Þjóðviljinn - 21.10.1988, Blaðsíða 22

Rögnvaldur Sigurjónsson sjötugur
Auðvitað átti þessi afmælis-
kveðja að birtast um síðustu
helgi. En almættinu þóknaðist að
gera krítikerinn veikan og óvinn-
ufæran. Hins vegar þykist ég eiga
Rögnvaldi mjög stóra skuld að
gjalda og þó ég verði aldrei mað-
ur til að greiða hana held ég að nú
sé kominn tími til að láta vita af
henni.
Þegar skall á þorskastríðið
númer eitt fluttist fjölskylda mín í
blokkina Eskihlíð 14 í Reykjavík.
Þá var Elvis Presley í miklu stuði
og dáði undirritaður hann meira
en sjálfan Jesú Krist. Pat Boone
þótti líka góður. Og Connie
Francis. Þetta var sem sagt and-
legt kompaní afmælisgreinaskrif-
arans á þeim dögum. En hann
varð undireins mikill félagi sona
Rögnvaldar og Helgu konu hans
og hafa þeir Geir og Þór verið
einhverjir bestu vinir skrifarans
fram á þennan dag. En þegar til-
vonandi gagnrýnandi Þjóðviljans
hafði stokkið mörg þrístökk og
spilað marga fótbolta og verið í
yfir og æsilegum stórfiskaleik
með krakkaskaranum í blokkinni
og það var hasa fjör, fór hann að
leggja við eyrun að tónum sem
bárust einhvers staðar ofan að.
Þetta voru öðruvísi tónar en
gagnrýnandinn þekkti úr kanan-
um og lögum unga fólksins. Og
það fór eitthvað að titra í hjart-
anu á honum. Það var eins og
hann stykki í risa þrístökki út úr
leikjalandinu inn í dramatíska
landið, inn í gáskafulla harm-
leikinn sem við köllum alvöru
mannlíf. Það var nú meira stökk-
ið. Og hún var dáldið hörð lend-
ingin.
Ég man enn þessa tóna. Það
var upphafið á Wandererfantasí-
unni hans Schuberts. Rögnvaldur
lék hana um vorið á tónleikum í
Þjóðleikhúsinu. Ég var að vísu
ekki þar. En ég hafði stigið inn í
nýjan heim. Og sá heimur er mér
bestur allra heima. Ef ég ætti ekki
þann heim væri ég varla lifandi
núna og al veg áreiðanlega væri ég
ekki með öllum mjalla. Þetta er
heimur klassískrar tónlistar. Og
mér finnst alls ekki ósennilegt að
ef ég hefði ekki flutt í Eskihlíðina
og ef þar hefði ekki spilað og
spaugað hann Rögnvaldur, hefði
ég ekki vitað neitt af þessum
heimi enn þann dag í dag.
Þess vegna langar mig til að
þakka svolítið fyrir mig við þetta
tækifæri. Það var mér botnlaus
gæfa að kynnast þessari fjöl-
skyldu á mínum barns- og ung-
lingsárum. Ég var þar á heimilinu
eins og grár köttur og stundum
var öll krakkamafía blokkarinnar
að ráða þar ráðum sínum
leyndardómslega. Ekki þóttu
húsbóndanum og húsfreyjunni
öll þau ráð gefast jafn vel. Hver
man til dæmis ekki þegar það
hljóp í okkur af stjórnlausri lífs-
hamingju að éta öll jólaepli kerl-
ingarinnar og þegar hún opnaði
eplakassann sinn í jólaskapi á að-
fangadagskvöld þá var þar ekkert
nema andskotans óþekktin. Þá
SIGURÐUR ÞÓR
GUÐJÓNSSON
varð Rögnvaldur voða reiður og
sagði að ætti að kaghýða okkur
öll með ég man ekki hverju og ég
trúði honum og þorði ekki heim.
En þetta var bara í nösunum á
honum. Þó hugmyndir hans um
samskipti barna og fullorðinna
séu kannski einum of prússnesk-
ar fyrir míria kynslóð og ytra
borðið sé stundum nokkuð töff
og röff er víst leitun á jafn við-
kvæmu góðmenni. Ekki var hún
neitt smáræði sorgin þegar gull-
hamsturinn fórst af hræðilegum
slysförum og fór víst alveg í spað.
Þá voru leiknir sorgarmarsar ger-
vallra tónbókmenntanna. Og les-
in ljóð og sungnir sálmar við afar
hátíðlega og virðulega útför hins
framliðna.
Þegar fjölskyldan flutti svo upp
á loft á Vesturgötu 38 þá var
undirritaður þar líka alla daga.
Jón Baldvin og Bryndís bjuggu á
neðri hæðinni ung og klár og
mjög efnileg. Og sífellt rennerí
uppi og niðri af skemmtilegu
fólki. Alltaf eitthvað að gerast.
Og spjallað og spjallað og spjall-
að og var alveg æðislega gaman.
Einu sinni átti að stofna leikhús í
kjallaranum. Svo var gerð upp-
reisn í Alþýðubandalaginu. Loks
var sett fram hin dularfulla kenn-
ing um gula litinn og h-moll mess-
una. Og hærra varð ekki flogið.
