Þjóðviljinn - 31.01.1989, Blaðsíða 5

VIÐHORF
Nú um þessar mundir geysast
foringjar Alþýðuflokks og Al-
þýðubandalags um héruð og
boða lýðnum að með þeim fé-
lögum hafi tekist svo mikill vin-
skapur að helst ekkert geti þar
brugðið skugga á. í>ví sé nú
nauðsynlegt að hinn almenni
flokksmaður skynji sinn vitjun-
artíma, hlíði kallinu um að taka
upp náið samstarf við krata hver
á sínum vettvangi, í sveitarstjórn-
um, á vettvangi verkalýðsmála
eða annars staðar.
Báðir hafa foringjarnir látið
eftir sér hafa að nú sé lag til sam-
einingar eða allavega samvinnu
A-flokkanna. Ef til vill má segja
að áherslurnar hafi ekki verið
þær sömu hjá báðum. Jón Bald-
vin segir að nú sé lag því að stalín-
istar ráði ekki lengur ferðinni í
Alþýðubandalaginu, þar séu nú
komnir til valda menn sem séu
tilbúnir að sjá hlutina í öðru og
réttara ljósi en hingað til. Ólafur
Ragnar heldur því á hinn bóginn
fram að nú sé Alþýðuflokkurinn
endanlega búinn að slíta trúlof-
uninni við Sjálfstæðisflokkinn og
að með ölium ráðum þurfi að sjá
til þess að hann hlaupi nú ekki í
sæng íhaldsins aftur.
Af því að vinur minn Smári
Geirsson tók sig til og skrifaði
heilsíðugrein í Þjóðviljann til að
lýsa því hvernig honum kom þessi
ftindur fyrir sjónir, og hver af-
staða hans er til hugsanlegrar
sameiningar, þá langar mig að
lýsa því fyrir lesendum blaðsins
hvernig fundurinn kom mér fyrir
sjónir og hvaða skoðun ég hef á
þessu uppátæki þeirra foringj-
anna.
Frá því ég fór að fýlgjast með
pólitík hef ég nú ekki fundið
margt, sem þessir flokkar hafa átt
sameiginlegt fyrir utan fyrrihluta
nafnsins, og því fannst mér for-
vitnilegt að heyra hvort eitthvað
væri að breytast í þessum málum
syðra og fór því fullur tilhlökkun-
ar á fundinn.
Fundurinn var að mínu mati
ágætur, og það besta við hann var
að hópur af ungu fólki mætti á
fundinn sem gerist nú ekki of oft
nú til dags. Uppsetning fundarins
var með þeim hætti að foringjarn-
ir stóðu sinn hvoru megin í saln-
um hvor við sitt ræðupúlt og
messuðu yfir lýðnum. Fyrsta
hálftíma fundarins tóku þeir í að
útskýra sögulegar forsendur þess
að nú ætti að sameina kraftana.
Það mætti ekki gerast, að það
sem Jón Baldvin kallaði fjórða
tækifærið til sameiningar jafnað-
armanna í einum stórum jafnað-
armannaflokki færi út um þúfur.
Þeir veltu því líka nokkuð fyrir
ITT
lítasjónvarp
er Qárfestíng
ív-þýskum
gæöumog
fallegum
Illfitum
GELLIRt
SKIPHOLTI 7 • SIMAR 20080 & 26800
AA-fundur í rauðum bæ
Breytum ekki rauða merkinu okkar í villuljós
Ásgeir Magnússon skrifar
sér hvers vegna hér á landi hefði
ekki orðið til stór jafnaðar-
mannaflokkur eins og á hinum
Norðurlöndunum. Mér fannst
helst á þeim að skilja að þarna
hefðu einhver mistök átt sér stað,
gömlu foringjarnir hefðu staðið í
því að deila um keisarans skegg í
stað þess að standa saman í bar-
áttunni fyrir hag verkafólks og al-
þýðu manna. Það hvarflaði ekki
að þeim að raunverulegur ágrein-
ingur hefði þar átt einhverja sök,
að sósíalistar (jafnaðarmenn)
hefðu ekki getað unnið með Al-
þýðuflokknum vegna þess að oft
á tíðum hefur sá flokkur stillt sér
upp hægramegin við íhaldið í
hinu pólitíska litrófi.
