Þjóðviljinn - 09.05.1989, Blaðsíða 11

UÓSVAKINN
breytast
hænu
í spænsku myndinni Hænur
skáldsins sem Sjónvarpið sýndi á
sunnudagskvöldið og byggð var á
sögu eftir Ramon J. Sender segir
frá einkennilegu hjónabandi Cer-
vantesar, höfundar Don Kíkóta.
Það er rækilega tekið fram í
myndinni að hún sé ekki byggð á
sannsögulegum heimildum,
Sender er hér að geta í sögulega
eyðu: hvað varð til þess að Cer-
vantes yfirgaf fallega og ríka
eiginkonu skömmu eftir brúð-
kaupið og svo heyrðist aldrei
framar á hana minnst? Tilgáta
hans er sú að konan hafi breyst í
hænu og á endanum hafi skáldið
týnt henni í hæsnahópinn.
Þessi forkostulega og fyndna
mynd vekur ýmsar hugsanir. Hún
er að sjálfsögðu uppfull af tákn-
máli - spænskir listamenn lærðu
það á Francotímanum að tala
undir rós, tjá sig með táknum
einsog verða vill í löndum þar
sem ritskoðun er grimm. Hér er í
gamni og alvöru verið að leika sér
með fyrirbæri mannlegrar til-
veru, andlegu frelsi listamannsins
stillt upp sem andstæðu hvers-
dagsleikans þar sem allt koðnar
niður og þeir sem reyna að fljúga
detta bara á nefið. Það er engin
tilviljun að bróðir konunnar sem
breytist í hænu er fulltrúi Hins
heilaga rannsóknarréttar - kirkj-
an þykist ekki sjá að konan er að
verða að hænu en þegar grunur
vaknar um að hún hafi reynt að
fljúga, þá er farið að reka út
djöfla með særingum.
Mér datt í hug hvort við værum
ekki að breytast í hænur, íslenskir
sjónvarpsáhorfendur. Að vísu
kemur fyrir að við fáum aðeins að
skyggnast út fyrir hænsnagarðinn
og inn í öðruvísi heim, en það
gerist alltof sjaldan. Venjulega
erum við að narta í sama kornið
daginn út og daginn inn og sjáum
ekkert nema okkar eigin subbu-
lega garð.
Aulamynd
Það rennur allt saman í einn
hrærigraut: náttúrulaus auglýs-
ingaheimur þar sem „það sem
sýnist, það er það sem er“ eins og
stendur í Strompleiknum; frétta-
tímar með skrumskældri mynd af
heiminum í kringum okkur,
lottó, söngvakeppni evrópsku
sjónvarpsstöðvanna og amerísk-
ar dellumyndir, gerðar af aulum
handa aulum til að glápa á.
Föstudagsmyndin, til dæmis.
Dressed to Kill, með Michael Ca-
ine. Hún var gerð 1980 en manni
fannst hún vera mun eldri af því
að tímans tönn var strax búin að
naga hana í sundur og ekkert var
eftir, eina tilfinningin sem hún
vakti var reiðin sem grípur mann
alltaf þegar maður hefur sóað
tíma í vitleysu og hefði betur
slökkt á sjónvarpinu og notað
kvöldið til annars einsog þar
stendur.
Laugardagsmyndin var mun
skárri, af allt öðrum toga sem
betur fer, kanadísk gamanmynd,
Ættarmótið. Léttfríkuð ærsla-
mynd og vakti enga reiði, bara
hlátur.
Utan úr geimnum?
Nú hefur hænsnagarðinum
bæst nýr þáttur. Lottóliðið á
laugardögum fengið keppinaut á
sunnudögum, eitthvað sem heitir
Fjarkinn. Ég skildi ekki þennan
fyrsta þátt. Mér fannst að maður-
inn sem stjórnaði þessu hefði
dottið skyndilega niður í sjón-
varpssalinn, líklega utan úr
geimnum og haft með sér rúll-
ettuhjól sem hann sneri í gríð og
erg og þegar vísir rúllettunnar
benti á t.d. „Flug og bíll“ þá sagði
annar maður sem var kominn í
spilið: Jón Jónsson fær geislaspil-
ara. Var mig að dreyma þennan
þátt? Var það ég sem datt?
