Þjóðviljinn - 15.03.1989, Blaðsíða 2

FRÉTTIR
Alþingi
'i'w - _ mH m
Matarskattur og malamiðlun
Fjármálaráðherra útilokar ekki tvíþrepa virðisaukaskattkerfi
Matarskatturinn illræmdi var í
brennidepli á alþingi í gær,
viðhorf þingmanna Alþýðu-
bandalagsins til skatts þessa fyrr
og nú og nauðsyn málamiðlana í
stjórnmálum á Islandi. Fjármála-
ráðherra útilokar ekki að tví-
þrepa virðisaukaskattkerfi verði
komið á laggirnar.
Allt óx þetta uppúr umræðum
um frumvarp til laga um virðis-
aukaskatt sem þeir flytja Borg-
araflokksbræður Júlíus Sólnes og
Guðmundur Ágústsson. Eru þeir
áfram um tvíþrepa virðisauka-
skatt, annars vegar 24%, en hins
vegar 12% og lægri. í lága þrepið
skuli stilla matvælum og öðrum
lífsnauðsynjum.
Kvennalistakonan Danfríður
Skarphéðinsdóttir fagnaði þessu,
hér væri hreyft hinu þarfasta
máli. Þessu næst hóf hún að lesa
kafla úr ræðum Svavars Gests-
, Sjófrysting
Ahersla á
Bandaríkjamarkað
SH: Bretlandsmarkaður í lœgð. Hœg hreyfing
á Japansmarkaði
Sölumiðstöð hraðfrystihús-
anna leggur nú höfuðáhersluá
sölu sjófrystra þorsk- og ýsuflaka
á Bandaríkjamarkað fremur en
Hretlandsmarkað sem nú er í
lægð. Þá er hæg hreyfing á sölu
karfa til Japans en markaðurinn
þar hrundi vegna offramboðs á
seinni hluta síðasta árs.
Að sögn Indriða ívarssonar
sölumanns hjá Sölumiðstöð
hraðfrystihúsanna er mun minni
fiskneysla í Bretlandi um þessar
mundir en oft áður. Einnig tor-
veldar sölu á sjófrystum afurðum
það, að mikið framboð er frá
Noregi, og einnig hefur ferskfisk-
útflutningur héðan og þaðan haft
sín áhrif til hins verra í samkeppni
sjófrystra afurða á markaðnum.
Þá er hæg hreyfing á sölu karfa
á Japansmarkaði en hann hrundi
eins og kunnugt var á seinni hluta
síðasta árs vegna mikils framboðs
á karfa frá ríkjum A-Evrópu. Þá
höfðu veikindi þáverandi Japans-
keisara einnig vond áhrif á söl-
una. Bjart útlit mun þó vera á
sölu á grálúðu þangað þegar ver-
tíðin hefst í vor.
Að sögn Magnúsar Kristins-
sonar útgerðarmanns sem gerir
út frystitogarann Vestmannaey
VE með meiru, hefur þrengt
mjög að útgerð frystitogara mið-
að við það sem var fyrir ári eða
svo. Um þessar mundir er togar-
inn í togararallýi Hafrannsókna-
stofnunar og fær fyrir það auka-
kvóta sem nemur um 250 þor-
skígildum.
-grh
sonar, menntamálaráðherra, og
Steingríms J. Sigfússonar, land-
búnaðarráðherra, til höfuðs 25%
matarskatti á öndverðu árinu
sem leið.
Báðir hefðu þeir strengt þess
heit að koma hvergi nærri ríkis-
stjórn nema því aðeins að skatti
þessum yrði komið fyrir kattar-
nef. Steingrímur hefði td. sagt að
hérlendis væri matvara dýrari en
annars staðar á byggðu bóli og
25% skattur til viðbótar væri
gjörsamlega óréttlætanlegur frá
öllum bæjardyrum séð.