Næsta hluta fundarins tóku
foringjarnir í að ræða breytta
stöðu á alþjóðavettvangi. Að
þeirra sögn á sú breytta heims-
mynd sem við okkur blasir að
verða til þess að gamlar væringar
og ágreiningur í utanríkismálum
heyri fortíðinni til, þökk sé Gor-
batsjov. Nú horfi friðvænlega í
heiminum, kalda stríðinu sé lokið
og rétt sé því að láta ekki
ágreining í utanríkismálum spilla
fyrir. Ég verð svo bara að eiga
það við sálartetrið í sjálfum mér,
að ég skil ekki hvemig þessi bætta
og friðvænlega heimsmynd þarf
að verða til þess að afstöðu ís-
lands í utanríkismálum er gjör-
breytt.
Þegar hér var komið á þessum
sögulega fundi „Á rauðu ljósi í
rauðum bæ“ var klukkan orðin
korter gengin í sex og fundartím-
inn að verða búinn.Þá fyrst tóku
foringjarnir til við að ræða um
stjórnarsamstarfið. Beint var til
þeirra spurningum um það
hvernig þeir hygðust taka á þeim
málum sem afgreiða þarf á næst-
unni og vitað er að mikill ágrein-
ingur er um innan stjórnarinnar,
ég verð að segj a eins og er að ekki
fannst mér fundarmenn fá nógu
skýr svör við því hvernig leysa
ætti ágreininginn sem fyrir hendi
er. Frammíköll og sá tími sem
foringjarnir tóku í að svara slíku
gerði það svo að verkum að við
Norðfirðingar fengum ekkert að
vita um það hvernig þeir ætluðu
að vinna í framtíðinni því að
fjórði og síðasti kafli fundarins
um framtíðina var aldrei fluttur.
En hvers er maður svo vísari
eftir fundinn?
Ég var mjög fylgjandi því að
þessir flokkar ásamt Framsókn-
arflokknum mynduðu þá ríkis-
stjórn sem nú situr og við hana
bundu félagshyggjumenn um allt
land miklar vonir. Menn voru til-
búnir til að gefa eftir í ýmsum
veigamiklum málum til að ná
saman. Helsta markmið stjórnar-
innar átti að vera að rétta við hag
landsbyggðarinnar og koma und-
irstöðuatvinnuvegunum á réttan
kjöl, og til að ná fram því mark-
miði var ég a.m.k. tilbúinn að
samþykkja að við sættum okkur
við óbreytta stöðu gagnvart hem-
um og öðm hernaðarbrölti hér á
landi á næstu áram.
En ég er orðinn órólegur og sé
lítið sem ekkert bóla á jöfnunar-
aðgerðum. Fyrirtæki í sjávarút-
vegi eru að kikna undan vaxta-
ÞJÓÐVILJINN - SÍÐA 5
byrðinni og fara á hausinn, og í
heilum byggðarlögum er stór
hluti íbúanna þegar búinn að mis-
sa vinnuna. Éngin tilraun hefur
verið gerð til jöfnunar á síma-
kostnaði, orkukostnaður lands-
byggðarinnar er margfalt hærri
en á höfuðborgarsvæðinu og
jafnvel bensínhækkunin, sem ég
hélt í einfeldni minni að ætti að
fara í að byggja jarðgöng og aðrar
stórar framkvæmdir í vegamál-
um, rennur beint í ríkissjóð.
í stað þess að sjá dæminu snúið
við blasir allt önnur mynd við.
