Þjóðviljinn - 15.11.1988, Blaðsíða 12

ERLENDAR FRÉTTIR
Perú
Völt er
veraldar
blíðan
Fyrir þremur árum nautforsetinn ástríkis 96
afhundraðiþegna sinna. Nú ersvo komið að
tœp lóprósenttelja hann viðunandiþjóð-
höfðingja
Alan García, forseti Perú, er
ekki nema 39 ára gamall
og þriggja ára í embætti en
man þó tímana tvenna í
æðstu stöðu. Á skammri
stundu hefur fylgi þegnanna
fallið af krónu hans einsog
sölnað lauf að hausti. Nú er
svo komið að hann ber dag-
lega til baka fréttir um afsögn
sína og gróusögur um launráð
herforingja gegn sér. Meðan
því fer fram æðir verðbólgan
áfram með Ijóshraða og æ
fleiri fyrirtæki leggja upp
•aupana.
í árdaga embættisferils síns
tókst García að leiða landsmenn
út úr kreppuskeiði til betri tíðar
með blóm í haga. Alþýða manna
trúði í fyrstu ekki sínum eigin
augum en þóttist síðan hafa him-
in höndum tekið. Yngsti forseti í
Rómönsku Ameríku hafði unnið
kraftaverk og þjóðin stóð nær
einhuga að baki honum, 96 af
hundraði kváðu hann mannval
hið mesta.
Fyrstu tvö árin var allt í lukk-
unnar velstandi en á öndverðu
því þriðja dró ský fyrir sólu. Síð-
an hefur jafnt og þétt sigið á
ógæfuhliðina og nú er kreppa á
ný í Perú. Spáð er 6 prósent sam-
drætti í þjóðarframleiðslu í ár og
verðbólga var 1.100 af hundraði
síðustu 12 mánuði! Verkföll eru
afar tíð og mótmælafundir dag-
legt brauð. Aðeins 16 af hundraði
landsmanna halda tryggð við
forseta sinn.
„Landið sekkur æ dýpra í fúa-
fenið, skortur er á öllum
nauðsynjum og verkföllum fjölg-
ar ótt og títt,“ segir Manuel nokk-
ur D‘Orneiílas en hafa ber hug-
fast að hann er ritstjóri dagblaðs
hægrimanna, Expreso.
Ihaldsmönnum hefur vaxið
fiskur um hrygg undanfarið ár.
Þeir hata García einsog pestina;
einkum hefur þeim verið upp-
sigað við ýmsar ráðstafanir hans í
efnahagsmálum. Þjóðnýting
bankanna í fyrra þótti þeim þó
alverst af öllu. Það hefur orðið
íhaldsmönnum mjög til fram-
dráttar, jafnt erlendis sem á
heimaslóðum, að nafntogaður
rithöfundur hefur gerst málsvari
þeirra og merkisberi. Þetta er
enginn annar en skáldsagnasmið-
urinn Maríó Vargas Llosa.
García nýtur enn trausts þorra
Nauðungaruppboð
Nauðungaruppboð, önnur og síðari sala, fer
fram á M.S. Keflavík, skráðri eign Skipafélagsins
Víkur hf., föstudaginn 18. nóvember 1988 kl.
14.00 á skrifstofu uppboðshaldara Ránarbraut 1,
Vík í Mýrdal.
Uppboðsbeiðendur eru Lífeyrissjóður sjómanna,
Landsbanki íslands og innheimtumaður ríkis-
sjóðs.
Sýslumaðurinn Vestur-Skaftafellssýslu,
Einar Oddsson
Blaðburðarfólk
Ef þú ert
morgunhress
Halðu þá samband við afgreiðslu
Þjoðviljans, sími 681333
Laus hverfi
víðsvegar um borgina
Það er af sem áður var að múgur og margmenni þyrpist á fundi til þess að sjá og heyra forseta sinn.
flokksbræðra sinna og systra í
Byltingarsinnaða ameríska al-
þýðubandalaginu. Þar á bæ
herma menn að forsetinn sé
„... fórnarlamb allsherj arstyr j -
aldar í fjölmiðlum...sem hafi það
ólýðræðislega markmið að espa
menn til óhæfuverka, skapa tor-
tryggni og svartsýni."
