Þjóðviljinn - 23.11.1988, Blaðsíða 6
þl ÓÐVILIIN N Maigagn sósíalisma, þjóðfrelsis og verkalýðshreyfingar
Uppstokkun
Þrátt fyrir ýmiss konar fjölmiðlauppákomur, sem orðið
hafa til að dreifa huga landsmanna, hefur lengi kveðið við
sama grunntón í fréttum. Þótt menn geti um stund leitt
hugann að kjöri fegurðardrottninga, utandagskrárum-
ræðum á alþingi eða vali á forystusveit verkalýðshreyfingar-
innar, hnígur umræðan fyrr en varir aftur að þeim punkti sem
um skeið hefur verið alfa og ómega í umfjöllun um íslenskt
samfélag. Mál málanna er sá mikli vandi sem undirstöðuat-
vinnuvegirnir eiga nú við að glíma.
Á málþingum stjórnmálaflokka hefur umfjöllun um at-
vinnumál fengið býsna mikið rúm. Þótt menn leggi nokkuð
mismunandi áherslur á hvað telja megi aðalorsakir vandans
og deili hart um til hvaða ráða sé best að grípa, þá eru flestir
sammála um að staðan sé mjög alvarleg.
Á flokksráðsfundi Sjálfstæðisflokksins dró Einar Oddur
Kristjánsson frá Flateyri upp dökka mynd. Hann taldi að eftir
fimm ára stjórnarsetu flokksins stæði íslenskt atvinnulíf
frammi fyrir hrikalegum vandamálum. Það ætti jafnt við
útflutningsgreinar, samkeppnisgreinar og verslun og þjón-
ustu. Um allt landið, bæði í þéttbýli og dreifbýli, mætti nær
daglega heyra brothljóð hruninna fyrirtækja. Hann áleit að
framundan væru gífurlegir erfiðleikar sem hlytu að bitna á
öllum landsmönnum til sjávar og sveita. Þetta gerðist þrátt
fyrir að viðskiptakjör okkar væru alls ekki verri en búast
mætti við í meðalárferði.
Það er gott til þess að vita að innan Sjálfstæðisflokksins
skuli heyrast raddir sem gagnrýna stefnu íslenskra íhalds-
manna í atvinnumálum. Sú stefna hefur byggst á trúnni á að
lögmál markaðarins myndu sjálfkrafa færa allt til hins besta
vegar og því væri stjórnvöldum hollast að reyna ekki að hafa
áhrif á ákvarðanir svokallaðra athafnamanna. Almenningur
hefur verið hvattur til að spara og leggja inn fé í lánastofnanir
en ýmiss konar spekúlantar hafa átt greiðan aðgang að
lánsfénu. Þótt hvergi í heiminum sé auðveldara en hér að
fylgjast með þjóðhagslegri hagkvæmni af fjárfestingum hafa
athafnamenn fengið að dæla peningum í hverja vitleysuna á
fætur annarri. Hátimbraðar verslanahallir á höfuðborgar-
svæðinu verða minnismerki um óðafjárfestingu en hennar
gætir miklu víðar, jafnvel í þeim atvinnugreinum sem eru
undirstaða íslensks nútímasamfélags, útgerð og fisk-
vinnslu.
Þótt óveðursskýin hafi hrannast upp og hver alþýðumað-
ur hafi getað séð að spilaborgir athafnamannanna hlytu að
hrynja, hefur fjárfestingaveislan haldið áfram því að at-
hafnamennirnir hafa þrátt fyrir allt treyst á aðgerðir
stjórnvalda. Bann við launahækkunum, niðurskurður á fé-
lagslegri þjónustu og gengisfelling; allt eru þetta aðgerðir
sem komið geta í veg fyrir að athafnamennirnir þurfi að
standa ábyrgir gerða sinna.