Danfríði var spurn, hvernig
matarskatturinn hefði breyst svo
til batnaðar í augum Alþýðu-
bandalagsmanna að þeir sætu nú
við stjórnvölinn þótt ríkið héldi
uppteknum hætti og innheimti
enn 25% skatt af brýnustu
nauðsynjum alþýðu manna.
Ólafur Ragnar Grímsson fjár-
málaráðherra kvað möguleika á
virðisaukaskatti til athugunar í
ráðuneytinu og vildi alls ekki úti-
loka að hann yrði í tveim þrep-
um. Menn yrðu þó að hafa hug-
fast að fjölgun þrepa þýddi aukin
umsvif ríkisins, kveðja yrði fleiri
menn til starfa og láta aukið fé af
hendi rakna.
Fjármálaráðherra tók upp
hanskann fyrir flokksbræður sína
í ríkisstjórn. Vissulega væri af-
nám matarskattar stefnumið Al-
þýðubandalagsins nú sem endra-
nær en menn yrðu að hafa það
hugfast að stjórnmálamenn kæm-
ust hvorki lönd né strönd hér á
landi nema þeir féllust á mála-
miðlanir. „íslenska þjóðin setur
fram ákveðnar kröfur sem lýð-
ræðislega kjörnir þingmenn
verða að sætta sig við með því að
gera málamiðlanir. Eðli stjórn-
málanna er list hins mögulega."
ks
Bolungarvík
Allt á misskilningi byggt
45 félagar í Verslunarmannafélagi Bolungarvíkur mótmæla þvísem
þeirkalla „ófrœgingarherferð“formannsgegnfyrirtœkjum EG
etta er misskilningur fyrst og
fremst þar sem mér eru ætlað-
ar skoðanir sem fólkið er að
harma með undirskriftum sínum.
Það að ég ætli mér að reka stórt
hundrað af Bolvíkingum burt úr
bænum er alveg út í bláinn og fell-
ur um sjálft sig sem órökstuddar
fullyrðingar að öllu leyti. Þannig
að forscndur þessara mótmæla
eru kolrangar og með öllu til-
hæfulausar, sagði Kristinn H.
Gunnarsson bæjarfulltrúi Al-
þýðubandalagsins í Bolungarvík.
Um 45 félagsmenn í Verslunar-
mannafélagi Bolungarvíkur hafa
ritað nafn sitt undir mótmæla-
skjal þar sem þeir harma það sem
þeir kalla „þá tilefnislausu ófræg-
ingarherferð sem formaður fé-
lagsins Kristinn H. Gunnarsson
hefur stundað gegn Einari Guð-
finnssyni hf. og systurfyrirtækj-
um þess að undanförnu“. Jafn-
framt er það mat þeirra „að slíkt
skaði ekki einungis fyrirtækið og
starfsfólk þess heldur og Bolung-
arvík sem heild".
Að sögn Kristins H. verður
fólk að gæta þess að hann er ekki
einungis formaður Verslunar-
mannafélags Bolungarvíkur
heldur kjörinn bæjarfulltrúi sem
þykir rétt að upplýsa bæjarbúa
um staðreyndir í stórum og mikil-
vægum málum sem snerta af-
komu og framtíð bæjarfélagsins.
Kristinn sagði að því miður hefðu
eigendur og stjórnendur fyrir-
tækja EG í Bolungarvík kosið að
taka þá stefnu að rekstur fyrir-
tækjanna væri þeirra einkamál og
engra annarra. Þrátt fyrir ítrek-
aðar fyrirspurnir hafa þeir ekki
veitt bæjaryfirvöldum neinar
upplýsingar um stöðu þeirra sem
er miður þegar haft er í huga
mikilvægi fyrirtækjanna fyrir
byggðarlagið allt.
