Þjóðviljinn - 25.04.1989, Blaðsíða 3

______FRETTIR________
Sóknarsamningarnir
Hljóta að
sUHqa ASI
Pórunn Sveinbjörnsdóttir: Um helmingur
Sóknarfélaga nýturgóðs af lífald-
ursreglunum. Mikilvœgtaðfá húsmóður-
reynsluna betur metna
Eg held að þessir sa/nninpar
hljóti að styrkja ASI í þeirri
kröfu að fá sömu samninga.
Þeirra staða var orðin hræðileg
fyrir BSRB-samningana, því VSI
var með hugmyndir um mjög
lágar kauphækkanir, sem hefðu
lítið haft að segja upp í þær verð-
lagshækkanir sem orðið hafa,
sagði Þórunn Sveinbjörnsdóttir
formaður Starfsmannafélagsins
Sóknar, sem samdi við ríki,
Reykjavíkurborg og nokkrar
hálfopinberar sjálfseignarstofn-
anir á laugardaginn.
Þeir samningar eru mjög í anda
BSRB-samninganna og sagöi
Þórunn að lítiö hefði náðst fram
yfir þá samninga og ekki hefðu
verið gerðar kröfur til
stjórnvalda eða viðsemjanda um
frekari tryggingar kaupmáttar en
voru í BSRB- samningnum. -Líf-
aldursreglur eru þær sömu og í
BSRB-samningunum og þær
þýða fyrir okkur að um helming-
ur Sóknarfélaga færist upp á við.
Fólk getur færst um eitt, tvö eða
jafnvel þrjú þrep, vegna þessara
lífaldurbreytinga, sagði Þórunn.
Sókn var fyrst félaga til að fá
húsmóðurreynslu metna inn í
vinnu á almennum vinnumarkaði
árið 1973 í formannstíð Aðal-
heiðar Bjarnfreðsdóttur. - Það
var ein af stærstu kröfunum okk-
ar núna að fá húsmóðurreynsluna
betur metna og við náðum því
fram með þessu, sagði Þórunn.
Manneskja sem kemur út á
vinnumarkað 36 ára gömul fékk
reynslu sína áður metna sem 6 ára
starfsaldur, en kemur samkvæmt
samningunum inn með 18 ára
starfsaldur, enda hefur hún iðu-
lega margvíslega reynslu, svo
sem af barnauppeldi og heimilis-
rekstri. Nú ef manneskja hefur
flutt sig frá öðru félagi, Iðju til
dæmis, og til okkar þá hefur hún
hingað til mest fengið metið 6 ára
starfsreynslu, en nú er farið eftir
lífaldursreglunni. Þetta er mjög
veigamikið atriði fyrir okkur,
sagði Þórunn.
Sóknarfélagar greiða atkvæði
um samninginn á félagsfundi
annað kvöld og hafa um 2000 fé-
lagar atkvæðisrétt, en rúmlega
3000 taka laun eftir Sóknarsamn-
ingum, yfirgnæfandi meirihluti
konur.
-Þessi munur á tölum liggur í
því að allstór hluti fólks á þessum
samningum hefur ekki hirt um að
sækja um félagsskírteini í fé-
laginu. En það er engin fyrirstaða
fyrir þá sem vilja sækja skírteini
fyrir fundinn á miðvikudag og
öðlast þar með kosningarétt,
sagði Þórunn Sveinbjörnsdóttir.
-phh
Fylgiskönnun Skáís
Metfjöldi óráðiima
Sjálfstœðisflokkur meðfyrrafylgi, klofnir
Borgararfylgislausir. Alþýðubandalag upp-
að Kvennalista
Iskoðanakönnun sem Stöð tvö
birti frá Skáís á sunnudag kom í
Ijós að óráðnir eru fleiri en
nokkru sinni þau réttu tvö ár sem
liðin eru frá síðustu þingkosning-
um. 47,3 af hundraði sögðust
ekki mundu kjósa, skila auðu,
Álverið
Kauprániö
bætt
Samið um allt að 6,5%
launahœkkun
Verkamenn í Álverinu í
Straumsvík hafa náð samningum
um sérstaka launahækkun vegna
þeirrar kjaraskerðingar sem þeir
hafa orðið fyrir í vetur líkt og
annað launafólk.
