Þjóðviljinn - 15.11.1988, Blaðsíða 13

ÖRFRÉTTTIR
ERLENDAR FRÉTTIR
Gorbatsjov
hvetur til nýrra
rekstursforma
Míkhaíl Gorbatsjov, forseti
Sovétríkjanna og aðalritari
kommúnistaflokks þeirra, sagði í
gær í ræðu að mikilvægasta
innanríkismál Sovétríkjanna væri
að auka framboð á matvörum.
Hann Iagði í því sambandi
áherslu á nauðsyn þess að grípa í
auknum mæli til nýrra rekstrar-
aðferða í landbúnaði, þar á með-
al þess að leigja einstökum
mönnum eða fjölskyldum land til
afnota um lengri eða skemmri
tíma. Nýlega var í Sovétríkjunum
tekið að leigja bændum jarðar-
skika til afnota í allt að 50 árum
og er vonast til að nýbreytni þessi
verði til þess að auka framleiðni í
landbúnaðinum.
Reuter/-dþ.
Bretar
áhyggjufulliraf
mengun
Samkvæmt niðurstöðum Gall-
upkönnunar eru Bretar nú næst-
um eins áhyggjufullir út af meng-
un og hugsanlegu kjarnorku-
stríði. 37 af hundraði aðspurðra
telja hættuna á styrjöld milli risa-
veldanna mesta háskann, sem
yfir mannkyninu vofir, en 36 af
hundraði telja eitrun umhverfis-
ins vera það. 15 af hundraði
sögðust hafa hætt að kaupa vörur
framleiddar af fyrirtækjum, sem
þeir teldu að sýndu af sér hirðu-
leysi í umhverfisvernd, og sjö af
hverjum tíu telja að umhverfi-
svernd eigi að hafa forgang fram
yfir aukinn hagvöxt. Þykja þessar
niðurstöður benda til að áhugi á
umhverfisvernd hafi aukist veru-
lega í Bretlandi.
Reuter/-dþ.
Stærstu f lokkar
Kanada jafnir að
fylgi
Tveir stærstu stjórnmálaflokk-
ar Kanada, íhaldsflokkurinn og
Frjálslyndi flokkurinn, eru jafnir
að fylgi samkvæmt niðurstöðum
síðustu Gallupkönnunar um fylgi
flokka þarlendis. Nýtur hvor
flokkurinn um sig nú fylgis 35 af
hundraði þeirra kjósenda, sem
hafa ákveðið sig, samkvæmt
niðurstöðunum. 26 af hundraði
aðspurðra lýstu yfir fylgi við
þriðja flokkinn, sem nefnist ný-
demókratar. Er hér um að ræða
verulega tilfærslu fylgis frá
næstsíðustu Gallupkönnun á
þessum vettvangi, en þá voru 43
af hundraði á bandi frjálslyndra
og 31 af hundraði með íhalds-
mönnum. Þingkosningar fara
fram í Kanada 21. nóv. n.k.
Reuter/-dþ.
Wiesenthal tekur
svari Jenningers
Simon Wiesenthal, sem fræg-
astur er fyrir að hafa leitað uppi
hundruð nasískra stríðsglæpa-
manna, tók í fyrradag svari Phill-
ipps Jenningers, sem nýlega varð
að segja af sér stöðu forseta vest-
urþýska þingsins vegna ummæla í
ræðu, sem hann flutti við minn-
ingarathöfn um fórnarlömb nas-
ista á Kristalsnótt svokallaðri
fyrir hálfri öld. Vöktu ummælin
hneykslun og reiði margra, þar
eð mönnum þótti sem Jenninger
reyndi með þeim að bera í bæti-
fláka fyrir Þjóðverja viðvíkjandi
glæpum þeim, er nasistar frömdu
á gyðingum. Sagðist Wiesenthal
vita, að Jenninger væri vinveittur
gyðingum og Israel, og kvaðst
telja að ummæli hans hefðu verið
misskilin.
Reuter/-dþ.
Þing palestínska þjóðarráðsins
Ágreiningur um
ályktun 242
Palestínskir forustumenn, sem
sitja nú þing Þjóðarráðs Pal-
estínu í Algeirsborg, ræddust við
mestalla aðfaranótt mánudags en
mistókst að ná fullu samkomulagi
um svo kallaða 242-ályktun Sam-
einuðu þjóðanna. Litið er svo á,
að ef þjóðarráðið samþykkti
ályktunina, hefði það í raun við-
urkennt tilverurétt ísraels. Meiri-
hluti fulltrúa í þjóðarráðinu, með
Yasser Arafat, leiðtoga Frelsis-
samtaka Palestínu (PLO) frem-
stan í flokki, vilja samþykkja ál-
yktunina.