Auðvitað er það rétt hjá Einari Oddi að stjórnarseta íhalds-
ins verður þjóðinni dýr og bitnar á öllum landsmönnum. En
almenningur krefst þess að aðgerðir stjórnvalda bindi enda
á vitleysuna. Það verður einfaldlega að skapa lífvænleg
skilyrði þeim atvinnurekstri, sem er þjóðhagslega hag-
kvæmur, en leyfa athafnamönnum að öðru leyti að kynnast
hinum dekkri hliðum frjálshyggjunnar. Þjóðin hefur ekki
lengur efni á að halda þeim veislu.
Það er fróðlegt að heyra íhaldsmann viðurkenna að at-
vinnurekendur, jafnt fiskverkendur sem kaupmenn, jafnt
iðnrekendursem útgerðarmenn, hafiveriðboðnirog búnirtil
að styrkja Sjálfstæðisflokkinn með fjárframlögum. Þjóðvilj-
inn hefur frá upphafi vega gert lesendum sínum grein fyrir
þessari staðreynd og jafnframt bent á að framlögin kæmu
ekki ætíð úr vasa athafnamannanna heldur úr sjóðum fyrir-
tækja sem á pappírnum eru mörg hver rekin með sífelldu
tapi.
En það er einnig fróðlegt að heyra að þeir, sem best eiga
að skynja að í tíð síðustu ríkisstjórna hefur atvinnulífið lent í
ógöngum, skuli óska þess að Sjálfstæðisflokkurinn komist
sem fyrst í ríkisstjórn. Er þarekki áferðinni ósk um ríkisstjórn
sem tryggi að almenningur verði eina ferðina enn látinn
greiða allan kostnaðinn af margra ára fjárfestingaveislu at-
hafnamannanna?
ÓP
KLIPPT
Jón Baldvin
á varaflugi
í sjónvarpsviðtali um daginn
lét Jón Baldvin Hannibalsson að
því liggja að nú þyrfti að fara af
stað betlinefnd suður til Brússel
að fá pening til að Nató gæti
byggt sér varaflugvöll í Aðaldal.
Þetta var heldur óljóst orðalag
hjá utanríkisráðherranum, og
síðari yfirlýsingar hafa ekki skýrt
mjög málið.
Sennilegast er að Jón Baldvin
hafi eitt augnablik gleymt því
hvaða ríkisstjórn hann situr í, og
væri engin furða miðað við snögg
umskipti í heimilisbragnum á
Vesturgötunni uppá síðkastið.
En í stjórnarsáttmála þeirrar sem
nú situr eru skýr ákvæði um að
ekki verði ráðist í meirháttar
hernaðarframkvæmdir meðan
stjórnin situr. ■ í krafti þess
samkomulags dró Alþýðubanda-
lagsráðherrann Steingrímur J.
Sigfússon sína ráðuneytismenn
útúr öllum bollaleggingum um
slíka hluti, - og hlaut fyrir lof al-
þýðu.
Það er ánægjulegt til að vita að
Framsóknarflokkurinn áréttaði
þessa afstöðu í stjórnarsáttmál-
anum á flokksþingi sínu um síð-
ustu helgi. Það er mikilvægt að
það sé skýrt að hvað sem utanrík-
isráðherrann lætur útúr sér eru
tveir stjórnarflokkanna með allt
sitt á skafheiðu í þessum málum.
Vilji Jón Baldvin eða einhverjir
aðrir núverandi stjórnarliðar slíta
samstarfinu er hér komin ágæt
leið, - að rifta málefnasamningn-
um og heimta Nató-flugvöll.
Moggi í æfingum
Þetta skilja þeir í Aðalstrætinu
sem hafa lengi stundað þá iðju að
teygja og toga þá sjaldan misvel
heppnuð Morgunblaðsegg velta
útúr stjórnarráðinu. Það verður
til dæmis ekki betur séð á um-
mælum sem Moggi hefur eftir
formönnum tveimur í gær en að
þar sé beinlínis gert útá hugsun-
arleysi og vankunnáttu um bæði
stjórnarsáttmála, varaflugvöll og
hernaðarstyrki úr Nató-sjóðum.
