Þjóðviljinn - 13.04.1989, Blaðsíða 7

ERLENDAR FRETTIR
Varsjárbandalag
Burt með
skammdræg
kjamavopn
Lagt til að viðrœður verði hafnar umfœkkun
þesskonar vopna í Evrópu og jafnvel útrým-
ingu þeirra
Varsjárbandalagið birti í gær
tillögu þess efnis, að viðræður
hæfust fljótlega með því banda-
lagi og Atlantshafsbandalaginu
um skammdræg kjarnavopn í
Evrópu, með fækkun þeirra eða
jafnvel útrýmingu fyrir augum.
Var tillagan birt í lok ráðstefnu
utanríkisráðherra Varsjárband-
alagsríkja í Austur-Berlín.
I yfirlýsingu utanríkisráðherr-
anna segir, að Varsjárbanda-
laginu sé ekkert að vanbúnaði að
hefja við Atlantshafsbandalagið
undirbúningsviðræður um fyrir-
komulag viðræðna um fækkun
umræddra vopna. Væri eðlilegt
að þær viðræður færu fram sam-
hliða viðræðunum í Vín um fækk-
un í herjum væddum hefðbundn-
um vopnum og að fækkun
skammdrægu kjarnavopnanna
færi fram í áföngum.
Ennfremur er í yfirlýsingunni
gert ráð fyrir viðræðum um eftir-
lit með framkvæmd þessa vopn-
aniðurskurðar, ef samkomulag
náist um hann. Oskar Fischer,
utanríkisráðherra Austur-
Þýskalands, sagði við þetta tæki-
færi að varanlegt öryggi fengist
ekki í Evrópu nema með fækkun
skammdrægra kjarnavopna þar.
Svo eru kölluð þau kjarnavopn,
er draga allt að 500 kílómetrum.
Vestrænir stjórnarerindrekar
hafa komist svo að orði að til-
lagan sé athyglisverð, en einn
þeirra kvaðst ekki telja að Atl-
antshafsbandalagið hefði áhuga á
að útrýma skammdrægum kjarn-
avopnum. Hvað sem því líður má
búast við að þessi nýja tillaga að
austan verði til að auka óeiningu
þá um Lance-flaugarnar, sem
þegar er fyrir hendi innan banda-
lagsins. Það hefur nú í Evrópu 88
slíkar flaugar, er draga 120 km en
gerast nú gamlaðar. Bandaríkin
og Bretland vilja að hið snarasta
verði ákveðið að setja nýjar og
langdrægari flaugar í stað þessara
gömlu, en Vcstur-Þýskaland og
Belgía kjósa heldur að slá endur-
nýjuninni á frest og hefja við-
ræður um fækkun þesskonar
vopna við Varsjárbandalagið.
Reuter/-dþ.
Lance-flaug í Vestur-Þýskalandi-tillaga Varsjárbandalags líkleg til að
auka deiiur innan Nató um endurnýjun þeirra vopna.
Evrópubandalag
Dregur hægt úr atvinnuleysi
Langmest á Spáni og írlandi, langminnst í Lúxembúrg
Atvinnuleysi í aðildarríkjum
Evrópubandalagsins var í febr.
s.l. minna en í nokkrum öðrum
mánuði í sex ár, samkvæmt
skráningu Eurostat, hagskýrsl-
ustofnunar bandalagsins. Nú er
atvinnuleysi í bandalagsríkjunum
9.7 af hundraði og hefur jafnt og
þétt farið minnkandi síðan í okt.
1984, er það var 11 af hundraði.
Atvinnuleysið er sem fyrr mest
meðal fólks undir 25 ára aldri og
var 18.5 af hundraði ífebr. s.l. Úr
því hefur þó dregið verulega frá
því 1984, en í sept. þ.á. var það
24.4%. Langmest er atvinnu-
leysið á Spáni og írlandi (18.3%
og 17.2%) og þar næst á Italíu, í
Frakklandi og Belgíu (12.0%,
10.2% og 10.2%). Langskást er
ástandið í þessum efnum í Lúx-
embúrg, þar sem atvinnuleysi er
aðeins 2.0% og í Vestur-
Þýskalandi, Portúgal, Dan-
mörku, Bretlandi og Hollandi er
það á bilinu frá 5.9% upp í 9.9%.
