Þjóðviljinn - 29.04.1989, Page 1

Laugardagur 29. aprfl 1989 80. tölublað 54. árgangur
1. MAÍ-BLAÐ
Útvarpsráð
íslenskt tal
á allt
barnaefni
Útvarpsráð samþykkti í gær að
framvegis verði sett íslenskt tal
við allt efni í sjónvarpi, sem ætlað
er börnum yngri en 10 ára. Er þá
miðað við að efni verði talsett
annaðhvort með sögumanni eða
leikröddum eftir atvikum. Mynd-
efni, sem svo til einvörðungu
byggir á leikhljóðum er hér und-
anskilið.
Einnig veröi leiknir mynda-
flokkar þar sem saman verður að
fara fullkomið samræmi raddar
og varahreyfingar áfram útbúnir
með íslenskum texta.
Húsbréfin
Hiksta á
vöxtunum
Líkuraukastá
samkomulagi
Þingflokkur Alþýðubandalags-
ins tekur afstöðu gegn verulegri
hækkun vaxta af húsnæðisstjórn-
arlánum samkvæmt núvcrandi
kerfi þótt hann standi með hús-
bréfafrumvarpi Jóhönnu Sigurð-
ardóttur að öðru leyti, og var
þessi afstaða ítrekuð á þing-
flokksfundi síðdegis í gær.
Ragnar Arnalds sagði í gær að
öll umræðan hafi snúist um hús-
bréfin sjálf, og það hafi ekki verið
fyrr en í vaxtabótafrumvarpinu
sem kom inná þing nýverið að
menn sáu að stefnt gæti verið að
stórhækkun vaxta af nýjum og
gömlum húsnæðislánum jafn-
hliða því að gerð yrði tilraun með
húsbréfakerfið.
Ragnar sagði að fulltrúar Al-
þýðubandalagsins hefðu ætíð
haft fyrirvara um vaxtahækkanir
þótt þeir greiddu götu húsbréfa
og samþykktu vaxtabótakerfi.
Þingflokkurinn gæti sætt sig við
einhverja hækkun, uppí 4-4'/2%,
en engan veginn stökk uppí
bankavexti. ks
Blaðamenn
Tvískiptar
viðræður
Stjórn, samninganefnd og
trúnaðarmannaráði
Blaðamannafélagsins var veitt
heimild til verkfallsboðunar á fé-
lagsfundi á Hótel Borg í gær. Þá
samþykkti fundurinn ályktun þar
sem lýst er furðu á því að út-
gefendur innan FÍP skuli ekki
telja sig hafa sjálfstæði til samn-
ingagerðar og skorað á þá að
brjótast undan alvaldi VSI.
Blaðamenn hafa átt í við-
ræðum við útgefendur Blaða-
prentsblaðanna og Dags á Akur-
eyri og eru frekari samningavið-
ræður fyrirhugaðar um helgina.
Þá hefur verið boðaður samn-
ingafundur blaðamanna og FÍP
síðdegis í dag.
HÍK
Hef gaman af
fjöldafundum
HÍK skorar Ólaf
Ragnar áfund í
Sóknarsalnum.
Ólafur Ragnar:
Reynum að semja
fyrst
Ég hef gaman af fjöldafundum,
en það voru reyndar öðruvísi
samræður sem ég átti við, sagði
Ólafur Ragnar Grímsson um
áskorun HÍK til hans í Þjóðviljan-
um í dag, og segist ætla að athuga
gang samningaviðræðna áður en
hann svarar HÍK.
„Fæ ekki að tala við kennara"
sagði fjármálaráðherra í viðtali
við Nýtt Flelgarblað Þjóðviljans í
gær, og taka HÍK-kennarar hann
á orðinu með auglýsingu í blað-
inu í dag þarsem honum er boðið
til fundar í Sóknarsalnum á
þriðjudag klukkan fjögur.
Ólafur Ragnar sagðist í gær-
kvöldi fús til samræðna við kenn-
ara, en þá frekar til að reyna að
ná samningum en að útvega fjöl-
miðlum spennufréttir. „Ég svara
áskoruninni eftir helgi“ sagði
Ólafur sem í gær átti óformlegan
viðræðufund með Wincie Jó-
hannsdóttur frá HÍK og Páli
Halldórssyni formanni BHMR,
„og við verðum vonandi búin að
semja áður“.
< x
Kjarasamningar
Skríður á viðræðum
ViðrœðurASÍ og VSÍ hafnar og á að Ijúka fyrir 1. maí. Forysta
BHMR ogfjármálaráðherra hittust á óformlegum fundi ígœr.
Von um að rammi að samningi náist á nœstu dögum
Samningaviðræður hófust á
nýjan leik í gær milli Alþýðu-
sa'mbandsins og Vinnuveitenda-
sambandsins eftir all langt hlé og
er ætlunin að reyna að Ijúka
samningum fyrir 1. maí. Fyrri
hluta dagsins var varið í við-
ræðum um sérmál hinna ýmsu
hópa innan ASÍ, en ætlunin var
að hefjast handa við hin stærri
mál, launaliði og samningstíma í
gærkvöldi.
