Þjóðviljinn - 17.05.1989, Blaðsíða 3

___FRRTTIR
Ríkismat sjávarafurða
Skandall á Skaga
Trillukarlar nota 800 kílóa saltpoka við
löndun áfiski. Kaupendur hafa ekki kvartað.
Ríkismatið: Illafarið með hráefnið ogmeð
öllu óheimilt
r
Ameðan sjómenn og útvegs-
menn víðast hvar kappkosta
að karavæða og ísa aflann um
borð til að fá sem mest fyrir hrá-
efnið úr þcirri takmörkuðu auð-
lind sem fiskstofnarnir eru, nota
trillukarlar á Akranesi 800 kflóa
saltpoka við Iöndun á fiski. Frá
þessu er greint í síðasta frétta-
bréfi Ríkismats sjávarafurða.
Að sögn Gísla Jóns Kristjáns-
sonar hjá Ríkismatinu er með-
ferð sem þessi á fiski með öllu
óheimil enda illa farið með hrá-
efnið. í mörgum tilfellum er fisk-
urinn kraminn og los er í holdi
vegna þess mikla þrýstings sem
fiskurinn verður fyrir í pokanum.
Auk þess liggur hann þar í blóð-
polli sem flýtir að mun fyrir
skemmdum hans. Á næstunni
mun Ríkismatið ræða við þá sem
þetta stunda á Akranesi í von um
að þeir láti sér segjast og taki upp
betri vinnubrögð.
Af viðtölum við trillukarlana
sem birt eru í fréttabréfinu vekur
það athygli að enginn kaupandi
hefur kvartað við þá yfir meðferð
aflans og þeir geri þetta til að
spara sér tíma í stað þess að setja
aflann í stíu og gogga hann upp í
mál við löndun. Það virðist ekki
hafa hvarflað að þeim að þeir fái
mun meira í budduna með því að
ísa fiskinn í kör eins og félagar
þeirra víðast hvar annars staðar
hafa uppgötvað fyrir þó nokkru.
Sem dæmi um hversu lítið þeir
fiskverkendur fá sem hafa keypt
pokafisk segir einn fiskkaupand-
inn frá því að hann hafi einu sinni
keypt rúmt tonn til vinnslu og
flakað 900 kfló. Af því fóru 100
kfló í fyrsta flokk, 125 kíló í ann-
an flokk en restin í rusl. -grh
Alverið
Rafmagnssamningur
til endurskoðunar
Landsvirkjun hefur ákveðið að
óska eftir endurskoðun raf-
magnssamningsins við hina
svissnesku eigendur álversins í
Straumsvík (Isal). Þetta verður
þeim tilkynnt fyrir þrítugasta dag
þessa mánaðar og munu við-
ræður um nýtt raforkuverð hefj-
ast í öndverðum desember hið
fyrsta.
Þetta kemur fram í skriflegu
svari iðnaðarráðherra við fyrir-
spurn Hjörleifs Guttormssonar
alþingismanns. Hann spurði
hvort Landsvirkjun hefði til-
kynnt ísal að hún ætlaði að láta
reyna á endurskoðun skilmála í
rafmagnssamningi þessara aðila
en fyrir því væri heimild í 28. gr.
samningsins eftir að breytingar
voru gerðar á honum fyrir tæpum
5 árum.
í svarinu kom fram að Lands-
virkjun hefði látið fjölda sér-
fróðra manna fara rækilega ofaní
saumana á réttarstöðu sinni og
væri niðurstaðan sú að ofannefnd
28. grein heimilaði fyrirtækinu að
krefjast endurskoðunar raf-
magnssamningsins við ísal. ks
Útvarpsráð
Herstöðvaandstæð-
ingar ekki
upp á pallborðið
Afundi útvarpsráðs sl. föstudag
var felld tillaga frá Bríeti Héð-
insdóttur um að Sjónvarpið léti
gera ýtarlegan heimildarþátt um
baráttu Herstöðvaandstæðinga í
tilefni 40 ára hersetu bandaríska
hersins og fleiri atburða. Þáttur-
inn átti að fjalla um baráttu Her-
stöðvaandstæðinga frá upphafi til
þessa dags.
Tillaga Bríetar var felld af full-
trúum Sjálfstæðisflokks, Alþýðu-
flokks og öðrum fulltrúa Fram-
sóknarflokks, Markúsi Á. Ein-
arssyni, í útvarpsráði.