Ég held að vér hænur ættum að
fara að hugsa okkur um í sam-
bandi við öll þessi happdrætti.
Þurfum við á þessu að halda? Og
það í sjónvarpinu? Geta menn-
irnir ekki bara gert þetta úti í
sjoppu?
Hressir menn,
Eyjamenn
Sem ég nú sit hér og reyni að
muna eftir einhverju skemmti-
legu og jákvæðu úr dagskránni
undanfarna daga dettur mér fyrst
í hug fréttamaðurinn sem fór nið-
ur á bryggju í Vestmannaeyjum
og talaði við nokkra skipverja á
aflahæsta bátnum þar. Þeir sögðu
kannski ekkert sem skipti
sköpum - töluðu mest um hve
gott væri að vera á þessum bát og
hvað skipstjórinn þeirra væri
mikið valmenni. En á þessum síð-
ustu og verstu tímum sætir það
tíðindum að heyra fólk tala um
vinnuna sína á þennan hátt. Oft-
ast eru það gráthnípnir atvinnu-
rekendur sem talað er við og þeir
kvarta svo sárt að maður mundi
vorkenna þeim ef maður þættist
ekki vita betur, nú eða þá einhver
málhölt möppudýr sem maður
skilur alls ekki. Maður er orðinn
svo vanur að heyra að það sé
mikil ógæfa að fiskur álpist í net
eða sauðkindin dafni, nóg sé nú
kreppan fyrir. Svo koma þessir
Eyjamenn og eru bara hressir
með sinn hlut. Og þá rifjast allt í
einu upp að við erum ein ríkasta
þjóð í heimi og gætum haft það
stórfínt ef við værum ekki svona
vitlaus.
Það er engin
þörf að kvarta...
Annars er óþarfi að kvarta yfir
sjónvarpinu. Kannski er einmitt
æskilegt að það sé stundum lé-
legt. Hvenær ætti maður að öðr-
um kosti að geta gert eitthvað af
viti? Mér sýnist auðsætt að fólk
lætur sjónvarpið ekki binda sig
neitt voðalega - ég hef það t.d.
eftir góðri heimild að 16 leiksýn-
ingar séu í gangi í Reykjavík um
þessar mundir. Fyrir nú utan alla
tónleikana, myndlistarsýning-
arnar og ráðstefnurnar!
Auk þess legg ég til að íslenska
sjónvarpið hætti að taka þátt í
evrópsku söngvakeppninni og
noti aurana frekar til að fram-
leiða íslensk sjónvarpsleikrit.
þJÓÐVILIINN
FYRIR50ÁRUM
Chamberlain hafnartilboði
Sovétríkjanna um bandalag
gegn ofbeldinu. Hann reynirað
einangra Sovétríkin og siga Hitler
á þau, að Engl. og Frakkl. hlut-
lausum.
Stofnun almenns flugfélags er
knýjandi nauðsyn. „Örninn" hef-
urflogið 80.000 km. áfyrstaflug-
árinu. Verkefnin eru mikil og fara
sívaxandi.
í DAG
9.MAÍ
þriðjudagurífjórðu viku sumars,
tuttugasti dagur hörpu, 129. dag-
ur ársins. Sól kemur upp í
Reykjavík kl. 4.33 en sest kl.
22.18. Tungl vaxandi á fyrsta
kvartili.
VIÐBURÐIR
Jón Hreggviðsson dæmdur í
Kjalardal 1684. VMSÍ stofnað
1964. Æskan, fyrsta barnastúk-
an, stofnuð 1886. Þjóðhátíðar-
dagurTékkóslóvakíu.
APÓTEK
Reykjavík. Helgar- og kvöldvarsla lyfj-
abúöa vikuna
6.-11. maí er í Laugavegs Apóteki og
Holts Apóteki.