Ýmsir aðilar í röðum
Palestínu-araba í útlegð eru hins-
vegar andvígir samþykkt álykt-
unarinnar. Svokölluð Þjóðhjál-
præðisfylking Palestínu (Palest-
inian National Salvation Front,
PNSF), sem njóta mun stuðnings
Sýrlands, lýsti því yfir í gær að
samþykkt þjóðarráðsins á álykt-
uninni hlyti að fela í sér afsal Pal-
estínumanna á sjálfsákvörðun-
arrétti og rétti til að stofna sjálf-
stætt ríki í eigin landi. Segir í
fréttatilkynningu frá PNSF að
enginn sá, sem ljái ályktuninni
samþykki sitt, geti lengur talist
fulltrúi palestínsku þjóðarinnar.
Heita samtökin því að hafa sam-
þykktina að engu, verði hún
gerð, og halda áfram baráttu uns
„landsvæði hersetin af ísrael hafa
verið frelsuð og palestínska þjóð-
in hefur endurheimt réttindi sín.“
Með „landsvæðum hersetnum af
ísrael“ mun hér ekki einungis
vera átt við Vesturbakkahéruð
og Gaza, heldur og ísrael.
Talið er að samþykkt palest-
ínska þjóðarráðsins á ályktun 242
yrði grundvöllur að alþjóðlegri
ráðstefnu með það markmið fyrir
augum að koma á sáttum milli
araba og ísraels. Yitzhak Shamir,
sem að líkindum myndar næstu
stjórn í ísrael, hefur lýst því yfir
að hann muni líta á samþykkt
Palestínumanna á ályktuninni
sem pólitískt bragð og hafa það
að engu.
Umræðum um tillöguna um
samþykkt ályktunarinnar var
haldið áfram á þingi þjóðarráðs-
ins í Algeirsborg í gær og sagði
Hani al-Hassan, ráðunautur Ar-
afats, fréttamönnum þá að hann
teldi víst að ályktunin yrði sam-
þykkt. Ennfremur verður á þing-
inu lýst yfir stofnun palestínsks
ríkis. Framkvæmdanefnd PLO
með Arafat sem formann mun
taka að sér að starfa sem ríkis-
stjórn þess uns bráðabirgðaríkis-
stjórn hefur verið mynduð.
Reuter/-dþ.
Palestínsk börn með þjóðfána sinn gera sigurmerki. Mynd: Ólafur Gíslason.
Glæpaalda í
Sjanghaí
Foreldrar í Sjanghaí eru farnir
að taka Iífverði á leigu til að fylgja
dætrum sínum á unglingsaldri
milli heimila og skóla, að sögn
dagblaðs í Peking. Stafar þetta af
stóraukinni tíðni glæpa í Sjang-
haí, sem er stærsta borg Kína. f
opinberum skýrslum fyrr á árinu
var aðalorsökin til glæpafarald-
ursins talin vera mikið atvinnu-
leysi ungs fólks í borginni.
Reutcr/-dþ.
Svíar
handtaka Pal-
estínumenn
Tilkynnt var af hálfu sænsku
lögreglunnar í gær að hún hefði
handtekið tvo Palestínumenn,
sem grunaðir væru um sambönd
við 14 landa sína, er handteknir
voru í Vestur-Þýskalandi í s.l.
viku. Menn þessir allir eru taldir
vera í palestínskum samtökum,
sem þekktust eru undir skamm-
stöfuninni PFLP-GC. Vestur-
þýska lögreglan telur að Palest-
ínumennirnir kunni að hafa verið
að undirbúa árásir á bandaríska
og ísraelska aðila. f fórum þeirra,
sem handteknir voru í Vestur-
Þýskalandi, fannst sprengiefni,
handsprengjukastari og mikið
magn annarra vopna.
Reuter/-dþ.
Fjórir Austur-
Þjóðverjar látnir
úr eyðni
Níu manns í Austur-
Þýskalandi hafa til þessa veikst af
eyðni og af þeim eru fjórir látnir,
að sögn austurþýsku fréttastof-
unnar ADN. Rúmlega 50 manns
þarlendis eru smitaðir af HIV-
veirunni, svo vitað sé. Enda þótt
Sovétríkin og Austur-Evrópu-
lönd hafi ekki sloppið við
eyðnina, er útbreiðsla hennar
enn sem komið er miklu minni
þar en á Vesturlöndum, miðað
við opinberar skýrslur.
