Þjóðviljinn - 01.04.1989, Blaðsíða 2

þlOÐVILIINN
Síðumúla 6-108 Reykjavík- Sími 681333
Útgefandi: Útgáfufélag Þjóöviljans
Rltstjórar: Árni Bergmann, Möröur Árnason, Silia Aðalsteinsdóttir
Umsjónarmaður Nýs Helgarblaðs: Sigurður Á. Friðþjófsson
Fréttastjóri: Lúðvík Geirsson
Útllt: Sævar Guðbjörnsson, Þröstur Haraldsson
Auglýslngastjóri: Olga Clausen
Framkvæmdastjóri: Hallur Páll Jónsson
Áranguróskast
Stjómin hefur nú setiö í hálft ár. Það er ekki stórt afmæli,
enda afmælisgjöfin eftir því: í fylgiskönnun DV kemur í Ijós
að stuðningsmenn hennar ná ekki 30 af hundraði spurðra
meðan helmingur lýsir sig andvígan. Ótrúlegt en satt: þetta
er sama stjórnin og mynduð var með húrrahrópum almenn-
ings í haust leið og fékk þá jákvæðar undirtektir uppá 65%
þeirra sem afstöðu tóku í samskonar athugun.
í þessu efni fylgir stjórnin í kjölfar síðustu ríkisstjórnar,
mistakaráðuneytis Þorsteins Pálssonar, sem hafði vænan
stuðning framanaf en missti meirihluta í könnunum um ára-
mót, og náði aldrei flugi síðan.
Núsitjandi stjórn naut þess í upphafi að um allt land vildu
menn taka þátt í þeim björgunarleiðangri sem hún boðaði
eftir sviðna jörð frjálshyggjukreddumanna.
Eftir hálft ár sýna fylgistölurnar frá því í gær að þolinmæði
þeirra sem veitt hafa rjkisstjórninni stuðning er að þrjóta.
Fyrir því eru ýmsar ástæður. Þrennt stingur í augun þess-
ar vikurnar.
★ Ekki er í augsýn nein niðurstaða í kjarasamningum þar-
sem ríkisstjórnin hefur látið sér vel líka að vera stillt í aðal-
hlutverk, og verður þessvegna að sæta því að taka á sig
mesta ábyrgðina.
Það er rétt að spyrja fremur um leikslok en vopnaviðskipti í
þeim efnum. En þótt málatilbúnaður ákveðinna forystu-
manna í samtökum launafólks, einkum innan BHMR, sé
umdeilanlegur, er alveg Ijóst að launamenn búast við öðrum
vinnubrögðum og öðrum stíl af vinstristjórnum en á tímum
Alberta, Matthíasa og Þorsteina.
★ Stjórnin hefur enn ekki spilað út trompunum í því máli
sem myndaði helstan lífsgrundvöll hennar: baráttunni gegn
fjármagnsmafíunni. Enn hafa ekki verið efnd loforð frá í
haust um verulega vaxtalækkun.
Um þetta er ekki annað en endurtaka þau ummæli Gunn-
ars Hilmarssonar í Þjóðviljanum í gær að „vaxtamálið er
prófsteinn á það hvort ríkisstjórnin stendur eða fellur" og að
hún „verði að lækka vextina í síðasta lagi í næsta rnánuði".
Þetta er lykilatriði um framhaldslíf ríkisstjórnarinnar, og
það er að verða óþolandi að hún skuli ekki nú þegar beita til
þess arna öllum vopnum í búri sínu.
★ Sú vinstristjórn er ekki sérlega trúverðug sem virðist
helst draga dám af kreddufyllstu hægriklíkum nágranna-
landanna í utanríkis- og öryggismálum. Varaflugvöllur í
hernaðarþágu og niðurlægjandi heræfingaáform eru ekki í
samrærni við. þahn and.a.sero að baki láþaaaií<^tjórhin var<,
mynduð. • r,v -3« Mhnfttteefalh
Það hlýtur svo að verða utanríkisráðhéÝrá' séTstakt um-
hugsunarefni að flokkur hans hefur sjaldan farið lægra í
könnunum en í gær- einmitt eftir að utanríkisstefna ráðherr-
ans hefur verið í sérstöku sviðsljósi.