En svo komu dagar umbylting-
anna. Krakkarnir urðu að full-
orðnu fólki og fóru sumir út en
aðrir austur. Og íslenskt þjóðfé-
lag varð að einu allsherjar sjón-
varpssjói og stjörnuskini. Og
Rögnvaldur er orðinn sjötugur
og Helga verður það rétt
bráðum. Ég óska þeim báðum til
hamingju. Og ég þakka allri fjöl-
skyldunni fyrir það sem hún hef-
ur fyrir mig auman gert. Að ég nú
ekki minnist á vináttuna og
hjartaþelið.
Sigurður Þór Guðjónsson
Hjá öf lugustu stétt samfélagsins
Nemendaleikhúsið
Smáborgarabrúðkaup
eftir Bertolt Brecht.
Þýðing: Þorsteinn Þorsteinsson
Flosi Ólafsson þýddi vísur.
Sköllótta söngkonan
eftir Eugene Ionesco Þýðing: Karl
Guðmundsson
leikstjóri: Bríet Héðinsdóttir
leikmvnd og búningar: Guðrún Sig-
ríður Haraldsdóttir
lýsing: Egill Örn Árnason.
Sú var tíð að vinir Brechts og
Ionescos þoldu illa við í sama
húsi, svo hart deildu þeir um það
hvort leikhús gæti flutt pólitískt
erindi svo vel færi, eða þá um það
tilræði við Tilgang í Lífinu sem
absúrdleikúsið þótti vera. Nú eru
báðir orðnir sígildir höfundar
fyrir löngu og hafa áhrif frá þeim
smeygt sér út um öll möguleg og
ómöguleg leikverk. Og hjá Nem-
endaleikhúsinu hittast þeir sem
jafnréttháir félagar. Bæði vegna
þess að einþáttungarnir tveir eru
skemmtileg og kannski hæfilega
erfið prófraun fyrir leiklistar-
ÁRNI BERGMANN
nema. Og svo vegna þess að þeir
fjalla um þann fræga smábor-
gara, sem frumlegir og grimmir
höfundar sjá aldrei í friði, enda er
hann (og þeir sem hans hugarfar
iðka) orðinn öflugasta stétt í
samfélögum okkar heimshluta.
Það fylgir sögunni að smáborgar-
inn sé nokkuð seigur við að sækja
leikhús - samkvæmt þeim gömlu
sannindum væntanlega að þang-
að leitar klárinn sem hann er
kvaldastur.
Úr þessum þáttum gerir Nem-
endaleikhúsið blátt áfram sagt
mjög skemmtilega sýningu. Bríet
Héðinsdóttir stýrir sínu liði með
söngkonan: Ólafur Guðmundsson, Helga Braga Jónsdóttir, Steinunn Ólafsdóttir og Steinn Á Magnússon
Sköllótta
þeirri röggsemi og kröfuhörku,
að áhorfandinn er aldrei hræddur
um að nú detti leikararnir niður
fyrir þá kunnáttu sem skynsam-
legt er að ætla þeim á fjórða
námsári í Leiklistarskólanum. í
einþáttungnum Smáborgara-
brúðkaup eftir Brecht koma
skýrt fram sérkenni hvers og eins
í veislu sem siglir hröðum ærsla-
byr inn í ömurleikann - um leið
og einlæg fyrirlitning ungs höf-
undar á þessu pakki fjötrar per-
sónurnar rammlega saman einu
stflbandi. í Sköllóttu söngkon-
unni hefur Bríet brugðið á það
ráð að hleypa leikurunum út fyrir
„hina vélrænu rútínu hversdags-
leikans" sem Ionesco segist vera
að lýsa. Þeir hleypa upp dampi,
þeir fara að láta sem persónurnar
hefðu enn einhverjar ástríður,
kannski (sem þær hafa náttúrlega
ekki). Þetta kemur vel út.
Og umgjörð leiksins var ágæt
þar í Lindarbæ, enginn óþarfi en
allt sem þurfti á þessu sviði sem
varð stórt eins og sjálf firringin,
og við áhorfendur lágum á gægj-
um hjá þessu pakki rétt eins og
það hefði gert við okkur ef færi
gæfist.
Andri Örn Clausen og Emil
Gunnar Guðmundsson voru
gestaleikarai' í Brechtþættinum
og studdu nýliða vel og drengi-
lega. Nemarnir sem léku voru
Ólafur Guðmundsson, Helga
Braga Jónsdóttir, Steinn Á
Magnússon, Steinunn Ólafsdótt-
ir, Christine Carr, Sigurþór A.
Heimisson, Elva Ósk Olafsdóttir
og Bára Lyngdal Magnúsdóttir. í
fáum orðum sagt var heildarsvip-
ur leiks þeirra sá, að þau væru á
því heillandi millibilsstigi sem
nkir um það bil sem einkenni
áhugamannsins sem leikur meira
af krafti en forsjá eru að gufa upp
en frelsi og öryggi reynslunnar
hafa enn ekki náð völdum svo ó-
yggjandi sé. Þau Ólafur Guð-
mundsson og Helga Braga Jóns-
dóttir hafa þó komist þó nokkuð
lengra áleiðis en þetta „meðaltal“
gefur til kynna: hjá þeim mátti
finna í ríkum mæli þá yfirvegun,
þá natni og þá fylgni við tekna
stefnu, sem lofar mjög góðu.
ÁB
22 SÍÐA - NÝTT HELGARBLAÐ Föstudagur 21. október 1988