Þjóðviljinn - 03.05.1989, Síða 6

þJÓÐVILJINN
Málgagn sósíalisma, þjóðfrelsis og verkalýðshreyfingar
Drulla, dmlla
Davíð Oddsson borgarstjóri í Reykjavík fór í vont skap
þegar bæjarstjórn Kópavogs ákvað að segja upp úreltum
samningi um hraðbraut í miðjum Fossvogsdal og gaf íþrótt-
afélagi í bænum væna spildu í dalnum fyrir íþróttavelli og
önnur útivistarmannvirki.
Davíð Oddsson borgarstjóri í Reykjavík taldi að með
þessu hefðu þeir í Kópavogi verið verulega andstyggilegir
við sig.
Davíð Oddsson borgarstjóri í Reykjavík ákvað að hefna
sín á hrekkjusvínunum. Hann hringdi þessvegna í
bæjarstjórann í Kópavogi og sagðist ekki vilja neinn „skít“
frá þeim syðra.
Þetta væri alltsaman eðlilegt og skiljanlegt ef atburðir
færu fram í sandkassanum eða skólaportinu. Þá mundi
endirinn verða sá að mamma kallar á drenginn sinn inní
eldhús, strýkur framanúr honum og mótlætið í hörðum heimi
utandyra gleymist fljótt í hlýjum faðmi.
En Davíð Oddsson borgarstjóri í Reykjavík er ekki lengur
átta ára, heldur borgarstjóri í Reykjavík.
Annar borgarstjóri í Reykjavík væri fyrir löngu búinn að
skilja að Kópavogsbúar ætla sér að hafa útivistarsvæði í
Fossvogsdal, og þessvegna verður að kanna aðrar lausnir á
umferðarvanda á höfuðborgarsvæðinu en hraðbraut um
dalinn. Venjulegur borgarstjóri mundi líka taka tillit til
hagsmuna þeirra Reykvíkinga sem búa í Fossvogshverfinu
og eru sammála Kópavogsbúum í málinu.
Annar borgarstjóri væri fyrir löngu búinn að ganga frá
samningum við nágrannasveitarfélögin um landnýtingu á
þeim óbyggðu svæðum sem öllum íbúum á höfuðborgar-
svæðinu koma við. Annar borgarstjóri mundi ekki blanda
saman alls óskyldum samningum og hefja styrjöld milli
sveitarfélaganna á höfuðborgarsvæðinu með bölvi og for-
mælingum.
Annar borgarstjóri mundi hafa samráð við kjörna borgar-
fulltrúa áður en hann setti samstarfsmöguleika á svæðinu í
hættu til langframa.
En Davíð Oddsson er Davíð Oddsson. Sem væri í himna-
lagi ef hann þættist ekki einvaldur yfir stærsta sveitarfélagi á
íslandi, og léti bræði sína og skapofsa bitna á öðru en
hagsmunum íbúa á höfuðborgarsvæðinu.
Það hefur stundum verið haft á orði að starfsstíll
stjórnmálamannsins Davíðs Oddssonar minni um margt á
hlutverk Bubba kóngs, sem menntaskólaneminn Davíð
Oddsson lék á sínum tíma. Davíð hefur nú sjálfur staðfest
kenningar um þessi tengsl persónunnarog leikandans með
eftirminnilegum hætti.
Þegar ekki var látið eftir dyntum valdsmannsins í leikritinu
varð Bubbi kóngur æstur, reif í hár sér og hrópaði:
„Drulla, drulla“.
Borgarstjórinn í Reykjavík hefur nú tekið upp sama siðinn.
Samningar 1. maí
Samningar tókust milli Alþýðusambandsins og VSl á
sjálfan 1. maí. Samningarnir markast af erfiðri stöðu í efna-
hagsmálum og atvinnulífi, enda er fátt um húrrahróp.
Miðað við kröfur VSÍ og Sjálfstæðisflokksins um kjara-
skerðingar og gengisfellingar geta launamenn í ASÍ sæmi-
lega við unað, og á ríkisstjórnin ásamt ASÍ-forystunni skilið
hrós fyrir snerpu við að standa af sér þann galanda.
Þá er margt jákvætt í heitum stjórnarinnar, og er rétt að
nefna sérstaklega áform um eflingu félagslega þáttarins í
húsnæðismálum.
Það hefur þokast örlítið í áttina. Lífaldursákvæðin bæta
heldur kjör kvenna, og krónutöluhækkanirnar koma hlut-
fallslega best þeim sem lægst hafa launin. En þessi atriði í
' ' samningunum eru svosem einsog krækiber í helvíti þegar
litið er til himinhrópandi kjaraandstæðna og til fátæktar
þeirra hópa sem verst verða úti.