Þá áttu þau Páll Halldórsson,
formaður BHMR og Wincie Jó-
hannsdóttir varaformaður ó-
formlegan fund með Ólafi Ragn-
ari Grímssyni og sagði Páll eftir
fundinn að það gæfi alltaf tilefni
til bjartsýni þegar menn ræddu
saman. Er ætlunin að þessum óf-
ormlegu viðræðum verði haldið
áfram og standa vonir til að takist
að ná samkomulagi um ramma
kjarasamnings, jafnvel á næstu
dögum.
Grunnurinn í viðræðum ASÍ
og VSÍ er BSRB-samningurinn,
en þó er ágreiningur milli aðila
hvernig eigi að yfirfæra þann
samning yfir á almenna markað-
inn. Telur ASÍ að hækkanir
samningsins eins og þær liggja
fyrir eigi að koma ofan á núver-
andi samninga aðildarfélaga
ASÍ, en VSÍ telur að aðeins sé
svigrúm til að semja um þá pró-
sentuhækkun sem BSRB-
samningurinn þýddi fyrir opin-
bera starfsmenn eða um 9,5-
10%. Verði aðferð ASÍ notuð
leiði það til mun meiri prósentu-
hækkunar fyrir ASÍ-félaga. VSÍ
hefur enn fremur sett ákveðin
skilyrði fyrir gerð kjarasamnings,
sem sambandið telur að ríkis-
Frá 1. maí verða foreldrar sem
vista börn sín í leikskólum
Reykjavíkurborgar að greiða
aukagjald nái þeir ekki í ungviðið
á slaginu 12 eða 5. Innheimt verð-
ur gjald fyrir hálfa klukkustund
eða kr. 600. Fyrir stóran hóp
fólks þýðir þetta beina hækkun
dagvistargjalda og þykir súrt í
broti því ekki er liðinn mánuður
stjórnin eigi að uppfylla. Er þar
um að ræða kröfu um að ríkis-
stjórnin lækki skatta á fyrirtæki ■
verulega auk aðflutningsgjalda.
Þá vill fiskvinnslan að rekstrar-
staða fyrirtækja í sjávarútvegi
verði bætt, en verðbætur þær sem
ríkið hefur greitt á frosinn fisk
munu sennilega falla niður um
næstu mánaðamót. Er flestum
ljóst hversu óraunhæft það er að
greiða til lengdar útflutningsbæt-
frá því gjöldin voru hækkuð um
20 af hundraði.
Um árabil hefur það tíðkast á
leikskólum að taka tillit til vinn-
utíma foreldra. Matartími manna
hefst kl. 12 og stór hluti fólks lýk-
ur störfum kl. 5 dag hvern. Það
gefur því auga leið að það er
vandkvæðum bundið að sækja
börnin á slaginu og vegna þessa
ur á fiskafurðir sem fjármagnað-
ar eru með erlendum lánum. Enn
er ósvarað spurningunni um
gengisfellingu en ljóst er að ASÍ
mun setja fram stífar kröfur um
kaupmáttartryggingar.
phh
Sjá síðu 2
hefur um árabil gilt munnlegt
samkomulag foreldra og fóstra
um að börn séu sótt í síðasta lagi
kl. 12.15 íhádegi og 17.15 síðdeg-
is. En þessu á sem sé að breyta því
fyrir þenna stundarfjórðung
hyggjast forráðamenn dagvistar-
mála innheimta hálftímagjald.
ks
Dagvistun Reykjavík
Dulin hækkun vistgjalda
Borgaryfirvöld sýna hug sinn til barnafólks á baráttudegi verkalýðsins
VDSK0PUM
VEBPMÆTIN
í fiskvinnslu
Fer alltaf
Ég hlusta nú ekki á barlóminn í
þingmönnunum um þeirra kjör,
það tæki mig hálft ár að vinna
fyrir mánaðar biðlaunum þeirra,
segir Vigdís Magnúsdóttir fisk-
vinnslukona.
Vigdís Magnúsdóttir er fimm
barna móðir sem starfað hefur
við fiskvinnslu í 29 ár, 20 ár í Bol-
ungarvík og níu ár hjá Granda í
Reykjavík.
„Við hvað starfar þú Vigdís?"
Ég hef unnið hér í níu ár við
pökkun. Annars er ég fisktæknir
með háskólagráðu. Við fengum
námskeið uppi í háskóla sem gaf
okkur 10% hærri laun á sínum
tíma.
„Hver eru kjör ykkar hér?"
Kjör okkar eru nú þau að þær
sem hæstar eru á taxta hafa 9000
fyrir vikuna í dagvinnu, en ég hef
nú ekki náð þeirri upphæð enn
því ég hef ekki unnið hér í full tíu
ár.
„Hvernig tekstþér að lifa á þín-
um launum?"
Fólk sem er orðið svona full-
orðið eins og ég rétt skrimtir, en
ég myndi ekki vilja vera með
stórt heimili eins og hér áður fyrr.
