Þjóðviljinn - 18.02.1989, Page 16

Jóhanna Guðmundsdóttir,
matráöskona:
Hefur það nokkur áhrif á Þjóð-
verja hvað við segjum hér?
Jarþrúður Rafnsdóttir,
húsmóöir:
Ég hugsa að það hafi mjög lítið
að segja; betra þó en að þegja
alveg.
Guðmundur Birgisson,
nemi:
Þetta gæti haft áhrif okkur í óhag.
Ómar Valdimarsson,
blaöamaöur:
Ég held að ekkert geti haft áhrif á
þetta mál úr því sem komið er.
—SPURNINGIN —
Hvaða áhrif telur þú að
bréfaskriftir forráða-
manna þjóðarinnar hafi
á deilurnar um hvalina
við Þjóðverja?
Haraldur Erlendsson,
íþróttakennari:
Engin áhrif. Við erum svoddan
peð í hinum stóra heimi að ef stór
og mikil samtök erlendis, taka sig
saman þá töpum við auðvitað.
þJÓWIIUINN
Laugardagur 18. febrúar 1989 35. tölublað 54. árgangur
SÍMI 681333
Á KVÖLDIN
681348
ÁLAUGARDÖGUM
681663
Matvæli
Krabbakjöt úr ufsahakki
Nýjasti smellurinn í bandarískri matvœlaframleiðslu
Þeir kalla það Surimi upp á
japönsku og það er nýjasti
smellurinn í bandarískri mat-
vælaframleiðslu: marningur úr
ódýrum fisktegundum eins og
Alaska-ufsa, sem er blandaður
rotvarnar-, litar- og bragðefnum
og mótaður í líki krabba, rækju,
skelfisks og annarra verðmætra
fisktegunda. Neysla á þessari nýj-
ustu afurð bandarískrar mat-
vælamenningar hefur tuttugfald-
ast á undanförnum 8 árum, og
ekkert lát virðist á eftirspurninni
þar vcstra. Astæðan er einkum
verðið, en einnig sú að sögn viku-
blaðsins Time, að fiskur er orð-
inn eftirsóttur sem heilsufæði í
Bandaríkjunum, og skiptir þá út-
litið mestu máli, þótt hollustan sé
í þessu tilfelli umdeild.
Surimi eða fisklíki er búið til
með þeim hætti að fiskurinn, í
flestum tilfellum ódýr Alaska-
ufsi, er marinn og hakkaður í
kældu vatni þangað til marning-
urinn er orðinn að þykku deigi.
Þá er bætt út í hann bragðefnum
eins og sykri og salti og rotvarnar-
og bindiefnum eins og monosódí-
um glutamate og sterkju og síðan
litarefnum eftir því sem við á
hverju sinni. Svo er deigið mótað
í líki krabba, humars, rækju,
skelfisks eða annarra eftirsóttra
fisktegunda. Talið er að Banda-
ríkjamenn neyti nú um 65.000
tonna af slíku fiskmeti á ári, með-
vitað eða ómeðvitað.
Vinsældir þessara nýju fisk-
rétta bera bandarísku bragðskyni
ekki gott vitni, en fisklíki þetta er
að sögn vikuritsins Time sætsalt á
bragðið og eins og gúmmí undir
tönn.
Marningurinn kemur úr vélunum eftir að búið er að Síðan er hann litaður og blandaður bragðefnum og
þvo úr fiskinum vítamín, steinefni og fitu. rotvarnarefnum og formaður í líki dýrindis krása....
En það er ekki bara að bragð-
gæðin eigi lítið skylt við ferskan
fisk, heldur hefur meðferðin öll
stórlega rýrt upphaflegt næring-
argildi ufsans sjálfs, auk þess sem
hvers kyns aðskotaefnum er bætt
við. Þannig hafa efnagreiningar
leitt í ljós að hlutfallslegt innihald
eggjahvítu og fitu hefur rýrnað og
að verðmæt vítamín, fitusýrur og
steinefni hafa skolast burt úr fisk-
inum við marninginn. Mælingar
hafa sýnt að Surimi hefur nífald-
an skammt af sódíum miðað við
ferska lúðu, svo dæmi sé nefnt,
auk þess sem salt- og sykurinni-
hald er margfalt miðað við fers-
kan fisk.
Talsmenn þessarar nýjungar í
bandarískri matvælamenningu
segja að þrátt fyrir skert næring-
argildi, standist Surimi saman-
burð við mörg algeng matvæli þar
vestra, og hafi þann stóra kost að
vera þægilegt í allri meðferð og
matreiðslu.
Gagnrýnendur fyrirbærisins
hafa bent á að með þessu sé verið
að blekkja neytendur: almennt er
ekki tekið fram hvort um ekta
fisk er að ræða eða fisklíki á mat-
seðlum veitingahúsa eða í fisk-
borðum í verslunum. Bandaríska
matvæla- og lyfjaeftirlitið hefur
gefið út reglugerð um að pakkn-
ingar með Surimi verði að merkja
sem fisklíki nema sannanlega sé
um sama næringargildi að ræða
og í þeirri fisktegund sem líkt er
eftir. En varan er minnst seld í
pakkningum, og eina fylkið í
Bandaríkjunum sem setur þær
kvaðir á veitingahús að segja til
um á matseðli hvort um fisklíki sé
að ræða, er Maine. Annars geta
menn hámað í sig matarlit og
monosódíum glutamate í þeirri
trú að um dýrindis humar sé að
ræða úr Mexíkóflóanum eða Kar-
íbahafinu. Og ekki ætti verðið að
draga úr matarlystinni, því pund-
ið af ferskum krabba kostar í
Bandaríkjunum 15-20 dollara en
krabbalíki af þessari gerð kostar
hins vegar 5-6 dollara beint úr
steypumótinu.

Matreiðslan er sögð einkar handhæg og
óneitanlega er þetta girnilegt að sjá - eða
hvað?