Það er látið viðgangast að for-
maður Alþýðuflokksins breyti í
veigamiklum atriðum afstöðu
landsins í utanríkismálum,við sát-
um hjá einir Norðurlanda þegar
greidd voru atkvæði um frysting-
artillöguna um stöðvun kjarnork-
uvígbúnaðar. Jón Baldvin svar-
aði því til á fundinum, sem hann
reyndar hefur gert margoft áður,
að eina ástæðan fyrir því að hann
breytti þarna um kúrs hafi verið
sú, að tillagan hafi ekki gengið
nógu langt. Hingað til höfum við
nú orðið að sætta okkur við stuttu
skerfin í friðar- og afvopnunarm-
álum, enda var þetta nú ekki hin
raunverulega ástæða, heldur vor-
um við íslendingar hér enn einu
sinni gerðir að athlægi á alþjóða-
vettvangi og hagsmunir Banda-
ríkjanna látnir ráða ferðinni í
utanríkismálum okkar.
Og enn var breytt um afstöðu
þegar ísland var eitt Norðurlanda
látið sitja hjá við fordæmingu á
yfirgangi ísraels gagnvart Palest-
ínuþjóðinni, og þar erum við sett-
ir í hóp 13 dyggustu stuðnings-
þjóða afturhaldsins í heiminum.
Þetta verður í hugum friðelsk-
andi manna enn verra vegna ná-
lægðarinnar við atburði líðandi
stundar sem sjónvarpið færir
okkur inn á gafl á hverju kvöldi.
Við gleymum ekki svo fljótt
myndunum af því þegar her og
lögregla ísraelsstjórnar misþyrm-
ir börnum og unglingum, að mað-
ur tali nú ekki um öll morðin sem
þessir fantar hafa framið undir
því yfirskini að stilla til friðar og
koma á lögum og reglu.
Boðaðar eru framkvæmdir við
varaflugvöll í Aðaldal og nú er
farið að ræða um nýja varastjórn-
stöð í Grindavík þrátt fyrir það
ákvæði stjórnarsáttmálans að
ekki skuli hafist handa við nýjar
hemaðarframkvæmdir. Og síðast
en ekki síst þá hefur formaður
Alþýðuflokksins boðað hér nýja
útgáfu af „Aronskunni" svo köll-
uðu, þar sem á að tengja saman
utanríkisviðskipti og þátttöku
okkar í hernaðarbröltinu.
Þingmenn Alþýðuflokksins
hafa boðað að það sé tilefni til
stjórnarslita ef ekki verður farið í
stækkun Álversins í Straumsvík,
og við vitum að formaður flokks-
ins er á sömu línu þótt hann hafi
ekki jafn hátt um sína skoðun og
þegar hann var ritstjóri Alþýðu-
blaðsins hér í eina tíð, og skrifaði
langar greinar undir fyrirsögninni
„Álverið er leiðarljós".
Á fundinum í Neskaupstað
voru foringjarnir spurðir að því
hvort fyrirhugað væri að fara út í
þessa framkvæmd, og ef það væri
ætlunin, hvert væri þá þeirra álit á
því hvaða áhrif slík framkvæmd
upp á u.þ.b. 60 miljarða á næstu 6
árum á höfuðborgarsvæðinu
hefði á þá óheillaþróun sem nú á
sér stað í byggðamálum. Heldur
varð nú fátt um svör og hvorugur
svaraði spurningunni beint, Jón
Baldvin lýsti því þó yfir að ekkert
væri ákveðið með staðsetningu
slíks mannvirkis, ef til þess kæmi
að ráðist yrði í bygginguna, það
yrði að sjálfsögðu skoðað mjög
vandlega að staðsetning hefði
ekki óheillavænleg áhrif á
byggðaþróun. Ólafur Ragnar
benti á að ekki væri víst að Álver-
ið risi, við skyldum bíða og sjá
hverju fram yndi, en hann benti á
að jafnvel væri hugsanlegt að vir-
kja á Fljótsdalsheiði vegna Al-
versins og þá væri dæmið nokkuð
jafnað, hvað staðsetningu varð-
aði. Það er öllum ljóst sem um
þessi mál hugsa, að ekki verða til
mörg störf í stóriðju en ekki verð-
ur þó jafnað saman 2-3 störfum
við virkjun, þ.e. eftir að hún er
komin upp og 4-500 störfum við
framleiðslu fyrir nú utan alla
þjónustuna sem þeim störfum
fylgir.
