Þjóðviljinn - 25.01.1989, Qupperneq 7
MENNING
David Wilson, forstöðumaður British Museum. Mynd: Jim Smart.
Rætt við David Wilson,
forstöðumann
British Museum
sem lestrarsalur, því safnið sjálft
á eins mikið af bókum og bóka-
safnið geymir þarna núna.“
Munu aldrei
skila neinu
- Og þið eigið líka handrít,
meðal annars frá íslandi...
„Bara pappírshandrit sem
mörg hafa verið ljósmynduð og
öll eru skráð. Við erum ekki að
fela neitt!"
En vœruð þið tilbúin til að skila
þeim hingað? Skilið þið munum
frá öðrum þjóðum þegar farið er
fram á það við ykkur?
„Við skilum aldrei neinu! Brit-
ish Museum er ekki breskt
þjóðminjasafn, það er alþjóðlegt
safn. Það er mikilvægt að geta séð
menningu heimsins á einum stað
eins og menn geta hjá okkur.
Samt skil ég þjóðernissinna sem
vilja endurheimta muni sem eru
hluti af vitund þjóðar, og ég skil
að vissu leyti Dani líka sem
skiluðu íslendingum handritum
sem þeir höfðu lengi varðveitt.
En þetta var þáttur í uppgjöri
þjóðanna tveggja og allt annað
en það sem við stöndum frammi
fyrir.
Við erum sem stór stofnun
mikilvægari heiminum en lítil
söfn í hinum ýmsu þjóðlöndum.
Við höfum varðveitt margt sem
ella væri alls ekki til! Auðvitað
höfum við fengið beiðni um að
skila gripum. Ráðherrar fá allt í
einu áhuga á að endurheimta
eitthvað, til dæmis hafa Grikkir,
Sri Lanka-menn og Nígeríubúar
rætt við okkur á undanförnum
árum, en svo dvínar áhuginn aft-
ur. Þá liggja pólitískar ástæður til
grundvallar beiðninni sem svo
gleymist í amstrinu.
Frá okkar sjónarhóli er málið
einfalt. Það eru lög sem vernda
Allir forstöðumenn eiga sér
sjálfsagt drauma og ákveðin
áhugamál. Hvað með þig?
„Eg vildi efla safnið sem al-
þjóðlega menntastofnun, og þeg-
ar ég hætti eftir fáein ár þá verður
það betra að því leyti en þegar ég
tók við því. Ég vildi gera sýningar
aðgengilegri fyrir almenning og
það held ég að hafi líka tekist.
Við byrjuðum á því löngu löngu
áður en safnið í Jórvík var sett
upp að endurgera umhverfi og
bústaði til að lífga upp á sýningar.
Fyrir mörgum árum settum við til
dæmis upp sýningu á lífi hirðingja
í borgum og höfðum ekta lykt,
svo það er ekkert nýtt hjá þeim í
Jórvík!
Við fáum fjórar miljónir gesta
á ári, þar af er tæplega helmingur
fólk á aldrinum 16 til 25 ára.
Áhugasamur og líflegur hópur
ungs fólks. Ekkert sýnir betur að
safn er lifandi.“
Reykjavík
aldrei fegurri!
Nú var farið að halla í hádegi
og forstöðumaðurinn átti eftir að
komast í sund í snjókomu áður en
hann héldi fyrirlesturinn. Það
hafði verið hans eina ósk þegar
honum var boðið hingað. Þegar
við stöndum upp spyr hann hvort
ég ætli ekki að spyrja hvernig
honum lítist á Reykjavík. Ég
harðneita því. „Æjú, gerðu það,“
biður hann vel, „ég hef aldrei séð
hana fallegri en núna, og þó kom
ég hingað fyrst árið 1956 og hef
komið oft síðan." Og hann horfir
hrifinn á sveigðar hríslur undir
þungum snjó og hvít þök svo
langt sem byggð endist.
Hann langar greinilega meira
til að tala um tengsl sín við ísland
en starf sitt, og meðan við dúðum
Við skilum aldrei neinu!
Sir David Wilson, forstöðu-
maður Breska þjóðminja-
safnsins, British Museum, í
London, kom til Reykjavíkur um
síðustu helgi til að halda fyrirlest-
ur í Norræna húsinu í tilefni af
Víkingasýningunni frá Jórvík.
Sir David er frá Yorkshire sjálfur
en fyrirlestur hans var um forn-
minjar á Isle of Man, cyjunni
milli írlands og Englands, þar
sem hann á raunar lögheimili sitt.
Fjáröflunin
erfið
British Museum er eitt af
stærstu söfnum Evrópu, og við
mæltum okkur mót við David
Wilson til að ræða um starf hans
þar. Hann hitti blaðamann og
ljósmyndara Þjóðviljans heima
hjá breska sendiherranum,
keikur og kátur maður sem talar
hratt og af miklu sjálfsöryggi,
viðbúinn því að kveða blaða-
menn í kútinn ef þeir verða
óþægilegir.
- Hvernig erstaða British Mus-
eum núna á tímum niðurskurða í
menningarmálum?