Samningarnir þýða allt að
6,5% hækkun launa, þar sem
innifalin er hækkun bónus-
greiðslna vegna aukinnar fram-
leiðni. Knúið hafi verið á um
hækkun um nokkurn tíma en
skriður komst ekki á samninga
fyrr en verkamenn höfðu gripið
til yfirvinnubanns í lok síðustu
viku.
Kjarasamningar starfsmanna
álversins gilda til 1. september
n.k. en auk þessarar sérhækkun-
ar sem samningar tókust um,
hækka laun álversmanna um
2,7% nú 1. maí og aftur um 1%
þann 1. ágúst.
-Ig-
vera óákveðnir eða vildu ekki
svara, en voru í síðustu könnun
Skáís rúm 42 prósent og þaráður
rúm 40 prósent. I DV-könnunum,
þarsem óráðnir eru yfirlcitt mjög
margir, hefur hlutfall þeirra í
orðið hæst nú í janúar, 46 prós-
ent.
Sjálfstæðismenn virðast loks
hafa náð fyrra fylgi þeirra sem
afstöðu taka, en fylgissókn
Kvennalista fjarar enn út, og hef-
ur fylgi samtakanna ekki mælst
lægra í hálft annað ár. Alþýðu-
bandalagið kemur tiltölulega vel
útúr könnuninni þráttfyrir stöð-
una í kjaramálunum, og vantar
aðeins hálft prósent á að ná
Kvennalista. Alþýðuflokkurinn
er í lægð en Framsóknarmenn ná
góðum árangri. Klofnir Borgarar
eru heillum horfnir, hvor helm-
ingur fær 0,8% í könnuninni, og
hafa báðir saman minna fylgi en
Flokkur mannsins, sem raunar
kemur óvenjuvel út.
Niðurstöður Skáís-könnunar-
innar eru þessar af afstöðu: Al-
þýðuflokkur 9,3%, Framsókn
19,4%, Sjálfstæðisflokkur
41,8%, Alþýðubandalag 12,3%,
Kvennalisti 12,8%, Borgara-
flokkur 0,8%, Frjálslyndir hægri-
menn 0,8%, Flokkur mannsins
1,9%, Þjóðarflokkur 0,8%.
í spurningu um stuðning við
ríkisstjórnina er nokkuð við það
sama og í síðustu Skáís-könnun í
mars. Stuðningsmenn eru 32%,
andstæðingar 54%, óráðnir 14%.
Af þeim sem afstöðu taka styðja
37,3%, 62,7% á móti og hefur
staða stjórnarinnar skánað örlítið
frá síðasta mánuði. -m
„Þetta reddast“
Frumvarp Jóhönnu Sigurðar-
dóttur félagsmálaráðherra og
ríkisstjórnarinnar í húsnæðis-
málum er ekki um húsbréfakerfí
heldur afskræmingu á húsbréfak-
erfi. Húsbréfakerfi er að sönnu
alls góðs maklegt en þarfnast
miklu ítarlegri skoðunar og enn
er á huldu hver verða áhrif þess á
íslenskt efnahagslíf. Ef húsbréf-
akerfi á að ganga upp verður að
lækka kaupskyldu lífeyrissjóð-
anna, það stóð til en frá því var
fallið í makki við Framsóknar-
menn. Húsbréfakerfi er umdeilt í
þjóðfélaginu, Alþýðusamband ís-
lands er andvígt því en Verka-
mannasamhandinu líst það ekki
óálitlegt, Seðlabankinn segir út-
séð um að það gangi upp en Þjóð-
hagsstofnun telur óvissuþætti enn
býsna marga. Og svo framvegis.
