Þjóðviljinn - 16.09.1988, Side 4

Á BEININU
Steingrímur Hermannsson formaður Framsóknar-
flokksins sér óskaríkisstjórn Framsóknar með Alþýðu-
flokki, Alþýðubandalagi eða Kvennalista sem hugsan-
legum samstarfsaðilum. í raun telur hann útséð um að
samstaða náist innan ríkisstjórnarinnar um efnahagsað-
gerðir, og vísar til orða Þorsteins Pálssonar, forsætisrá-
herra um að þá séu umsvifalaus stjórnarslit besti kostur-
inn. Komi ekki tii þess, telur hann að minnihlutastjórn
komi vel til álita, enda sér hann ekki fram á að áframhald-
andi seta núverandi stjórnar sé vænlegur kostur fram að
kosningum, haf i komið til stjórnarslita. Ríkisstjórnarf lokk-
arnir séu komnir í hár saman og trúnaðartraust þeirra á
milli brostið. í viðtalinu telur hann upp skilyrði Framsókn-
ar fyrir nýrri stjórn og ieggur áhersluna til vinstri. Samstarf
við Sjálfstæðisflokk í framtíðinni komi ekki til greina, á
meðan „frjálshyggjukapteinarnir" ráði ferðinni.
„Tillögur okkar eru um lág-
marksaðgerðir að því leyti, að við
leggjum áherslu á að rekstrar-
staða atvinnuveganna sé viðun-
andi og geti verið það þennan
tíma. Það er sá mælikvarði sem
við leggjum. Einnig að náð verði
tökum á fjármagnsmarkaðnum
og dregið verði úr fjármagns-
kostnaði. Til þess að þetta geti
orðið þarf að ná verðbólgunni
hratt niður. Þannig er þetta allt
samtengt og að því leitinu tek ég
undir með Jóni Helgasyni að
þetta séu lágmarksaðgerðir,“
sagði SteingrímurHermannsson,
utanríkisráðherra og formaður
Framsóknarflokksins þegar blað-
amaður Nýja Helgarblaðsins
ræddi við hann í gær. Þrátt fyrir
mikla krepputíma í lífi Þorsteins
Pálssonar, var Steingrímur hinn
rólegasti og sagðist „aðeins vera
að nota tímann til að fækka papp-
írunum á skrifboðinu hjá sér.“
En alvaran var ekki langt undan.
„Verði gefið eftir á einum stað,
til dæmis að afkoma atvinnuveg-
anna verði ekki bætt eins og við
teljum nauðsynlegt, er hætt við
að grípa þurfi til nýrra aðgerða,
eða að gengisfellingakrafa komi
upp á dekk. Þá fara nafnvextir
aftur upp og verðbólgan líka.“
En nú ber mikið á milli þessara
lágmarkstillagna ykkar og til-
lagna Sjálfstæðisflokks. Hver er
framtíð stjórnarinnar?
„Ég get út af fyrir sig ekkert
sagt um það. Það er auðvitað al-
veg ljóst að Sjáifstæðisflokkur
hyggst ná svipuðu „reiknuðu
stigi“ atvinnuveganna, með 3%
gengisfellingu. Það sem vantar
hjá þeim að okkar mati, er
eitthvað sem losar þessa atvinnu-
vegi úr hengingaról vanskila
o.s.frv., en til þess er þessi sjóður
okkar ætlaður. Annar galli fylgir
3% gengisfellingu, en það er
verðbólga á bilinu 14-20% og þá
fara menn að ráða illa við fjár-
magnsmarkaðinn og verður mik-
ill skellur að taka lánskjaravísi-
töluna af. Þetta ber á milli.
Reyndar finnst mér vera farinn
að vakna skilningur á að koma
þurfi böndum á fjármagnsmark-
aðinn, það er augljóst hjá Al-
þýðuflokksmönnum og farið að
ýja að því hjá Sjálfstæðis-
mönnum. En þar finnst mér þess-
ir frjálshyggjukapteinar eða
gaurar ráða ansi miklu, því miður
og þeir hafa fengið að ieika allt of
lausum hala hér upp á síðkastið."
