Þjóðviljinn - 12.04.1989, Blaðsíða 4

Málgagn sósíalisma, þjóðfrelsis og verkalýðshreyfingar
Skandall í Sigló
„Algjör skandall“ er einkunnin sem Siguröur Hlöðversson
bæjarráðsmaður á Siglufirði gefur gjaldþrotamáli Sigló hf. í
Þjóðviljanum í gær, og lýsir þar á kjarnyrtan hátt áliti
Siglfirðinga á því máli.
Ekki nema von.
Jón Guðlaugur Magnússon bissnessmaður í Kópavogi og
aðrir hluthafar Sigló ákveða að hlaupa frá ábyrgð á fyrirtæk-
inu og losa sig við 300 miljóna skuld.
Sömu menn stofna tveimur dögum áður nýtt fyrirtæki,
Siglunes hf., beinlínis í þeim tilgangi að taka yfir rekstur
þrotabúsins.
Þeir leita síðan til fógeta, Erlings Óskarssonar. Hann tekur
þeim opnum örmum, fellst á gjaldþrotsbeiðnina, skipar sam-
dægurs bústjóra, og um kvöldið er búið að leigja Siglunesi,
hinu nýja fyrirtæki gjaldþrotsmanna, þrotabú gamla Sigló
með manni og mús. Svo sannarlega snöfurmannleg af-
greiðsla hjá fógeta í viðkvæmu máli og hlýtur svo röggsamur
og vikalipur embættismaður að vera bæjarfélaginu mikill
máttarstólpi.
Raunar er erfitt að tala um að rækjuvinnslan hafi sér
eigendur í þeim Jón Guðlaugi. Fjármálaráðherrann Albert
Guðmundsson seldi þessum nokkru Framsóknar- og Sjálf-
stæðismönnum ríkisfyrirtækið Siglósíld árið 1984 fyrir um 18
miljónir. Þetta verð hafa Jón Guðlaugur og vinir hans ein-
faldlega aldrei greitt, og er skuld þrotabúsins við ríkið vegna
kaupverðsins nú 60 miljónir.
Þessir félegu „eigendur" - flestallir utanbæjarmenn -
skilja að auki eftir sig tugmiljónaskuldir við Siglufjarðarbæ,
sjóði verkalýðshreyfingarinnar á Siglufirði og önnur atvinnu-
fyrirtæki í bænum. Og þeir hafa á þeim tíma sem liðinn er
síðan þeir „keyptu" Siglósíld afrekað að fækka atvinnutæki-
færum við fyrirtækið með því að selja í annan landshluta
svokallaða gaffalbitalínu, sem varð mikið hitamál nyrðra á
sínum tíma.
Hvert framantalinna málsatvika er eitt og sér þess eðlis að
réttlæti ásökun Sigurðar Hlöðverssonar og annarra
Siglfirðinga.
Allra alvarlegast er þó ef til vill það að „eigendurnir" hafa
ekki sinnt réttmætum óskum heimamanna um áhrif í þessari
erfiðu stöðu rækjuvinnslunnar. Fyrirtæki, einstaklingar, op-
inberir aðilar og félagsleg hreyfing í kaupstaðnum hefur
beðið um að geta tekið þátt í björgunaraðgerðum, og jafnvel
viljað fá að taka yfir fyrirtækið. Þessu hefur verið hafnað.
„Eigendurnir" að sunnan vildu frekar fara á hausinn, enda
tapaði enginn á því nema Siglfirðingar og ríkissjóður.
Jafnvel þegar allt var komið í kring óskuðu heimamenn
eftir því að taka þrotabúið á leigu, en fógeti sá til þess að
gjaldþrotsliðið að sunnan héldi áfram.
Þetta mál er ótrúlegt og stangast á við alla almenna
siðferðisvitund þótt það sé raunar alls ekki einsdæmi. Lög
eru meira en lítið gölluð ef þeir Sigló-kumpánar sleppa.
Fyrir almenningi í landinu er skandallinn í Sigló glöggt
dæmi um ábyrgðarlaust einkakapítalsbrall, án tangurs af
félagslegri ábyrgð og án teturs af siðferðisvitund.
Lífshætta í noröurhöfum
Þingmenn úr fjórum flokkum, þau Hjörleifur Guttormsson,
Kristín Einarsdóttir, Guðmundur G. Þórarinsson og Aðal-
heiður Bjarnfreðsdóttir hafa lagt fram á alþingi tillögu um að
íslendingar beiti sér fyrir alþjóðaráðstefnu um afvopnun á
norðurslóðum. Áður hefur Olafur Ragnar Grímsson lagt
þetta til á norrænum vettvangi, en Þórarinn Þórarinsson setti
hugmyndina fram í vetur í grein í Tímanum um varaflugvall-
aráform.
