Þjóðviljinn - 22.02.1989, Blaðsíða 7
MENNING
innlifuninni og trúaralvörunni
allt að því ofskynjunarkenndar
lýsingar á litum, bláum, rauðum
og gulum.. .sem hann sér augljós-
lega fyrir sér. Ég held þó ekki að
Messiaen hafi tekið LSD, ég held
að hann hafi nálgast þetta öðru-
vísi, en ég, sem hef ekki einu
sinni reykt marijuhana, get ekki
sagt þér hvernig menn öðlast slík-
ar sýnir. Auk þess held ég að ég
eigi mér aðeins einn uppáhalds-
lit, þ.e.a.s. gráan, þannig að litir
eru ekki beinlínis mitt tevatn. En
ég efast ekki um að það er til fólk
sem skynjar þessa tónlist á þenn-
an hátt. Þetta er kallað synesthes-
ia, þegar t.d. hljóð vekur bragð-
skyn eða lyktarskyn eða sjónskyn
og öfugt, og tónskáldið Screabin
var til dæmis þekktur fyrir að
hugsa um tónlist í litum. En engu
að síður er tónlistin samt fyrst og
fremst fyrir eyrað, og við verðum
að halda okkur við það sem við
heyrum. En fyrir Messiaen er lit-
urinn hluti af tóninum, og hvern-
ig hann öðlast þá reynslu er mér
hulin ráðgáta. Og það undarlega
er að í verkum hans höfum við
annars vegar þessa ríku þörf fyrir
að skapa fegurð Guði eða sam-
eiginlegri velferð mannkyns til
dýrðar, hins vegar höfum við líka
þessar tónlistarlegu vangaveltur
sem geta verkað á þann hátt að
þegar Messiaen er að hugsa um
liti þá færðu þá tilfinningu að þú
sért villtur og hrópar: guð minn
góður, hvar er ég staddur, hvar er
fótfesta, réttið mér flugveikipok-
ann strax! Og á bak við þetta allt
liggja síðan tæknileg vandamál
flytjandans, sem hafa hvort
tveggja í senn afar djúpa merk-
ingu og ákaflega veraldlega, þar
sem verkstjórnin er í höndum
stjórnandans á sama hátt og við
byggingu húss. Því verkið verður
ekki til á tilfinningu einni saman.
Að lokum, við hverju má fólk
búast á tónleikunum annað
kvöld?
P.Z.: Vonandi góðum flutn-
ingi. Annars er þetta verkefni eitt
af því sem ísland ætti ekki að vera
fært um að gera samkvæmt öllum
kokkabókum, en er engu að síður
fullfært um. Það er mikið um það
að fólk segist ekki geta gert hlut-
ina, að hitt og þetta sé ekki hægt
o.s.frv. í minnst 98% tilfella er
það rangt, það er ekki það að við
getum ekki, heldur hitt að við
viljum ekki eða að við viljum
ekki taka áhættuna. Þessa hugs-
un þarf að yfirvinna við verkefni
eins og þessi. Og það er vert að
hafa í huga að alltaf þegar við
stígum fæti á nýtt land, þá erum
við að auðvelda hinum sem á eftir
koma. Með því einfaldlega að
segja að það sé hægt.
-ólg
Kvikmyndir
Utnefningum rignir
yfir Regnmanninn
Akademían í Hollywood hefur kunngert útnefningu sína í ár
Þá hefur akademían í Holly-
wood tilkynnt hvaöa kvik-
myndir hljóta útnefningu til
Óskarsverölauna í ár. Kvik-
myndin Rain Man með þeim
Dustin Hoffman og Tom Cru-
ise, sem Bretinn Barry Levin-
son stýrir, slær metið í ár, en
hún er alls útnefnd til átta
verðlauna, þar á meðal sem
besta kvikmyndin, fyrir bestu
leikstjórnina og Hoffman sem
besti leikarinn íkarlhlutverki.
Kvikmyndin fjallar um ein-
hverfan ofvita, sem hefur gist
stofnanir mest allt líf sitt, þar sem
allir hlutir eru í röð og reglu.
Hann hefur ótrúlegt minni og er
snillingur í hugarreikningi.
blökkumanna í mannréttinda-
hreyfingunni séu gerð lítil skil.
Gene Hackman er útnefndur
sem besti karlleikarinn fyrir hlut-
verk sitt í Mississippi Burning en
talið er ólíklegt að hann hljóti'
verðlaunin vegna andstöðu
blökkumanna. Aðrir sem eru út-
nefndir sem bestu karlleikarar
eru Tom Hanks, en hann er 35
ára að aldri en leikur 13 ára gaml-
an pilt í grínmyndinni Big. Max
von Sydow fyrir fyllibyttu í
dönsku kvikmyndinni Sigurveg-
arinn Pelle og Edward James
Olmos fyrir hlutverk sitt í Stand
and Deliver.
