Þjóðviljinn - 26.10.1988, Blaðsíða 7

MENNING
Petri Sakari: Hver og einn fær tækifæri til að sýna það sem í honum
býr.
Tónlistarhátíð
Maraþon-
tónleikar
Petri Sakari: Þetta er eiginlega
uppákoma í œtt við sýningu
Igær hófst fimmta Tónlistarhá-
tíð ungra Norrænna einleikara,
og er hátíðin að þessu sinni haidin
hér á landi. Tónlistarhátíðir þess-
ar hafa verið haldnar annað hvert
ár síðan 1980, og er markmið
þeirra að koma ungu og efnilegu
tónlistarfólki á framfæri, án þess
að siga því hverju á annað í sam-
keppni. Samkeppnisandinn er að
vísu ekki langt undan, því þeir
einleikarar sem fram koma á hát-
íðinni eru valdir í ströngum tónl-
istarkeppnum í heimalandi sínu.
Átta ungir og efnilegir ein-
leikarar á aldrinum átján til þrjá-
tíu ára eru því staddir hér á landi
þessa dagana, einn fulltrúi Finn-
lands, þrír frá Svíþjóð, einn frá
Noregi, tveir frá Danmörku og
einn íslendingur. Þátttakendur
halda allir einleikstónleika, auk
þess sem þeir spila með Sinfóníu-
hljómsveit íslands á tvennum
tónleikum sem aðalstjórnandi
Sinfóníunnar, Petri Sakari,
stjórnar.
- Þessir tónleikar með Sinfóní-
unni eru haldnir til að gefa öllum
þátttakendum tækifæri til að
flytja verk með hljómsveit, -
segir Sakari.
- Þetta er hugsað sem kynning
á þessum ungu einleikurum og til
þess gert að hver og einn fái að
njóta sín, og þess vegna verða
fjögur einleiksverk í fullri lengd
flutt á hvorum tónleikum. Selló-
konsert eftir Dvorák, Lieder ein-
es fahrenden Gesselen eftir Ma-
hler, flautukonsert eftir Carl Ni-
elsen og píanókonsert nr. 3 eftir
Prokofiev á þeim fyrri, og á þeim
seinni verður svo leikinn konsert
fyrir blokkflautu og konsert eftir
Vivaldi, frumflutt harmonikku-
verk sem Frounberg samdi sér-
staklega fyrir þessa tónleika, sell-
ókonsert eftir Elgar og píanó-
konsert eftir Brahms. Þetta eru
þannig engin smáverk sem verða
flutt.
Ekki samkeppni
- Þetta er eiginlega uppákoma
í ætt við sýningu. Tónlistarmenn-
irnir eru ekki að keppa hver við
annan heldur fær hver og einn
þarna-tækifæri til að sýna hvað í
honum býr. Það er auðvitað mikil
vinna fyrir mig og hljómsveitina,
þó að við höfum tekið þátt í flutn-
ingi verkanna áður. Þegar þessi
hátíð var haldin í Helsinki fyrir
tveimur árum sáu tvær hljóm-
sveitir um undirleik, Sinfóníu-
hljómsveitin og Útvarpssinfóní-
an, þannig að við erum eiginlega
að vinna tveggja hljómsveita
verk. En æfingar hafa gengið
mjög vel.
Telurðu miklar líkur á því að
tónleikahald á jafn einöngruðu
landi og íslandi geti orðið þessum
einleikurum til framdráttar?
- Já, umboðsmenn tónlistar-
manna koma á tónleikana. Það
verða þarna umboðsmenn sin-
fóníuhljómsveita á Norður-
löndum og jafnvel einhverjir aðr-
ir.
Er þessi tónlistarhátíð sú eina
sinnar tegundar á Norður-
löndum?
- Ég held að þetta sé sú
stærsta. Á tónlistarhátíðum sem
eru haldnar í Helsinki á sumrin er
yfirleitt haldin röð tónleika þar
sem ungir einleikarar eru
kynntir, og eins veit ég að stórar
híjómsveitir eins og Utvarpssin-
fónían í Helsinki halda reglulega
röð tónleika þar sem ungir ein-
leikarar koma fram. En yfirleitt
er það þá yngra fólk en þeir sem
spila á þessari hátíð og það eru
flutt styttri verk eða einungis
kaflar úr verkum.
