Þjóðviljinn - 27.09.1988, Blaðsíða 2

_________________________FRÉTTIR____________________________
Ríkisstjórnarmyndunin
Sundur og aftur saman
Auknar líkur ástjórn Framsóknar ogA-flokkanna. ÞingflokkurAlþýðubandalagsinsstyður
slíka stjórn óskiptur. Þorsteinn með stystu stjórnarmyndunartilraun ísögu lýðveldisins.
Ólafur Ragnar Grímsson formaður Alþýöubandalagsins gekk á fund Vigdísar Finnbogadóttur forseta
íslands í gær. Skömmu síðar skilaði Þorsteinn Pálsson umboði sínu og allt virtist stefna í meirihlutastjórn
Alþýðubandalags, Alþýðuflokks, Framsóknarflokks og Stefáns Valgeirssonar. Mynd-E.ÓI.
Atburðarás stjórnmála helgar-
innar hefur verið hröð og með
sviptingum. Á laugardag og
frameftir aðfaranótt sunnudags
töldu menn fullvíst að ný ríkis-
stjórn væri að fæðast, en á sunnu-
dag kom svo bakslagið sem end-
aði með því að Steingrímur Her-
mannsson gafst upp og skilaði
umboði sínu til forseta. I gær tók
svo við stuttur millikafli í gleði-
leiknum, þar sem Þorsteinn Páls-
son fór með umboð til stjórnar-
myndunar, en eftir að hann
skilaði af sér, virðist flest benda
til að Framsókn og A-flokkarnir
muni reyna enn og aftur.
Aðalheiður
huldukonan
Til að byrja með voru það
Framsóknarflokkur, Alþýðu-
flokkur, Alþýðubandalag og
Stefán Valgeirsson sem ræddu
saman um myndun ríkisstjórnar
og höfðu alls 32 þingmenn á bak
við sig. Að auki lofaði Stefán
stuðningi „huldumanns" sem
reyndist vera Aðalheiður Bjarn-
freðsdóttir, eftir því sem
Steingrímur Hermannsson segir.
Meirihluti ríkisstjórnarinnar á
Alþingi átti því að vera tryggður.
Að auki þótti útlit fyrir, eftir við-
ræður við Kvennalistakonur og
einstakar yfirlýsingar úr þeim
herbúðum að þær ætluðu sér ekki
að fella ríkisstjórnina, a.m.k.
ekki við fyrsta tækifæri. Borgara-
flokks var því ekki þörf, auk þess
sem Alþýðubandalagið lét þau
skýru skilaboð ganga, að það
tæki ekki þátt í myndun ríkis-
stjórnar með Borgaraflokki sem
heild.
Skiptar skoðanir
í miðstjórn AB
Steingrímur Hermannsson,
fékk umboðið frá forseta á há-
degi á fimmtudag og gengu við-
ræður, með tilheyrandi fundar-
höldum síðan nokkuð greitt og
sleitulaust fyrir sig, fram á laugar-
dagsnótt. Virtist ætla að ganga
saman með flokkunum, þannig
að Alþýðubandalagið gaf eftir
hvað varðaði kröfuna um tafar-
laust afnám launafrystingar og að
samningsréttinn skyldi setja í
gildi strax, nokkuð sem skiptar
skoðanir voru um innan flokks-
ins. Á móti virðist hafa komið
upptaka herstöðvarsamningsins
og neitunarvald í álmálinu, auk
annars. Skúli Alexanderson,
þingmaður á Vesturlandi lýsti því
hins vegar yfir að hann ætlaði
ekki að verja ríkisstjórnina van-
trausti, þó hann styddi hana í öðr-
um málum og bar við að stjórnin
hefði ekki meirihluta í báðum
deildum. Geir Gunnarsson,
sagðist síðan í viðtali á Stöð 2
beita sér gegn myndun þessarai
ríkisstjórnar innan Alþýðu-
bandalagsins, jafnvel þó að hann
myndi síðan hlíta vilja miðstjórn-
ar og styðja stjórnina, yrði það
upp á teningnum. Röksemdir
Geirs voru þær að hann gæti ekki
stutt ríkisstjórn, sem héldi verka-
lýðshreyfingunni í fjötrum, og
átti þá við afnám samningsréttar-
ins.