Það var nú einhvern veginn þann-
ig að kröfurnar voru aðrar og það
er erfitt að bera tímana saman.
Maður keypti það sem hægt var
í gönguna
Vigdís Magnúsdóttir
að greiða, ekki var nú verið að
taka allt með kortum og afborg-
unum eins og nú tíðkast.
Lágmarkslaun verkamanns í
dag ættu ekki vera undir 50.000
krónum.
„Vinnur þú yfirvinnu?"
Já bónusinn, það er álagið sem
við leggjum á okkur. Þessa viku
höfum við verið þrjú kvöld til
klukkan tíu í grálúðunni. Það er
erfitt að viðurkenna það, en því
er ekki að neita að ég finn svolítið
til þreytu.
„Hvað œtlar þú að gera á 1.
maí?“
Ég hef alltaf farið í göngu á 1.
maí, nema kannski í grenjandi
stórhríð, ég man þó ekki eftir að
hafa sleppt því. eb
í byggingarvinnu
Lækka vöraverðið!
„Það mætti svo sem ýmislegt
gera, það væri kannski heppi-
legra að lækka vöruverð en að
hækka launin um einhverjar
krónur, maður sér nú aldrei neitt
gagn í slíkum aðgerðum þegar
vöruverðið hækkar alltaf jafnóð-
um,“ sagði Valdimar Sigfússon í
byggingarvinnu á Bráðræðisholt-
inu. Hann er fjölskyldumaður
sem vinnur mikla yfirvinnu til
þess að endar nái saman.
Valdimar Sigfússon
A póstinum
Ekki með
Eftir 18 ára starf er ég komin í
efsta þrep í skalanum, þ.e. 8.
þrep. Þeir mega semja eins og
þeir vilja, en við fáum enga hækk-
un, segir Anna Hjörleifsdóttir
póstafgreiðslukona sem varð
fyrir svörum er Þjóðviljamenn
bar að garði í kaffitíma hjá starfs-
fólki póstsins í Ármúlanum í gær.
- Hvað áttu við?
„Við erum ekkert með í kerf-
inu þessar gömlu. Það er bara
yngra fólkið sem fær hækkun,
þ.e.a.s. þeir sem eru með styttri
starfsaldur.“
- Hvernig endast þér launin?
„Ég gæti ekki verið hér ef mað-
urinn minn hefði ekki góðar tekj-
ur því það getur enginn lifað á
okkar launum og borgað það sem
þarf að borga. Það er auðvitað
skammarlegt.“
í kerfinu
Anna Hjörleifsdóttir
- Er unnin mikil yfirvinna hér á
póstinum?
„Það er aukavinnuskylda upp á
52 tíma á mánuði en það furðu-
lega við það er að hinn leyfilegi
kvóti er 50 tímar þannig að tveir
tímar eru í rauninni ólöglegir.
eb
í Hampiðjunni
Við sköpum verðmætin
Mér finnst í rauninni fátt hafa
breyst á þessum tuttugu árum
sem ég hef unnið hér, nema þá
helst það að Iðja, verkalýðsfé-
lagið okkar hefur lagast. Þeir eru
farnir að starfa meira með fólk-
inu og veita því eftirtekt sem er að
gerast í verksmiðjunum, sagði
Sumarlína Ólafsdóttir trúnaðar-
maður starfsfólks í Hampiðjunni,
- sem man þá tíð er tónlistin úr
útvarpinu átti að yfirgnæfa glam-
rið í vélunum.
Hver er vinnuaðstaðan?
- Hér hefur nú ekki verið
mikið eftirlit. Heyrnarhlífarnar
komu fyrir svona tíu árum síðan,
fyrir þann tíma vorum við með
glamrandi músík í hátölurum sem
áttu að yfirgnæfa lætin í vélunum.
Reyndar voru vélarnar ekki eins
margar þá.
Hvernig færðu launin til þess
að duga?
- Þau duga ekkert, ég vinn
aukavinnu, sé um þrif á vélum
hérna hverja helgi árið um kring.
Ég hef þrifið vélarnar s.l. tíu ár.
Ég myndi vilja geta unnið átta
tíma vinnudag og fengið
mannsæmandi laun. Vélarnar
eru mjög þreytandi. Við hér
Sumarlína Ólafsdóttir
erum að vona að það semjist sem
fyrst því við höfum ekki efni á
verkfalli. Við erum þó búin að
samþykkja verkfall ef ekki takast
samningar, en ef samningar tak-
ast fáum við það sama og þeir hjá
BSRB.
Hvað þýðir það fyrir ykkur?
- Einhver hækkun í krónutöl-
um, en við hefðum viljað að það
væri varanlegra. Það er svo margt
sem við viljum en það gengur
bara aldrei upp. Þeir sem eru í
framleiðslunni ættu að vera vel
launaðir en ekki þeir sem sjá um
þjónustu. Það erum við sem
framleiðum sem sköpum verð-
mætin. - eb