Frá Grikklandi birti Eurostat
engar tölur. Tekið er fram, að
taka verði fréttinni með vissum
fyrirvara, sökum þess að reglur
um atvinnuleysisskráningu eru
mismunandi eftir löndum. Þrátt
fyrir það að smátt og smátt dragi
úr atvinnuleysi hefur ekki orðið
nein stórbreyting til batnaðar í
þeim efnum, auk þess sem niður-
skurður opinberra útgjalda til fé-
lagsmála hefur sumsstaðar rýrt
kjör þeirra verst settu. Telja
margir að þetta valdi vaxandi
ólgu í þjóðfélögum, sem m.a.
komi fram í fylgistapi gróinna
stjórnmálaflokka og fylgis-
aukningu „óánægjuflokka“ af
ýmsu tagi.
Reuter/-dþ.
Gríif keisara-
fjölskyldu
fundin
Sovéska blaðið Moskvufréttir
skýrði svo frá í gær að þarlendur
rithöfundur, Gelí Rjabov, hefði
þegar árið 1979 fundið gröf Nik-
ulásar annars, síðasta Rússakeis-
arans, drottningar hans Alexönd-
ru, barna þeirra fimm og fjögurra
þjóna nálægt borginni Sver-
dlovsk, sem áður hét Jekaterín-
búrg. Þau voru öll tekin af lífi í
júlí 1918. Með viðtali við Rjabov
um þetta í blaðinu birtist mynd af
höfuðkúpu, sem rithöfundurinn
segir vera af Nikulási keisara. Til
þessa hafði verið álitið að líkun-
um hefði verið fleygt niður í göng
yfirgefinnar námu, eftir að þeim
hefði að mestu verið eytt með
sýru. Rjabov segir að fyrst nú síð-
ustu árin hefði orðið mögulegt
fyrir sig að tilkynna þennan sögu-
lega fund sinn opinberlega.
Reuter/-dþ.
Hjúkrunar-
konur
myrtu 49
Fjórar hjúkrunarkonur við
sjúkrahús í Vínarborg hafa játað
á sig að hafa orðið 49 öldruðum
sjúklingum að bana á s.l. sex
árum með því að gefa þeim inn
stóra skammta af vissum lyfjum
og að kæfa þá með því að dæla
vatni í lungu þeim. Segjast hjúkr-
unarkonurnar hafa gert þetta til
að spara sér erfiði við störfin og
einnig af meðaumkvun með
þjáðum sjúklingum. Helmut
Zilk, borgarstjóri Vínar, hefur
nú vikið yfirlækni sjúkrahússins
úr starfi, en sá er sakaður um að
hafa neitað lögreglunni um upp-
lýsingar, sem hefðu getað leitt til
uppljóstrunar morðanna fyrr en
raun varð á. Reuter/-dþ.
SWAPO-liðar enn í felum
Kyrrt er nú á vígstöðvunum
nyrst í Namibíu og hefur náðst
samkomulag við SWAPO um að
liðsmenn samtakanna hverfi
norður til Angólu undir eftirliti
friðargæsluliðs Sameinuðu þjóð-
anna. Aðeins sárafáir þeirra hafa
þó gefið sig fram til þessa og er
ástæðan talin vera ótti við Suður-
Afríkumenn, sem þarna hafa
mikið lið í bækistöðvum. Ágrein-
ingur er risinn í málinu milli S.þ.
og Suður-Afríkumanna, sem
krefjast þess að fá að fylgjast með
undanhaldi SWAPO-liða og yfir-
heyra þá, jafnharðan og þeir gefi
sig fram.
Indókína
Víetnamar frá Kampútseu í septemberlok
Deilt um eftirlit. Samkomulag Huns Sen og Sihanouks ekki útilokað
Víetnamsstjórn tilkynnti í
miðri s.l. viku að hún hefði
ákveðið að allur víetnamskur her
í Kampútseu yrði farinn þaðan
fyrir septemberlok n.k. Stjórnin í
Phnompenh, sem Víetnamar
styðja, stendur að þessari yfirlýs-
ingu með þeim.
Yfirlýsingunni hefur víða verið
vel tekið og er talið að hún kunni
að leiða til þess, að Phnompenh-
stjórnin fái senn sæti Kampútseu
hjá Sameinuðu þjóðunum, en
það sæti fyllir nú sem kunnugt er
fulltrúi bandalags andstæðinga
téðrar stjórnar. Hinsvegar er
ljóst að þessi ráðstöfun Víetnama
bindur ekki ein saman endi á ill-
deilur í Kampútseu. Víetnams-
stjórn lætur í ljós að hún vænti
þess að Kína bregðist við yfirlýs-
ingunni um heimkvaðningu herja
með því að hætta að vopna
Rauða kmera. Kínastjórn hefur
lýst því yfir að hún muni að vísu
hætta vopnasendingum til þeirra,
þó ekki fyrr en staðfest hafi verið
að allt víetnamskt herlið sé á
brott úr Kampútseu.