Hótaö með
Borgaraflokki
Ólafur Ragnar hefur síðan
haldið því fram í fjölmiðlum að
hann hafi gert Steingrími Her-
mannssyni skýra grein fyrir af-
stöðu þessara þingmanna, sem
annarra, en Steingrímur sagðist í
viðtali við Þjóðviljann í gær ekki
hafa haft hugmynd um þessa ein-
örðu afstöðu Skúla Alexanders-
sonar. Því hafi hann rætt aftur við
Borgaraflokk um þátttöku í ríkis-
stjórnarviðræðunum, jafnvel þó
það hafi legið skýrt fyrir að hann
gæti ekki fallist á það „ófrávíkj-
anlega skilyrði" Alberts að hann
fengi sjálfur stól utanríkisráð-
herra. Það hafi átt að falla Al-
þýðuflokki í skaut og Jón Baldvin
hefði lýst áhuga sínum á því emb-
ætti, upplýsti Steingrímur í viðtali
við Þjóðviljann í gær. Því virðist
sem Steingrímur hafi verið að
reyna eitt af fernu: Að fá Borgar-
aflokkinn inn, án þess að kröfum
Alberts yrði fullnægt. Að fá upp
stöðu sem gerði nokkrum þing-
mönnum flokksins kleift að
ganga til liðs við hina væntanlegu
ríkisstjórn, eða í þriðja lagi að
hann hafi ætlað að nota Borgar-
aflokkinn til að fá Alþýðubanda-
lagsmenn til að hlýða flokksaga. í
fjórða lagi kann Steingrímur að
hafa verið að nota Borgaraflokk-
inn sem svipu á Stefán Valgeirs-
son, en þingflokkur Framsóknar
hafnaði kröfu hans til ráðherra-
embættis. Með því að veifa þing-
flokki Borgaraflokks gat hann
látið í það skína að Stefáns Valg-
eirssonar væri í raun ekki þörf.
Skilyrði fyrir
frekari viðræðum
Miðstjórnarfundur Alþýðu-
bandalagsins hafði staðið frá
föstudegi óslitið fram eftir nóttu á
laugardegi og stóðu menn þar í
þeirri trú að Borgaraflokkurinn
stæði utan við viðræðurnar. Þeg-
ar miðstjórnarfundi var síðan
haldið áfram á sunnudegi lá hins
vegar skyndilega fyrir að
Steingrímur hafði hafið form-
legar viðræður við Borgaraflokk
og að Alþýðuflokksmenn, sem
héldu flokksráðsfund á sunnu-
dagsmorgni hefðu ekki getað fall-
ist á að allir flokkar skyldu hafa
neitunarvald í álmálinu. Töldu
margir fundarmanna að þessir
kostir væru óaðgengilegir með
öllu. Á sunnudeginum fyrir há-
degi, bar Ólafur Ragnar Gríms-
son síðan upp tillögu innan þing-
flokksins um að tvö skilyrði yrðu
sett fyrir frekari þátttöku Al-
þýðubandalagsins í viðræðunum.
I fyrsta lagi að Borgaraflokkur-
inn yrði ekki með og í öðru lagi að
samningsrétturinn yrði virtur.
Var farið með þessi skilaboð á
fund Steingríms Hermannssonar,
sem treysti sér ekki til að halda
viðræðunum áfram og skilaði
umboði sínu.
Viðræðum
haldið áfram
Síðdegis í gær eftir að Þor-
steinn Pálsson skilaði stjórnar-
myndunarumboðinu lýsti forseti
því yfir að hún drægi sig í hlé og
léti stjórnmálamönnum eftir að
reyna myndun nýrrar ríkisstjórn-
ar. Vigdís tilkynnti Steingrími
Hermannssyni jafnframt að
minnihlutastjórn yrði að tryggja
sér meirihlutastuðning á þingi.
Þeir Jón Baldvin og Steingrím-
ur gáfu því þingflokki Alþýðu-
bandalagsins í gær frest til mið-
nættis að svara því hvort flokkur-
inn vildi gerast aðili að ríkis-
stjórninni eða veita minnihluta-
stjórn flokkanna stuðning. Þing-
flokkur Alþýðubandalagsins
fundaði í allan gærdag og gær-
kvöld og formenn flokkanna
þriggja áttu saman fund um
kvöldmatarleytið. í gærkvöld var
síðan ljóst að þingflokkur Al-
þýðubandalagsins myndi standa
óskiptur að meirihlutastjórn með
Framsóknarflokki, Alþýðuflokki
og Stefáni Valgeirssyni auk
stuðnings Aðalheiðar Bjarn-
freðsdóttur og hugsanlega fleiri
þingmanna Borgarflokksins,
enda hefðu Alþýðuflokkur og
Framsóknarflokkur komið meira
til móts við kröfur Alþýðubanda-
lagsins varðandi samningsrétt-
Búðardalur
Sjóslys
Bátar af
sjávarbotni
Tœknin fyrir hendi. 6
smábátar hafa sokkið án
fullnægjandi skýringa á
árinu
Rannsóknarnefnd sjóslysa vill
láta kanna þann möguleika að út-
veguð verði nauðsynleg tæki til
að ná skipsflökum af sjávarbotni
til að auðvelda rannsókn sjóslysa.