- Bæjarfulltrúar sem bæjarbú-
ar hafa auðvitað nokkrar áhyggj-
ur af stöðu fyrirtækja EG þar sem
vitað er um skuldastöðu þeirra
við bæjarsjóð. Þau skulda honum
hátt í 20 miljónir króna og annað
eins í Lífeyrissjóð Bolungarvík-
ur. Að sjálfsögðu hlýtur það að
vera lágmarkskurteisi þeirra sem
eiga og reka þessi fyrirtæki að
upplýsa starfsfólkið sem og
bæjaryfirvöld um stöðu mála,
sagði Kristinn H. Gunnarsson.
-grh
Varað við
ritskoðun
Stjórn Blaðamannafélagsins hef-
ur varað alvarlega við þeirri þró-
un í átt til ritskoðunar í landinu,
að ríkissaksóknari höfði opinber
mál á hendur einstaklingum fyrir
skrif þeirra um opinbera emb-
ættismenn í fjölmiðlun. í ályktun
stjórnarinnar segir að lagagrein
sú sem ríkissaksóknari vísi til
þarfnist endurskoðunar og að
ákærur af hálfu hins opinbera séu
vísasti vegur til að hefta eðlilega
umfjöllun um öll gagnrýnisverð
mál. Áður hafði stjórn rithöf-
undasambandsins fordæmt máls-
höfðun ríkissaksóknara á hendur
Halli Magnússyni blaðamanni
Tímans fyrir greinarskrif hans
séra Þóri Stephensen staðarhald-
ara í Viðey.
Landsbankinn
græddi
117 miljónir
Hagnaður af rekstri Landsbank-
ans á sl. ári var rúmar 117 miljón-
ir og lausafjárstaða bankans
batnaði um 1,7 miljarða á árinu.
Heildareignir bankans voru 65,6
miljarðar króna í árslok sl. sem er
aukning um 36,6% frá árinu á
undan. Eigið fé bankans óx um
25% milli ára og er nú um 4,25
miljarðar. Engin ný útibú voru
opnuð á sl. ári og stöðugildum
fækkaði um 6. Starfsmenn bank-
ans eru nú 1068.
Vigdísarljóð
Mál og menning gefur út á næst-
unni bókina „íslensk kvæði“ sem
valin eru af Vigdísi Finnboga-
dóttur forseta. í bókinni eru
mörg af eftirlætisljóðum Vigdísar
á u.þ.b. 250 bls. Þau eru frá ýms-
um tímum en öll eftir látin skáld
nema Halldór Laxness.
Blásýra
í vínberjum
Hollustuvernd bendir almenn-
ingi á að neyta aðeins ó-
skemmdra vínberja, en blásýra
hefur fundist í tveimur vínberjum
sem flutt voru til Bandaríkjanna
frá Chile, en vínber þaðan eru
einnjg til sölu hérlendis. Blásýran
sem fannst var langt undir því
sem þarf til að valda skaðlegum
áhrifum og berin sem hún fannst í
greinilega skemmd. Þá hefur
Hollustuvernd beint því til inn-
flytjenda að dreifa ekki nýjum
vínberjum án samráðs við stofn-
unina.
Hámark
á háskera
Verðlagsstofnun hefur sett verð-
lagningu hjá háskera-,
hárgreiðslu- og snyrtistofum
undir verðlagsákvæði vegna
mikílla hækkana á þessari þjón-
ustu hjá ýmsum stofum síðustu
daga. Stofunum er óheimilt að
hækka verðskrár sem í gildi voru
við lok verðstöðvunar um meira
en 5% nema að fengnu sérstöku
leyfi Verðlagsstofnunar. Þeim
stofum sem hækkað hafa hækkað
þjónustu sína umfram þessi 5%
sem skylt að breyta verðskrán-
um.
Utanríkisraöherra
frumkvæðislaus
Jón Baldvin Hannibalsson utan-
ríkisráðherra telur ýmis tormerki
á því að boðað verði til alþjóð-
legrar ráðstefnu hérlendis um af-
vopnun á og í höfunum við ís-
land. Þetta kom fram í svari ráð-
herrans við fyrirspurn Hjörleifs
Guttormssonar á Alþingi. Ráð-
herra taldi það orka mjög tvímæl-
is að stórveldin sæju sér hag í því
að senda fulltrúa á ráðstefnu um
þessi mál hér á landi, en Hjörleifi
þótti svar þetta rýrt í roðinu.