Fyrrnef nda apótekiö er opiö um helgar
og annast næturvörslu alla daga 22-9 (til
10 frídaga). Siöarnef nda apótekiö er
opið á kvöldin 18-22 virka daga og á
laugardögum 9-22 samhliða hinu fyrr-
nefnda.
LÖGGAN
Reykjavík sími 1 11 66
Kópavogur sími 4 12 00
Seltj.nes sími 1 84 55
Hafnarfj sími 5 11 66
5 11 66
Slökkvilið og sjúkrabilar:
Reykjavík sími 1 11 00
Kópavogur sími 1 11 00
Seltj.nes sími 1 11 00
Hafnarfj sími 5 11 00
Garðabær sími 5 11 00
LÆKNAR
Læknavakt fyrir Reykjavik, Sel-
tjarnarnes og Kópavog er í Heilsu-
vemdarstöð Reykjavíkur alla virka daga
frá kl. 17 til 08, á laugardögum og helgi-
dögum allan sólarhringinn. Vitj-
anabeiönir, símaráðleggingar og tíma-
pantanir í sima 21230. Upplýsingar um
lækna og lyfjaþjónustu eru gef nar i sim-
svara 18888.
Borgarspitalinn: Vakt virka daga kl. 8-
17 og fyrir þá sem ekki hafa heimilis-
lækni eöa ná ekki til hans. Landspit-
alinn: Göngudeildin eropin 20-21.
Slysadeild Borgarspítalans: opin allan
sólahringinn sími 696600.
Hafnarfjörður: Dagvakt, Heilsugæslan
sími 53722. Næturvakt lækna sími
51100.
Garðabær: Heilsugæslan Garðaf löt s.
656066, upplýsingar um vaktlækna s.
51100.
Akurey ri: Dagvakt 8-17 á Læknamið-
stööinni s. 23222, hjá slökkviliðinu s.
22222, hjá Akureyrarapóteki s. 22445.
Farsimi vaktlæknis 985-23221.
Keflavík: Dagvakt. Upplýsingar s. 3360.
Vestmannaeyjar: Neyöarvakt lækna s.
1966.
SJÚKRAHÚS
Heimsóknartímar: Landspitalinn: alla
daga 15-16,19-20. Borgarspítalinn:
virka daga 18.30-19.30, helgar 15-18,
og eftir samkomulagi. Fæðingardeild
Landspitalans: 15-16. Feðratimi 19.30-
20.30. Öldrunarlækningadeild Land-
spítalans Hátúni 10 B. Alladaga 14-20
og eftir samkomulagi. Grensásdeild
Borgarspítala: virka daga 16-19, helgar
14-19.30. Heilsuverndarstöðin viö
Barónsstígopinalladaga 15-16og
18.30-19.30. Landakotsspftali: alla
daga 15-16 og 18.30-19. Barnadeild:
heimsóknir annarra en foreldra kl. 16-17
daglega. St. Jósefsspítali Hafnarfiröi:
alladaga 15-16 og 19-19.30. Klepps-
spítallnn:alladaga 15-16og 18.30-19.
Sjúkrahúsið Akureyri: alla daga 15-16
og 19.19.30. Sjúkrahúsið
DAGBÓK
Vestmannaeyjum: alla virka daga 15-
16 og 19-19.30. Sjúkrahús Akraness:
alladaga 15.30-16og 19-19.30. Sjúkra-
húsið Húsavfk: alla daga 15-16 og
19.30-20.
ÝMISLEGT
Hjálparstöð RKÍ. Neyöarathvarf fyrir ung-
lingaTjarnargötu 35. Sími: 622266, opið '
allansólarhringinn.
Sálfræðistöðin. Ráögjöf í sálfræðilegum
efnum. Sími 687075.
MS-félagið Álandi 13. Opiö virka daga frá
kl. 8-17. Síminn er 688620.