- Það má segja að þeir sem
komi fram á þessari hátíð séu
komnir einum bekk lengra. Flest
þeirra hafa áður komið fram á
tónleikum og leikið með Sinfóní-
uhljómsveitum.
Það geta ekki
allir orðið
frægir
einleikarar
Hvaða möguleikar eru opnir
fyrir unga tónlistarmenn sem
vilja koma sér á framfæri?
- Það er um tvær leiðir að
ræða. Það er hægt að taka þátt í
samkeppni, helst alþjóðlegri, og
þar þarf fólk helst að vinna til
verðlauna því þá er það öruggt
um að fá umboðsmann og góða
kynningu. En samkeppnir eru
svolítið vafasamar. Bæði er erfitt
að gera upp á milli fólks og eins er
ekki gert ráð fyrir mannlega
þættinum. Það er yfirleitt sama
týpan sem vinnur samkeppnir,
fólk með góðar taugar, pottþétta
tækni og víðtækt prógramm.
- Hin leiðin er að vinna mikið
og vel í sínu horni og reyna að
kynna sig sjálfur sem góðan tón-
listarmann, og það er sú leið sem
flestir velja, því fæstir eru sam-
keppnistýpur.
Og er þetta aðferð sem gefur
góða raun?
- Það eru svona fimmtíu pró-
sent möguleikar. Ég þekki Iíka
mjög góða tónlistarmenn sem
ekki kæra sig um alþjóðlegan fer-
il. Og svo eru sem betur fer marg-
ir sem ekki vilja vera einleikarar,
og það er ég sem hljómsveitar-
stjóri mjög ánægður með. Þó
virðist mér að fólki sem vill vera
hljómsveitarleikarar fari fækk-
andi. Flestir stefna að því að
verða einleikarar, og ég hef tón-
listarkennara grunaða um að eiga
sökina á þessu að einhverju leyti.
Ég held að það sé of mikið gert af
því að veifa myndinni af alþjóð-
legri frægð og frama framan í
nemendur, sem því eina eftir-
sóknarverða fyrir tónlistarmenn.
Slíkt er náttúrlega mjög varhuga-
vert, því hvað gerir þetta fólk ef
því mistekst? Það geta ekki allir
orðið frægir einleikarar.
- Frægðin segir heldur ekki allt
um hæfileika fólks sem tónlistar-
manna, þó að flestir þeirra sem
eru frægir séu mjög góðir. En það
eru til undantekningar. Fólk sem
hefur haft góð sambönd og kunn-
að að nýta sér þau, getur kippt í
spotta til að fá auglýsingu, eða
hefur einhvern tímann skapað sér
nafn.
Það gengur varla til lengdar...
- Það er allur gangur á því. Ef
þú ert einu sinni orðin nafn fyrir-
gefst þér mikið. Þá geturðu spilað
eins og þú sért handleggsbrotin
og menn halda bara að þú sért illa
upplögð - eða neita að trúa eigin
eyrum. Og stórt nafn fyllir tón-
leikasali svo þeir sem standa fyrir
tónleikunum eru ánægðir.
LG
Geir Draugsvoll harmonikkuleikari heldur einleikstónleika í Norræna
húsinu í dag.
Tónlistarhátíðin
Átta tónleikar
áfimm
Tónlistarhátíð ungra Nor-
rænna einleikara var sett form-
lega í gær, og voru fyrstu tónleik-
arnir í íslensku óperunni um
kvöldið, og komu þar fram tveir
einleikarar, Jan-Erik Gustafs-
son, sellóleikari frá Finnlandi og
Anders Kilström píanóleikari frá
Svíþjóð.
Áðrir tónleikar hátíðarinnar
verða í Norræna húsinu í dag kl.
12:30, þar flytur Geir Draugsvoll
harmonikkuleikari frá Dan-
mörku verk eftir Meksiaen,
Holmboe, Nörgaard, Pade\ Rov-
sing Olsen, Katzer og Nordneim.
