Þjóðviljinn - 15.12.1988, Blaðsíða 5

ALÞINGI
Örorkubœtur
Afrýjunamefnd fatlaöra
Guðrún Helgadóttir: Stofnuð verði sérstökyfirmatsnefnd örorkumats. Allt örorkumat nú íhöndum
eins manns. Meira tillit verði tekið tilfélagslegra þátta
á Alþingi en aldrei hlotið af- máls Stefán Valgeirsson, Aðal- Sophusson og Albert Guð- islega sammála innihaldi frum-
greiðslu. Ásamt Guðrúnu tóku til heiður Bjarnfreðsdóttir, Friðrik mundsson. Lýstu þau sig öll efn- varpsins. -hmp
Það er teflt um fleira en líf og frumvörp ríkisstjórnarinnar í Alþingishús- tafli og Hjörleifur Guttormsson og Arni Gunnarsson styðja við bakið
inu.HérsitjaþeirSteingrímurJ.SigfússonogIngiBjörnAlbertssonað á stjórnarþingmanninum og ráðherranum. Mynd: ÞÖM.
Evrópusjónvarp
Islendingar í Evrópusjóð
Svavar Gestsson menntamálaráðherra segir allt benda til þess að
íslendingar gerist aðilar að dagskrárgerðarsjóði Evrópuráðsins
Guðrún Helgadóttir þingmað-
ur Alþýðubandalagsins hefur
mælt fyrir frumvarpi um að ör-
yrkjar geti skotið málum sínum
til sérstakrar yfirmatsnefndar ör-
orkumats, ef þeir una ekki mati
tryggingayfirlæknis, en hann
einn sér um allt örorkumat sam-
kvæmt núgildandi lögum. I
greinargerð með frumvarpinu
segir að óeðlilegt sé að einn mað-
ur beri ábyrgð á öllu örorkumati í
landinu, og sjúklingar eigi engan
rétt á að fá endurmat á úrskurði
hans.
í frumvarpinu er gert ráð fyrir
því að yfirmatsnefnd verði skipuð
þremur mönnum. Hæstiréttur til-
nefni einn læknismenntaðan
mann, forstjóri Tryggingastofn-
unar tilnefni lögfræðing og
Tryggingaráð tilnefni félags-
fræðing eða félagsráðgjafa með
reynslu af störfum í þágu öryrkja
og samtaka þeirra.
„Um langt skeið hefur sú
gagnrýni verið uppi að við úr-
skurð örorku sé of lítið tillit tekið
til félagslegra aðstæðna, atvinnu-
stöðu, búsetu og annarra þátta,“
segir í greinargerð. Örorkumatið
byggi eingöngu á læknisfræðilegu
mati. Tveir einstaklingar með
sömu fötlun geti hins vegar haft
mismunandi möguleika á að sjá
sér farborða. Vegna þess að ör-
orkumatið sé einungis læknis-
fræðilegt, nái lögin ekki þeim til-
gangi sínum að öllum fötluðum sé
tryggt lífsviðurværi.
I framsöguræðu sinni sagði
Guðrún ma.: „... ég hygg að ansi
margir forystumenn verkalýðsfé-
laga kannist við, og ég gæti trúað
að Aðalheiður Bjarnfreðsdóttir
þekkti nokkur dæmi, að fisk-
vinnslukonum og konum sem
hafa fengist við ræstingar og misst
hafa heilsu hefur verið tjáð að
þær gætu vel unnið létt skrifstof-
ustörf o.s.frv. og þá hefur lítið
verið að því gætt hvort slík störf
kæmu yfir höfuð til greina eða
hvort þau væri að finna á staðn-
um. Þegar slík mál koma upp er
oftast komið til starfsfólks Trygg-
ingastofnunar og kvartað. Það
getur auðvitað ekki gert neitt
vegna þess að læknisfræðilegt
mat blífur og sjúklingurinn á því
miður enga möguleika á að fá
leiðréttingu sinna mála nema þá í
mesta falli að leita til almennra
dómstóla sem tæki auðvitað ár og
dag og ómældan kostnað og er
því næstum út úr dæminu.“
Sams konar frumvarp og þetta
hefur verið flutt sex sinnum áður
Svavar Gestsson menntamála-
ráðherra sagði í svari við fyr-
irspurn á Alþingi, að allar líkur
bentu til þess að menntamála-
ráðuneytið tæki jákvæða afstöðu
til aðildar að dagskrárgerðar-
sjóði Evrópuráðsins. En hann á
að efla framleiðslu og dreifingu
kvikmynda til sýninga í kvik-
myndahúsum og sjónvarpi. Sjóð-
urinn á einnig að stuðla að sam-
vinnu þriggja eða fleiri aðildar-
þjóða við kvikmynda- og þátta-
gerð, og styrkja textun og
raddsetningu kvikmynda.