Kvennaráðgjöfin Hlaðvarpanum Vestur-
götu 3. Opiö þriöjudaga kl.20-22,
fimmtudaga 13.30-15.30 og kl. 20-22,
simi21500, símsvari.
Sjálf shjálparhópar þeirra sem orðið hafa
fyrirsifjaspellum, s. 21500, simsvari.
Upplýsingar um eyðni. Sími 622280,
beint samband viö lækni/hjúkrunarfræðing
á miðvikudögum kl. 18-19, annars sím-
svari.
Samtök um kvennaathvarf, simi 21205.
Húsaskjól og aöstoð fyrir konur sem beittar
hafa veriö ofbeldi eða orðiö fyrir nauðgun.
Samtökin '78. Svaraö er i upplýsinga- og
ráögjafarsíma félags lesbía og homma á
mánudags-og fimmtudagskvöldum kl. 21-
23. Símsvari á öörum tímum. Síminn er
91-28539.
Fólageldri borgara. Opið hús í Goðheim-
um, Sigtúni 3, alla þriðjudaga, fimmtudaga
og sunnudaga kl. 14.00.
Bilanavakt (rafmagns- og hitaveitu: s.
27311. Rafmagnsveita bilanavakt s.
686230.
Vinnuhópur um sifjaspellamál. Simi
21260allavirkadagakl. 1-5.
Lögfræðiaðstoð Orators, félags laga-
nema, er veitt í síma 11012 milli kl. 19.30
og 22.00 á fimmtudagskvöldum.
„Opið hús“ krabbameinssjúklinga
Skógarhlíð 8 er „Opið hús“ fyrir alla krabb-
ameinssjúklinga og aðstandendur þeirra á
fimmtudögum kl. 17.00-19.00.
Samtök áhugafólks um alnæmisvand-
ann sem vilja styðja við smitaða og sjúka
og aðstandendur þeirra. Hringið i síma 91 -
22400 alla virka daga.
GENGIÐ
Gengisskráning
8. maí
1989 kl. 9.15.
Sala
Bandarikjadollar........... 53,49000
Sterlingspund.............. 89,55600
Kanadadollar............... 45,18500
Dönsk króna................. 7,24800
Norsk króna................. 7,78260
Sænskkróna.................. 8,31620
Finnsktmark................ 12,63340
Franskurfranki.............. 8,35260
Belgískur franki....... 1,34790
Svissn.fránki.............. 31,54820
Holl. gyllini.............. 25,00990
V.-þýskt mark.......... 28,19050
Itölsklíra................. 0,03862
Austurr. sch................ 4,00670
Portúg. escudo......... 0,34150
Spánskurpeseti............. 0,45440
Japansktyen................ 0,39759
írsktpund................. 75,30100
KROSSGÁTA
I Lárótt: 1 dund 4 hristi 8 tæki 9 vélræði 11 fóðrar 12 snáðar 14 samstæðir 15hrúga17frjóanga19 hæfur21 poka22sefar 24fffi25vamingur Lóðrétt: 1 þjöl 2 riftun 3 k)k4öflug5frost- skemmd 6 gninum 7 ilát 10 veiðarf ærið 13 sáð- land 16 mjög 17 lltil 18 vætla20heiöur 23 keyrði Lausn á slðumtu krossgátu: Lárátt: 1 helst 4 skel 8 lævirki 9 ósár 11 gólt 12 skrapa 14 an 15 sarp 17 klett 19 arð 21 áli 22 illu 24 kinn 15 álma Lóðrátt: 1 hrós2slár3 tærast 4 sigrar 5 kró 6 ekla 7 lif nað 10 skolli 13 pati 16 pall 17 kák 18 ein OnmmO'JIA
2 pi 4 6
jfc ■ 1 i |
9 □ 11
12 - 13 [J 14
LJ 18 13 L J
18 u 19 20
5í □ 22
24 □ 28 • •
—
Úr Hænum skáldsins.
Þriðjudagur 9. maí 1989 ÞJÓÐVILJINN - SÍÐA 11