Um varaflugvöllinn er Jón
Baldvin til dæmis látinn segja:
„Hér er ekki um að rœða fram-
kvœmd í þágu Varnarliðsins á
friðaríímum, þetta er lífsnauðsyn-
leg framkvœmd í þágu þjóðarinn-
ar. “
Hvað þýðir nú þetta? Eru
Mogginn og Jón Baldvin að tala
um sama varaflugvöllinn? Eða
ætlar Jón sér að fá fjárveitingu úr
mannvirkjasjóði Nató fyrir flug-
völl sem herliðið hefur engin af-
not af? ímyndar hann sér að var-
aflugvöllur styrktur úr Nató-
sjóði yrði eingöngu til hernaðar-
legra nota á stríðstímum? Að þar
yrði ekki aðstaða fyrir herflugvél-
ar, til dæmis eldsneytisgeymar,
flughlöð, viðgerðarstöðvar, eftir-
litsmenn?
Að ekki sé minnst á það að
vinir Bandaríkjahers á íslandi
ættu með tilliti til sögunnar að
passa sig vel á að nota með gát
hugtökin friðartímar og stríðs-
tímar.
Vetrarhjálp?
í Mogga segir Jón Baldvin „að
engir skilmálar yrðu settir um
rekstur flugvallarins á friðartím-
um af hálfu Nató“, - nema ef til
ófriðar kæmi.
Hér eru annaðhvort Jón Bald-
vin Hannibalsson eða Morgun-
blaðið að rugla. Skilyrði mann-
virkjasjóðs Nató eru alveg skýr,
og hafa verið rakin margoft,
meðal annars hér í Þjóðviljanum.
Sá sjóður styrkir hernaðarmann-
virki, og flugvöllur sem hern-
aðarbandalaginu nýttist. á stríðs-
tímum væri auðvitað hernaðar-
flugvöllur á stríðstímum líka, - ný
herstöð. Að halda öðru fram er
annaðhvort fákunnátta, barna-
skapur eða vísvitandi blekking-
artilraun. Og vegna þess að því
síðasta verður ekki trúað á lifrar-
átsmanninn á Vesturgötunni í
þessu máli skal hér sett fram sú
tilgáta að Jón Baldvin sé allsekki
að meina sjóðinn sem kostar
hernaðarmannvirki á vegum
Nató, heldur einhvern alltannan
sjóð þar syðra, belgísku Vetrar-
hjálpina eða einhverskonar
styrktarnefnd frá amerískum
Thorvaldsensbasar. Kannski
heldur Jón Baldvin að það séu til
enn meiri sníkjupeningar í sjóðn-
um sem sér um fjárveitingar til
herskipaskoðunar- og nætur-
klúbbasetuferðalaganna til
Brússel og Norfolk?
í öllum tilvikum gerði utanrík-
isráðherrann réttast í að hætta
varafluginu og koma sér niðrá
jörðina til kollega sinna, - sem
þessa dagana hafa satt að segja í
öðru að snúast en að stilla af
þennan undarlega kaldastríðs-
krampa í syni Hannibals.
OG SKORIÐ
Afsökunarbeiðni
- Að allt öðru:
Sá sem hér klippir mun hafa
minnst á það í Þjóðviljaleiðara
um daginn að ein tilraun til að
lífga Sjálfstæðisflokkinn við
undanfarnar vikur hafi falist í því
að Guðmundur Magnússon, fyrr-
verandi aðstoðarmaður, núver-
andi endurskipulagningarstjóri
Sjálfstæðisflokksins, fór að skrifa
Iesendabréf undir ýmsum
nöfnum í DV og Mogga um það
hvað Þorsteinn Pálsson væri
snjall og frammúrskarandi ræðu-
maður. Og sagði réttilega í
leiðaranum að ekki veitti af að á
væri bent.
Guðmundur Magnússon hefur
nú sent okkur línu, segist alsak-
^JÁt-
v*Cíu»tu vlkur >vl að
idur Kagnúason, fyrrvarandl
. daqblaðanna laaandabrúf undlr
g,. ,«<a torstalns Pálssonar sam raðumanns.■
*t«sðnn. Undlrrltaður bafur hvorkt skrifað ná
/\***\x taql. pár ar ua hrainan tiibúning biaðs
umsIÍ brJóta <jaqn 3. qr. slðaraqln* Blaða»uinafálaís
ða karð til slðanafndar fálaqslns fálst ekkl viðunandl lalð-
6. gr. itai raqlna) 09 afsökunarbalðni fauar i stað.