Kvenhlutverk
Sigourney Weaver fær tvær út-
nefningar, annarsvegar sem
Scorsese skyldi útnefndur sem
besti leikstjórinn fyrir hina um-
deildu mynd Síðasta freistingin.
Aðrir sem útnefndir eru fyrir
bestu leikstjórn eru auk Scorsese
og Levinson fyrir Rain Man, eru
Alan Parker fyrir Mississippi
Burning, Charles Crichton fyrir
A Fish Called Wanda og Mike
Nichols fyrir Working Girl.
Meðal þeirra sem eru útnefnd-
ir fyrir aukahlutverk er gamla
kempan Alec Guinnes en nú eru
liðin 32 ár síðan hann hlaut Óskar
fyrir hlutverk sitt í Brúnni yfir
Kwaifljót. Hann er útnefndur
fyrir leik sinn í sex klukkustunda
langri kvikmynd gerðri eftir sögu
Charles Dickens, Little Doritt.
Bestu erlendu kvikmyndirnar
sem útnefndar voru eru ung-
Dustin Hoffman og Tom Cruise í hlutverkum bræðranna í kvikmyndinni Rain Man.
Bróðir hans er bílasali. Þegar fað-
ir þeirra deyr kemur í ljós að
hann hefur ánafnað öllum eigum
sínum sjóði til stuðnings ein-
hverfa ofvitanum. Bróðirinn á
erfitt með að sætta sig við það og
ákveður að ræna þeim einhverfa.
Kvikmyndin fjallar svo um ferða-
lag bræðranna í Bandaríkjunum.
Leikstjórinn Levinson hefur
áður gert kvikmyndirnar Good
Morning Vietnam og Diner,
Dustin Hoffman ætti að vera
óþarfi að kynna en hann hefur
einusinni unnið Óskarsverðlaun
en það var fyrir kvikmyndina
Kramer vs. Kramer.
Karlhlutverk
Tvær kvikmyndir hlutu sjö út-
nefningar þar á meðal voru báðar
útnefndar sem besta kvikmynd-
in. Þetta eru kvikmyndirnar
Dangerous Liasions, kvikmynd
byggð á leikritinu Háskaleg
kynni eftir Christopher Hampt-
on, sem Þjóðleikhúsið sýnir um
þessar mundir og kvikmyndin
Mississippi Burning, sem fjallar
um morð á þremur mönnum sem
börðust fyrir mannréttindum á
sjöunda áratugnum.
Mississippi Burning hefur ver-
ið gagnrýnd af leiðtogum blökku-
manna m.a. af ekkju Martin Lut-
ers King, vegna þess að hlut
besta leikkona í kvikmyndinni í
þokumistri, sem Bíóborgin sýnir
um þessar mundir og hinsvegar
fyrir besta kvenaukahlutverkið í
kvikmyndinni WorkingGirl. Að-
alleikkonan í Working Girl, Mel-
anie Griffith, hlýtur einnig út-
nefningu sem besta leikkonan.
Meryl Streep hlýtur útnefn-
ingu til Óskars í áttunda skiptið
en hún hefur í tvígang hlotið hin
eftirsóttu verðlaun, það var fyrir
hlutverk sitt í Sophies Choice og
fyrir besta kvenaukahlutverkið í
Kramer vs. Kramer. Nú er hún
útnefnd fyrir leik sinn í myndinni
Cry in the Dark, þar sem hún
leikur ástralska móður sem er
ákærð um að hafa myrt barn sitt.
Aðrar leikkonur sem eru út-
nefndar í ár eru Glenn Close fyrir
leik sinn í Háskaleg kynni og Jo-
die Foster sem leikur konu sem er
nauðgað á bar á meðan bargestir
horfa aðgerðarlausir á. Kvik-
myndin nefnist The Accused.
Auk þeirra þriggja kvikmynda
sem þegar hafa verið nefndar sem
bestu kvikmyndirnar eru mynd-
irnar The Accidental Tourist og
Working Girl útnefndar til þess
heiðurs.
Óvænt útnefning
Það sem kom mest á óvart við
útnefninguna nú var að Martin
verska myndin Hanussen, Tónl-
istakennarinn frá Belgíu, Sigur-
vegarinn Pelle frá Danmörku,
Salaam Bombay frá Indlandi og
spánska kvikmyndin Konur á
mörkum taugaáfalls.
29. mars nk. verður svo skorið
úr um það hver hlýtur hinn eftir-
sótta Óskar í ár.
-Sáf/Reuter/Newsweek
jrpfj
Sjónvarpstæki
Qárfestíng i gæðum
[/noi/vc^p
KÆLI ogFRYSTISKÁPAR
Ótrúlegt verð
dú/táut cr
Miðvikudagur 22. febrúar 1989 ÞJÓÐVILJINN - SÍÐA 7