Stjórnin stendur á tímamótum. Hún er enn ekki búin með
sinn kvóta trúnaðartrausts, en verður næstu vikur að láta
hendur standa frammúr ermum. Sá meirihluti þjóðarinnar
sem fylgir af einlægni málstað félagshyggju og jafnréttis er
reiðubúinn til stuðnings, tilbúinn að taka þátt í baráttunni, en
þá verður að sýna árangur, sýna að stjórnin ætli sér raun-
verulega annað og meira en að sitja.
Á meðan árangurinn lætur á sér standa hljóta margir
hollvinir stjórnarinnar að taka undir með forsætisráðherran-
um sínum, en hann segist í DV í gær eiga erfitt með að svara
til um stuðning sinn við ríkisstjórn Steingríms Herhianns-
sonar.
Stórblaðið Þjóðviljinn
Einsog lesendur geta ekki annað en tekið eftir er Þjóðvilj-
inn í tilefni dagsins óvenjumikill um sig: blað sem stækkar.
Þjóðviljinn hefur alltaf verið stórblað, blað mikils málstað-
ar og stórhuga fólks. Fjárhagurinn hefur hinsvegar aldrei
verið stórkostlegur, og nú eru frammundan þeir tímar að
hreyfingin sem Þjóðviljinn er hluti af verður að svara erfiðum
spurningum um sjálfa tilvist blaðsiris.
Og nú má umfram allt ekki hugsa smátt.
-m
Ölduselsskóli
\rAER autA
H\MNALA6vL,.
p *.
< r
Fræðsluráðið lýgur!
Þorbjörn Broddason: Yfirlýsing Frœðsluráðs Reykjavíkur um Ölduselsskólamálið er blygðunarlaus lygi.
Fulltrúi kennara íkennararáði skólans: Frœðsluráði er kunnugt að 17 kennarar munu hœtta störfum í
vor vegna samskiptaörðugleika við skólastjórann
Fræðsluráð Reykjavíkur sendi
í fyrrakvöld £rá sér yfirlvsingu
úm Olduselsskólaniálið seni er
með ólíkindum. Þar segir berum
orðum að Fræðsluráði sé ekki
kunnugt um nein þau vandamál í
starfi Ólduselsskóla, er krefjist
skjótra viðbragða. Jafnframt er
fullyrt að sé ráðherra eða
fræðslustjóra kunnugt um ein-
hver slík vandamál, þá beri þeim
skylda til að koma þeirri vit-
neskju til skólayfírvalda í Reykja-
vík, en þeirri skyldu hafi ekki ver-
ið sinnt.
Fréttaflutningur
sjónvarpsins
Þessi yfirlýsing var síðan kynnt
í fréttatíma sjónvarpsins með við-
tölum við þau Sjöfn Sigurbjöms-
dóttur og Ragnar Júlíusson for-
mann Fræðsluráðs í fyrrakvöld,
þar sem þau þóttust bæði koma af
fjöllum, og sögðust aldrei hafa
vitað af neinum samstarfsörðug-
leikum innan skólans. Frétta-
maður sjónvarpsins sýndi síðan
þá smekkvísi að bera þessar
augljósu rangfærslur á borð án
þess að tala við Þorbjörn Brodda-
son, sem skipar minnihluta í
Fræðsluráði, eða fulltrúa kenn-
ara og foreldrafélags skólans, eða
fulltrúa ráðuneytisins sem aug-
lýst hefur skólastjórastöðuna
lausa til umsóknar þegar ráðning-
artími Sjafnar Sigurbjömsdóttur
rennur út 1. ágúst nk.
„Þessj yfirlýsing meirihlutans í
Fræðsluráði er blygðunarlaus
lygi,“ sagði Þorbjörn Broddason
í samtali við Þjóðviljann í gær.
„Þessir samstarfsörðugleikar
skólastjórans og kennara Öldu-
selsskóla hafa verið aðalumræðu-
efnið á fundum Fræðsluráðs í all-
an vetur og ráðherra og embætti-
smenn ráðuneytisins hafa iðulega
verið í sambandi við formann og
varaformann Fræðsluráðs vegna
þessa máls.“
GuðmundurHjálmarsson, for-
maður foreldrafélags Öldusels-
skóla tekur í sama streng og segir
að stjórn foreldrafélagsins "itfi
setið á fundum með Ragnari ,*lí-
ussyni og skólastjóra og kennur-
um til þess að ná sáttum í málinu.