Er þá ekki nokkuð Ijóst að þið
komið ekki til með að bakka
mikið ef nokkuð með ykkar til-
lögur og munið ekki fallast á til-
lögur á gengisfellingu?
„Við viljum fá að sjá að okkar
markmið nái fram. Hraða
hjöðnun verðbólgu, losna út úr
fjármagnsokrinu og atvinnuveg-
ina í viðunandi stöðu. Ég tek
fram að við erum ekki hrifnir af
millifærslu, því hún skilur okkur
eftir í vanda í apríl. Ef þeir geta
komið með einhverjar aðrar
ábendingar sem næðu þessum
markmiðum, þá erum við ekki
þeir þverhausar að við viljum
ekki tala um það. En við höfum
legið yfir þessu núna, meira en
álíka málum áður og ég hef ekki
komið auga á aðra leið.
Núna eru menn í miðjum við-
ræðum og að ósk forsætisráð-
herra var sett undirnefnd í máiið,
þeir Friðrik Sóphusson, Jón Sig-
urðsson og Halldór Ásgrímsson,
en ég vil engu spá. Hins vegar
getur þessi staða ekki gengið
lengur en út þessa viku, því sama
hvaða leið verður farin að þá á
eftir að vinna mjög mikið, setja
t.d. bráðabirgðalög þegar í næstu
viku. Svo við erum komnir enn
aftur í mjög mikla tímaþröng og
það gerðist ekki síst vegna þess
að það var verið að bauka við
þessa niðurfærslu allan þennan
tíma án mikillar alvöru og þar
tapaðist mikill tími. Við tókum á
þeirri leið hins vegar af fullri al-
vöru.
Halldór vonbetri
Því hefur vcrið haldið á lofti
síðustu daga að það væri ákveð-
inn áherslumunur hjá ykkur
Halddóri Ásgrímssyni, hann vildi
framlengja líf ríkisstjórnarinnar,
meðan áhugi þinn væri hins vegar
minni?
„Ég hef alltaf sagt að ég tel að
kosningar væru slæmur kostur í
stöðunni, þar sem svo mikill tími
tapaðist, auk þess sem mér finnst
að þessi ríkisstjórn með þennan
mikla meirihluta eigi að taka á
málum og ráða við þau. Það ber
afar lítið á milli okkar Halldórs,
það getur verið að Halldór haldi
lengur í þá von að ríkisstjórnin
nái saman. Halldór lítur kannski
meira á vandamál sjávarútvegs-
ins, en að öðru leyti erum við
sammála. Hins vegar held ég að
hin tuttugu ára reynsla Jóns Sig-
urðssonar í yfirnefnd Verðlags-
ráðs sjávarútvegsins hafi komið
mjög fram; til góðs eða ills. Ég vil
taka það skýrt fram að Jón er ein-
hver sá besti embættismaður sem
starfað hefur fyrir mig, en hann
hefur sem sagt gengið lengra í því
að finna einhverjar millileiðir.
En nú hafa ráðherrar iðulega
verið með yfirlýsingar í garð
hvers annars, sem benda til þess
að trúnaðartraust manna innan
ríkisstjórnarinnar í garð hvers
annars sé í molum. Sérð þú fram
á framtíð fyrir þessa ríkisstjórn,
jafnvel þó samkomulag kynni að
nást núna?
„Þú nefnir náttúrlega einhvern
veikasta hlekkinn í þessu. Þegar
trúnaðartraustið er búið er mjög
erfitt fyrir þrjá flokka, með mis-
munandi áherslur að starfa sam-
an. Ég verð að segja að í síðustu
ríksisstjórn var þetta ekki til
vandræða, menn ræddu málin,
það hefur verið allt of, allt of lítið
af því núna. Þessar yfirlýsingar
hafa verið mjög skaðlegar, ég er
ekkert saklaus í því, en því er
ekki að neita að þegar forsætis-
ráðherra fór í sjónvarpið á mið-
vikudegi fyrir viku og lýsti því yfir
að það sem við vorum að vinna að
í mjög góðri trú, væri hókus-
pókus, að það var eins og að slá
blautri tusku framan í menn.“
Þið hafið ekki íhugað að ganga
út úr stjórninni?
