Þjóðviljinn - 18.02.1989, Side 13

BÓKIN SEM ÉG ER AÐ LESA
Eg leita, þess
vegnaerég
Um Min livsfrukt eftir Lars Ahlin
Lars Ahlin
Fyrir tveim vikum sagði ég frá
bókinni um Byron sem Svíar
lögðu fram til bókmenntaverð-
launa Norðurlandaráðs. Nú
verður sagt frá hinni pálþykku
skáldsögunni sem þeir lögðu
fram og er eftir einn af höfðingj-
unum í sænskri skáldsagnagerð á
þessari öld. Hann heitir Lars
Ahlin.
Skáldsaga Lars Ahlins heitir
Min livsfrukt. Frukt þýðir ávöxt-
ur og er notað í myndmáli um
börn, þ.e. ávöxtur ástarinnar.
Sögnin „frukta“ þýðir að óttast.
Ást og ótti skipa líka veglegan
sess í þessari skáldsögu, ásamt
tíma. Sagan skiptist í þrjá
meginhluta og er 607 blaðsíður.
Saga um miljónung
Min livsfrukt er sögð í fyrstu
persónu og mætti ef til vill kallast
þroskasaga einstaklings. Aðal-
persónan skráir í henni ævisögu
sína frá fæðingu til dauðadags.
Aðalpersónan, sögumaðurinn
Jóhannes, er eini erfingi forríkrar
sænskrar fjölskyldu. Faðir hans
deyr þegar hann er þriggja ára og
það eina sem hann á til minja um
hann er gömul skammbyssa.
Hins vegar á hinn föðurlausi Jó-
hannes eiginlega þrjár mæður.
Par ber fyrst að nefna konuna
sem gekk með hann og ól hann.
Hún hefur elskað mann sinn með
ærslum og liggur að mestu í rúm-
inu eftir að hann fellur frá. Fer
eingöngu á fætur til að fást við
bókhald og sinna eignum fjöl-
skyldunnar. Hún hafnar syni sín-
um og höfnun hennar skapar
botnlausa þrá eftir ást hjá Jó-
hannesi, en hann veit það ekki
sjálfur vegna þess að hann þekkir
ekki fyrirbærið - það er að segja
ástina.
Thea móðursystir Jóhannesar
verður honum önnur móðir.
Samband þeirra er hlýlegt, en
hún heldur honum í hæfilegri
fjarlægð. Hún er ógift, hámennt-
aður bókmenntafræðingur og
menningarviti. Þær systur voru
báðar ástfangnar af föður Jó-
hannesar, en Thea fékk hann
ekki og varð að láta sér nægja
bókmenntirnar. Frá henni fær Jó-
hannes þekkingarþrá.
Þriðja móðir Jóhannesar er
vinnukona fjölskyldunnar. Hún
sinnir honum og hugsar um hann
frá því að hann fæðist og uns yfir
lýkur. Þessi þríeina heilaga móðir
Jóhannesar er skapari hans, ef
svo má segja.
Þegar Jóhannes verður fjár-
ráða er honum tilkynnt að eignir
hans nemi um það bil 25 miljón-
um sænskra króna. Þegar eigin-
leg móðir hans leggst banaleguna
og hann er kallaður að beði henn-
ar segir hún honum meðal annars
Kristján Jóhann
Jónsson skrifar
að hann sé leiðinlegur og þung-
lyndur og standist engan saman-
burð við föður sinn. Og hún setur
honum tvo kosti: að verða fjall-'
hress eins og pabbi heitinn eða
lofa að gefa sjúkrahúsum í Afríku
allan auð sinn. Jóhannes getur
ómögulega orðið fjallhress svo
hann fer að senda miljónir króna
til Þriðja heimsins. Eina sem tef-
ur er hvað það tekur langan tíma
að lauma peningunum fram hjá
skattinum.
Því er það að föðurbróðir Jó-
hannesar telur hann á að læra lög-
fræði og sérhæfa sig í skatta-.
lögum. Eftir löng námsár í Upp-
sölum kemur Jóhannes aftur
heim, lifir lífi sínu í bókum, les
mest gömul leikskáld og
heimspekinga. Vangaveltur hans
um þá eru vafasamasti hlutinn af
frásögninni.
