Þjóðviljinn - 14.10.1988, Blaðsíða 4

krossgötum
Tapaði 40 miljónum ífyrra. Tapið
líklega helmingi meira íár. Náistendar
ekki samanfyrir mitt nœsta ár, er
KRONbúið að vera. Útþenslanþjónar
markmiði, en hennierlokið. Fœkka
verður smáverslunum KRON.
Reynum samvinnu við SÍS- gangi hún
ekki uppförum við okkareigin leiðir.
Ekki tímabœrt að rœðafrekari mann-
virðingar innan SÍS. Óljósthvort
Þröstur sest aftur íframkvæmdastjóra-
stól í Dagsbrún
E3
£
W
Miklar hræringar hafa verið á
mat vöruverslanamarkaðnum,
þar sem hver verslunin á fætur
annarri hafa gefið upp öndina.
Kaupfélag Reykjavíkur og ná-
grennis hefur ekki farið varhluta
af erfiðleikum á þessum markaði
og kallaði á Þröst Ólafsson, fram-
kvæmdastjóra Dagsbrúnar með
meiru, til bjargar. Hann er á
beininu.
Hversu miklu hefur KRON
tapað á síðasta ári og þessu?
„Þetta eru nú ekki tölur sem
við birtum yfirleitt í blöðum, en
þó var tapið á síðasta ári 40 milj-
ónir og hefur aúkist það sem af er
þessu ári og við gerum ráð fyrir
að það verði þó nokkru meira á
þessu ári, jafnvel helmingi
meira.“
Þú ert stjórnarformaður
KRON og til þín hefur verið ieitað
til að bjarga lífi KRON. KRON
hefur selt Domus á Laugavegi og
Stórmarkaðinn í Kópavogi. Þið
keyptuð síðan Kaupstað af Víði í
Mjóddinni og byggðuð ofan á
húsið og sameinuðust Kaupafé-
lagi Hafnfirðinga og rekið því
Miðvang í Hafnarfirði. Þá
keyptuð þið Kaupgarð í Kópa-
vogi, en samt hélduð þið áfram að
tapa. Þá fer JL á hausinn og þið
kaupið það hús og takið yfir
reksturinn. Hvaða vonir gerir þú
þér um að sú verslun, sem stór-
fellt tap var á meðan hún hét JL-
vörumarkaðurinn muni rétta hag
KRON við?
„Ég geri mér ekki.vonir um að
hún rétti hag KROÍ4 við, ein og
sér. Hins vegar erum við að koma
á samræmdu innkaupakerfi og
höfum eina skrifstofu fyrir allar
búðirnar, þanriig að við getum
bætt við búð rneð minni tilkostn-
aði en einstakur aðili sem er að
fara stofna/búð. Ég á von á að
þetta skil/jákvæðum niðurstöð-
um.“ /
£n ertu bjartsýnn á að það tak-
ist að bjarga KRON?
„Það verður að takast og ég er
sæmilega bjartsýnn á að það tak-
ist. Ég á von á að það taki ár frá
því við byrjuðum, að komast
réttu megin við strikið, eða um
mitt næsta ár. Við þurfum að ná
ákveðinni stærð, til að geta beitt
henni í innkaupum og okkur sýn-
ist að við höfum náð henni, en
ætlum okkur ekki frekari útþen-
slu. Við munum nota þessa stærð
okkar til að knýja á um betri kjör
í innkaupum frá heildsölum, en
ef það gengur ekki gæti eigin
innflutningur komist á dagskrá.
Smásöluverslun á íslandi getur
ekki þrifist nema að hún taki að
sér stóra hlutdeild í heildsölu-
þættinum. Til þess þarf að láta
heildsöluna og smásöluna vinna
saman eða þá að sú leið verði far-
in sem nú er verið að reyna í sam-
vinnu við SÍS - að reyna að láta
stærðina um að ná hagstæðari
innkaupum.“
Hefur SÍS verið ykkar aðal-
heildsali?
„SÍS hefur kannski verið
stærsti einstaki heildsaiinn, en
meirihlutinn af okkar vörum
kemur ekki frá þeim. Hvort
breytingar verða á því, fer aðeins
eftir því hvar við fáum ódýrastar
vörur. Það sem nú er verið að
reyna er samvinna við Samtök
samvinnumanna um verslunar-
rekstur, sem stofnuð voru núna í
september um sameiginleg
innkaup. Ef kostnaði Sambands-
ins verður haldið í hófi, þá á þetta
að getað skilað okkur lægra vöru-
verði. Ef ekki verðum við að fara
okkar eigin leiðir. Þessi tilraun
hefur aðeins staðið í tvær vikur,
en á eftir að standa í þrjá til fjóra
mánuði til viðbótar.
Er þetta afrakstur af SESAM-
skýrslunni svokölluðu, sem fjall-
aði um uppstokkun verslunar-
deildar SÍS?
„Að hluta til, það komu fram
tvö álit og þetta er eins konar
millivegur. Menn verða með
samræmdari vörulista, sem fer
eftir stærð verslananna og kaúpa
inn eftir þeim. í stað tuttugu teg-
unda af tómatsósu verða kannski
sjö til átta tegundir á boðstól-
um.“
Munið þið sætta ykkur við að
þrengja vöruúrval á þennan hátt?
„Við munum ekki þurfa að
sætta okkur við þrengingu á vöru-
úrvali, heldur verður þetta gert í
fullu samráði við okkur og við
ráðum hvert okkar vöruúrval
verður. En til að ná fram hag-
kvæmari innkaupum verður að
staðla þau, rétt eins og Hagkaup
hefur gert fyrir löngu.
En hvað hefur drepið matvöru-
verslanir hér í hrönnum að und-
anförnu?