Þær Ásta Ragnheiður Péturs-
dóttir, hinn fulltrúi framsóknar í
ráðinu, og Magðalena Schram,
fulltrúi Kvennalistans, lýstu sig
fylgjandi tillögunni. _§áf
Viðskiptaráðherra
20% verðbólga í ár
Viðskiptaráðherra reiknar
með þvi að lánskjaravísitalan
stígi um 1-1,5% á mánuði árið á
enda og alls um 18-20% frá ára-
mótum til áramóta.
Þetta kom fram á alþingi í gær
en þá ræddi Jón Sigurðsson al-
menn efnahagsmál ma. í umræð-
um um ráðstafanir vegna kjara-
samninga. Ráðherrann fullyrti að
meira jafnvægi hefði verið í ís-
lenskum þjóðarbúskap fyrstu 3
mánuði þessa árs en fyrstu 3 mán-
uði ársins sem leið. Viðskipta-
halli lægri og aukið jafnvægi á
lánamarkaði. Þetta mætti ma.
rekja til „hyggilegrar og hóf-
samrar“ gengisstefnu ríkisstjórn-
ar Steingríms Hermannssonar
hinnar síðari. ks
,Lokatilboðið“
Nú virðist sem enn og aftur sé
verið að gera „lokatflraun“ til
að ná samningum í deilu ríkisins
og BHMR. Rfldsstjórnin hefur
sjálf tekið yfir hlutverk samn-
inganefndar ríkisins og segir að
þeir kostir sem hún bjóði upp á
séu úrslitakostir. Annað hvort
verði að þeim gengið eða að verk-
fallsmenn megi þrauka í verkfalli
um ófyrirséða framtíð. BHMR-
menn ypptu hins vegar öxlum í
gær og sögðu að þeir hefðu heyrt
sönginn um „lokatilboð ríkisins“
fyrr. Þeir taka þó orð ráðherran-
efndarinnar alvarlega og samn-
inganefnd BHMR sendi í gær til-
boð hennar til einstakra félaga til
umfjöllunar og umsagnar.
Á þeim umsögnum veltur
framtíð þessarar harðvítugu
vinnudeilu, annað hvort verður
samið nú eða deilan harðnar enn.
Þótt forsvarsmenn ríkisins tali
digurbarkalega verður ekki fram-
hjá afleiðingum verkfalls BHMR
litið og verkfallsmenn geta enn
hert tökin með því að draga
veittar undanþágur til baka.
Skipt um liðsmenn
Viðræðurnar komust verulega
á skrið um síðustu helgi. Þá höfðu
verið gerðar nokkrar manna-
breytingar hjá samninganefnd-
unum. Indriði H. Þorláksson for-
maður samninganefndar ríkisins
fór til útlanda, Wincie Jóhanns-
dóttir sat hjá nokkra fundi og
Steingrímur Hermannsson for-
sætisráðherra kom frá útlöndum
og leiddi viðræðurnar fyrir hönd
ráðherranefndar ríkisstjórnar-
innar. Þar með losnaði um þá
stífni sem hlaupin var í viðræð-
urnar, auk þess sem BHMR-
menn gátu ekki lengur gengið
þess duldir að það var ríkisstjórn-
in öll sem þeir stóðu frammi fyrir,
en ekki aðeins Ólafur Ragnar
sem virðist hafa orðið einhvers
konar persónugervingur hins illa
í augum sumra háskólamanna.
Ólafur Ragnar, og þar af
leiðandi Alþýðubandalagið, hafa
mátt taka á sig skelli umfram aðra
ráðherra og ríkisstjórnarflokka í
þessari deilu, auk þess sem sá
flokkur hefur átt meira í húfi, þar
sem fylgi BHMR-félaga var ann-
ars vegar. Kvennalistinn hefur
undanfarið biðlað mjög opið til
BHMR-félaga og krafist þess að
géngið verði að öllum þeirra
kröfum. Burtséð frá því hvort
menn telja þær kröfur réttmætar
eða ekki, má að ósekju velta því
fyrir sér hvort Kvennalistinn
hefði haldið uppi sama málflutn-
ingi sætu þær í stól fjármálaráð-
herra.
Ríkisstjórnin samstiga
En hvað segir Ólafur Ragnar
um inngöngu Steingríms Her-
mannssonar á sviðið þar sem
hann birtist sem „bjargvættur",
leysir að því er virðist deiluna og
skilur Ólaf eftir með óþökk
BHMR-félaga?
„Koma Steingríms breytir
minni stöðu nú ekki. Það sem
gerðist var það að við töldum
nauðsyn á að sýna að það var full
alvara og þungi af hálfu ríkis-
stjórnarinnar í þessari vinnu. Það
hafa ýmsar kenningar verið á lofti
um að samningar næðust ekki
vegna þess að samninganefnd
ríkisins eða formaður hennar
stæðu í veginum og það væri ekki
hægt að treysta þeim skuldbind-
ingum sem væru í samningstex-
tanum. Þess vegna vildum við
ganga alveg frá því að það væri
ríkisstjórnin sjálf, formlega, sem
stæði á bak við þennan texta og
skuldbindingar gagnvart honum.