Skákþing íslands
um páskana
Skákþing íslands hefst á laugar-
dag og að þessu sinni fer keppni í
áskorendaflokki fram á Ákur-
eyri. Þátttaka er öllum heimil
sem hafa 1800 stig og þar yfir. í
Reykjavík verður teflt í opnum
flokki og verða tefldar 9 umferð-
ir. Allar frekari upplýsingar eru
veittar hjá Skáksambandinu.
Verðhækkunum
mótmælt
Neytendasamtökin hvetja verð-
lagsyfirvöld í landinu til að grípa í
taumana gagnvart þeim aðilum
sem hækka vörur og þjónustu
umfram það sem ýtrustu kostn-
aðarhækkanir gefa tilefni til.
Samtökin mótmæla þeim miklu
verðhækkunum sem dunið hafa á
síðustu daga og þá sérstaklega að
ríkið og sveitarfélög skuli ganga á
undan með miklum hækkunum á
þjónustu sinni.
Hundur
í nágrönnunum
Hundaeftirlitsmaðurinn í Garða-
bæ þurfti að hafa afskipti af 26
hundum á sl. ári. Þrír hundar
voru sýnu verstir og var einum
þeirra lógað. Alls eru nú 212
hundar löglega skráðir í Garða-
bæ. í skýrslu hundaeftirlits-
mannsins kemur m.a. fram að
kvartanir berist yfirleitt vegna
ónæðis frá lausum hundum. Þá
hafi aukist að fólk kvarti undan
hundum nágranna sinna. Þeim sé
sleppt út eftirlitslausum til að
gera þarfir sínar og velji þá oftar
en ekki garða nágranna sinna til
þeirra þarfa.
Skömm af
stjórnvöldum
Sú holskefla verðhækkana sem
dunið hafa yfir launafólki úr
öllum áttum á síðustu dögum og
vikum er til háborinnar skammar
fyrir ríkisstjórn þessa lands, segir
í ályktun frá Iðnnemasamband-
inu. Iðnnemar segja að verka-
lýðshreyfingin verði að snúa vörn
í sókn og ná aftur þeim kaup-
mætti sem tapast hefur. Ganga
verði til samninga strax og hækka
laun verulega.
Skilagjald
af bíldruslum
Iðnaðarráðherra hefur kynnt í
ríkisstjórninni nýtt frumvarp til
laga um meðferð brotamálma og
skilagjald af ökutækjum. Frum-
varpið verður væntanlega lagt
fram á Alþingi á næstu dögum en
þar er nú til umfjöllunar frum-
varp ráðherrans um skilagjald á
einnota umbúðum fyrir drykkjar-
vörur. Þar er gert ráð fyrir að inn-
heimt verði 5-10 kr. skilagjald á
allar drykkjarvörur í dósum.
Sérstakt hlutafélag sem stofnað
verði að frumkvæði iðnaðarráð-
uneytisins annist síðan söfnun og
endurvinnslu áldósanna.
Dómi IF0
mótmælt
Á aðalfundi Starfsmannafélags
Reykjavíkurborgar var sam-
þykkt tillaga þar sem lýst yfir ein-
dreginni andstöðu við þá niður-
stöðu alþjóðavinnumálastofnun-
arinnar IFO, að setning bráða-
birgðalaga ríkisstjórnarinnar sl.
vor hafi verið réttlætanleg.
„Sporna verður við því að úr-
ræðaleysi stjórnvalda geri hug-
tökin frelsi og ábyrgð að inni-
haldslausu hljómi. Vegna þessa
hvetur aðalfundur ST. RV alla
launamenn í landinu til að þjappa
sér saman um verndun samnings-
réttarins," segir í ályktun fundar-
ins.
2 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Ml&vikudagur 15. mars 1989