Þjóðviljinn - 22.11.1988, Blaðsíða 5

36. ÞING ASÍ
Stefnurœða forseta ASÍ
Oflug sóknarstefna
til framtíðar
Asmundur Stefánsson: Verðum að færa starfið út ávinnustaðina.
Kjaraskerðingarleiðin er gjaldþrota. Uppstokkun íatvinnulífinu nauðsynleg.
Meginkrafan erstyttri vinnutími og hœrri dagvinnulaun
Aþessu þingi verðum við að
treysta undirstöður öflugrar
sóknarstefnu til framtíðar. Við
verðum að öðlast þann styrk og
það traust á sjálfum okkur að
tryggt sé að stjórnvöld gangi ekki
á rétt frjálsrar verkalýðshreyf-
ingar með stöðugum íhlutunum í
samninga, sagði Ásmundur Stef-
ánsson forseti Alþýðusambands-
ins m.a. í stefnuræðu sinni á 1.
degi 36. þings ASÍ, sem hófst í
gærmorgun í íþróttahúsi Digra-
nesskóla f Kópavogi.
Ásmundur gaf í upphafi ræðu
sinnar ófagra lýsingu á hvernig
farið gæti fyrir verkalýðshreyf-
ingunni vegna stöðugrar íhlutun-
ar stjórnvalda í starfsemi
verkalýðsfélaganna. „Okkur er
það áhyggjuefni þegar lagðir eru
fjötrar á pólsku verkalýðssam-
tökin Solidarnos. Stjórnmálaöfl á
íslandi lýstu einnig áhyggjum sín-
um og fordæmdu
mannréttindabrot pólskra
stjórnvalda. Á hinn bóginn virð-
ast þessi sömu stjórnmálaöfl telja
það einfalt smekksatriði hvort
samningar stéttarfélaga á íslandi
séu virtir, þeim rift eða þeir bann-
aðir með lögum. Ætlum við að
láta þetta yfir okkur ganga lengi
enn? Ég segi nei. Nú er fjandinn
hafi það nóg komið,“ sagði fors-
eti ASÍ.
Að hafa vald
á atburðarásinni
Hann lagði áherslu á að á þessu
36. þingi Alþýðusambandsins
yrðu menn að treysta undirstöður
öflugrar sóknarstefnu til framtíð-
ar. „í fyrsta lagi þurfum við að
taka upp samhentari vinnubrögð.
Þegar ég tala um samhentari
vinnubrögð, á ég ekki endilega
við allsherjarsamninga eða sam-
flot eins og við þekkjum þau.
Samhentari vinnubrögð þýða
einfaldlega að við stillum saman
strengi okkar með þeim hætti
sem við kjósum hverju sinni.
Samhentari vinnubrögð þýða að
við getum haft vald á atburðarás-
inni. Samhentari vinnubrögð
þýða að við látum ekki aðra leiða
okkur, heldur leiðum við aðra
þangað sem við teljum réttast að
fara.“
Ásmundur sagði einnig
nauðsynlegt að taka allt innra
starf verkalýðshreyfingarinnar til
endurskoðunar. „Við verðum að
taka umfjöllunina um skipu-
lagsmálin alvarlega. Okkur er
nauðsynlegt að tengja hinn al-
menna félaga betur því starfi sem
fram fer í verkalýðshreyfingunni,
bæði starfi við samningagerð og
hinni almennu önn dagsins. Okk-
ur er einnig nayuðsynlegt að
tengja heildina betur saman,
þannig að við getum beitt okkur
. af auknum styrk. Til þess þurfum
við að færa starfið út á vinnustað-
ina.“
Pá þyrfti sambandið að móta
skýra stefnu í atvinnu- og efna-
hagsmálum til að geta tekið frum-
kvæðið í daglegri umræðu og
reka jafnframt öflugt áróðurs-
starf til að koma sjónarmiðum
verkalýðshreyfingarinnar á fram-
færi. Éinnig yrðu menn að gera
sér grein fyrir að innbyrðis deilur
færðu þá ekkert áleiðis. „Við
verðum að leggja áherslu á allt
það sem er okkur sameiginlegt og
sameinar okkur."