Annars er frásögnin snúin sam-
PAGVIST H\I1\A
Fóstrur, þroskaþjálfar
eða annað uppeldis-
menntað starfsfólk!
Dagvist barna, Reykjavík, óskar eftir starfs-
fólki í gefandi störf á góðum vinnustöðum.
Til greina koma hlutastörf bæði fyrir og eftir há-
degi. Upplýsingarveitaforstöðumenn eftirtalinna
dagvistarheimila og skrifstofa Dagvistar barna,
sími 27277.
Nóaborg
Austurbær
Stangarholti 11 s. 29595
Breiðholt - Grafarvogur
Jöklaborg
Bakkaborg
Foldaborg
v/Jöklasel
v/Blöndubakka
Frostafold 33
s. 71099
s. 71240
S. 673138
an úr þremur meginþáttum eins
og vænta má, því þeir eru raktir
til hinnar þríeinu, heilögu móð-
ur. Þættirnir þrír eru ástin, menn-
ingin og hversdagslffið.
Ástin og tíminn
Að loknu námi fær Jóhannes
trygga stöðu á leiðinlegri lög-
fræðiskrifstofu hjá Lars föður-
bróður sínum. Þá tekur ástin
völdin í lífi hans. Eins og áður gat
hefur hann þráð ást alla ævi án
þess að vita það, því af henni hef-
ur hann enga reynslu. Allt frá
bemsku hefur honum fundist
hann lifandi dauður og sannfært
sig um að ást sé eitthvað sem aðr-
ir njóti.
Stúlkan Lisbet er andstæða
hans. Hún ólgar af lífsfjöri þótt
lífið hafi verið henni ómjúkt.
Systir hennar er þroskaheft,
bróðir hennar hefur hengt sig,
móðir hennar er dáin úr krabba-
meini og faðir hennar saddur líf-
daga. En Jóhannes og Lisbet
gifta sig og ást þeirra vex jafnt og
þétt.
Til að byrja með er Lisbet svo
hrædd við að eignast barn að þau
nota bæði getnaðarvarnir, en þar
kemur að hún krefst þess að þau
eignist barn. í fæðingunni verður
barnið fyrir alvarlegum heila-
skemmdum eins og elsta systir
Lisbetar. Hjarta Lisbetar brestur
af harmi og hún styttir sér aldur
með því að aka á gríðarstórt tré
við sumarbústað þeirra hjóna.
Jóhannes drepur sig og barnið á
ströndinni hinum megin við
sumarbústaðinn: fyrst gefur hann
barninu of stóran skammt af
svefntöflum, svo leggur hann síð-
ustu hönd á handritið og eftir það
er tímabært að miða skammbyssu
föðurins á gagnaugað.
Leitinni lauk
Endirinn tengist vel gömlu
harmleikjunum sem Jóhannes
hefur endursagt ýtarlega í sögu
sinni. Ástin gaf Jóhannesi og Lis-
bet líf og tók það svo aftur, rétt
eins og hún fór með móður Jó-
hannesar. Mæðginin sameinast í
dauðanum.
Jóhannes gleypir í sig ókjör af
menningararfi Evrópu á sinni
fremur stuttu ævi í leit að því sem
hann vantar en veit ekki hvað er.
Vissulega hefði mátt þjappa því
efni betur saman en það skiptir
miklu máli fyrir byggingu sög-
unnar. Jóhannes leitar, þess
vegna er hann. Thea frænka gaf
honum von um að bók-
menntirnar ættu svar, „sann-
leika“, og meðan hann trúir því
horfir hann út úr lífi sínu en ekki
inn í það. Þegar leitinni er lokið
lýkur handritinu - og lífi Jóhann-
esar.
Það er hjónabandið, náið til-
finningasamband við konu og
barn, sem segir honum að hverju
hann var að leita. Sannleikurinn
er sá að ást og líf eru samheiti.
Meðan Jóhannesi er að verða
þetta ljóst skrifar hann sögu sína,
í tilraun til að búa til örlitla von
um að til sé einhver von.
