Þjóðviljinn - 07.10.1988, Blaðsíða 8

_______LEIÐARI_______
Eftir Olympíuleika
Fjölmiölaumfjöllun um Ólympíuleikana í
Seúl breyttist mjög frá degi til dags meðan á
leikunum stóö. Fyrst voru fjölmiðlar mjög sam-
stilltir í hrifningu sinni af glæsileik setningar-
hátíöar og tíðindum af einstökum afrekum og
köppum. En eftir því sem lengra leið varð
gagnrýnistónninn sterkari - æ fleiri tóku undir
þær raddir sem sögðu að stjörnuíþróttir nútím-
ans væru komnar á það stig, að þeir sem
standa vilja á sigurpalli þurfi að leggja á sig
meira en líkami og sál þola. Og eyðileggja þar
með sjálfa sig - og íþróttirnar um leið.
Umskiptin urðu, eins og allir vita, með frétt-
um af því að fótfráasti maður heims, Ben John-
son, hefði verið sviptur gullverðlaunum sínum
vegna lyfjaneyslu. Svo virðist reyndar sem
fréttamenn og almenningur hafi um skeið ver-
ið búinn að ýta frá sér því ógeðfellda lyfja-
bruggi sem notað er til að píska afreksmenn
áfram - enda hafa um fjölmiðla laumast fregnir
af miklum framförum í þeim vísindum, að leita
uppi lyf í líkama íþróttamanna og eftirstöðvar
þeirra. En um leið og upp komst um Ben John-
son var sem stíflu tæki úr. Þetta vissum við
alltaf, skrifa menn, hver um annan þveran.
Enginn kemst langt í þeim greinum þar sem
mest reynir á afl og þol nema að skrúfa sig upp
á óleyfilegum lyfjum. Hinsvegar hafa flestir vit
á því að hætta lyfjatökum í tíma fyrir stórmót.
Ben Johnson er ekki samúðar verður: hann
vissi vel hvað hann gerði og hann hefur þar
fyrir utan grætt miljónir dollara á sínum
hlaupum. Hann lendir svo í kvörn þeirrar
hræsni, sem gerir sigurvegarana að þjóðhetj-
um og dýrlingum meðan allt leikur í lyndi en
sparkar þeim út í ystu myrkur fyrirlitningarinnar
þegar þeir reynast þeir bjánar að láta koma
upp um sig. Það er því ekki nema von aðblaðið
Korea Times skrifi: „Vandamál Johnsons er
vandi þeirra allra“.
íþróttafrömuðir láta nú hafa það eftir sér, að
lyfjabruggið sé glæpur gegn íþróttunum og
gegn íþróttamönnunum sjálfum - bæði þeim
sem þar með hætta heilsu sinni og svo gegn
keppinautum sem enn eru „hreinir" - taka
ekkert inn sem óleyfilegt er. En málið er
reyndar alvarlegra, eins og bent var á í þýska
vikuritinu Spiegel nýlega en þar segir: „Lyfj-
amálin eru fullkomlega rökrétt afleiðing af
sjálfu risafyrirtækinu Olympíu, sem knúið er
áfram í peninga- og gróðavímu, fyrirtæki sem
þjóðir og auðhringar, sjónvarpsstöðvar og
auglýsingastofur, lyfjasalar og íþróttakuklarar
úr læknastétt græða stórfé á.“
Úr þessu, segir Spiegel, verður svo víta-
hringur rammur: Ólympíuleikarnir þurfa stór-
stjörnur eins og Ben Johnson til að laða til sín
nægilega peninga til að rísa undir sér og skapa
það spennuandrúmsloft sem heimsmót ganga
fyrir. En stórstjarna verður enginn lengur án
tvísýnnar efnafræði sem þegar til lengdar
lætur eyðileggur íþróttamanninn og íþróttirnar
og Ólympíuleikana um leið. Og þar fyrir utan
ber tölvert á því að menn séu orðnir leiðir á öllu
saman: að minnsta kosti horfðu Bandaríkja-
menn mun minna (eða um 20 %) á leikana í
sjónvarpi en reiknað var með.