Víetnamar vilja að Indland,
Pólland og Kanada skipi í nefnd
er fylgist með heimför hersveita
þeirra og stöðvun vopnaflutninga
til andstæðinga Phnompenh-
stjórnar, en því hafna andstæð-
ingar þeirrar stjórnar á þeim for-
sendum að Indverjar og Pólverj-
ar séu of hliðhollir Víetnömum.
Kampútseanskir stjórnarand-
stæðingar, sem og Kínverjar,
vilja af Sameinuðu þjóðirnar hafi
þetta eftirlit á hendi, að það vill
Phnompenhstjórnin ekki þar eð
hún hefur ekki fengið sæti Kam-
pútseu hjá S.þ.
Sihanouk fursti, formlegur
leiðtogi bandalags kampútse-
anskra stjórnarandstæðinga, hef-
ur ennþá í orði uppi þá kröfu að
öll stjórnarandstöðusamtökin,
þar á meðal Rauðir kmerar, fái
hlutdeild í stjórn landsins í fram-
tíðinni. En þessi afstaða Sihano-
uks stafar líklega einkum af því,
hve lítið lið hann hefur sjálfur, og
áreiðanlega myndi hann feginn
gefa Rauða kmera upp á bátinn,
yrði þess kostur. Gert er ráð fyrir
að þeir Hun Sen, oddviti Phnom-
penhstjórnar, hittist til viðræðna
í Djakarta 2. maí, og er ekki talið
útilokað að þar náist með þeim
samstaða um útilokun Rauðra
kmera og framtíðarhlutdeild í
stjórn Kampútseu Sihanouk til
handa.
Stjórnarandstæðingar skiptast
í þrenn samtök, ein undir beinni
forustu Sihanouks, önnur mjög
andkommúnísk undir stjórn Sons
Sann, sem eitt sinn var forsætis-
ráðherra Kampútseu og Rauða
kmera, sem eru öflugastir sam-
taka þessara og lúta forustu Si-
hanouks ekki nema að nafni til.
Þeir fá vopn sín einkum frá Kín-
verjum, sem enn hafa ekki með
öllu vikið frá þeirri afstöðu að
hinir illa ræmdu skjólstæðingar
þeirra fái einhverja framtíðar-
hlutdeild í stjórn landsins.
Bandaríkin styðja Sihanouk og
Son Sann, en liðssveitir þeirra
eru ólíklegar til mikilla afreka og
haldi stríðið í Kampútseu áfram,
eru allar líkur á að það verði
Phnompenhstjórnin og Rauðir
kmerar, sem berjist til úrslita.
Phnompenhstjórnin þykir nú sig-
urstranglegri en fyrr, þar eð
henni hefur gengið sæmilega í
stjórnun efnahagsmála og hefur
fylgi hennar meðal landslýðsins
aukist. Það er efalaust m.a. þess-
vegna, sem Víetnamar hafa
hraðað heimkvaðningu hersveita
sinna.
Mestöll hjálp Bandaríkjanna,
Kína og annarra til kampútse-
anska stjórnarandstæðinga fer í
gegnum Tafland, sem upp á síð-
kastið hefur tekið að stíga í væng-
inn við Phnompenhstjórnina.
Tafland og Víetnam bitust í alda-
raðir um ítök í Kampútseu og nú,
þegar Víetnamsher er á förum
þaðan, má vera að Taflandsstjórn
telji sig hafa möguleika á að
koma því til leiðar með vináttu og
aðstoð við Hun Sen að Kampúts-
ea, sem nú er víetnamskt fylgi-
ríki, verði að minnsta kosti ekki
fremur háð öðru þessara tveggja
stærri grannríkja sinna en hinu.
Þar að auki vill Taílandsstjóm
áreiðanlega fyrir alla muni hindra
að Rauðir kmerar komist aftur til
valda. Eftir að þeir náðu völdum í
Kampútseu 1975 illindaðist
stjórn þeirra við Taflendinga,
áður en verulega sló í brýnu með
henni og Víetnömum. Banda-
ríkjamenn hafa fyrir sitt leyti
brugðist illa við þeim vináttu-
votti, sem Taflandsstjórn hefur
auðsýnt Phnompenhstjórninni.
Þeir virðast enn vilja þá stjóm
feiga og eru að líkindum ekki
úrkula vonar um að geta ein-
hvernveginn komið Sihanouk
fursta, sem þeir lengi trúðu þó
illa, og Son Sann til valda. En það
er hættuspil sem ólíklegt er að
kæmi öðrum að gagni en Rauð-
um kmerum. dþ.
Flmmtudagur 13. aprfl 1989 ÞJÓÐVILJINN - SÍÐA 7