En bæði handritinu og lífinu
lýkur, og ég ætla að ljúka þessari
frásögn með örlítilli tilvitnun í
þetta mikla skáldverk Lars
Ahlin:
„Ekkert er raunverulegra en
tíminn. Hann er harður eins og
gimsteinn, ruddalegur eins og
vélbyssuskothríð sem aldrei linn-
ir, hann étur okkur, sekúndu
fyrir sekúndu, hann tyggur okkur
stanslaust þangað til öllu er lokið.
Þannig er nú það.“
ÞJÖÐVILJINN - SÍÐA 13
NORDISKT KONSTCENTRUM
söker
USTALLNINGSCHEF
en nordisk tjánst som tillsáttes pá 4 ár
(med ev. möjlighet till förlángning)
Nordiskt Konstcentrum ár en samnordisk institution með uppgift att
frámja det nordiska samarbetet pá bildkonstens omráde. Kontoret
befinner sig i mycket vackra lokaler pá Sveaborg vid inloppet til
Helsingfors. Verksamheten omfattar produktion och distribution av
utstállningar, informationsverksamhet, konsttidskriften SIKSI,
gástateljéverksamhet i samtliga nordiska lánder, dokumentations-
verksamhet, seminarier etc. Nordiskt Konstcentrum befinner sig í
ett expansivt skede. Uppgifterna vidgas. Frán den 1.1.1990 fung-
erar en nordisk konst- och konstindustrikommitté som styrelse för
centret. Centret, som leds af en intendent, har för nárvarande elva
fasta tjánster och nágra anstállda pá timlönsbasis. Pá utstállnings-
avdelningen arbetar förutom utstállningschefen tvá utstállnings-
sekreteraré och en tekniker. Ustállningschefen ár intendentens
stállföretrádare.
Utstállningsverksamheten ár omfattande och rör frámst nutida nor-
disk konst. Ustállningsverksamheten inom Norden ár prioriterad
men centret arbetar ocksá utanför Norden. Pá Sveaborg finnst tvá
utstállningslokaler, 400 kvm resp. 200 kvm och hár visas ett tiotal
utstállningar per ár. Den nordiska biennalen Borealis ár exempel pá
större projekt centret driver.
Tjánsten kráver stor och dokumenterad erfarenhet af kvalificerad
utstállningsversamhet pá konstsidan samt konstvetenskaplig ut-
bildning. Av sökande krávs bred kunskap om nordisk konst och
nordiskt konstliv.
Stor vikt fástes vid god organisations- och administrativ förmága
samt god samarbetsförmága. Sökande bör behárska danska, nor-
ska eller svenska samt engelska.
Löneklass: A23 (begynnelselön FIM 10.141 /mánad, slutlön inklusi-
ve samtliga álderstillágg FIM 12.952/mánad).
För tjánsteman sem ej ár finlándare tillkommer etableringsbidrag
och utlandstillágg, som í Finland beskattas, samt flyttningsbidrag.
Ev. kan bostad erbjudas pá Sveaborg.
Ansökan skall vara centret tillhanda senast den 21.3.1989. Tilltrá-
de sker i september 1989. Nármare upplysningar om tjánsten
lámnas af centrets chef, intendent Birgitta Lönnell.
Ansökan stálles till Nordiskt Konstcentrum, Sveaborg, SF-00190
Helsingfors. Tel. 90-668 143.
Félag
járniðnaðarmanna
Aðalfundur
Veður haldinn laugardaginn 25. febrúar 1989 kl.
13:30 að Suðurlandsbraut 30 4. h.
Dagskrá:
1. venjuleg aðalfundarstörf
2. önnur mál
Ath.: Reikningar félagsins liggja frammi
fimmtudaginn 23. feb. og föstudaginn 24. feb. kl.
17-19 báða dagana.
Mætið vel og stundvíslega.
Stjórn félags járniðnaðarmanna
Sóknarfélagar
Ákveðið hefur verið að viðhafa allsherjarat-
kvæðagreiðslu við kjör stjórnar og trúnaðar-
mannaráðs fyrir árið 1989.
Tillögur stjórnar og trúnaðarmannaráðs liggja
frammi frá og með 20. febrúar til 27. febrúar
1989.
Frestur til að skila listum er til kl. 12 27. febrúar.
Hverjum lista þurfa að fylgja meðmæli 100
fullgildra félagsmanna Sóknar. Listum ber að
skila á skrifstofu Sóknar Skipholti 50A.
Stjórnin.