lífeyrissjóð
bænda. Telur fundurinn þetta
ástand óviðunandi og felur stjórn
Sambandsins að knýja fram
leiðréttingu þessara mála. Um
s.l. áramót mun um 50 milj. kr.
hafa vantað upp á að ríkissjóður
stæði við skuldbindingar sínar.
Kanínurækt
Fundurinn telur að loðkanínu-
rækt geti átt verulegu hlutverki
að gegna í þeirri búhátta-
breytingu sem unnið er að. Telur
og að aukin kynning og leiðbein-
ingaþjónusta sé nauðsynleg
ásamt styrkveitingu Framleiðni-
sjóðs til markaðsátaks og eflingar
afurðastöðva. Þá verði tafarlaust
sett reglugerð um niðurfellingu
söluskatts á byggingum og tækj-
um vegna kanínuræktar.
Skógrækt
Fundurinn telur brýnt að nú
þegar verði hafist handa um rækt-
un nytjaskóga til styrktar
atvinnulífi í sveitum. Taka þarf
ákveðin landsvæði hentug til
skógræktar, jafnhliða niður-
skurði sauðfjár, til skipulegrar
langtímanýtingar, undir yfir-
stjórn heimaaðila. Skorað er á
Alþingi að tryggja fjármagn fyrir
öllum kostnaði við plöntun í
a.m.k. 1000 ha árlega næstu 20-
30 árin. Kappkostað verði að
bændur sjái sjálfir um sem flesta
þætti skógræktarinnar en fái að-
stoð frá Skógrækt ríkisins.
Fóstrustörf
Fundurinn skorar á stjórn
Stéttarsambandsins að fylgja fast
eftir kröfum Félags fósturmæðra
í sveit á Suðurlandi um að þær
hafi sambærileg laun fyrir að vista
börn og starfssystur þeirra í þétt-
býli. Einnig að Stéttarsambandið
standi að stofnun Landssamtaka
vistforeldra í sveit.
Vanefndir
Fundurinn felur stjórn Stéttar-
samb. að hlutast til um það við
ríkisstjórn og Alþingi að greidd
verði að fullu og á eðlilegum tíma
lögboðin framlög, samkv.
jarðræktar- og búfjárræktar-
lögum. Telur óviðunandi þann
drátt, sem orðið hefur á þessum
greiðslum s.l. tvö ár.
Ferðaþjónusta
Fundurinn krefst þess að
Framleiðnisjóður landbúnaðar-
ins taki upp þróun í ferðaþjón-
ustu á vegum bænda nú þegar, í
fullri samvinnu við stjórn sam-
takanna. Gerð verði áætlun um
það, að rekstur samtakanna
standi á eigin fótum sem allra
fyrst. Eitt fyrsta verkefni í þessari
samvinnu skal vera að tryggja
fjárhagslega stöðu samtakanna
þannig að sú mikla undirbúnings-
vinna, sem unnin hefur verið í
markaðssetningu og markaðs-
öflun glatist ekki. Nauðsynlegt er
að leysa þegar úr fjárþörf sam-
takanna fram til næstu áramóta.
-mhg
Séð yfir hluta af fundarsalnum.
8 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Fimmtudagur 15. september 1988
Flmmtudagur 15. september 1988 ÞJÓÐVILJINN - SÍÐA 9