„Því er ekki að neita að síminn
stoppaði ekki hjá mér þar sem
menn sögðu „þú starfar ekki
lengur undir þessu“ og fleira í
þeim dúr. Síðan komu yfirlýsing-
ar um samsæri, og þar tek ég
undir með Jóni Baldvin að ég hef
ekki átt fundi með neinum og
ekki tíðkað það að standa í
st j órnarmyndunarviðræðum
þegar ég hef setið í stjórn. Vitan-
lega hafa menn, jafnvel úr öðrum
flokkum verið að hringja og segja
sína skoðun, en þetta er alrangt
og þetta hefur vitanlega spillt
fyrir. Ég held að þessi tilfelli og
fleiri í lok síðustu viku hafi verið
afar slæm. Það eru mistök að
menn hafa ekki hist og skrafað
saman utan vinnutíma á léttari
nótunum. Slík samskipti hafa
engin verið.“
Menn orönir
vonlausir
En þú segir að úrslit verði að
nást fyrir helgi og enn ber mikið á
milli. Hefur þú nokkra trú á að
samkomulag náist?
„Ef vilji er til þá næst það. En
ég er farinn að efast um að það sé
mikill vilji til, ég held að menn
séu orðnir afar vonlausir. En ef
þetta fer í strand, þá stöndum við
sannarlega illa frammi fyrir al-
þjóð. Þá á ég við ríkisstjórnina,
með allt niðrum sig. Menn eru
þegar famir að fara á höfuðið
umvörpum og mörgum verður
sennilega aldrei bjargað. Mér er
sagt að mörg frystihúsanna hafi
ekki peninga til að greiða út á
morgun. Við erum því komnir
fram á hengiflugið, það verður að
ná samkomulagi við bankana um
að þeir farið að lána aftur og
samkomulagi við Seðlabanka að
hann slaki til, því peningamir eru
ekki til og þetta verður að gerast
á næstu 2-3 dögum.
Ef ekki næst samstaða finnst
mér skynsamlegast sem forsætis-
ráðherra sagði einhvern tíma að
stjórnin segði af sér og það sem
fyrst.
En þið hafið ekki íhugað nýtt
tilboð forsætisráðherra að þið og
Alþýðuflokkur myndi minnih-
lutastjórn um niðurfærsluna eða
þá millifærsluna?
Niðurfærslan er afar flókin og
Alþýðubandalag og Kvennalisti
leggjast gegn henni. Við spurð-
um Þorstein að því hvort Sjálf-
stæðisflokkurinn myndi veita
hlutleysi og fengum nei. Þá er al-
veg ljóst að þessi rikisstjórn yrði
felld strax á fyrstu dögum þings-
ins. Ég væri reyndar alveg til í
þetta, ef við fengjum loforð um
að verða varðir vantrausti fram
að áramótum.
Það er miklu fremur hægt að
framkvæma millifærsluleiðina í
minnihlutastjórn, enda er hún
bráðabirgðaleið. Ég segi það
sama, að við yrðum varðir van-
trausti, fram að áramótum því við
vildum sjá árangur og vildum
helst ekki hlaupa frá án þess að
hafa fjárlög, þá vildi ég skoða
það. Ég vil reyndar ekki segja að
þetta gæti eingöngu átt við okkur
og Alþýðuflokkinn, þeir gætu
hugsanlega náð samkomulagi við
Sjálfstæðisflokkinn. Minnihluta-
stjórn, hver sem hún er, þyrfti að
fara í mjög erfiðar aðgerðir og
þarf því starfsfrið.
4 SÍÐA - ÞJÓÐVILJINN NÝTT HELGARBLAÐ