\ kvöld verða síðan fyrrij tón-
leikarnir með Sinfóníuhljómsveit
fslands, Michaela Fukacová
Christensen fulltrúi Danmerkur
flytur sellókonsert eftir Dvorák,
Olle Persson barítónsöngvari frá
Svíþjóð syngur Lieder eines fa-
hrenden Gesselen eftir Mahler,
fulltrúi íslands, Áshildur Har-
aldsdóttir flautuleikari flytur
Flautukonsert eftir Carl Nielsen
og Leif Ove Andsnes píanó-
leikari frá Noregi leikur Píanó-
konsert nr. 3 eftir Prokofiev.
Einleikstónleikar Dans Laur-
ins, blokkflautuleikara frá Sví-
þjóð verða í Listasafni íslands
annað kvöld. Þar flytur Laurin
verk eftir van Eyck, Ishii, Mara-
is, Hirose og fleiri.
Á föstudaginn kl. 12:30 verða
síðan einleikstónleikar Áshildar
Haraldsdóttur í Listasafninu, þá
dögum
flytur Áshildur verk eftir Hándel,
Berio, Hauk Tómasson og Bach
við sembalundirleik Önnu M.
Magnúsdóttur.
Sjöttu tónleikar hátíðarinnar
verða í íslensku óperunni á föstu-
dagskvöldið. Michaela Fukacová
Christensen leikur á selló við pí-
anóundirleik Bohumilu Jedliko-
vu, og Olle Persson syngur við
undirleik Mats Jansson. Á efn-
isskránni verða verk eftir Grieg,
Schumann, Blake, Martinu, von
Koch og Ginastera.
Á laugardaginn kl. 12:30 held-
ur Leif Ove Andsnes tónleika í
íslensku óperunni og flytur verk
eftir Haydn, Carl Nielsen, De-
bussy og Janácek.
Lokatónleikar hátíðarinnar
hefjast síðan í Háskólabíói á
laugardaginn kl. 16:00. Þá leika
með Sinfóníuhljómsveit íslands,
Dan Laurin, konsert fyrir blokk-
flautu og konsert eftir Vivaldi,
Geir Draugsvoll frumflytur
harmonikkuverk eftir Froun-
berg, Jan-Erik Gustafsson leikur
sellókonsert eftir Elgar og
Anders Kilström píanókonsert
eftir Brahms.
í tengslum við Tónlistarhátíð-
ina verður haldin ráðstefna í Nor-
ræna húsinu á morgun kl. 9-16.
Verður þar fjallað um hvernig
ungum einleikurum verði best
komið á framfæri í tónlistar-
heiminum.
LG
Listasafn Sigurjóns Ólafssonar
Píanóleikur áföstudaginn
Hlíf Sigurjónsdóttir fiðlu-
leikari, David Tutt píanóleikari
frá Kanada og Christian Giger
sellóleikari frá Sviss leika á tón-
leikum í Listasafni Sigurjóns Ól-
afssonar í kvöld kl. 20:30. Tón-
leikarnir eru þeir þriðju í röðinni
af tónleikum höldnum í tilefni
opnunar safnsins. Á efnisskránni
verður píanótríó eftir Dvorák
(Dumky) og píanótríó op. 8 í H-
dúr eftir Brahms.
Fjórðu tónleikar Listasafnsins
verða haldnir á föstudagskvöldið
kl. 20:30, þá leikur kanadíski pí-
anóleikarinn Walter Prossnitz
verk eftir meðal annarra Haydn,
Liszt, Alban Berg og Frank
Martin. Prossnitz stundaði pí-
anónám í Kanada og við Juilliard
tónlistarskólann í New York.
Hann er búsettur í Zurich og hef-
ur haldið fjölda tónleika beggja
vegna Atlantshafsins.
Hlíf Sigurjónsdóttir, David Tutt og Christian Giger halda tónleika í
Listasafni Sigurjóns Ólafssonar í kvöld.
Mynd - ÞÓM.
Tríó í kvöld
Mlðvlkudagur 26. október 1988 ÞJÓÐVIUINN - SÍÐA 7