Gjaldþrot þráhyggju
og kjararána
Forseti Alþýðusambandsins
gerði stöðu efnahagsmála að um-
ræðuefni og sagði ástandið
augljóslega alvarlegt. „Það er
hins vegar rangt að þjóðin sé
gjaldþrota. Við stöndum frammi
fyrir gjaldþroti þeirrar þráhyggju
að allur vandi verði alltaf leystur
með kjaraskerðingu. Við stönd-
um frammi fyrir gjaldþroti
þeirrar þrjáhyggju að kjarask-
erðing sé Jausn á rekstrarvanda
atvinnulífsins, kjaraskerðing sé
lausn á verðbólguvandanum og
viðskiptahallanum. Sú þráhyggja
að allt skuli frjálst nema rétturinn
til að semja um kaup og kjör, að
hið opinbera eigi hvergi að grípa
inn nema til þess að skerða
kaupið, sú þrjáhyggja hefur beð-
ið skipbrot. Ranghugmyndin er
gjaldþrota. Þjóðin er hins vegar
enn sæmilega megandi.“
Stokka upp
í atvinnulífínu
Ásmundur sagðist ekki gera
lítið úr vanda sjávarútvegsins, en
honum væri líka ljóst að þar væri
þörf á uppstokkun. „Mér er
vandinn ljós. Ég geri ekki lítið úr
honum. Ég er hins vegar ekki til-
búinn til þess að leggjast upp í loft
og gefast upp. Við erum ósköp
einfaldlega ekki í vonlausri
stöðu. Þegar röng pólitík verður
gjaldþrota hljótum við að hugsa
málin upp á nýtt.
Það þarf að stokka upp í at-
vinnulífinu," sagði Ásmundur og
lagði áherslu á endurskipulagn-
ingu jafnt verslunar sem sjávarút-
vegs þar sem dregið yrði ú? kostn-
aði og fjárfestingar nýttar betur.
Þá yrði að auka framleiðsluverð-
mæti þjóðarinnar og auka fjöl-
breytnina í útflutningi. Reka yrði
hér markvissa atvinnustefnu og
tryggja hagkvæman aðgang að
erlendum mörkuðum án þess að
missa tökin á fiskimiðunum. Þá
yrði að koma á jafnvægi á fjárm-
agnsmarkaðinum og beita hand-
afli til að knýja niður vextina á
gráa markaðinum.
„Nú þegar kjaraskerðingar-
leiðirnar hafa formlega orðið
gjaldþrota ætti að vera hljóm-
grunnur fyrir því að leita annarra
leiða. Kjaraskerðingarleiðin
tryggir ekki rekstur fyrirtækj-
anna. Kjaraskerðingarleiðin
leysir ekki efnahagsvandann.
Þeir sem velja þá leið velja að
hlaupa frá vandanum og reynslan
sýnir að vandinn er fljótur að
hlaupa þá uppi. Við skulum
hætta að hlaupa undan og leita að
varanlegri lausn,“ sagði Ás-
mundur.
Menntakerfíð
flokkunarkerfí
í stefnuræðu sinni kom forseti
ASÍ víða við og ræddi m.a. um
nauðsyn úrbóta í vinnuvernd-
armálum og fræðslumálum.
Nauðsynlegt væri að breyta for-
gangsröðinni í heilbrigðiskerfinu
og leggja áherslu á heilsugæslu í
stað sjúkraþjónustu. Mennta-
kerfið í dag væri í of miklum mæli
flokkunarkerfi. Menntun ætti
ekki að vera aðferð til að hólfa
þjóðfélagið niður, heldur til að
auðvelda samskipti fólks og auka
gagnkvæman skilning.