Þetta eru sýnishorn af svörum
þeirra þingmanna sem Þjóðvilj-
inn hefur komið að máli við
undanfarna daga og eru andvígir
því að húsbréfafrumvarpið verði
afgreitt sem lög frá alþingi nú í
upphafi sumars. Málið hefur
sannarlega tekið dramatíska
stefnu frá því Þjóðviljinn flutti þá
„frétt“ fyrir tæpri viku að af-
greiðslu frumvarpsins væri rétt
ólokið í félagsmálanefnd neðri
deildar alþingis og hafði eftir Jóni
Sæmundi Sigurjónssyni formanni
nefndarinnar að hún myndi skila
af sér á mánudegi. Það er að segja
í gær.
Málin hafa nú skipast á þann
veg að þingflokkur Alþýðu-
bandalagsins er nú eini einhuga
bandamaður Alþýðuflokksins og
Jóhönnu Sigurðardóttur í því að
samþykkja beri hin nýju húsnæð-
islög strax í vor. Þetta er athyglis-
vert því ýmsir þungviktarmenn
flokksins í verkalýðshreyfingunni
eru hatrammir fjendur húsbréfa,
viðhorf Ásmundar Stefánssonar
eru alkunn og einnig má rifja upp
að einn fimmmenninga og and-
ófsmanna úr stjórn Húsnæðis-
stofnunar er Grétar Þorsteins-
son, formaður Trésmiðafélags
Reykjavíkur.
Ljóst var að sitt sýndist hverj-
um um húsbréf í þingflokki
Framsóknarmanna en eftir að
samningar tókust um framgang
málsins milli félagsmálaráðherra
og framsóknarráðherranna Hall-
dórs Ásgrímssonar og Guðmund-
ar Bjarnasonar var talið að þeir
myndu hleypa málinu í gegn.
Vissulega var í samkomulaginu
sérstök klásúla um að vissir þing-
menn hefðu óbundnar hendur
(Alexander Stefánsson) en engu
að síður hafði félagsmálaráð-
herra ástæðu til að ætla að þorri
Framsóknarþingmanna myndi
veita málinu brautargengi.
Nú er hinsvegar komið á dag-
inn að þeim fjölgar óðum í þing-
flokki Framsóknarmanna sem
andvígir eru því að frumvarpið
verði að lögum nú í vor. Um Al-
exander þarf ekki að tíunda en á
dögunum lýsti Guðmundur G.
Þórarinsson því yfir að fresta bæri
afgreiðslu málsins og í fréttum í
gærkveldi kom á daginn að þeir
Guðni Ágústsson og Ólafur Þ.
Þórðarson vilja ýmist slá hús-
bréfum á frest eða að samþykkja
þau með fyrirvörum sem félags-
málaráðherra á ugglaust afar
bágt með að sætta sig við: þeim
að skipuð verði milliþinganefnd
til þess að fara ofaní saumana á
málinu og semja reglugerðar-
drög.
Allir eiga þessir heiðursmenn
sæti í neðri deild alþingis. Fimmti
efasemdamaðurinn úr hópi
stjórnarsinna deildarinnar er
Stefán Valgeirsson, oddviti Sam-
taka um jafnrétti og félags-
hyggju.
Samtökin þinguðu um helgina
og kom fram í sjónvarpsviðtali
við Stefán í þinglok að fylgis-
menn hans ælu í brjósti miklar
efasemdir um húsbréf, því aðeins
mætti taka þau í notkun að eldra
húsnæðiskerfi yrði rekið sam-
hliða.
Þjóðviljinn innti Stefán eftir
því í gær hvað hann hefði helst
útá húsbréfakerfið að setja og
nefndi hann styttingu lánstíma,
hækkun vaxta og óvissu um
grundvöll útreiknings á vaxtabót-
í BRENNIDEPLI
um. Hinsvegar brá svo við að
hann vildi ekki taka af skarið og
lýsa yfir hvort hann hygðist leggj-
ast gegn húsbréfum og átti hann
fund með félagsmálaráðherra í
gær við fimmta mann.