Borgaraflokksmennirnir Júlíus
Sólnes og Hreggviður Jónsson
lögðu fram fyrirspurnina og
spurðu hvort menntamálaráð-
herra myndi beita sér fyrir því að
íslendingar gerðust aðilar að
þessum sjóði. Svavar sagðist per-
sónulega ekki vera í vafa um að
íslendingar hefðu allt að vinna
með þátttöku í samstarfi af þessu
tagi, og hann myndi beita sér í
málinu. Svíar og Danir hefðu
þegar gerst aðilar og Norðmenn
og Finnar bættust fljótlega í hóp-
inn. Danir og Svíar hefðu hvatt
íslendinga til þátttöku, þar sem
þátttaka sem flestra smærri þjóða
stuðlaði að því að þær væru síður
settar hjá við úthlutun úr sjóðn-
um.
Svavar sagði vel fylgst með
þessu máli í ráðuneytinu. Fram-
lag hverrar þjóðar til sjóðsins
yrði að vera á bilinu 150 þúsund
til 15 miljónir franskra franka, og
líklegast yrði framlag íslendinga
fyrst um sinn það lágmark sem
krafist væri. Ráðherrann sagði ís-
lenska kvikmynda- og sjónvarps-
myndagerð standa á örlagaríkum
tímamótum andspænis offlæði er-
lendra áhrifa. Samstarf við Norð-
urlönd og Evrópulönd ætti að
geta stuðlað að menningarlegu
viðnámi. Framtíð íslenskrar
menningar kynni að miklu leyti
að vera komin undir því hvernig
þessu samstarfi vegnaði. Á sama
tíma væri norrænn kvikmynda-
sjóður í sjónmáli sem íslendingar
hlytu að fagna. „En mestar
skyldur eigum við að sjálfsögðu
við okkar eigin kvikmyndagerð
og okkar eigin sjónvarpsstöðvar,
og þá sér í lagi við okkar Rikisút-
varp og Kvikrnjndasjóð,“ sagði
Svavar.
-hmp
Stjórnarliðið
Skúli hótar Halldóri
Skúli Alexandersson: Stuðningur minn við stjórnina háðurþvíað sjávarútvegsráðherra
breyti um afstöðu í upptökumálum. Halldór heldursínu striki
Skúli Alexandersson þingmað-
ur lýsti því yfir í efri deild á
þriðjudag að stuðningur hans við
ríkisstjórnina væri háður því að
sjávarútvegsráðherra breytti
túlkun sinni á lögum um upptöku
sjávarafla þannig að ekki endur-
taki sig mál einsog það sem ráðu-
neytið hcfur rekið gegn Jökli,
fiskvinnslu Skúla á Hellissandi.
Skúli hóf þessa umræðu vegna
fyrirspurna nokkurra þingmanna
stjórnarandstöðunnar um af-
stöðu hans til stjórnarinnar.
Hann sagðist hafa leitað leiða til
að greiða atkvæði gegn van-
trauststillögu á ríkisstjórn Stein-
gríms Hermannssonar en lítið
hefði miðað í þeim efnum. Sjáv-
arútvegsráðherra hefði beitt
mjög frjálslega lögum um upp-
töku ólöglegs sjávarafla, þannig
að hann hefði verið tekinn út og
ákærður og yrði síðan að sanna
sakleysi sitt gagnvart ágiskun
ráðherra.
„Ég get ekki lýst stuðningi við
ríkisstjórn Steingríms Her-
mannssonar með því að greiða at-
kvæði gegn vantraust á ríkis-
stjórnina, og þar með lýst
óbeinum stuðningi við þessi
vinnubrögð sjávarútvegsráð-
herra,“ sagði Skúli. Sjávarút-
vegsráðherra væri að reyna að
hafa af sér æruna með umræddri
ákæru.
Halldór Ásgrímsson sjávarút-
vegsráðherra sagðist ekki ætla að
ræða mál einstakra aðila í þing-
sölum. Haft yrði eftirlit með fisk-
veiðum eins og lögin gerðu ráð
fyrir á meðan þeim væri ekki
breytt. Það væri hins vegar með
þessi lög eins og önnur að þau
gætu þurft endurskoðunar við, og
unnið hefði verið að endur-
skoðun þeirra í ráðuneytinu. Eft-
irlitið væri ekki í daglegum verka-
hring ráðherrans sjálfs heldur
starfsmanna ráðuneytisins og
sagðist ráðherra treysta þeim.
Skúli var ekki ánægður með
svör ráðherrans, og hefur ekki
breytt þeirri afstöðu sinni að
greiða sjálfur ekki atkvæði um
hugsanlega vantrauststillögu á
þingi og kalla þá inn varamann.
Skúli sagðist veita stjórninni
stuðning í öðrunt málum vegna
þess fyrst og fremst að hann
beygði sig fyrir meirihlutavilja í
Alþýðubandalaginu.
-hmp
Skúli er ósáttur við vinnubrögð
Halldórs sjávarútvegsráðherra.
Fimmtudagur 15. desember 1988 ÞJÓÐVILJINN - SÍÐA 5