Þjóðviljinn - 16.09.1988, Side 9

Ungverjaland
Fjölflokkakerfi
ekki útílokað
Forseti Ungverjalands, Bruno
Straub, sagði í blaðaviðtali sem
birtist í gær að hann teldi að Ung-
verjaland myndi um síðir þarfn-
ast fjölflokkakerfis. Hann kvaðst
þó ekki telja að nauðsyn væri á
slflíu kerfi þegar í stað.
Evrópuþing
Tilraun til
þjóðannorðs
á Kúrdum
Sem forseti er Straub ekki
valdamikill, en aðalvaldhafi
Ungverjalands eftir að Kadar lét
af völdum, Karoly Grosz, sem
bæði er forsætisráðherra og
flokksleiðtogi, hefur fyrir sitt
leyti ekki útilokað að fjölflokka-
kerfi yrði komið á í landinu, þó
ekki fyrr en í fjarlægri framtíð.
Hinsvegar segist hann sem fyrst
viljja koma á auknu lýðræði innan
ratnma þess eins flokks kerfis,
sem landið nú býr við.
Rezso Nyers, sem áður var sós-
íaldemókrati en á nú sæti í
stjórnmálanefnd ungverska
kommúnistaflokksins, kvaðst í
maí s.l. telja að fjölflokkakerfi
yrði um síðir komið á í Ungverja-
landi, „þó ekki fyrr en eftir minn
dag.“ Nyers er nú hálfsjötugur að
aldri. Ymsar hreyfingar, sem
krefjast fjölflokkakerfís, hafa
sprottið upp í landinu undanfarið
ár og vonast þær til að verða
viðurkenndar sem löglegar fyrir
árslok. Ein slík hreyfing, Ung-
verska lýðræðismálþingið, hefur
þegar lýst því yfir að hún hyggist
bjóða fram í næstu þingkosning-
urn, sem fram eiga að fara 1990.
Reuter/-dþ.
Karoly Graosz - leyfir hann fleiri
stjórnmálaflokka?
Evrópuþingið í Strassbúrg sak-
aði í gær stjórn Iraks um tilraun
til að útrýma kúrdneska þjóðern-
isminnihlutanum í landinu með
efnavopnum og krafðist þess að
allri vopnasölu til Iraks væri
hætt.
Þingið hvatti sérstaklega öll
aðildarríki Evrópubandalagsins
til að láta af allri vopnasölu til
íraks, svo og útflutningi þangað á
öllum efnum og útbúnaði, sem
hægt væri að nota til framleiðslu á
efnavopnum. Evrópuþing hefur
að vísu lítið vald til að knýja að-
ildarríki sín til að fara að samþyk-
ktum sínum, en engu að síður er
líklegt að samþykkt þessi, sem er
ljós vottur þess að ofsóknir íraks-
stjórnar gegn Kúrdum vekja nú
meiri athygli á alþjóðavettvangi
en nokkru sinni fyrr, hafi einhver
áhrif. Reuter/-dþ
Salvador
Bardagar
fara
harðnandi
Skœruliðar í sókn
Venceremos, útvarpsstöð upp-
reisnarmanna í Mið-Ameríkurík-
inu Salvador, tilkynnti í gær að
uppreisnarmenn hefðu í bar-
dögum á mánudag og þriðjudag
hrakið stjórnarliða frá fjórum
smáborgum í norðurhluta lands-
ins og fellt og sært af þeim yfír 300
manns. Talsmenn stjórnarhers-
ins, sem fyrst gerðu sáralítið úr
tjóni sinna manna í bardögum
þessum, viðurkenna nú að rúm-
lega 90 manns hafí fallið og særst í
þeim af báðum aðilum.
Vestrænir sendiráðsmenn í
landinu segjast taka tilkynning-
um beggja aðila með fyrirvara,
en telja þó að bardagar þessir séu
einhverjir þeir hörðustu í borg-
arastríðinu síðustu árin. Þeir
voru háðir í héruðunum Morazan
og San Miguel, en þar sóttu
stjórnarliðar nýlega inn á svæði,
sem lengi hafa verið á valdi upp-
reisnarmanna.
Á þriðjudag réðist lögregla,
vopnuð kylfum, á mótmæla-
göngu stúdenta í San Salvador,
höfuðborg landsins, og létust og
særðust við það tækifæri nokkrir
menn, auk þess sem um 260 voru
handteknir. Reuter/-dþ.
Lettland
Ny stjommalasamtök
Baltneskir sjálfstjórnarsinnar færast í aukana
Tallinn, höfuðborg Eistlands - arkitektúrinn minnir á Norðurlönd og
Þýskaland og svipað er að segja um hugarfar Eistlendinga.