„Við erum vitanlega ekki
ánægð með fjárveitingar, það er
fólk af mínu tagi aldrei! Breska
stjórnin vill að við sjáum sjálf um
fjáröflun með því að leita til
auðkýfinga og fyrirtækja. Það er
ekki auðvelt en okkur hefur
gengið þokkalega samt. Við höf-
um ekki gripið til þess örþrifaráðs
að selja inn eins og mörg önnur
söfn hafa neyðst til að gera, og
vonandi verður ástandið aldrei
svo slæmt, en við seljum aðgang
að stökum sýningum. Það liggur
gríðarleg vinna og kostnaður í
mörgum þessara sýninga, en
sumar eru líka afar vel sóttar.
Núna eru þrjár sýningar í gangi,
ein um inúíta í Kanada, önnur á
vatnslitamyndum myndhöggvar-
ans Henry Moore og sú þriðja á
hlutum sem ákveðinn sjóður hef-
ur keypt til safnsins.“
Hverju safna
menn núna?
Hverjum þykir sinn fugl fagur,
en með nokkrum rétti þykir Da-
vid Wilson safnið sitt merkasta
minjasafn í heimi, það á muni alls
staðar að úr heiminum og safnar
sífellt fleiri hlutum. Hver er stefn-
an núna í söfnuninni?
„Öll söfn safna, annars drepast
þau. Ég get ekki sagt þér hvaða
áætlanir við höfum því þá rjúka
allir til og fara að kaupa það, en
ég get sagt þér hvað við höfum
verið að gera undanfarin ár. Við
höfum m.a. safnað miklu af
teikningum, allt fram til 1960. Til
dæmis eigum við orðið besta safn
þýskra expressjónistateikninga
sem til er utan Þýskalands. Svo
höfum við verið að safna gripum
frá frumstæðum menningarþjóð-
um eins og í Nýju Gíneu og á
Borneó, í samráði við yfirvöld
þar.“
- Eruð þið að byggja?
„Nei. Bókasafnið sem er inni á
okkur ennþá flytur bráðum í nýtt
hús við St.Pancras járnbrautar-
stöðina, stærstu opinbera bygg-
ingu sem hefur verið reist í Bret-
landi lengi. Þá losnar mikið rými
sem við fáum.“
Lestrarsalur Breska landsbók-
asafnsins á British Museum er
fallegasti salur sem undirrituð
hefur augum litið, geysimikil
hringlaga bygging með risahvelf-
ingu. Hvað verðurgert við hann?
„Hann verður áfram notaður
rétt okkar til að varðveita það
sem við eignumst. Safnið var
stofnað árið 1753, þegar upplýs-
ingastefnan var upp á sitt besta.
Menn vildu safna alheimsþekk-
ingu á einn stað og varðveita bæði
mikilvæga og merkilega hluti og
annað sem ekki virtist eins mikil-
vægt. Ótalmargt sem var safnað
saman þá, til dæmis á Norðvest-
urströnd Ameríku, væri löngu
glatað ef menn eins og Cook
hefðu ekki haldið því til haga
handa safninu. Nú getur fólk
komið hvaðanæva að og skoðað
þetta sér til upplýsingar og
ánægju. Þannig að samviska mín
sefur ágætlega, þakka þér fyrir.“
okkur rifjar hann upp sögu af því
þegar hann sýndi Kristjáni Eld-
járn forseta fornminjar á Isle of
Man fyrir mörgum árum:
„Við ókum í hátíðlegri fylk-
ingu eftir vegunum á eynni, við
Kristján fremstir í svartri límús-
ínu með lögregluþjóna á mótor-
hjólum sinn hvorum megin og
hirðina á eftir. Svo beygjum við
fyrir blint horn og allt í einu erum
við komnir inn í miðja fjárhjörð!
Bíllinn okkar umkringdist kvik-
fénaði með það sama og lögreglu-
þjónarnir skutluðust út í móa á
hjólunum! Ja, hvflíkt. Kristján
náði varla andanum fyrir hlátri!“
SA
Nemendaleikhús
„og mærín for
í dansinn...“
Næsta frumsýning hjá Nemend-
aleikhúsi Leiklistarskóla ís-
lands verður fimmtudaginn 26.
janúar á leikritinu „og mærin fór
í dansinn...“ (True, Dare, Kiss)
eftir breska rithöfundinn Debbie
Horsfield. Leikstjóri er Stefán
Baldursson en leikmynd gerir
Messíana Tómasdóttir. Ólafur
Gunnarsson þýddi verkið.
Debbie Horsfield er fædd og
uppalin í Manchester, ein fimm
systra, og skrifar um ungar stúlk-
ur í bresku nútímasamfélagi.
Hún hefur fengið ýmis verðlaun
fyrir leikrit sín og leikritið sem
Nemendaleikhúsið sýnir okkur
nú var sýnt í Þjóðleikhúsinu
breska árið 1985.
Steinunn Ólafsdóttir og Elva Ósk Ól-
afsdóttir í hlutverkum sínum í „og
mærin fór í dansinn..."
—|i—BHMMMIIi i Iéi iIM—II ’
Miðvikudagur 25. janúar 1989 ÞJÓÐVILJINN — SÍÐA 7