Þjóðviljinn - 18.11.1988, Blaðsíða 14
Járnöldin
Skammt frá leiði vökumanns-
ins má sjá nokkra járnkrossa,
sem standa hlið við hlið. Björn
segir að þessir krossar hafi verið
fluttir af leiðunum þegar stígur-
inn í gegnum garðinn var
breikkaður. Hann segir að menn
beri alltof litla virðingu fyrir þess-
um krossum, en þeir séu merkur
vitnisburður um iðnbyltinguna
Minningarmark Steingríms biskups Jónssonar, sem Jón Sigurðsson forseti lét
en hennar nafn er einnig á legsteini í Skálholti.
gera. Nafn Valgerðar Jónsdóttur, eiginkonu Steingríms, er aftan á legmarkinu,
og þóttu því fínir á sínum tíma.
„Járnöldin hérna stóð mjög
stutt: Hún hófst 1838, þegar
fyrsta útförin er gerð hér og stóð í
rúmlega 30'ár. Hér er minningar-
mörk Steingríms biskups sem dó
árið 1845. Þessi minningarmörk
biskupsins er feikilega fínn hlutur
úr málmi. Á hana er steyptur
biskupsbagall hans og heiðurs-
krans. Þetta lét Jón Sigurðsson
vinna. Hann var áður skrifari
Steingríms og hafði miklar mætur
á honum. Það lýsir Jóni Sigurðs-
syni mjög vel, að Steingrímur
skrifaði sig Johnson. Jón er svo
wm/fí
Við höfum opnað nýjan bílasal fyrir notaða
mikill íslendingur að hann skrifar
Jónsson.
Jón hefur ekki viljað gleyma
Valgerði Jónsdóttur eiginkonu
Steingríms og matmóður sinni.
Hún var fyrrum biskupsfrú í Skál-
holti, kona Hannesar Finnssonar
í Skálholti. Hann vissi auðvitað
að hún myndi einhverntímann
deyja einsog aðrir menn og lét því
setja stjörnu og krans aftan á leg-
markið til þess að geta komið
Valgerði fyrir. Þetta er mjög
merkilegt því frú Valgerður Jóns-
dóttir er sfðasta biskupsmatróna
sem gengur með lykla Skálholts
við belti. Þegar hún fer af Skál-
holti og stefnir til Reykjavíkur,
þá er sögu Skálholts Iokið. Eitt er
skrýtið líka, að nafn hennar er á
öðrum legsteini í Skálholti, því
menn bjuggust við að hún yrði
jörðuð þar, en eftir að Hannes
illa tilfundið. Um þetta deildu
menn í bréfum fram og aftur
þangað til þessu var skotið til þess
myndhöggvara sem hjó steininn
og teiknaði hann, Brynjulfs
Bergslien, norsks myndhöggv-
ara, sem gerði vangamynd Jóns.
Hann kom með þessa ágætu
lausn að hafa bara nafn Jóns á
steininum, en hafa svo legstein
fyrir framan varðann með
nöfnum þeirra beggja. Þannig
var það leyst.“
íslensk
endurreisn
Við röltum áfram og Björn
bendir á að margir legsteinar séu í
óreiðu og að í garðinum megi
finna allar tegundir af steinum og
stílbrigðum.
búinn til í Danmörku og er áletr-
un steypt í hann: Hér hvílir Gud-
rún Oddsdóttir, Frú Sveinbjörns-
son. 59 ára gömul.
Á undirstöðu krossins er mynd
af lampa með logandi eldi og
samskonar lampi er aftan á undir-
stöðunni.
„Lampinn hefur ýmsa
táknræna merkingu. Með forn-
grikkjum var logandi lampi tákn
sálarinnar og í Biblíunni táknar
hann sannleikann. f táknfræðinni
sameinar lampinn bæði Vöku og
Nótt þannig að hittnara tákn á
leiði vökumanns garðsins er ekki
til.“
Björn sagði að ritvillur væru
mjög algengar á krossum og leg-
steinum frá þessum tíma, þar sem .
handskrift átti á hættu að vera '
mislesin í Danmörku. Ein slík
villa leynist ef til vill á plötunni á
sökkli kross vökumannsins. Þar
segir: á garði þessum grafin fyrst
allra 23ia Novembr 1938. Matth.
V, 8. Björn telur að „á garði þess-
um“ hafi sennilega átt að vera „í
garði þessum.“
bíla að Brautarholti 33, undir nafninu:
Af því tilefni vekjum við athygli á eftirfarandi:
Stærsti bílasalur hérlendis
— tekur yfir 100 bíla
•••
lölvuvædd birgðaskrá og söluskráning
• ••
Allir bílar inni — í björtu og hlýju húsnæði
•••
Prufuakstur beint úr bílastæði í salnum
•••
i
<0
Aðeins bílar í góðu ástandi
•••
Þjálfaðir sölumenn
— hröð og örugg þjónusta
• ••
Verið velkomin á Bílaþing
að Brautarholti 33
HEKLA hf.
Finnsson dó varð hún biskupsfrú
öðru sinni, á Laugarnesi við
Reykjavík.“
Deilan um
Ingibjörgu
Skammt frá leiði Steingríms
biskups og Valgerðar er leiði
Jóns forseta.
„Um legstein Jóns Sigurðs-
sonar urðu átök um það hvort
nafn Ingibjargar konu hans ætti
að standa á honum líka. Sumir
voru Ingibjargar menn og vildu
að nafn hennar stæði líka á hon-
um. Öðrum fanns það ákaflega
„Þetta er nú mesta minjasafn
sem íslendingar eiga á opinber-
um vettvangi. Hér er t.d. íslenska
endurreisnin í þessum rúnasteini
á haug. Hér hvílir Sigurður forni,
Vigfússon, fornminjavörður ís-
lendinga. Menn vildu reyna að
búa sér til eigin íslenskan stíl og
notuðu rúnirnar og þetta gamla
munstur af fjölinni í Þjóðminja-
safninu.
Haugurinn sem steinninn hvílir
á er eiginlega brúin yfir lækinn
fyrir framan Gimli. Þegar lækur-
inn var fylltur þurfti ekki lengur
steinana yfir brúna þannig að þeir
voru gefnir hingað og mynda
þennan litla haug.
14 SÍÐA - NYTT HELGARBLAÐ Föstudagur 18. nóvember 1988