„Það hefur verið ákaflega hörð
samkeppni, ásamt miklum fjár-
festingum. í öðru lagi er um að
ræða ákaflega lága álagninu, sér-
staklega á landbúnaðarafurðum
sem seldar eru langt undir kostn-
aðarverði. Við höfum borgað
verulega með matvörunni,
mjólkinni og kjötinu, reyndar
álíka mikið og ríkið með niður-
greiðslunum. Þess vegna er þetta
hrun.“
Nú hefur verið opnuð áfengis-
útsala hjá ykkur í Mjóddinni.
Hefur hún orðið til að glæða við-
skiptin?
„Hún hefur náttúrulega orðið
til að bæta staðinn sem þjónustu-
miðstöð, en hversu mikið af því
fólki sem kaupir áfengi verslar í
matinn í leiðinni, skal ég látið
ósagt. En það hefur ekki orðið
nein stökkbreyting eftir að hún
kom.“
En er þá rekstur smáverslana
kaupmannsins á horninu“ von-
laust mál að þínu mati í dag?
„Það er ákaflega vonlítið mál,
nema þú vinnir á ákveðinn hátt,
sem kannski er erfitt að tala
mikið um. En menn vita að þeir
einstaklingar sem vinna við mat-
vöruverslanir vinna daga og næt-
ur og með fjölskyldunni. Þar er
erfiðara að hafa eftirlit með opin-
berum gjöldum, erfiðara að fylgj-
ast með rýrnun o.s.frv. þannig að
það eru til ýmsir möguleikar til að
fá þær til að lifa, án þess að ég sé
að ásaka einn eða neinn.“
En á þá þessi þróun ekki eftir
að halda áfram, að hér verði tveir
stórir risar sem eiga eftir að
stækka?
„Risar svokallaðir á þessum
markaði geta á skömmum tíma
orðið dvergar. Þannig var KRON
stórveldi fyrir og eftir stríð, upp
úr 1950 og fram yfir 1960 voru
Silli og Valdi stórveldi, SS var
mjög stórt, síðan kom Hagkaup
og frá 1983 höfum við verið að
auka markaðshlutdeild okkar.
Þannig að þetta gengur í bylgj-
um, en ég á eins von á að „ris-
arnir“ geti orðið fleiri en tveir.
Við rekum enn nokkrar smá-
verslanir, en þeim verður að
fækka. Hvaða verslanir það
verða eða hversu margar get ég
ekki sagt.“
KRON hefur að baki sér
ákveðið atkvæðamagn á aðal-
fundum SÍS, sem fer m.a. eftir
magni viðskipta við SÍS. Er ætl-
unin að reyna að auka það þegar
Mikligarður hefur sameinast
KRON?
„Það er of fljótt að segja til um
það, þetta er ekki útrætt mál enn
þá.“
Það vakti athygli að á síðasta
aðalfundi SÍS að Bifröst, barst þú
klæði á vopnin og vildir að um-
ræða um viðkvæm mál yrði sem
minnst. Ætlar þú þér stóra hluti
innan SÍS, jafnvel að setjast í stól
Vals Arnþórssonar?
„Það er nú ekkert kappsmál
hjá mér að taka að mér einhverja
pósta innan sambandsins, ég hef í
nægu að snúast hér. Það á margt
eftir að gerast fram að aðalfundi
SÍS í júní, svo það tekur þvf ekki
að velta því fyrir sér.“
En ef þér tekst að rétta KRON
við á tilsettum tíma, er þá staða
þín innan SÍS ekki orðin mjög
sterk?
„Ef okkur tekst þetta ekki á
tilsettum tíma, þá tekst yfir höfuð
ekki að bjarga KRON. Þá verður
annað hvort að fækka verslunum
verulega, eða að leggja allt niður.
En ég hef ekki annan metnað en
að vinna þau verk vel, sem ég hef
tekið að mér á hverjum tíma.“
En ert þú þá hættur störfum
sem framkvæmdastjóri Dags-
brúnar að fullu og öllu?
„Ég get ekkert fullyrt um það,
annað en að það er gert ráð fyrir
að ég mæti til starfa þar að sex
mánuðum liðnum. Ég hef ekki
gert neinar ráðstafanir, en hvað
tíminn ber í skauti sér er ómögu-
legt að segja um.
Nú hefur ferill þinn verið ærið
mótsagnakenndur. Þú varst ung-
ur róttækur maður framarlega í
stúdentapólitík, gerðist síðar að-
stoðarmaður ráðherra og áttir
hlut að athöfnum í kjaradeilum,
sem nutu lítilla vinsælda meðal
vinstrimanna. Þú hefur setið í
stjórn Granda, í stjórn Kron og
Máls og menningar, situr í banka-
ráði Seðlabanka og hefur á sama
tíma verið framkvæmdastjóri
Verkamannafélagsins Dagsbrún-
ar. Einhvern tíma hefði þetta ver-
ið kallað að sitja beggja vegna
borðs og talið óhæfa af þeim fé-
lögum þínum sem tala um stétta-
baráttu. Hefur þetta aldrei vafist
fyrir þér, eða leitt til hagsmuna-
árekstrar?
„Ég sé nú enga sérstaka mót-
sögn í því að sitja í bankaráði
Seðlabankans og vera fram-
kvæmdastjóri Dagsbrúnar. Þeir
verða síðan að meta það sem hafa
notið veru minnar á báðum stöð-
um, hvort sem það er í stjórnum
fyrirtækja eða Dagsbrún hvort
eithvað hafi verið athugunarvert
við mína vinnu þar. Ég hef ekki
orðið var við það að þeim hafi
fundist ég eitthvað tvöfaldur í
mínum störfum,“ sagði Þröstur
Olafsson.
Páll Hannesson
4 SÍÐA - NÝTT HELGARBLAÐ