Þjóðviljinn - 12.04.1989, Qupperneq 1
APRÍL 1989
þJÓOVIUINN
Báturínn er besta
björgunartækið
Magnús Jóhannesson siglingamálastjóri: Ekki hugað að öryggismálum sem skyldi. Lögleiðing vinnu-
flotgallans íathugun. Sjálfvirki sleppibúnaðurinn hefur leitt til meira öryggis.Minna hent afsorpi ísjóinn.
Vitum sáralítið umferðir kjarnorkukafbáta í hafinu í kringum landið
Magnús Jóhannesson siglingamálastjóri. Mynd: Jim Smart.
Þaö er segin saga aö þegar
sjóslys verða beinist athygli
manna aö öryggi skipa og
báta en þess á milli fer heldur
lítiðfyrir þeirri umræðu. Svo
vareinnig eftiraö tveirvertíð-
arbátar sukku meö hálftíma
millibili fyrir vestan og sunnan
fyrir skömmu þegar 14 sjó-
menn björguðust en einn
fórst.
í þessum tveimur sjóslys-
um vakti þaö athygli þegar
Nanna VE sökk eftir að sjór
komst hindrunarlaust inn um
skutlúgur að aftan án þess að
dælur höfðu undan og höfðu
þá margir allt á hornum sér
varðandi útbúnað bátsins.
Sýnu verra var þegar það var
haft eftir skipverjum á Sæ-
borgu frá Ólafsvík að þeir
hefðu ekki haft neina æfingu í
meðferð gúmmíbjörgunar-
báta og vissu þar af leiðandi
ekki gjörla hvernig þeir áttu að
bregðast við þegar í nauðirnar
rak.
í báðum þessum slysum sem og
þegar rækjubáturinn Kolbrún ÍS
sökk fyrir utan Norðurtangann á
ísafirði í vetur sannaði flotgallinn
notagildi sitt sem öryggistæki svo
um munaði. En án hans hefðu
viðkomandi sjómenn sem lentu í
sjónum í brunagaddi ekki bjarg-
ast. Um þessi mál og önnur sem
varða öryggi sjófarenda, mengun
við strendur landsins sem og í
hafinu umhverfis, stöðugleika
skipa og báta, eftirlit Siglinga-
málastofnunar og brýnustu verk-
efni hernnar um þessar mundir
og margt fleira ber á góma í við-
tali Sjávarútvegsblaðsins við
Magnús Jóhannesson siglinga-
málastjóra.
Ekki hugaðaðör-
yggismálum sem
skyldi
- Hvert einasta slys sem verð-
ur á sjónum er einstakt í sinni röð
og engin eins. í sjálfu sér er ekki
hægt að kenna skutlúgunum ein-
um sér um þegar Nanna VE
sökk. Við þær aðstæður má segja
að hvert óhappið hafi rekið ann-
að, áttu þessar lúgur sinn þátt í
því hvernig fór. En það er ekki
hægt að líta framhjá því að þarna
var röð atvika sem leiddu til þess
að skipið fórst. Það er nú þannig
með fiskiskipin að það verður
ekki hjá þvf komist að það séu
lúgur á þeim. Það verður að taka
inn veiðarfæri og koma afla fyrir í
lest. Það er nú aðalmunurinn á
fiskiskipum og á öðrum skipum.
Fiskiskipin þarf að opna á hafi
úti, koma fyrir afla í lest við erfið-
ar aðstæður þar sem önnur skip
er sjóbúin í höfn við góðar að-
stæður og ekki opnuð fyrr en
komið er í næstu höfn. Ég er hins
vegar á því að lokun fiskiskipa
sem og allra skipa sé eitt af mestu
öryggismálum á sjó. En það segir
sig sjálft að það er útilokað að
fullkomlega loka fiskiskipum því
þá væri ekki hægt að draga inn
veiðarfæri né koma aflanum
fyrir.