Vlrðlngarfyllst,
•£V~
laus af því að skrifa þessi lesend-
abréf um glæsileik Þorsteins Páls-
sonar, og hótar Guðmundur
Þjóðviljanum öllu illu ef hann
biður hann ekki afsökunar á þess-
um áburði.
Þjóðviljinn biður Guðmund
innilega afsökunar.
Heimildir blaðsins fyrir þessari
staðhæfingu byggðust fyrst og
fremst á almennri skynsemi í
bland við pólitíska ályktunar-
gáfu. Stíll lesendabréfanna var
ekki þesslegur að höfundur
þeirra væri hinn málsnjalli fram-
kvæmdastjóri flokksins, Kjartan
Gunnarsson, en efnislegt inni-
hald bréfanna var hinsvegar með
þeim hætti að ólíklegt mátti telja
að þau væru skrifuð af öðrum en
launuðum starfsmanni Sjálfstæð-
isflokksins.
Og úr því höfundurinn er ekki
Guðmundur Magnússon er nátt-
úrlega langsennilegast að hér hafi
ræðuskörungurinn verið á ferð-
inni sjálfur. -m
Þjóðviljinn
Síðumúla 6 * 108 Reykjavík
Sími 681333
Kvöldsími 681348
Útgefandi: Útgáfufélag Þjóðviljans.
Ritstjórar: Árni Bergmann, Mörður Árnason, óttar Proppé.
Fróttastjóri: Lúðvík Geirsson.
Blaðamenn: Dagur Þorleifsson, Guðmundur Rúnar Heiðarsson,
Heimir Már Pétursson, Hjörleifur Sveinbjörnsson, Kristófer
Svavarsson, Magnús H. Gíslason, Lilia Gunnarsdóttir, Ólafur
Gíslason, Páll Hannesson, SigurðurÁ. Friðþjófsson (Umsjónarm. Nýs
Helgarb.), Sævar Guðbjörnsson, Þorfinnur ómarsson (íþr.).
Handrita- og prófarkalestur: Elías Mar, Hildur Finnsdóttir.
Ljósmyndarar: Jim Smarl, ÞorfinnurÓmarsson.
Útlitsteiknarar: Kristján Kristjánsson, KristbergurÓ. Pétursson
Framkvæmdastjóri: Hallur Páll Jónsson.
Skrifstofustjóri: Jóhanna Leópoldsdóttir.
Skrifstofa: Guðrún Geirsdóttir, Kristín Pétursdóttir.
Auglýsingastjóri: OlgaClausen.
Auglýsingar: Guðmunda Kristinsdóttir, Unnur
Ágústsdóttir, Sigurrós Kristinsdóttir.
Símavarsla: Sigríður Kristjánsdóttir, ÞorgerðurSigurðardóttir.
Bllstjóri: Jóna Sigurdórsdóttir.
Húsmóðir: Anna Benediktsdóttir
Útbreiðslu- og afgreiðslustjóri: Björn Ingi Rafnsson.
Afgreiðsla: Halla Pálsdóttir, Hrefna Magnúsdóttir.
Innheimtumaður: Katrín Bárðardóttir.
Utkeyrsla, afgreiðsla, ritstjórn:
Síðumúla 6, Reykjavík, símar: 681333 & 681663.
Auglýsingar: Síðumúla 6, símar 681331 og 681310.
Umbrotog setning: Prentsmiðja Þjóðviljans hf.
Prentun: Blaðaprent hf.
Verð í lausasölu: 70 kr.
Nýtt helgarblað: 100 kr.
Áskriftarverð á mánuði: 800 kr.
6 SÍÐA - ÞJÓÐVILJINN Miðvikudagur 23. nóvember 1988