Þetta eru þörf viðbrögð við válegum tíðindum, og óskandi
að þingmenn geti nú losað sig úr gömlu kaldastríðs-
fjötrunum.
Slysið í Barentshafi sýnir vel að afvopnunarmál eru okkur
íslendingum miklu mikilvægari en svo að við getum látið þau
risaveldunum eftir.
-m
Þeir eru ekki
glaðir
Þið munið að mikið gekk á þeg-
ar verið var að ræða um þá
breytingu á útvarpslögum sem
opnaði fyrir Stöð tvö og einkaút-
varpsstöðvarnar. Málum var
þannig upp stillt, að annarsvegar
fóru skelfílegir einokunarsinnar
og forræðishyggjumenn sem
trúðu á forsjá ríkisins, á ófrelsið
sem ekki tekur tillit til þess „sem
fólkið vill“ - að öllum líkindum
voru þeir kommar eða laumu-
kommar. Hinsvegar fóru sannir
vinir frelsisins sem trúðu á sam-
keppnina sem bætir dagskrárnar
og eykur úrvalið og fjölbreytnina
svo allir una glaðir við sitt.
Það er í rauninni einhver
merkilegasta breyting sem orðið
hefur á þjóðmálaumræðunni, að.
á skömmum tíma er eins og fögn-
uður frelsisvinanna hafi snúist
upp í allsherjarvonbrigði og ráð-
leysi. Það verður kannski ekki
það sama sagt um ríkiseinokun á
ljósvakafjölmiðlum og and-
skotann, sem tekinn var úr sálm-
abókinni og settur svo inn í hana
aftur „vegna þess að enginn veit
hvað átt hefur fyrr en misst hef-
ur“. En hitt er víst, að hrifningin
af sjónvarps- og útvarpsfrelsinu
er í lágmarki. Þeir sem harðast
fyrir því börðust eru í svipaðri
stöðu og Magnús í Bræðratungu
þegar hann hafði loks fengið það
sem hjarta hans heitast þráði:
brennivínskútinn. Þeir eru ekki
glaðir. Það hefur myndast feikna-
lega breið samstaða um að kvarta
og kveina yfír „síbyljunni" í út-
varpsstöðvunum - hvort sem
menn nú eiga við mas út og suður
um allt og ekkert eða hina til-
breytingarlausu dynki poppsins.
Það er eiginlega komin svo mikil
síbylja á móti síbyljunni að mað-
ur krossar sig í bak og fyrir og
hleypur á fjöll - þar sem hvorki
heyrist frjálst útvarp né heldur
andmæli gegn því.
Mogginn klórar
sér í höfði
Einn þáttur í þessum áherslu-
breytingum er sá, að Morgun-
blaðið, sem mjög brosti í átt til
útvarpsfrelsisins, hefur í vaxandi
mæli kallað á „ríkisforsjá“ í einni
eða annarri mynd til að hægt sé
að rétta hlut menningarinnar og
tungunnar gagnvart fjölmiðla-
frelsinu og þá ekki síst því, sem
menn hafa sameinast um að kalla
„holskeflu engilsaxneskra á-
hrifa“. Þetta kemur fram með
margvíslegu móti - til dæmis hjá
þeirri moggasálarloftvog sem
Víkverji er. Það var Víkverji sem
um daginn stundi yfir því að Stöð
tvö bauð upp á þrjár glæpamynd-
ir á páskum: er það nú ekki full-
mikið, sagði hann rétt sisona og
ofur kurteislega. Svo kom þessi
fróðlega klausa hér í Víkverja í
gær:
Reglur um
sjónvarpsefni
„Hér í blaðinu var frá því skýrt
sl. laugardag að innan Evrópu-
bandalagsins væri nú unnið að því
að setja ákveðnar reglur um sjón-
varpsefni íEvrópu. Meðal annars
er stefnt að reglum um að sjón-
varpsstöðvarnar verði að senda
út efni sem er að minnsta kosti að
helmingi evrópskt.
Þetta er umhugsunarefni fyrir
okkur íslendinga, sem eigum í
vök að verjast vegna erlends
sjónvarpsefnis. Eru menn tilbún-
ir að setja slíkar reglur hér? Eða
a.m.k. að setja reglur sem koma í
veg fyrir að amerískt efni verði
óeðlilega stór hluti útsendrar
dagskrár? Það er mikil hvíld í að
horfa á danska þáttinn Matador
og þýska þáttinn Derrick".
Þetta er nokkuð fróðleg klausa
fyrir ýmissa hluta sakir. í fyrsta
lagi skuli menn taka eftir því, að
Víkverji á í nokkru sálarstríði um
það, hvort hann eigi að leggja
það til að gripið verði fram fyrir
hendurnar á „frelsinu“ með
„reglum". Hann spyr hvort
„menn“ séu reiðubúnir að setja
reglur um hlutföll á því efni sem
íslenskar sjónvarpsstöðvar flytja.
