Þjóðviljinn - 24.09.1988, Síða 6

þJÓÐVILJINN Málgagn sósíalisma, þjóðfrelsis og verkalýðshreyfingar
HALLGRÍMUR
Ekki endilega
vinstri stjóm
(burðarliðnum er ný ríkisstjórn. Steingrímí Hermannssyni
virðist ætla að takast að koma saman stjórn sem verður
varin falli á þingi. Byggt yrði á stuðningi Alþýðubandalags,
Framsóknarflokks og Alþýðuflokks auk stuðnings eins
manns þingflokks Samtaka um jafnrétti og félagshyggju.
Margt bendir til að einhverjir þingmenn annarra þingflokka
séu tilbúnir að verja slíka stjórn falli. Fréttir af ummælum
Aðalheiðar Bjarnfreðsdóttur þingmanns Borgaraflokksins
og viðtal við Kristínu Halldórsdóttur þingmann Kvennalist-
ans í Nýju helgarblaði Þjóðviljans í gær benda eindregið til
þess að ekki sé endilega sjálfgefið að slík ríkisstjórn þurfi í
upphafi að leggja í vafasama siglingu út á úfinn sjó sem
getur risið og hnigið býsna bratt þegar treysta verður á
alnaumasta meirihluta. Þetta gæti þó breyst á skömmum
tíma og auðvitað er engin trygging fyrir stuðningi í báðum
deildum þingsins við þau lagafrumvörp , sem slík ríkisstjórn
kynni að leggja fram, þótt einhverjir þingmenn stjórnarand-
stöðuflokka telji hana skásta kostinn og vilji því verja hana
falli.
Sú málvenja er býsna algeng að nota heitið vinstri stjórn
um þær ríkisstjórnir sem Sjálfstæðisflokkurinn á ekki aðild
að en njóta stuðnings Alþýðubandalagsins. Margir telja
þetta heiti svo fast tengt stjórnarþátttöku Alþýðubandalags-
ins að sjálfsagt sé að nota það um ríkisstjórn Gunnars
Thoroddsens, þótt hluti af Sjálfstæðisflokknum hafi átt aðild
að henni.
Að sjálfsögðu segir það ekki nema í besta falli hálfa sögu,
hvaða flokkar eiga aðild að ríkisstjórn. Það eru verkin sem
tala. Hvað er gert? Hvað er komið í veg fyrir að gerist? Verða
einhver tímamót á ákveðnum sviðum þjóðlífsins? Þróast
samfélagið í átt til óheftrar markaðshyggju með tilheyrandi
misskiptingu auðs og annarra verðmæta eða tekst að þoka
því í átt til meiri jafnaðar og aukins réttlætis?
Þetta eru þau mál sem taka ætti til athugunar áður en
ríkisstjórn er skrýdd með heitinu vinstri stjórn. Með því móti
yrði komið í veg fyrir að hið pólitíska hugtak vinstri yrði notað
sem skammstöfun og ekki síður tryggði slík athugun að
ráðherrar gætu ekki umsvifalaust prýtt sjálfa sig og sína
ríkisstjórn með skrautlegum merkimiða.
Framsóknarflokkur og Alþýðuflokkur eru nú loks að losa
sig úr faðmlagi við Sjálfstæðisflokkinn sem staðið hefur
töluvert á annað ár. Sú ríkisstjórn sem í samanlagðri ís-
landssögunni hefur hvað harðast reynt að framfylgja ó-
mengaðri hægri-stefnu, hefur lagt upp laupana. Vilji menn
reyna að finna einhvern samjöfnuð á því sviði, þá hljóta
augu manna að beinast að ríkisstjórn Steingríms Her-
mannssonar, samstjórn Framsóknarflokks og Sjálfstæðis-
flokks, sem hér hafði setið við völd í fjögur ár þegar gengið
var til kosninga í fyrra.
Það segir sig því sjálft að þeir flokkar sem Alþýðubanda-
lagið hyggst nú hefja við ríkisstjórnarsamstarf hafa síður en
svo gert sig bera að vinstri-tilhneigingum síðustu árin. Þetta
á einnig við um Stefán Valgeirsson sem verið hefur einn af
traustustu hornsteinum Framsóknarflokksins þar til á síð-
asta ári að bola átti honum út af framboðslista flokksins.
En þrátt fyrir það að atburðir síðustu ára bendi ekki til þess
að þeir aðilar, sem Alþýðubandalagið hyggst nú starfa með í
ríkisstjórn, séu hallir undir vinstri-pólitík, þá er ýmislegt í
sögu Alþýðuflokks og Framsóknarflokks sem gefur vonir um
að ný ríkisstjórn gæti hugsanlega orðið vinstri-stjórn, jafnvel
stjórn félagshyggju, jafnaðar og samvinnu.