Það getur skipt miklu að fram haldi því samstarfi sem
hefur tekist í þessari kjaralotu milli ríkisstjórnarinnar og
helstu samtaka launamanna, - að BHMR því miður undan-
skildu. Það samstarf þyrfti að hafa að markmiði að skapa í
samfélaginu efnislegarog félagslegarforsendurfyrir því að í
næsta sinn - um áramótin - sé hægt að ganga til samninga
um raunverulegar kjarabætur, kjarabætur byggðar á varan-
legum samfélagsumbótum öflugrar fylkingar félagshyggju-
aflanna. -m
KLIPPT OG SKORIÐ
Ungt fólk
á móti pólitík
Viö heyrum oft um það hjalað
að ungt fólk sé ópólitískt, fyrirlíti
reyndar pólitík, vilji ekkert af
henni vita. Og til eru þeir sem
bæta því við að bættur sé skaðinn,
eins gott að unglingarnir láti pól-
itíkusa ekki snúa á sig, gefa sér
falsvonir. Stjórnmálahreyfingar
1 séu hvort eð er svo lélegar að það
sé ekkert á þær að treysta.
En svo fer mönnum kannski
eins og þeim sem tóku Djöfulinn
út úr Sáimabókinni en settu hann
svo inn aftur: enginn veit hvað átt
hefur fyrr en misst hefur. Þegar
menn hafa um hríð fagnað því, að
ungt fólk lýsi frati á stjórnmála-
menn þá fara þeir að gá að því,
hvað við tók. Og þá er eins og
menn vakni upp við vondan
draum og biðji aftur um þær ein-
faldanir og bláeygan barnaskap
sem einkennir ungt fólk í pólitísk-
um hugsjónaham.
Illt er það og bölvað
Þetta kemur upp í hugann þeg-
ar blaðað er í vesturþýska vikurit-
, inu Spiegel á dögunum, en þar
segir frá úttekt á þýskum ung-
mennum, á „neyslukrökkunum“
sem svo eru nefnd. Á hinni
mögnuðu andpólitísku einstakl-
ingshyggju þeirra sem nú eru að
nálgast tvítugt og sitja með hálf-
um huga í skólum og reyna eftir
bestu getu að byrja strax að lifa
flott.
Þetta unga fólk er afar
gagnrýnið. Það liggur ekkert á
meiningum sínum um foreldr-
ana, kennarana og stjórnmála-
mennina. Viðhorfin eru í sem
fæstum orðum sagt þessi: illt er
það allt og bölvað, skítt veri með
það og svei því. Unga fólkið veit
allt um svívirðilega mengun lofts
og vatns og moldar, um atóm-
háskann, vígbúnaðarvitfirring-
una, eilífar styrjaldir út um allt,
hungrið og neyðina. Gagnrýnin
er mjög róttæk og erfitt gegn
henni að mæla - enda hafa hin
ungu af nógu að taka, ekki vantar
það.
Um leið eru þau afar svartsýn.
Þau tala eins og allt sé á hraðri
leið til helvítis. Kannski tórir
mannkynið í svosem þrjátíu ár í
viðbót, hver veit.
Á fyrsta
farrými
En það er líka allt og sumt. Þau
vita ofurvel um allan hugsan-
legan vanda og að stórslys vofa
yfir, en þau taka því sallarólega.
Það er varla að þeim finnist taka
því að reiðast. Þau tala um
heimsslit sem sjálfsskaparvíti
mannkynsins með svipuðum
áherslum og þau væru að tala um
vont veður. Þau ætla sér, hvað
sem öðru líður, að lifa öðruvísi en
pabbi og mamma. Þau ætla að
skemmta sér. Þau ætla ekki að
láta neitt spilla fyrir sér matar-
lystinni og lífslystinni. Ef allt er á
leið til helvítís, þá ætla þau að
tryggja sér far á fyrsta farrými.
Það er, segir Spiegel, ekki hægt
að koma auga á brú milli sóknar
þeirra í þægindi og þeirrar
hrollvekju um framtíðina sem
þau tönnlast á. Þau lifa í núinu og
vilja fá sitt af hverju tafarlaust -
helst í gær. Þau vilja fullnægja
sínum löngunum (eða dutt-
lungum) hiklaust og tillitslaust.
Og þeim finnst þau ekki bera
ábyrgð á neinu.
Uppreisnin
er asnaleg
Þau segja (eða hugsa) semsvo:
þetta er ekki okkar heimur, og
það er ekkert við hann að gera.
Þess vegna verður heldur enginn
var við þær „pólitísku“ ástríður
eða hneigðir hjá þessu unga fólki
sem fengju það til að rísa gegn
kerfinu, berjast fyrir breytingum.