- Það sem veldur mér mestum
áhyggjum er hvað menn virðast
lítið hugsa um eigið öryggi og
skipið sjálft. En það er nú einu
sinni svo að skipstjórnarmenn
eiga að þekkja sitt skip og hvað
má bjóða því og hvernig á að sjó-
búa það. A þessu held ég því mið-
ur að séu ailt of mikil vanhöld á
að skipstjórnarmenn geri þetta.
En ég held nú að það sé ekki hægt
að kenna opinberum aðilum um
ef sjómennirnir sjálfir kynna sér
ekki sitt eigið skip. Og ég vil ítr-
eka að það hvílir sú ábyrgð á skip-
stjórnarmönnum að leiðbeina
nýliðum, kynna þeim hvar
björgunar- og önnur öryggistæki
eru og kynna fyrir þeim allt sem
viðkemur vinnuöryggi.
- Ég verð nú að segja að það
kom mér afar spánskt fyrir sjónir
að heyra það frá skipverjum á
Sæborginni frá Ólafsvík að þeim
hafði ekki verið kennd meðferð
gúmmíbjörgunarbáta. í fyrsta
lagi höfum við gefið út sérstakan
bækling um notkun og meðferð
björgunarbáta sem hefur verið
dreift um borð í öll skip, ásamt
gerð fræðlsumyndar um sama
efni. Þannig að ég tel að við höf-
um gert það sem við getum varð-
andi þessi mál. En það er hins
vegar alveg útilokað að við
troðum þessari fræðslu ofan í sér-
hvern sjómann.
- En það verður að segjast eins
og er að það viðhorf sem oft á
tíðum hefur verið kennt við
„kalda karlinn" sé alltof almennt
því miður. Það að eðlileg varúð
sýni einhvern vott um hræðslu er
þvílík firra að tekur engu tali. Að
hugsa sér að slík viðhorf geta
kannski ráðið úrslitum um það
hvort skip kemur heilt í höfn eða
ekki er alveg fráleitt.
Lögleiðingflotgalla
í athugun
- Fyrir tveimur árum voru lög-
leiddir björgunarbúningar í hvert
skip sem hafa mikið flot- og ein-
angrunargildi. Ef menn fara í
þeim í sjóinn eiga þeir að geta
lifað í 6 tíma við 0 gráðu heitan
sjó og í lengri tíma sé sjórinn
heitari. Þetta eru fyrst og fremst
neyðarbúningar sem ekki er hægt
að vera í við vinnu. Varðandi
vinnubúningana hefur ekki verið
tekin ákvörðun um að lögleiða
þá. Hins vegar höfum við marg-
ítrekað lýst því yfir að við teljum
þá sem vinnufatnað vera margfalt
öruggari en þann hefðbundna
sem menn þekkja hér frá fyrri tíð.
Við höfum mælt með því að
menn noti vinnuflotgallann við
vinnu á opnu þilfari. En auðvitað
verða menn líka að nota þann
búnað sem lögskipaður hefur
verið ss. hjálma og líflínu, svo
ekki komi til að menn fari í sjó-
inn.
- Vandamálið við lögleiðingu
er það að setja kröfurnar. Á
markaðnum núna er fjöldi bún-
inga sem uppfylla mjög mismun-
andi kröfur og vandinn hjá okkur
þegar við lögleiðum eitthvað þá
verðum við að segja hverjar þær
eru og núna erum við að skoða
þessa búninga með hliðsjón af
því. Aftur á móti veit ég að það er
í undirbúningi í Kanada að setja
kröfur um þessa búninga og við
fylgjumst með því hverjar þær
verða. Hér er undirbúningur að
umræðu um hugsanlega lögleið-
ingu þeirra. Mér finnst hins vegar
að viðhorf manna hér til þessara
búninga taki of mikið mið af því j
hversu dýrir þeir eru vegna þeirra
opinberu gjalda sem innheimtir |