Þá ræddi Ásmundur einnig um
nauðsyn aukinnar starfsþjálfunar
sem hefði þegar skilað góðum ár-
angri fyrir fjöldann allan af
verkafólki. Tryggja yrði aukið
jafnrétti kynjanna í launamálum
og leggja áherslu á styttri vinnu-
tíma og hærri laun fyrir dagvinnu.
Langur vinnutími
mesta bölið
Lagabreytingar
Skiptar skoðanir þingfulltrúa
Fjölmargar veigamiklar breytingatillögur liggjafyrirþinginu.
Fœkkunfulltrúa, kynjakvóti og hámarkstími áforystusveitina
Fyrri umræðu, um laga-
breytingar á ASI-þinginu lauk
um kvöldmatarleytið í gær og hef-
ur öllum framkomnun tillögum
verið vísað til umfjöllunar og af-
greiðslu laganefndar. Síðari um-
ræðu um lagabreytingar var
frestað með dagskrártillögu í
gær, fram á miðviku-
dagsmorgun, en ljóst er að af-
greiða þarf tillögurnar fyrir kosn-
ingu forseta og miðstjórnar þar
sem sumar þeirra taka til þeirra
mála.
Miðstjórn ASÍ hefur lýst sig ó-
sammála öllum þeim breytingat-
illögum sem einstök félög eða
einstaklingar hafa lagt fram,
nema tillögu um fækkun fulltrúa
á þingi sambandsins. Sú tillaga
hlaut hins vegar misjafnar undir-
tektir þingfulltrúa í umræðunni í
gær.
Meðal umdeildra tillagna um
lagabreytingar sem ræddar voru í
gær, eru tillögur frá Kristbirni
Árnasyni formanni Félags starfs-
fólks í húsgagnaiðnaði um sér-
stakan kynjakvóta við kosningu í
miðstjórn og 8 ára hámark á sam-
fellda setu á forsetastól eða í mið-
stjórn.
Einnig leggur Kristbjörn til að
þeir einir geti átt seturétt í mið-
stjórn ASI, sem eru í fullum rétt-
indum í einhverju aðildarfélagi
sambandsins og eigi ekki sæti í
stjórn eða varastjórn atvinnufyr-
irtækis, sem ekki er í eigu ASÍ
eða aðildarfélags þess.
Töluvert skiptar skoðanir eru
um þessa tillögu en nokkur dæmi
eru þess að einstakir fulltrúar í
núverandi miðstjórn ASÍ eigi
sæti í stjórn eins eða fleiri fyrir-
tækja, án sérstakrar skipunar
verkalýðsfélaga eða samtaka
þeirra. _|g.
„Óhóflegur vinnutími er eitt
alvarlegasta böl okkar þjóðar.
Langur vinnutími veldur ekki að-
eins sliti, hann kemur niður á fé-
lagslegum samskiptum, fjöl-
skyldulífi og frístundaiðkunum.
Langur vinnutími drepur niður
frumkvæði og einangrar einstakl-
inginn. Samskipti foreldra og
barna, öll samskipti í fjölskyld-
unni og við kunningja, þátttaka í
félagslífi, starfsmenntun og
menningarlíf, líður fyrir hinn
langa vinnudag. Við mætum fé-
lagslegri firringu örþreytts fólks
sem velur að kaupa hvíldina með
afruglara eða með viðskiptum við
vídeóleiguna. Það er því forg-
angsverkefni að stytta vinnutím-
ann samhliða hækkun dagvinnu-
kaupsins," sagði Ásmundur Stef-
ánsson forseti ASÍ í setningar-
ræðu sinni í gær.
-lg-
ÞJÓÐVILJINN - SÍÐA 5
■mÞINGMOLARbhh
Nær 500 þing-
fulltrúar
Um 480 fulltrúar verkalýðsfé-
laga alls staðar af landinu sitja
þetta 36. þing ASÍ. Um 520 full-
trúar eiga seturétt á þinginu, en
mörg minnstu stéttarfélögin sjá
sér ekki fært að senda fulltrúa,
bæði vegna skulda við ASÍ og
eins vegna mikils kostnaðar við
þátttökuna, en viðkomandi félög
standa straum af dvalar- og ferða-
kostnaði þingfulltrúa, sem flestir
búa á Hótel Loftleiðum.