Þeir málaflokkar sem ekkert
komu til umræðu á fundinum og
ég saknaði voru byggðamálin og
landbúnaðarmálin en munurinn
á stefnu flokkanna er ef til vill
hvergi skýrari en einmitt í þessum
málum. Það er skemmst frá því
að segja að þessi mál forðuðust
foringjarnir að ræða, en það má
nú vera að þar hafi verið tíma-
leysi um að kenna.
Það varð líka fátt um svör, þeg-
ar spurt var um það hvenær væri
að vænta aðgerða sem varða
landsbyggðina sérstaklega, svo
sem jöfnun orkukostnaðar, síma-
kostnaðar og leiðréttingu á þvf að
landsbyggðarfólk þarf að borga
hærri söluskatt en þeir sem búa á
höfuðborgarsvæðinu.
Mitt mat á fundinum er þetta:
ekkert kom fram sem benti til
þess að hægt væri að sameina
jafnaðarmenn í einum stórum
„krataflokki“. Ágreiningsefnin
eru ennþá jafn mörg og þau hafa
alltaf verið. Ef við sem teljum
okkur í hópi Alþýðubandalags-
manna viljum halda í eitthvað af
okkar skoðunum, þá verður ekki
um neina sameiningu eða nána
samvinnu við Alþýðuflokkinn að
ræða á næstunni, alla vega kom
það ekki fram á fundinum; á Jóni
Baldvini var ekki að heyra að þeir
ætluðu að slá af sínum áherslum.
Það hefði því eins verið hægt að
ríða um hémð með hvaða flokks-
formanni sem væri (nema e.t.v.
formanni Sjálfstæðisflokksins)
og boða sameiningu og samstarf
ef ekki á að láta málefnin og
áherslupunkta í stefnuskrám
flokkanna ráða þar neinu um.
Ég get því ekki sagt eins og
Smári að ég hafi heyrt menn ræða
um nauðsyn þess að framhald
verði á þessum fundum, en það
kom fram í máli a.m.k. tveggja
fyrirspyrjenda að þeir söknuðu
þess að félagshyggjuöfl í Kvenna-
listanum eða Framsókn væm
ekki með í för.
Neskaupstað í byrjun þorra
Ásgeir Magnússon
Ásgeir er bæjarstjóri í Neskaup-
stað
AUGLÝSING
UMINNLAUSNARVEFÐ
VERÐTRYGGÐRA
SPARISKÍRTEINA RÍKISSJÓÐS
FLOKKUR INNLAUSNARTÍMABIL INNLAUSNARVERÐ* ÁKR. 100,00
1984-i.fl. 1984-1. fl.SDR 01.02.89-01.08.89 06.02.89 kr. 349,16 kr.
‘Innlausnarverð er höfuðstóll, vextir, vaxtavextir og verðbót.
**Á gjalddaga, mánudaginn 6. febrúar 1989, eru spariskírteini í þessum flokki innleyst
miðað við breytingar á kaupgengi SDR frá 6. febrúar 1984, sem var 30,5988, til
innlausnardags hinn 6. febrúar n.k. auk 9% fastra ársvaxta á ofangreindu tímabili að
viðbættum vaxtavöxtum. Eftir 6. febrúar 1989 greiðast hvorki vextir af spariskírteinum
í þessum flokki né verða breytingar á innlausnarverði þeirra vegna skráningar á
kaupgengi SDR eftir þann dag, nema ákvæði 4. gr. skilmála skírteinanna eigi við.
Innlausn spariskírteinaríkissjóðsferfram í afgreiðslu
Seðlabanka íslands, Kalkofnsvegi 1, og liggja þar jafnframt frammi nánari
upplýsingar um skírteinin.
Reykjavík, janúar 1989
SEÐLABANKIÍSLANDS
„Það hvarflaði ekki að þeim
að raunverulegur ágreiningur
hefðiþar átteinhverjasök, að
sósíalistar (jafnaðarmenn)
hefðu ekkigetað unnið með
Alþýðuflokknum vegnaþess
aðoftá tíðum hefur sáflokkur
stilltsér upp hœgramegin við
íhaldið í hinu pólitíska litrófi. “