Þjóðviljinn mun ekki gefa nýrri ríkisstjórn einkunn fyrr en
verk hennar sýna hvert hún hyggst stefna.
ÓP
„Hafið þér komið til Feneyja
jómfrú góð?“
„Nei, en lestin fer þangað."
Já, já, jú, jú, mikið rétt hvort
hún fer, fari. Og umræð lestin fet-
ar sig þungu fari fram á Adríahaf-
ið sem lætur kyrrt við liggja og
hermir eftir bláum himni.
Teinarnir eru tveir og mjóir, en
nægja í einfaldleika sínum og
bera létt þessa þúsund maga heim
á brautarhlað. Það er tiltölulega
þurrt um að litast á stöðvargólf-
inu og auðvelt að ná nýjum áttum
áður en aurbleytan tekur við af
tröppunum fyrir utan. Það flæðir
hér af hafi um allar götur og
strætisvagnarnir koma askvað-
andi fyrir útbyrðis mótorafli og
tvístíga óþolinmóðir af öldugelti
á biðstöðvum sínum. Því innan
bæjar er hér sífelldur „talsverður
sjór“ af umferð einni. Það lygnir
tæpt á síkjunum fyrr en að síðustu
ferðum loknum og loknum
„kinnunganna söng“.
Það er því nautn að láta sig sæl-
an villast burt frá látunum við
granda-kanal inn í „don’t look
now“ - blindgöturnar sem að lok-
um leiða mann inn í handbreið
öngstræti og læsta skápa þar sem
aldrei birtir til myndatöku og
ekki er einu sinni dvergur á dóli í
gondóla. Maður finnur þar að-
eins hroll og hræðslu, sem leiðast
yfir blinda brú og bergmála
hlátur sinn í næsta múrkima. Að
lokum er ekki önnur leið úr þess-
um ranghalavillum en sú að láta
sig falla með leiðinlegum látum í
forgræna síkisvilpu og svamla þar
nokkra stund á milli þess að kalla
annað slagið á þýsku „Hilfe!“
Eða þar til þverröndóttur gond-
ólabolur hífir mann upp í til sín,
setur konu þér við hlið og kveikir
á harmoníkunni. Undir Sól e míó
sem beygist af háu nótunum og
undir óteljandi brýrnar skilar
manni síðan niður á sjálft
Með einföldum handa-
brögðum framkallast lýrískir
seðlar með því einu að snúa sam-
an tvennu plasti og það glampar í
alþjóðlegum augum á nærlægum
borðum. Fegin að féi getur mað-
ur haldið áfram för sinni um
„eyjarnar átján“.
„En hafið þér áhuga á list,
fröken góð?“
„Nei, en er nokkur hætta á
henni hér um slóðir?“
skemmtan í kanadíska skálanum
yfir hugkvæmu tækjaglundri og
ekki klæmist maður yfir Clem-
ente, Francesco-munkinum ítal-
ska. Ónefndur er einnig óþek-
ktur og austur-þýskur samtíma-
maður okkar, Gúnther Clemenz.
Kaldast er hinsvegar í Kana-
skálanum enda loftkælingin
ómæld og borguð af Rockefeller-
kyninu. En fyrst og fremst stafar
þó sálarkuldinn frá hinum mis-
Á
Veneyjabanalinum
Markúsar-torgið, torg hins himn-
eska friðar, svo vitnað sé í Erró,
en sem nú er þéttbýlt af þýsku
þjóðarbroti. „Gabí, kúkk mal.“
„Hafið þér handbært reiðufé,
jómfrú góð?“
„Nei, en ég er með Master-
card.“ No, no, Master-Júró,
mikið rétt ekki er það peningum
verra. En þó aldrei um helgar,
ha? Bankarnir eru læstir og
galdrakortin virka ekki, maður er
lokaður inni í Feneyjum, um-
kringdur vatni og féleysi. En ráð
er dáð og á Markúsartorginu
miðju býðst maður til þess að
borga sveimháa kaffireikninga á
nokkrum borðum með kortinu
knáa og hljóta að launum reiði-
laust fé fagnandi gesta. Sem bón-
ustölu lætur maður þeim það eftir
og fleygir fram og fer með snotra
þakkargjörð:
Belgið ykkur bara
af bjór og fleiri sortum,
þó sport það sé að spara
ég splœsi af mínum kortum.