Því sé sér óskiljanlegt hvernig
Ragnar geti haldið því fram að
um engan vanda sé að ræða.
Guðmundur sagði að stjórn
foreldrafélagsins hefði orðið vör
við það strax í haust að til á-
rekstra hefði komið á milli kenn-
ara og skólastjóra, og þessi vandi
hefði síðan farið vaxandi. For-
eldrafélagið hefði komist að því
að 17 kennarastöður af 38 við
skólann yrðu lausar í vor vegna
þessara erfiðleika að öllu
óbreyttu, og því hefði foreldrafé-
lagið farið fram á það við ráðu-
neytið að kanna þennan vanda.
sem öllum var ljós. „Við erum
ekki aðilar að þessari deilu,“
sagði Guðmundur, og höfum
ekkert persónulega á móti Sjöfn
Sigurbjörnsdóttur. Undirskrifta-
söfnun okkar í fyrra var ekki
beint gegn henni, heldur til
stuðnings Daníel Gunnarssyni
yfirkennara við skólann. Þetta er
leiðindamál sem við höfúm enga
skemmtun af, en þeir sem bera
hag skólans fyrir brjósti hljóta að
sjá að grípa þarf til aðgerða.“
f BRENNIDEPLI
Mál þetta á sér þann aðdrag-
anda, að Birgir ísleifur Gunnars-
son skipaði Sjöfn Sigurbjörns-
dóttu skólastjóra Ölduselsskóla
til eins árs síðastliðið vor gegn
vilja yfir 90% foreldra og þorra
kennara, sem vildu fá Daníel
Gunnarsson í starfið. Þrátt fyrir
þennan stuðning og þrátt fyrir
það að Daníel hefði bæði kenn-
arapróf og 15 ára farsæla reynslu
af skólastarfi í grunnskóla, en
Sjöfn hefði ekki formlegt kennar-
apróf og enga reynslu af kennslu í
grunnskóla eftir að nýju grunn-
skólalögin voru sett, mælti meiri-
hluti Sjálfstæðisflokksins með
ráðningu Sjafnar, sem síðan var
staðfest af ráðherra.
„Það er ljóst að Sjöfn Sigur-
björnsdóttir var ráðin í þetta starf
á pólitískum forsendum en ekki
faglegum og það er jafn ljóst að
meirihluti Fræðsluráðs getur ekki
varið störf hennar við skólann
öðruvísi en á pólitískum forsend-
um, því engum sem lítur á málið
frá faglegu sjónarmiði dylst að
um vanhæfni er að ræða,“sagði
fulltrúi úr kennararáði Öldusels-
skóla í samtali við Þjóðviljann.
Hann staðfesti jafnframt að 17
kennarar í fullu starfi við skólann
hefðu lýst því yfir í trúnaðarbréfi
til ráðherra að þeir myndu hætta
störfum við skólann að
óbreyttum aðstæðum. Fræðslu-
ráði er kunnugt um þetta eins og
öll önnur gögn sem við höfum
sent frá okkur til ráðuneytisins,
sagði kennarinn, en nöfn okkar
eru trúnaðarmál því að við ótt-
umst að verða settir á svartan
lista hjá Fræðsluráði.
Kennarinn benti á að kennara-
ráð Ölduselsskóla hefði sagt af
sér þrem vikum eftir að Sjöfn
kom að skólanum vegna sam-
skiptaörðugleika við hana. Á
fundi þar sem nýtt kennararáð
var kosið nær samhljóða var
Sjöfn jafnframt knúin til þess að
biðja einn kennara skólans afsök-
unar opinberlega vegna fram-
komu sinnar. Síðan hafa þrír full-
trúar kennara í kennararáði kært
skólastjórann formlega til
fræðslustjórans í Reykjavík fyrir
brot á reglugerð'Og'lagt fram -új'
sundurliðaða greinangerð með
rökstuðningi til sama aðila um
vanhæfni hennar. Afrit þessara
gagna voru send til menntamála-
ráðuneytisins, foreldrafélagsins
og Sjafnar sjálfrar, svo hvorki
Fræðsluráði né Sjöfn ætti að
koma á óvart að samstarfsörðug-
leikar eru fyrir hendi.
