Þjóðviljinn - 21.10.1988, Blaðsíða 14

m-mmmmmmmmm
Punkturinn yf ir i-ið
kemur upp um þig!
Þeir Þórir Sigurðsson og Björgvin Jósteinsson hafa mikið fengist við skrift og skriftarkennslu. Þeir kalla sig áhugamenn
um skriftarfræði og vilja hafa fyrirvara á þeim túlkunum sem hér koma fram.
í Svíþjóð og Banda-
ríkjunum getur rit-
handargreining ráðið
hvort þú færð vinnu.
„Óvenjulega langur
stilkur niður fyrir lín-
una, táknar afbrigði-
legar kynferðislegar
langanir."
„Okkur líkar því miður ekki
skriftin. Hér getur þú ekki fengið
starf...“ Hér á landi þætti svar
sem þetta við starfsumsókn hel-
ber móðgun, nema hugsanlega -
ef verið væri að sækja um starf
skriftarkennara. Væri viðkom-
andi hins vegar að sækja um starf
í ákveðnum sænskum banka, gæti
það þótt gott og gilt. Nokkrar
sænskar bankastofnanir hafa
nefnilega tekið upp á því að láta
umsækjendur um „betri“ stöður
skrifa sendibréf. Bréfið er síðan
sent til tveggja vesturþýskra rit-
handarfræðinga sem lesa skrift-
ina og leggja síðan dóm á um-
sækjanda. „Þessi er iðinn og
nægjusamur, þessi er óreglupési
og ekki fær um að taka ákvarðan-
ir, þessi tekur ákvarðanir hratt og
örugglega og er fljótur að koma
auga á aðalatriðin, o.s.frv.“ Rit-
handarfræði hefur lengi verið
áhugamál sérvitringa, en nú er
farið að kenna hana við háskóla
víða í Evrópu og það er ekki að-
eins í Svíþjóð sem rithandar-
greining er notuð til að taka ák-
varðanir við mannaráðningar,
heldur og í Bandaríkjunum.
Skriftarráðning
og manna-
ráðningar
Við Nya Sparbanken og Spa-
dab, sem er reiknistofa Spar-
bankanna er notast við þjónustu
rithandarfræðinga, þegar
ákvörðun er tekin um hvort ráða
eigi mann til starfa. Aðrir bank-
ar, eins og Skandinavia-Enskilde
bankinn hafa sýnt málinu mikinn
áhuga. Bankinn hefur takmarkað
þessa prófun við „efri“ störf
innan bankans og skriftar-
greiningin er eðlilega aðeins einn
þáttur af mörgum sem hafður er
til hliðsjónar, þegar ákvörðun
um ráðningu er tekin.
„Rithöndin er táknmál líkama
þíns, þó aðeins sé á pappír,“ er
haft eftir Christer Sandahl í
Sænska bankablaðinu. Christer
þessi rekur Sandahl Partners, en
það fyrirtæki hefur séð um skrift-
arprófin fyrir bankana. „Rit-
handargreining gefur mjög nák-
væma svipmynd af einstakling-
num. Það má sjá út hvernig hann
tekur á vinnuverkefnum sínum,
hvort viðkomandi er samvinnug-
óður og eins hvaða stressþol við-
komandi hefur.“
Umsækjandi um starf við Spar-
banken þarf að skrifa tveggja
síðna bréf, eins og um sendibréf
til vinar væri að ræða. Það er síð-
an sent til greiningar til tveggja
rithandarfræðinga í V-Þýska-
landi, sem senda það aftur til
Sandahl Partners. Sandahl sendir
niðurstöðuna síðan til viðkom-
andi umsækjanda sem „ræður“
hvort hann sendir niðurstöðuna
til starfsmannastjóra bankans.
TCO, sem er nokkurs konar
BSRB Svía, hefur hins gert sam-
þykkt um að notkun hvers konar
„persónuieikaprófana" og þar
með tilgreind rithandarfræði,
skuli ekki líðast við mannaráðn-
ingar. Sú samþykkt er sjö ára
gömul og greinilegt að a.m.k.
Sparbanken fer ekki eftir henni.
Fáránlegt
eöa hvað?
Fljótt á litið gæti manni fundist
það bæði fáránlegt og vel mögu-
legt, að hægt væri að segja nokk-
uð um skapgerðareinkenni
manna og eiginleika út frá rit-
hönd þeirra. Fáránleikinn felst
m.a. í því að auðvitað læra menn
skrift misvel og nota hana mis-
mikið, menn læra mismunandi
tegundir af skriftarformum eftir
skólum og tímabilum og svo get-
ur jafnvel verið dagamunur á
skrift einstaklinga, allt eftir
hvernig þeir eru upplagðir. Þetta
er eitt athugunaratriði. Annað er
það að rithandarfræðingar leggja
beint eða óbeint einhvers konar
sálfræðikenningar til grundvall-
ar, þegar þeir tengja saman skrift
og skapgerð og eiginleika ein-
staklinga. Sálfræðikenningar eru
ágætar svo langt sem þær ná, en
tengslin þarna á milli eru undir
venjulegum kringumstæðum
langt frá því að vera augljós.