Unga fólkið nennir ekki einu
sinni að brydda upp á pólitískum
valkostum sem krefjast þess að
það sjálft leggi eitthvað á sig - að
maður ekki tali um að það sé
reiðubúið að neita sér um
eitthvað. Á nú að fara að taka
upp leyfilegan hámarkshraða,
eruð þið gaga, ég sem var að fá
ökuskírteinið mitt!
Það er að vísu til ungt fólk sem ■
hugsar öðruvísi, sem er að velta
því fyrir sér hvernig það geti fylgt
eftir þeirri tilfinningu, þeim
skilningi að einnig það beri
ábyrgð á heiminum og geti ráðið
nokkru um það hvernig hann
verður. Og skiptir sér af málum.
En neyslukynslóðin barasta hlær
að svoddan barnaskap.
Tíska og
fjölmiðlar
Nú má spyrja: eru þessi
gagnrýnu, afskiptalausu og sér-
góðu ungmenni í meirihluta í
sinni kynslóð? Það veit enginn
með neinni vissu. En þessi við-
horf eru mjög sterk, þau eru í
tísku og þau breiðast út. Meðal
annars með því móti að fjölmiðl-
ar bera þessi viðhorf sífellt fram
sem allt að því lofsverða samfé-
lagsrýni - án þess að gera minnstu
tilraun til að afhjúpa þverstæð-
urnar og sérhyggjuna sem að baki
liggur. Yfir veltur mikill flaumur
viðtala þar sem „neyslukrakkar"
plaffa á vandamálin með stóryrð-
um og snúa sér síðan í rólegheit-
um að því, að Hún ætlar að fá sér
skemmtilega og arðbæra skap-
andi vinnu í tískuheiminum og
Hann ætlar að gera það gott í
skemmtilegu og skapandi há-
tæknistarfi.
Og til hliðar standa og horfa á
afkvæmi sín þeir íhaldssömu með
sitt gildismat og þeir vinstrisinn-
uðu með sfnar langanir til að
breyta heiminum - og vita ekki
sitt rjúkandi ráð. Þeir hægrisinn-
uðu segja að „neyslukrakkarnir“
séu svona vegna þess, að þeir hafi
hlustað of mikið á vinstrisinnaða
kennara. Þeir vinstrisinnuðu
segja ástandið eðlilega niður-
stöðu af framsókn og frekju borg-
aralegrar einstaklingshyggju.
Þeir illkvittnu segja: það mun að
því koma að þetta unga fólk eldist
og situr uppi með sína unglinga
og verður sjálft að svara
grimmum spurningum: hvað
gerðuð ÞIÐ á ykkar tíma til að
bregðast við öllum þeim háska,
sem þið vissuð svo vel af?
Þjóðviljinn
Síðumúla 6 - 108 Reykjavík
Sími 681333
Kvöldsími 681348
Útgofandi: Útgáfufólag Þjóðviljans.
Rltstjórar: Árni Bergmann, MörðurÁmason, Silja Aðalsteinsdóttir.
Fréttastjórl: Lúðvík Geirsson.
Aðrir blaftamenn: Dagur Þorleifsson, Elías Mar (pr.), Elísabet
Brekkan, Guðmundur Rúnar Heiðarsson, Hildur Finnsdóttir (pr.), Jim
Smart (Ijósm.), KristóferSvavarsson, ÓlafurGíslason, Páll
Hannesson, SigurðurÁ. Friðþjófsson (umsjm. Nýs Helgarblaðs), Þor-
finnurómarsson (íþr.), ÞrösturHaraldsson.
Framkvæmdastjóri: Hallur Páll Jónsson.
Skrifstofustjóri: Jóhanna Leópoldsdóttir.
Skrifstofa: Guðrún Geirsdóttir, Kristín Pétursdóttir.
Auglýslngastjóri: Olga Clausen.
Augiýsingar: Guðmunda Kristinsdóttir, Unnur
Ágústsdóttir.
: Símavar8la: Sigriður Kristjánsdóttir, Þorgerður Sigurðardóttir.
Bílstjóri: Jóna Sigurdórsdóttir.
Húsmóðir: Eria Lárusdóttir
Útbreiðslu- og afgreiöslustjóri: Björn Ingi Rafnsson.
Afgreiðsla: Halla Pálsdóttir, Hrefna Magnúsdóttir.
Innheimtumaður: Katrín Bárðardóttir.
Útkeyrsla, afgreiðsla, ritstjórn:
Síftumúla 6, Reykjavík, símar: 681333 & 681663.
Auglýsingar: Síðumúla 6, símar 681331 og 681310.
Umbrotog setning: Prentsmiðja Þjóðviljanshf.
Prentun: Blaðaprent hf.
Verð í lausasölu: 80 kr.
Nýtt Helgarblaft: 110 kr.
Áskriftarverft á mánufti: 900 kr.
6 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Mlðvikudagur 3. maí 1989