Frumkvæði foreldra
Kennarinn sagði að foreldrafé-
lagið hefði átt frumkvæði að því
að kanna vilja kennara til áfram-
haldandi starfs við skólann, og af-
skipti ráðuneytisins væru fyrst og
fremst til komin vegna þrýstings
frá foreldrum.
„Við sem störfum við
skólann,“ sagði kennarinn,
„finnum að sá mannúðar- og
mannræktarandi, sem verið hef-
ur ríkjandi innan skólans er ekki
lengur fyrir hendi. Þess vegna er
þessi hópur nú tilbúinn til þess að
yfirgefa skólann.
Sannleikurinn er sá, að Sjöfn
voru gefin öll tækifæri til þess í
upphafi skólaárs að sýna sig hæfa
til þessa starfs. Hið gagnstæða
kom hins vegar fljótt í ljós, og nú
snýst þetta mál í raun um það
hvort kerfinu á að lýðast að skipa
til starfa vanhæft fólk og láta hjá
líða að endurskoða slíka ráðn-
ingu þegar tilefni er til.“ _^|
KLIPPT OG SKORIÐ
Danski leikstjórinn Biliie August heldur á verð-
launastyttunni sem hann fékk fyrir myndina
„Sigurvegarinn Pelle“.
Jodi Foster, sem hlaut Óskarsverðlaun íyrir leik
í aðalhlutverki, og Dustin Hoffman, sem valin
var besti leikarinn, hampa verðlaunastyttum
sínum eftir afhendin^una 1 fyrrinótt.
„Regnmaðurinn“ hlýt-
ur fern Oskarsverðlaun
Dönsk mynd valin besta erlenda myndin annað árið í röð
Lm Angelea. Roitír.
Miljarður
fylgist með
verðlaunum
Klippari varð mjög hlessa þeg-
ar hann heyrði það í sjónvarps-
fréttum í fyrrakvöld, að einn
miljarður manna hefði fylgst með
því í beinni útsendingu í sjón-
varpi að Oscarsverðlaunin
bandarísku voru veitt. Það er,
eins og segir í því góða leikriti
Sköllótta söngkonan, undarlegt,
furðulegt og aldeilis stórmerki-
legt þetta : að feiknastór hluti
mannkyns skuli standa á sjón-
varpsöndinni yfir því hvaða
bandarískir leikarar, kvikmynda-
leikstjórar og handritahöfundar
eru taldir standa sig betur en aðr-
ir á tilteknu ári. Manni bregður í
brún og maður trúir umsvifalaust
öllu því sem sagt hefur verið
beisklegt um bandaríska menn-
ingarheimsveldisstefnu sem
drottnar yfir heiminum.
Ekki svo að skilja að Oscars-
fréttirnar í ár hafi verið slæmar.
Það var til dæmis mjög geðsleg
frétt að vinir okkar danskir hlutu
verðlaun fyrir „bestu erlendu
kvikmyndina", fyrir Pella sigur-
sæla. Hvað skyldi sá gamli höfð-
ingi rauðra rithöfunda, Martin
AndersenNexö, hafasagt, ef ein-
hver hefði spáð því að kvikmynd
byggð á þekktustu skáldsögu
hans ætti eftir að leggja undir sig
„mammonslistina“ amrísku?
Svona er heimurinn fullur með
óvæntar uppákomur og því fer
fjarri að þær séu allar leiðinlegar.
Og kannski verða þesi Óskars-
verðlaun til þess að við íslending-
ar fáum að sjá Palla sigursæla: því
miður er engu líkara en að við
þurfum að bíða eftir því að Amrí-
kanar gefi okkur merki til að við
trúum því að smáþjóðamenn úr
næsta nágrenni við okkur geti
unnið afrek í kvikmyndagerð.
Regnmaðurinn
og vinsældirnar
Eins og oft áður sankar einhver
ein mynd bandaríska að sér
mörgum verðlaunum - í þetta
skipti var það Regnmaðurinn. í
þeirri mynd leikur Dustin Hoff-
mann einhverfan mann, sem á
vissulega í feiknarlegum örðug-
Ieikum með samskipti sín við
annað fólk og umhverfi sitt og
getur helst ekki lifað nema allt sé
í fastri og óhagganlegri röð og
reglu í kringum hann. En er um
leið sjaldgæfum gáfum gæddur -
man ailt sem fyrir augu hans ber
og getur leikið sér með tölur og
útreikninga eins og öflug tölva.