A hinn bóginn kann það að
virðast vel líklegt að maður sem
skrifar stórgerða skrift, sem samt
er öguð, að hann dragi dám af
skriftinni, ergo stórhuga og ör-
uggur með sig. Lítil og einkenna-
laus skrift vitni á hinn bóginn um
litlausan kartakter.
Táknmál
rithandarinnar
Þrátt fyrir ofangreinda ann-
marka, hafa rithandarfræðingar
haldið ótrauðir áfram að þróa
fræði sín og sem fyrr segir er rit-
handarfræði nú kennd á há-
skólastigi í löndum eins og Frakk-
Iandi og Vestur-þýskalandi. Sví-
inn Gustaf Lundgren gaf árið
1942 út bókina Rithönd og skap-
gerð, þar sem hann ræðir m.a.
táknmál rithandarinnar og út-
skýringar á því táknmáli, auk
þess sem hann hættir sér út í rit-
handarfræðiiega sálgreiningu.
Lundgren segir að rithandar-
fræðingurinn byrji á að líta á
heildarstíl skriftarinnar. Sé rit-
hönd stórgerð, með víðum stöf-
um sem halla til hægri, vitni hún
um einstakling sem er víðsýnn og
hefur sjálfstraust. Skrift sem er
smágerð, þröng og stafirnir lóð-
réttir vitnar um óþolinmóða
manneskju, en sem jafnframt er
nákvæm við vinnu. Henni hættir
til að týna sér í smáatriðum.
Síðan lítur rithandarfræðingur-
inn á hvernig einstakir stafir eru
tengdir saman, en það á að segja
um samband manns við umhverfí
sitt. Halli stafirnir til hægri þýðir
það að skrifari leiti út á við, þurfi
á vinum að halda og tilbreytingu.
Hann er áhrifagjarn og hættir til
ósjálfstæðis. Halli stafirnir hins
vegar til vinstri, iítur Lundgren á
það sem alvarlegt einkenni. Við-
komandi óttast raunveruleikann,
hefur minnimáttarkennd og
streðar á móti kynferðislegum
löngunum. Taki skrifari pennann
hins vegar aldrei frá blaðinu þeg-
ar hann skrifar einstök orð, þá
gæti það bent til rökvísi og sam-
kvæmni, en einnig til heimsku og
lítils stórhugar. Hangi skriftin
yfir línunni, bendir það hins veg-
ar til ríkrar ímyndunargáfu og ák-
afa.
Föst rithönd
— öflugt kynlíf
Lundgren telur að sá sem skrifi
stórt sé uppfullur af vissu um
eigin kraft og að hann hafi út-
þensluvilja. Rétt eins og hann
fylli blaðið stórum bókstöfum, þá
vilji hann hafa svigrúm fyrir sig
og hugsjónir sínar. Bismark er
tekinn sem dæmi. Lítil stafagerð
vitni aftur um festu og nákvæmni.
Hröð skrift vitni um starfsemi og
dugnað, skrifari er vakandi og
fjörugur, fyrirlíti formfestu éii
heimti ævintýri og breytingar. Sá
sem skrifi hægt sé hins vegar var-
kár og hugsi áður en hann fram-
kvæmi. Mjög föst rithönd vitni
um mikinn lífskraft, öflugt kynlíf
og fjör. Létt ríthönd vitni um við-
kvæmni og andríki, ástríðurnar
veikari og kynlífið aflminna.
Sveiflur og útflúr í stöfum ber
vott um að ritari elski heim
ímyndunar meira en heim raun-
veruleikans, að hann sé draum-
lyndur og ljóðrænn að eðiisfari.
Andinn,
sálin og líkaminn
Lundgren skiptir skriftinni upp
í þrjú svið og tengir ákveðna stafi
og hluta þeirra við hvert svið.
Þannig segja lengdu stafirnir,
þeir sem ná upp fyrir lágstafina til
um „andann“, lágstafirnir túlka
„sálina“ og þeir stafir sem að ná
niður fyrir strikið eða línuna tala
fyrjr „líkamann“. í framhaldi af
þessari skiptingu túlkar Lund-
gren síðan ákveðin einkenni
skriftarinnar. Þeir sem draga
upplengingu hátt og áberandi
eiga að hafa fjörugt andiegt líf og
leggja mikla áherslu á trú,
heimspeki og óhlutkennda tján-
ingu. Hinn sem skrifar alla stafi
jafnlága er hagsýnn og verk-
laginn „hversdagsmaður“. Þeim
mun minni munur sem er á hást-
öfunum og lágstöfum, þeim mun
meira er ritari háður hversdag-
slífinu og þeim mun þrengri
sjóndeildarhringurinn.
Beri hins vegar mest á lengdu
stöfunum niður úr línunni, tákn-
ar það að ritari leggi mest upp úr
hinu efnisbundna, meti mat og
drykk mikils og sé hrifinn af
kröftugu og áþreifanlegu kynlífi.
Mjög mikil takmörkun á lengdu
stöfunum niður, (g,f,j, o.s.frv.)
vitnar um kyndeyfð, en óeðlileg
lengd stafanna niður táknar lang-
anir til óvenjulegs og „kinky"
kynlífs.
phh
14 SÍÐA - NÝTT HELGARBLAÐ Föstudagur 21. október 1988