Gifurlegir hagsmunir eru í veði á Ólympíu-
leikum, árangur á þeim krefst gífurlegra fjár-
festinga, ofurmannlegrar þjálfunar og í mörg-
um tilfellum hættulegra efnafræðitilrauna með
mannslíkamann. íslendingar hafa að sjálf-
sögðu verið með á Ólympíuleikum - en þegar
horft er til þess ástands sem skapast hefur í
íþróttaheimi, þá finnst manni skorta átakan-
lega alvöruumræðu um það, hvernig smáþjóð
á borð við okkur eigi og geti brugðist við. Við
höldum áfram að sveiflast í ráðleysi milli mik-
illa væntinga um árangur okkar manna og
gremjufullra vonbrigða. Og síðan fara menn
að skrúfa sig aftur upp úr svartsýninni með
staðhæfingum í þá veru, að allt verði betra
næst ef við gerum meira fyrir íþróttirnar, en
það þýðir á nútímamáli að setja meiri peninga í
púkkið. En samt heldur allt áfram að vera í
lausu lofti - hvort sem spurt er um nauðsyn-
legar fjárhæðir eða skynsamlegustu nýtingu
þeirra eða hvern lut menn geta yfirleitt ætlað
sér í íþróttaheimi sem verður harðari, grimmari
og fjárfrekari með hverjum Olympíuleikum
sem líður.
Síðumúla 6-108 Reykjavík
Sími681333
Kvöldsími 681348
Útgefandi: Útgáfufélag Þjóðviljans.
Ritstjórar: Árni Bergmann, MörðurÁrnason, ÓttarProppó.
Fróttastjóri: Lúðvík Geirsson.
Blaðamenn: Dagur Þorleifsson, Guðmundur RúnarHeiðarsson,
Heimir Már Pótursson, Hjörleifur Sveinbjörnsson, Kristófer
Svavarsson, Magnús H. Gíslason, Lilia Gunnarsdóttir, Ólafur
Gíslason, Páll Hannesson. Sigurður A. Friðþjófsson, Sævar
Guðbjörnsson, Þorfinnurómarsson (íþr.).
Handrita- og prófarkalestur: Elías Mar, Hildur Finnsdóttir.
Ljósmy ndarar: Einar Ólason, Jim Smart.
Útlitsteiknarar: Kristján Kristjánsson, KristbergurÓ. Pétursson
Framkvæmdastjóri:HallurPállJónsson.
Skrif stof ustjóri: Jóhanna Leópoldsdóttir.
Skrifstofa: Guðrún Geirsdóttir, Kristín Pétursdóttir.
Auglýsingastjóri: OlgaClausen.
Auglýsingar: Guðmunda Kristinsdóttir, Unnur
Ágústsdóttir, Sigurrós Kristinsdóttir.
Símavarsia: Sigríður Kristjánsdóttir, Þorgerður Sigurðardóttir.
Bilstjóri: Jóna Sigurdórsdóttir.
Húsmóðir: Anna Benediktsdóttir
Útbreiðslu- og afgreiðsiustjóri: Björn Ingi Rafnsson.
Afgreiðsla: Halla Pálsdóttir, Hrefna Magnúsdóttir.
Innheimtumaður: Katrín Bárðardóttir.
Útkeyrsla, afgreiðsla, ritstjórn:
Síðumula 6, Reykjavík, símar: 681333 & 681663.
Auglýsingar: Síðumúla 6, símar 681331 og 681310.
Umbrot og setning: Prentsmiðja Þjóðviljans hf.
Prentun: Blaðaprent hf.
Verð í lausasölu: 70 kr.
Nýtt helgarbiað: 100 kr.
Áskriftarverð á mánuði: 800 kr.
8 — NÝTT HELGARBLAÐ Föstudagur 7. október 1988