En hvað sem slíkum traustsyf-
irlýsingum líður þá má vera ljóst
að vargar eru í véum forsetans,
einnig innanflokks vex þeim ás-
megin sem horn hafa í síðu hans.
Perúmenn hafa í valdatíð
Garcías fylgt þeirri stefnu að láta
greiðslu erlendra skulda sitja á
hakanum. Ríkið skuldar nú 16,4
miljarða dollara og hafa ráða-
menn þvertekið fyrir að eiga
orðastað við yfirmenn Alþjóða-
bankans og Alþjóða gjaldeyris-
sjóðsins um nýja greiðsiuskipan.
Fyrir vikið er Perú í alþjóðlegu
lánastraffi. f gjaldeyrisvarasjóð-
um ríkisins eru aðeins um 50 milj-
ónir dollara. Flestir málsmetandi
menn, jafnvel framámenn í
flokki forsetans, þykjast sjá að
við svo búið megi ekki standa og
hvetja til þess að gripið verði til
gamaldags hagstjórnar og leitað
hófanría hjá ofannefndum sjóði
og banka um syndaaflausn og
sættir.
Verkalýðshreyfingin hefur
ærna ástæðu til þess að fjand-
skapast við ríkisvaldið. Nægar
voru hremmingarnar en ríkis-
stjórnin bætti gráu ofan á svart í
septembermánuði í haust með
„nauðsynlegum bráða-aðgerð-
um.“ Verð á matvöru var hækkað
um helming, launahækkanir
bannaðar með lögum og gengi
gjaldmiðils landsins fellt um 47,5
af hundraði.
Verkalýðsfélög efndu til mót-
mæla og vinnustöðvana. Jafnað-
armaðurinn Alan García brást
við af fullri hörku og gaf herlög-
reglunni lausan tauminn. For-
ystumenn verkafólks voru settir á
bak við lás og slá. Ekki endur-
heimti forsetinn fyrri vinsældir
sínar meðal alþýðunnar að því
sinni.
Ofan á allt annað bætast síðan
fréttir af síendurteknum
mannréttindabrotum hersins
undir yfirskyni „baráttu gegn
hryðjuverkamönnum.“ Fáir
bregða García um fúlmennsku og
gerræði. Fréttaskýrendur draga
því þær ályktanir af tíðindum að
herinn telji sig þess umkominn að
fara sínu fram hvort sem forset-
anum Ifkar betur eða verr. Og
þess sé kannski ekki langt að bíða
að framgjarnir og borðalagðir
íhaldsmenn þoki honum úr sessi.
-ks.
Rœða Dubceks
Stytt að ósk sjónvaips
Ekki vegnaþrýstings frá Prag. Hvetur Vesturlönd tilþess að styðja
Gorbatsjov með ráðum og dáð
að er alkunna að Alexander
Dubcek, leiðtogi Tékkó-
slóvakíu á tímum „vorsins í
Prag,“ er staddur í Bolognaborg á
Ítalíu. Þar tók hann við heiðurs-
doktorsnafnbót í stjórnmála-
fræðum í fyrradag.
Þegar Dubcek hafði fengið
nafnbótina flutti hann ræðu eins-
og lög gera ráð fyrir. Ýmsum Ijöl-
miðlamönnum fannst hún hljóma
ókunnuglega; daginn áður hafði
henni verið dreift í þúsund ein-
tökum og í ítalskri þýðingu. Eftir
skamma umhugsun uppgötvuðu
áheyrendur að gestur hafði fellt
úr kafla þar sem farið var hörð-
um orðum um vaidhafa í Prag.
Og jafnskjótt ályktuðu þeir í
þá veru að Dubcek hefði verið
neyddur til þess að sleppa þessari
gagnrýni sinni ellegar að hann
hefði sjálfur tekið þá ákvörðun til
þess að eiga afturkvæmt í heima-
hagana að nýju.
Dubcek fundaði með ítölskum
námsmönnum í gær og kvað af og
frá að hann hefði verið neyddur
til þess að draga gagnrýni sína til
baka. Breytingarnar ættu rót að
rekja til þess að ítalska sjónvarp-
ið hefði sent athöfnina út, áætlað
hve langan tíma það tæki og beð-
ið sig um að vera stuttorðan og
gagnorðan.