Söguþráður myndarinnar er á
þá leið, að sá einhverfi á bróður,
ungan uppa í lúxusbílasölu, og
hafa þeir ekki hvor af öðum vit-
að. Þegar faðir þeirra deyr kemur
á daginn að uppinn (sem er mjög
peningaþurfi eftir misheppnaðan
innflutning) hefur verið arflaus
gerður, en allir peningamir renna
til þeirrar stofnunar sem hýsir
bróður hans. Uppinn rænir hin-
um einhverfa og ætlar að nota
sinn “bróðurrétt“ til að kúga fé út
úr fjárhaldsmönnum hans.
Myndin segir svo frá því, hvemig
þeir bræður kynnast smám saman
á erfiðu og undarlegu ferðalagi
yfir þver Bandaríkin - niðurstað-
an er sú að uppinn sjálfselski og
freki er að einhverju leyti kominn
út úr þeirri hörðu sérhagsmuna-
skel sem hann hefur komið sér
fyrir í - um leið og hinn einhverfi
bróðir hans hefur líka mjakast
ögn út úr sinni skel. Með öðmm
orðum: farsæl málalok - svosem
til hálfs.
Allt hljómar þetta nokkuð vel
og mannúðlega: þessi mynd segir
ekki frá smámunum, hún vill fara
með boðskap sem er eitthvað á
þá leið að það geti orðið hinum
heilbrigða (og sérgóða) nokkur
sálubót og siðbót að kynnast hlut-
skipti þeirra sem náttúran hefur
dæmt úr leik og taka á sig nokkuð
af þeirra krossburði. En nú gerist
það eina ferðina enn að kvik-
myndamenn sem stíla upp á mikl-
ar vinsældir, sigur á markaði, þeir
þynna alltaf verk sitt út með ein-
um hætti eða öðrum. Það er ekki
tekið á erfiðum málum heldur
eins og daðrað við þau. sárs-
aukanum er sífellt ýtt til hliðar
með margvíslegum skemmtunar-
tilburðum, annars næst ekki í
skottið á vinsældaformúlunni.
Eftir situr einhver ófullnægju-
keimur hjá áhorfandanum (eða
svo fannst þessum Klippara hér
þegar hann átti þess kost fyrir
nokkrum dögum að sjá Regn-
manninn). Og efekki væri frábær
leikur jafn útsmogins meistara og
Dustin Hoffmann, þá væri eftir
mjög litlu að slægjast í þessari
mynd.
Hamlet
í útvarpinu
Vendum okkar kvæði í kross:
útvarpið sýndi af sér þann góða
manndóm að flytja Hamlet Shak-
espeares á páskum. Fjölmiðla-
rýnir Morgunblaðsins lét sér fátt
um finnast, líklega er Hamlet,
segir hann, of langt verk og
margslungið fyrir útvarp, já og
kannski er þetta hundgamla
leikrit ekki eins merkilegt og
menn eru að halda. Eða hvað:
„Og svo ber þess að geta að
Hamlet hefur aldrei hrifið ljós-
vakarýninn upp úr skónum. í
verkinu er að vísu afar athyglis-
verð krufning á hinni svokölluðu
melankólíu eða þunglyndi, sem
hefur leitt til flóðs sálfræðilegra
ritsmíða sem er oft gaman að
hugleiða. En ýmis atriði verksins
eru svolitið ótrúleg og veikja þar
með hina snilldarlegu sköpun að-
alpersónunnar svo sem þáttur
Ófelíu er fellur af trjágrein og
flýtur um stund í straumnum og
líka viðbrögð Hamlets er hann
kemst yfir bréfið á leið til Eng-
lands. Full einlSldar lausnir að
mati undirritaðs.
Til einhvers kemur Morgun-
blaðið út. Loksins, loksins er sá
garpur fundinn sem þorir að láta
sér fátt um Shakespeare karlinn
finnast! En kann þó að skapa sér
lífsnautn frjóa úr hverjum hlut:
Hamlet lumar á „einföldum
lausnum" - en verkið hefur þó
getið af sér ilmandi sálfræðilegar
ritsmíðar. Jamm það held ég._
2 SÍÐA - ÞJÓÐVILJINN Laugardagur 1. apríl 1989