Hann mælir ekki beinlínis með
því - enda gengi það þvert á það
sem frjálshyggjuskólinn heldur
fram. En hann hallast mjög að
þeirri „miðstýringu" og þeirri
„forræðishyggju“ sem kæmi að
minnsta kosti í veg fyrir að hér sé
varla annað á boðstólum í sjón-
varpi en bandarískt efni á enda-
lausu færibandi.
Neyðin kennir...
Ekki vegna þess að Víkverji
(eða ýmsir menn miklu skárri)
endilega „vilji boð og bönn“ eins
og það heitir. Heldur blátt áfram
vegna þess að þeir hafa fengið
nóg. Og þegar menn hafa fengið
nóg, þá verða þeir kannski nógu
gramir til að fara að hugsa sitt
upp á nýtt. Og þá kemur kannski
að því að menn skilja, að þótt
samkeppni geti virkað sæmilega
vel á bílamarkað og sé hentug
fyrir kaupendur skófatnaðar og
kremkexætur, þá verður allt ann-
að uppi þegar spurt er um það
hvort menning lítillar þjóðar lifir
eða deyr í fjölmiðladansinum æð-
islega. Sá sem ætlar að afhenda til
dæmis jafn mikilvægan menning-
argeira og íslenska dagskrárgerð
markaðslögmálunum til varð-
veislu, hann vísar blátt áfram á
það að íslensku framtaki á þessu
sviði verði útrýmt eða svo gott
sem.
Svo einfalt er það.
Aumlegt þvaður
Ljúkum þessu svo á því að geta
um það ámátlega fjölmiðlaspil
sem leikið hefur verið dögum
saman. Það snýst um hann Al-
bert. Um Albert sem er svo góð-
ur og ósérplæginn og er alltaf að
þjóna öðrum og hugsar aldrei um
eigin hag og má ekki sitt hafskips-
vamm vita og allir Frakkar elska
og þekkja og hann elskar sinn
hund og Sjálfstæðisflokkinn og
svo eru allir vondir við hann í
staðinn og verstir þeir sem hann
unni mest, Borgaraflokksmenn.
Hvenær hafa menn fengið nóg af
þessu auma þvaðri?
ÁB
Þjóðviljinn
Síðumúla 6 * 108 Reykjavík
Sími 681333
Kvöldsími 681348
Útgefandi: Útgáfufólag Þjóðviljans.
Ritstjórar: Árni Bergmann, Möröur Árnason, Silja Aðalsteinsdóttir.
Fróttastjóri: LúðvíkGeirsson.
Aðrir blaðamenn: Dagur Þorleifsson, Elías Mar (pr.), Elísabet
Brekkan, Guðmundur Rúnar Heiðarsson, Hildur Finnsdóttir fpr.), Jim
Smart (Ijósm.), Kristófer Svavarsson, Magnús H. Gíslason, Ólafur
Gíslason, Páll Hannesson, SigurðurÁ. Friðþjófsson (umsjm. Nýs
Helgarblaðs), Sævar Guðbjörnsson, Þorfinnur ómarsson (íþr.),
Þröstur Haraldsson.
(Framkvæmdastjóri: Hallur Páll Jónsson.
' Skrifstofustjóri: Jóhanna Leópoldsdóttir.
Skrifstofa: Guðrún Geirsdóttir, Kristín Pótursdóttir.
Auglysingastjóri: Olga Clausen.
Auglýsingar: Guðmunda Kristinsdóttir, Unnur
Ágústsdóttir.
Símavarsla: Sigríður Kristjánsdóttir, ÞorgerðurSigurðardóttir.
* Bílstjóri: JónaSigurdórsdóttir.
Húsmóðir: Eria Lárusdóttir
Útbreiðslu-og afgreiðslustjóri: Björn Ingi Rafnsson.
Afgreiðsla: Halla Pálsdóttir, HrefnaMagnúsdóttir.
Innheimtumaður: Katrín Bárðardóttir.
Útkeyrsla, afgreiðsla, ritstjórn:
Síðumúla 6, Reykjavík, símar: 681333 & 681663.
Auglýsingar: Síðumúla 6, símar 681331 og 681310.
Umbrot og setning: Prentsmiðja Þjóðviljans hf.
Prentun: Blaðaprent hf.
Verð í lausasöiu: 80 kr.
Nýtt Helgarblað: 110kr.
Áskriftarverð á mónuði: 900 kr.
4 SÍÐA - ÞJÓÐVILJINN Ml&vikudagur 12. apríl 1989