Að sögn Kristjáns Guðmunds-
sonar starfsmanns Rannsóknar-
nefndar sjóslysa er tæknin fyrir
hendi til að ná flökum af sjávar-
botni en hvort af því verður velt-
ur á tíma og peningum. Það sem
af er árinu hafa 6 smábátar sokk-
ið án þess að fullnægjandi skýr-
ingar hafa komið fram við sjóp-
róf. Á meðan eru slysin enn í
rannsókn hjá
Rannsóknarnefndinni.
Verði þessari hugmynd hrint í
framkvæmd og hægt verði að
finna og ná upp af sjávarbotni
einhverjum af þeim smábátum
sem sokkið hafa í ár, má búast við
fróðlegum upplýsingum um hvað
hafi orsakað það ma. að bátur
sekkur í blíðviðri á spegilsléttum
sjónum svona upp úr þurru.
-grh
Endurbættur Snorri
Frystitogari
og tekur
400 tonn
Snorri Sturluson RE 219 er
kominn til heimahafnar eftir
gagngerar breytingar í Póllandi
þar sem skipinu var breytt í fryst-
itogara og getur skipið tekið um
400 tonn af frystum fiski í lest.
Kostnaðurinn við breytingarn
á skipinu sem var smíðað á Spáni
1973 en er nú næstum sem nýtt, er
um 135-140 miljónir króna. Með-
al nýjunga um borð í Snorra er
Baader 184 flökunarvél sem sér-
staklega er gerð til að skera
beinagarð og þunnildi frá flökum
og auðveldar það mjög fram-
leiðslu á dýrari pakkningum.
_____ -grh
Bjargað fyrir hom
Tekist hefur
nauðsynlegt
reksturs Afurðastöðvarinnar hf. í
Búðardal í sláturtíðinni en óvíst
var um tíma hvort það tækist.
Alls munu Dalamenn slátra um
25-26 þúsund fjár í haust og
stendur vertíðin til 20. október.
Samkvæmt Búvörulögunum
eiga bændur að vera búnir að fá
fullnaðargreiðslur fyrir afurðir
sínar eigi síðar en 15. desember
nk. en ljóst er að það verður ekki
hægt. Af skiljanlegum ástæðum
kemur það sér afar ílla fyrir
Kaupfélagið en ekki síst fyrir
bændur.
Aðspurður hvort þetta gæti
ekki riðið Kaupfélaginu að fullu
kvaðst Ólafur Sveinsson kaupfé-
lagsstjóri vonast til að það yrði
ekki, en viðurkenndi þó að stað-
an væri afar erfið um þessar
mundir sem og hjá flestum öðr-
um fyrirtækjum úti á landi.
-grh
Afar erfið staða hjá Kaupfélaginu
að tryggja
fjármagn til
Ferskfiskútflutningur
Leyfi fyrir 1230 tonnum
Afundi kvótanefndar viðskipta-
skrifstofu utanríkisráðuneyt-
isins var heimilaður útflutningur
á 730 tonnum af þorski og ýsu
með gámum til Englands í næstu '
viku og 500 tonnum með 7 bátum
og einum togara.
Að sögn Vilhjálms Vilhjálms-
sonar hjá Landssambandi ís-
lenskra útvegsmanna hafa þegar
tveir bátar og togarinn helst úr
lestinni vegna aflaleysis og í dag
er útlit fyrir að ekki selji nema 5
bátar í Englandi í næstu viku.
Samkvæmt auglýsingu frá
utanríkisráðuneytinu fyrr í sumar
þegar ákveðið var að takmarka
útflutning með skipum og gám-
um til Englands til að koma í veg
fyrir verðhrun, var þessi úthlutun
sú síðasta sem kvótanefndin hef-
ur með höndum.
Aðspurður hvað nú tæki við
varðandi útflutning á ferskum
þorski og ýsu til Englands sagðist
Vilhjálmur búast við að áfram
þyrfti að tilkynna áformaðar
sölur og tonnafjölda til við-
skiptaskrifstofunnar en þó án
núgildandi skömmtunarkerfis.
-grh
2 SÍÐA - ÞJÓÐVILJINN Þriðjudagur 27. september 1988