„Ég strikaði ekki yfir neitt í
ræðunni af ótta við yfirvöld né
strikuðu nein yfirvöld yfir eitt né
neitt...Það sem ég hef skrifað,
það hef ég skrifað."
Á fundi þessum fór Dubcek
lofsamlegum orðum um Míkhaíl
Gorbatsjov sovétleiðtoga og
hvatti þjóðhöfðingja í vestri til
þess að styðja hann með ráðum
og dáð.
„Lýðræðisríkin verða að láta
sig miklu skipta hvernig Gorbat-
sjov tekst til og styðja hann því
það sem hann hefur fyrir stafni er
að færa sósíalismanum á ný hinar
gömlu hugsjónir."
Dubcek varði „vorið í Prag“ af
hita og ástríðu og kvað
Kremlverja standa í sömu spor-
um nú og hann sjálfur fyrir rétt-
um tveim tugum ára. Ef perest-
rojka og glasnost Gorbatsjovs
færu út um þúfur yrði afturkipp-
urinn „hryllilegri en orð fá lýst
...einskonar ný-stalínismi.“
Reuter/-ks.
Ólympíumótið í skák
Jafnt gegn Kanadamönnum
Sveit Puerto Rico gersigruð í fyrradag
r
Olympíuskákmótið hófst um
helgina í borginni Þessalóníku
á fornum slóðum Aiexanders
mikla á Grikklandi. Mótið var
sett með pompi og prakt á laugar-
dag en síðan hófst alvaran strax
daginn eftir.
Sá háttur er iðulega hafður á að
veikum sveitum er teflt fram gegn
sterkum í fyrstu umferð ólympíu-
móta í skák. Því var það að ís-
lenska sveitin atti kappi við full-
trúa Puerto Rico í fyrstu umferð.
Þeir eru ekki hátt skrifaðir í skák-
heiminum enda fóru leikar þann-
ig að „okkar inenn“ sigruðu á
öllum borðum. Af hálfu mör-
landans tefldu þeir Jón L. Árna-
son, Margeir Pétursson, Helgi
Ólafsson og Þröstur Þórhallsson í
fyrstu umferð.
Önnur umferð var tefld í gær.
íslendingar og Kanadamenn
leiddu saman hesta sína. Þrjár
skákir voru tefldar til lykta en ein
fór í bið. Enn var Jóhann utan
vallar en Jóni L. skotið í stafninn í
hans stað. Hann gerði jafntefli
við ígor ívanov (fyrrum Sovét-
mann). Helgi lagði O'Donnell að
velli á þriðja borði en Karl Þor-
steins laut í lægra haldi fyrir
Pjetsevskíj (?) á fjórða borði.
Skák Margeirs og Tálts á öðru
borði fór í bið. Kváðust menn
vongóðir um að henni lyki með
íslenskum sigri. Fari svo sigra fs-
lendingar Kanadamenn: 2,5-1,5.
En það er náttúrlega of snemmt
að bóka sigur.
Sveitir Sovétmanna og Eng-
lendinga eru afar sigurstrang-
legar (vegna elóstiga). í sveit
þeirra fyrrnefndu eru þrír
heiðursmenn sem tefldu fyrir
skemmstu hér í Reykjavík á
Heimsbikarmóti Stórmeistara-
sambandsins. Þeir Garríj Kasp-
arov heimsmeistari (1. borð), Ar-
þúr Júsúpov (3. borð) og Alex-
ander Beljavskíj (4. borð). Auk
þeirra teflir svo Anatólíj Karpov
fyrrum heimsmeistari á öðru
borði.
í sveit Englendinga eru tveir
sem tóku þátt í Heimsbikarmót-
inu hér, Jonathan Speelman (2.
borð) og John Nunn (3. borð). Á
fyrsta borði teflir „gamall“ kunn-
ingi frá þvf á IBM-mótinu hér-
lendis, Nigel Short. Murray
Chandler situr við fjórða borð í
ensku sveitinni. -ks.
12 SlÐÁ — ÞJÓÐVILJINN Þriðjudagur 15. nóvember 1988