Fjölmargir gestir
Að venju sitja fjölmargir gestir
þing Alþýðusambandsins. Meðal
sérstakra gesta þessa 36. þings
ASÍ eru fjórir fyrrum forsetar
sambandsins, þeir: Hermann
Guðmundsson, Helgi Hannes-
son, Hannibal Valdimarsson og
Snorri Jónsson.
Aðrir innlendir gestir eru ma.
þau Ögmundur Jónasson, for-
maður BSRB, Helgi Laxdal,
varaforseti Farmanna-og
fiskimannasambandins, Hinrik
Greipsson, formaður Sambands
ísl. bankamanna, Svanhildur Ka-
aber, formaður Kennarasamb-
ands íslands, og Páll Halldórs-
son, formaður BHMR.
Af erlendum gestum eru að
þessi sinni mættir fulltrúar frá
öllum alþýðusamböndum Norð-
urlanda, þar með talið frá Fær-
eyjum og Grænlandi, einnig full-
trúar frá samtökum skrifstofu- og
tæknifólks í Finnlandi, frá Nor-
ræna verkalýðssambandinu og
Evrópusambandi verkalýðsfé-
iaga.
Uti á
landsbyggðinni
ASÍ-þingið er að þessu sinni
haldið í íþróttahúsi, sem ekki er í
fyrsta sinn í sögu sambandsins, en
þetta er hins vegar í fyrsta sinn
sem þingið er haldið úti á lands-
byggðinni, eins og Ásmundur
Stefánsson forseti ASÍ komst að
orði við setningu þingsins í gær-
morgun.
íþróttahúsið í Digranesi rúmar
vel þá fjölmörgu fulltrúa sem
sitja þingið, en á síðasta ASÍ-
þingi, sem haldið var á Hótel
Sögu fyrir 4 árum, voru þrengslin
mikil og ekki nema um helmingur
þingfulltrúa gat horft beint upp á
háborðið og ræðupúltið. Aðrir
urðu að gera sér að góðu að
hlusta eingöngu eða fylgjast með
á sjónvarpsskermum.
Sögulegt þing
í vændum
Margir eiga von á því að þetta
þing verði sögulegt, einkum
varðandi kosningar til forystu
sambandsins. Það er þá ekki í
fyrsta sinn sem „íþróttahúsþing"
ÁSf verða söguleg.
Fyrir réttum þrjátíu árum,
haustið 1958, var haldið sögulegt
ASÍ-þing í íþróttahúsi KR við
Kaplaskjólsveg. Þar mætti m.a.
þáverandi forsætisráðherra Her-
mann Jónasson og bað um stuðn-
ing ASÍ við efnahagsaðgerðir
vinstri stjórnar sem m.a. höfðu í
för með sér nokkra kjaraskerð-
ingu. Þingfulltrúar sögu nei, og
Hermann baðst lausnar fyrir rík-
isstjórn sína.
Spurning er nú, ætlar
Steingrímur að feta í fótspor
föður síns, eða hræða sporin?
Koss fyrir
borðtennisborð
Nemendur í Digranesskóla og
Hjallaskóla í Kópavogi þurfa
ekki að mæta í leikfimitíma í
þessari viku. Fagnaðarefni sjálf-
sagt fyrir suma en mikil vonbrigði
fyrir aðra. Ástæðan er auðvitað
sú að verkalýðurinn hefur lagt
undir sig íþróttahúsið.
Til að sýna nemendum þakk-
lætisvott fyrir afnotin af húsinu,
afhenti forsetinn nemendum sitt
borðtennisborðið hvorum skóla
að gjöf. Tvær yngismeyjar, full-
trúar nemenda, tóku við gjöfinni
og ráku Ásmundi rembingskoss
fyrir.