Reuter/-dþ.
Skammdrœg kjarnavopn Nató
Andstaöa við endumýjun
Batnandi samskipti austur- og vesturblakkar gera að verkum að aðilar
innan Nató telja endurnýjun skammdrœgra kjarnavopna ótímabœra
Fyrirætlanir um að endurnýja
skammdræg kjarnorkuvopn
Nató í Evrópu hafa mætt veru-
legri andstöðu innan bandalags-
ins og eru jafnvel taldar horfur á
deilum milli bandalagsríkjanna
út af því máli. Það eru Bandarík-
in og Bretland, sem beita sér
kappsamlegast fyrir endurnýjun-
inni, en tregðan við að sam-
þykkja hana er mest meðal
Vestur-Þjóðverja og Belga.
Það hefur lengi staðið til hjá
Atlantshafsbandalaginu að fram-
leiða nýja skammdræga eld-
flaugagerð til að leysa af hólmi
Lance-flaugar svokallaðar, sem
nú eru sagðar í þann veginn að
verða úreltar. Hér er um að ræða
flaugar, sem skotið er frá skot-
pöllum á jörðu niðri. Lance-
flaugin, sem er bandarísk fram-
leiðsla, dregur 115 kílómetra, en
John Galvin, bandarískur hers-
höfðingi sem er æðsti maður her-
afla Nató í Evrópu, vill fá í stað
hennar flaug sem dragi 400 kíló-
metra. Galvin og fleiri framá-
menn í hermálum vilja og væða
kjarnorkuherafla Nató í Evrópu
flaugum af nýrri gerð, er skotið
yrði úr flugvélum á skotmörk á
landi og drægju einnig 400 kíló-
metra. Af hálfu Nató er fullyrt,
að Sovétmenn hafi mikla yfir-
burði í Evrópu hvað skammdræg-
um kjarnavopnum viðvíkur.
Hinsvegar virðist þeirri skoðun
aukast fylgi í sumum banda-
lagsríkjanna að samskipti vest-
rænna ríkja og sovétblakkarinnar
hafi batnað að því marki, að þessi
fyrirhugaði vígbúnaður sé óþarf-
ur og þar að auki sé hætta á að
hann verði téðum batnandi sam-
skiptum þrándur í götu. Helsti
talsmaður þessa viðhorfs er
Hans-Dietrich Genscher, utan-
ríkisráðherra Vestur-Þýska-
lands, sem telur að nú, er Gor-
batsjov er við völd í Sovétríkjun-
um, hafi skapast nýir möguleikar
á að eyða þykkjunni milli
„austurs“ og „vesturs.“ í stað
þess að væða Natóheri nýjum
skammdrægum kjarnavopnum í
stað gamalla vill Genscher semja
við Sovétmenn um að báðir aðil-
ar fækki hjá sér kjarnavopnum af
þessu tagi.
Ætla má að viðhorf vestur-
þýsku stjórnarinnar í heild í þessu
máli sé ekki langt frá viðhorfi
Genschers, enda leggja Vestur-
Þjóðverjar nú mikið kapp á bætt
samskipti við Sovétmenn og stór-
aukin viðskipti við þá, eins og
glöggt kom fram í sambandi við
opinbera heimsókn Kohls sam-
bandskanslara í Moskvu fyrir
skemmstu. En þar við bætist að
flest hinna skammdrægu kjarna-
vopna Nató eru staðsett í Vestur-
Þýskalandi. Það hefur í för með
sér að Þýskaland fengi öðrum
löndum fyrr og fremur að kenna á
slíkum vopnum, ef til kjarna-
vopnastríðs kæmi. Þjóðverjar
eru löngu orðnir þreyttir á að
hafa þann háska vofandi yfir sér.
Belgíska stjórnin er í þessu á
sama máli og Genscher, og eru
áhrif sósíalistaflokks Flæmingja í
stjórninni sögð valda mestu um
það. Kvisast hefur að ítalska
stjórnin hallist í þessu máli að
Genscher - fækkun í stað endur-
nýjunar.
sjónarmiðum Vestur-Þjóðverja
og Belga. Afstaða Vestur-
Þýskalands, öflugasta Natóríkis-
ins næst Bandaríkjunum, kemur
þó til með að skipta mestu máli
þessu viðvíkjandi.
Reuter/-dþ.
Þriðjudagur 15. nóvember 1988 ÞJÓÐVILJINN - SÍÐA 13