Já, nei, nei, auðvitað ekki, en
gott ef það er þó ekki, mikið rétt
ef það er ekki tvíæringur hér rétt
út með óseyrunum. Bí, Bíenale.
Við siglum með leið nr. 19 að
ólympískri fánaborg í fögru
skógarjóðri sem skartar
skemmtilegri þyrpingu af þjóða-
býlum, þar hefur hvert listrænt
land reist sér um hurðarás glæsi-
lega skála sem tvíært eru fylltir af
því besta sem hvert þeirra treysti
sér til að bjóða okkur heiminum.
Það er áhugavert síðdegisgaman
að rölta sér á milli bása og ekki
laust við Júróvisjón-stemmningu
á þessu fallega svæði, framlag
hverrar þjóðar er ekki verra litlu
dalala-lagi og aðdáunarvert að
kynna sér tómstundargömun
hinna ýmsu menningarsvæða.
Belgarnir eru bestir að þessu
ellefta sinni og hafa reist sér lítið
en stórkómískt einingahús í
Fellabæjarstíl með gjörvöllu int-
eríöri, sem má að vísu ekki
snerta. Þá er ekki galin
skildu „meistaraverkum" Jaspers
Jóns. Eg skelf, en það bráir af
manni í hlýlegri heimast-
emmningunni í íslenska sölu-
tjaldinu og maður skrifar styrkri
hendi nafn sitt í einu gestabókina
á svæðinu. En þegar þaðan út er
gengið og sig beygt undir lágan
karm læðist að manni í formi ít-
alsks villikattar sú sorg sem sest
að í aftanverðu höfði og segir:
Við íslendingar erum ekki þjóð.
Það er því einkennilegt en satt
að heimleiðis dólar með okkur
handan-vatnaður ferjumaður
sem kyrjar yfir okkur gamlan
húsgang upp úr héraðsvötnunum
með þó einkennilega linum
suðurlandaframburði:
Vakurt er í Veney
þó votni mann í fót
á leiðin údá Lt'dó
á liði stefnumót.
- í Feney 27. ágúst ’88
- Hallgrímur
Þjóðviljinn
Síðumúla 6 • 108 Reykjavík
Sími681333
Kvöldsími 681348
Útgefandi: Útgáfufélag Pjóðviljans.
Ritstjórar: Árni Bergmann, Mörður Árnason, Ottar Proppé.
Fróttastjóri: Lúðvík Geirsson.
Blaðamenn: Dagur Þorleifsson, Guðmundur Rúnar Heiðarsson,
Heimir Már Pétursson, Hjörleifur Sveinbjörnsson, Kristófer
Svavarsson, Magnús H. Gíslason, Lilia Gunnarsdóttir, Olafur
Gíslason, Páll Hannesson. SigurðurÁ. Friðþjófsson, Sævar
Guðbjörnsson, Porfinnur Omarsson (íþr.).
Handrita- og prófarkalestur: Elías Mar, Hildur Finnsdóttir.
Ljósmyndarar: Einar Ólason, Jim Smart.
Útlitsteiknarar: Kristján Kristjánsson, KristbergurÓ.Pétursson
Framkvæmdastjóri: Hallur Páll Jónsson.
Skrif stof ustjóri: Jóhanna Leópoldsdóttir.
Skrifstofa: Guðrún Geirsdóttir, Kristín Pétursdóttir.
Auglýsingastjóri: Olga Clausen.
Auglysingar: Guðmunda Kristinsdóttir, Unnur
Ágústsdóttir, Sigurrós Kristinsdóttir.
Símavarsla: Sigríður Kristjánsdóttir, Porgerður Sigurðardóttir.
Bílstjóri: Jóna Sigurdórsdóttir.
Húsmóðir: Anna Benediktsdóttir
Útbreiðslu- og afgreiðslustjóri: Björn Ingi Rafnsson.
Afgreiðsla: Halla Pálsdóttir, Hrefna Magnúsdóttir.
Innheimtumaður: Katrín Bárðardóttir.
Utkeyrsla, afgreiðsla, ritstjórn:
Síðumúla 6, Reykjavík, símar: 681333 & 681663.
Auglýsingar: Síðumúla 6, símar 681331 og 681310.
Umbrot og setning: Prentsmiðja Þjóðviljans hf.
Prentun: Blaðaprent hf.
Verð í lausasölu: 70 kr.
Nýtt helgarblað: 100 kr.
Áskriftarverð á manuði: 800 kr.
6 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Laugardagur 24. september 1988