Meint sinnaskipti
stjórnarandstöðunnar
Félagsmálaráðherra fór ekki í
grafgötur um það eftir samkomu-
lagið við framsóknarráðherrana
að húsbréfin ættu erfitt uppdrátt-
ar á alþingi nema stjórnarand-
staðan legði þeim lið. Sjálf hefur
Jóhanna Sigurðardóttir margoft
skýrt frá því að fulltrúar 5 af 6
þingflokkum hafi mælt með hús-
bréfunum í undirbúningsnefnd-
inni sem samdi drögin og þegar
við það bættust jákvæð viðbrögð
málsvara Kvennalista og Sjálf-
stæðisflokks við fyrstu umræðu
um frumvarpið í neðri deild hefði
ekki þurft frekari vitna við; málið
hefði meirihlutafylgi á alþingi.
Sinnaskipti stjórnarandstöðunn-
ar, einkum og sér í lagi Sjálfstæð-
ismanna, hefðu komið sér í opna
skjöldu.
Það er ljóst að sú frávísunartil-
laga sem vofir yfir í félagsmála-
nefnd neðri deildar er runnin
undan rifjum allra stjórnarand-
stöðuflokkanna, samantekin ráð
um að koma í veg fyrir að hús-
bréfafrumvarpið verði að lögum í
vor.
Þrjár útgáfur eru uppi á or-
sökum þessa málatilbúnaðar
stjórnarandstæðinga. Sú fyrsta er
sú að andófsfimmmenningarnir
úr stjórn Húsnæðisstofnunar hafi,
róið í sínum mönnum og ýmist
hert þá í andstöðunni eða talið
þeim hughvarf. Þetta þykir þó
fremur langsótt skýring.
Útgáfa nr. 2 er úr herbúðum
stjórnarsinna og á þá leið að
stjórnarandstæðingar hyggist
sæta færi, notfæra sér svardaga
Jóhönnu Sigurðardóttur um að
hún segi af sér ráðherradómi
nái málið ekki fram að ganga í
vor, sundra ríkisstjórninni og
neyða hana í kosningar. Allir
stjórnarfjendur sverja þó og sárt
við leggja að þetta sé argasta fir-
ra.
Útgáfa nr. 3 er frá stjórnarand-
stöðunni og náttúrlega sú að hús-
bréfakerfið þurfi að skoða betur,
margt sé enn óljóst um áhrif þess
að verkan. Sumir segja jafnvel að
málamiðlun Jóhönnu og Fram-
sóknarmanna sé um eitthvað allt
annað en húsbréfakerfi. En hver
sem skýringin er þá er stjórnar-
andstaðan staðráðin í því að
bregða fæti fyrir frumvarpið nú í
vor.
Félagsmálanefnd
neðri deildar
Hinn eiginlegi vígvöllur átak-
anna í þessu máli er félagsmála-
nefnd neðri deildar alþingis. Þar
hyggst annar fulltrúi Sjálfstæðis-
manna, Geir Haarde, leggja fram
tillögu um að málinu verði vísað
til ríkisstjórnarinnar til frekari
umfjöllunar. Hlynntir frávísun
eru auk hans Eggert Haukdal,
Kristín Einarsdóttir og Alexand-
er Stefánsson. En andvígir Jón
Kristjánsson, Guðrún Helga-
dóttir og formaðurinn Jón Sæ-
mundur Stefánsson.
Nefndin hefur frestað umfjöll-
un um húsbréf um óákveðinn
tíma. Hún þingaði í gærmorgun
og kastaðist þá í kekki með fullt-
rúum um frávísun, átaldi Guðrún
Helgadóttir stjórnarandstæðinga
harðlega fyrir ístöðuleysi og
hentistefnu í húsbréfamálinu.
Hvað gerir
Steingrímur?
Þetta vandræðamál hlýtur að
verða leitt til lykta á næstu dögum
með einhverskonar samkomulagi
deiluaðila eða því að „annarhvor
lúffar“ einsog einn ráðherra
komst að orði í gær. Fél-
agsmálaráðherra var svartsýnn í
gær og sagði að málið stæði enn
klossfast. En annar var uppi hjá
Steingrími Hermannssyni forsæt-
isráðherra þegar Þjóðviljinn kom
að máli við hann á spretthlaupi
um ranghala alþingis: „Þetta
reddast.“ ks
ÞJÓÐVILJINN - SlÐA 3