Lettneska alþýðufylkingin, ný
stjórnmálasamtök sem berjast
fyrir umbótum í stjórnmálum og
aukinni sjálfstjórn fyrir Lettland,
hyggst halda stofnráðstefnu sína í
næsta mánuði, að sögn lettnesks
æskulýðsblaðs.
Að sögn blaðsins verður ráð-
stefnan haldin í Riga, höfuðborg
Lettlands, 8.-9. okt. n.k. Viku
fyrr stendur til að halda
stofnráðstefnu hliðstæðra sam-
taka í Eistlandi. Kröfur um
aukna sjálfstjórn hafa undan-
farna mánuði mjög færst í aukana
í baltnesku löndunum þremur,
Eistlandi, Lettlandi og Litháen,
sökum þess að þarlendum sjálf-
stjórnarsinnum hefur aukist
kjarkur vegna aukins umburðar-
lyndis í stjórnarfari síðan Gorbat-
sjov kom til valda.
í öllum þessum þremur sovétl-
ýðveldum fóru nýlega fram fjöl-
mennir fundir til að minnast
þeirra Eista, Letta og I.itháa,
sem fluttir voru í þrælkunarbúðir
vfðsfjarri ættlöndum sínum á
Stalínstímanum. Tala þeirra her-
leiddu var að minnsta kosti
eitthvað á annað hundrað þúsund
manns en skipti ef til vill nokkr-
um hundruðum þúsunda. Löndin
þrjú voru sjálfstæð ríki milli
heimsstyrjaldanna tveggja, en
voru innlimuð í Sovétríkin 1940 í
samræmi við leynigrein í griðas-
áttmála þeirra Hitlers og Stalíns.
Hinnar endurvöktu þjóðernis-
hyggju virðist gæta einna mest í
Eistlandi, enda landsmenn þar
enn meira mótaðir af vestrænum
áhrifum en íbúar hinna landanna
tveggja. Reuter/-dþ.
Enn ókyrrð í Júgóslavíu
Albanir sakaðir
um ofsóknir
Krafist afnáms sjálfsstjórnar Kosovo
Mikill fjöldi Serba, að sögn
sjónarvotta 20—30.000, kom sam-
an á fund i gær í borginni Srenska
Mitrovica, í Vojvódínu skammt
norðaustur af Beograd. Sökuðu
ræðumenn á fundinum Albani,
sem eru í meirihluta meðal íbúa
sjálfsstjórnarsvæðisins Kosovo,
um ofsóknir gegn Serbum þeim
og Svartfellingum er þar búa
einnig.
Á fundinum var lýst yfir ein-
dregnu fylgi við Slobodan Milos-
evic, sem er leiðtogi kommún-
istatlokksins í Serbíu, stærsta og
fólksflesta ríkis sambandslýð-
veldisins Júgóslavíu, en Kosovo
heyrir undir Serbíu. Milosevic
vill með stjórnarskrárbreytingu
svipta Kosovo miklu af sjálfs-
stjórn þeirri er svæðið nú nýtur.
Tilgangurinn með því á að vera sá
að með því móti sé hægt að veita
Serbum og Svartfellingum í Kos-
ovo aukna vernd gegn þarbúandi
Albönum.
Þykkja mikil hefur verið með
þjóðernum í Kosovo síðan 1981,
er Albanir þar efndu til óeirða.
Háttsettir stjórnmálamenn í Be-
ograd hafa haldið því fram að
Kosovo-Albanir stefni að sam-
einingu svæðisins við Albaníu.
Yfir 30.000 Serbar og Svartfell-
ingar hafa síðustu árin flúið frá
Kosovo af ótta við ofsóknir. Tals-
menn kommúnistaflokksins í
Kosovo segja mestan hluta þess,
sem sagt sé og skrifað um ástand-
ið á svæðinu utan þess, vera hel-
ber ósannindi.
Reutcr/-dþ.
Fjórði hver
Jamaíku-
maður
heimilislaus
Fellibylurinn Gilbert, skæðasti
stormur sem vitað er um í sögu
Ameríku og undanfarið hefur
farið yfir Karíbahafslönd, olli
sérstaklega miklu tjóni á Jama-
íku, þar sem um 500.000 manns,
nálega fjórðungur íbúa eyjarinn-
ar, eru heimilislausir eftir hann.
Að minnsta kosti 26 manns hafa
farist í ofviðri þessu. Alþjóða
Rauði krossinn og bandarískar
stofnanir hafa þegar heitið mikl-
um fjárframlögum til að bæta úr
sárustu neyðinni. Talsmaður
Jamaíkustjórnar segir þetta ver-
sta áfall, sem land hans hafi
nokkru sinni orðið fýrir.
Reuter/-dþ
NÝTT HELGARBLAÐ - ÞJÓÐVILJINN - SÍÐA 9