í því skyni settum við upp sérs-
taka ráðherranefnd sem vann í
í BRENNIDEPLI
þessu verki. Það er mjög góð
samstaða innan ríkisstjórnarinn-
ar eins og staðfest er með þessari
aðferð. Eg taldi nauðsynlegt að
það kæmi fram, til þess að það
lægi ljóst fyrir að allir flokkar
innan ríkisstjórnarinnar stæðu
sameiginlega að þessu verki og
ríkisstjórnin sem heild gerði það
og það getur enginn staðfest það
nema forsætisráðherrann einn,“
sagði Ólafur Ragnar.
5 ára samningur
En í hverju er tilboð ríkis-
stjórnarinnar fólgið? f fyrsta lagi
er verið að tala um langtíma-
samning sem gildi jafnvel út árið
1994 og eru báðir deiluaðilar
þessa mjög fýsandi enda má segja
að báðir aðilar séu móðir mjög og
sárir eftir langvarandi deilur. Það
má segja að kaupmáttartrygging
BHMR sé fólgin í viðurkenningu
ríkisins á einni meginkröfu
þeirra, þ.e. að miða skuli laun
háskólamenntaðra ríkisstarfs-
manna við laun sambærilegra
Komið að lokapunkti
eftir 6 vikna
harðvítugt verkfall.
Tímamótí
samningum efsamið
verður til nœstu 5 ára.
Krafan um
„markaðslaunu
komin í höfn
starfskrafta á hinum almenna
markaði. Spurningin er hvort
BHMR fellst á aðferð ríkisins til
að ná því marki og hvort treyst sé
loforðum ríkisstjórnarinnar, eftir
að tvær ríkisstjórnir hafa gefið og
brotið ámóta loforð. í tilboði
ríkisins eru ákvæði um saman-
burð launa BHMR-félaga við
laun á almennum markaði og far-
ið skal eftir tilteknum reglum í
því sambandi. Áfangaskýrsla um
samanburðinn skal liggja fyrir
þegar starfsheitum í launaflokka
verður endurraðað, en slík til-
færsla á að fara fram í fyrsta sinn
þann 1. júlí á næsta ári. Tilfærslur
í launaflokkum fari síðan fram ár-
lega, þrisvar til fimm sinnum, og
verði minnst einn launaflokkur
en mest þrír launaflokkar. Til-
færslunni má ljúka á þremur
árum en þó allt að fimm árum, ef
samanburður við almenna mark-
aðinn sýnir að jöfnuður næst ekki
fyrr, miðað við að ekki megi
hækka menn um meira en þrjá
launaflokka í hvert sinn.
Markaðslaun í höfn?
Á næstu 18 mánuðum skal
kanna launamun BHMR-félaga
og fólks í sambærilegum störfum
á almenna launamarkaðnum, en
jafnframt skal meta sérstök rétt-
indi BHMR-félaga sem ríkis-
starfsmanna. Samkvæmt fyrri
könnunum er áðurnefndur
launamunur verulegur og kunna
því kjör BHMR-félaga að vænk-
ast verulega á næstu fjórum
árum.
Samningurinn er uppsegjan-
legur frá 1. júlí 1991 og ákvæði er
um að hækki laun annarra eftir 1.
desember á þessu ári meira en
samningurinn segir til um, getur
BHMR krafist breytinga á
launaliðum. Náist ekki sam-
komulag þar um má vísa á-
greiningi til sérstakrar úrskurðar-
nefndar.
Þá er gert ráð fyrir stofnun
sérstaks sjóðs er stuðli að endur-
menntun og fleiru og mun ríkið
leggja sem svarar 1,5% dag-
vinnulauna í hann. Hér hefur
orðið breyting á þeim samnings-
drögum sem lágu fyrir í síðustu
samningalotu, en þá bauðst ríkið
til að leggja 2,5% dagvinnulauna
í sjóðinn. Á hinn bóginn verður
núverandi starfsmenntunarsjóði
viðhaldið og haldið inni öðrum
ákvæðum um aukaþóknanir o. fl.
sem áður átti að fella út. Orlofs-
uppbót í júní og desemberuppbót
eru eins og í BSRB-samningnum.
Laun eiga að hækka í fimm
áföngum og sú fyrsta verður 1.
maí, síðan 1. september, 1. nóv-
ember ogsvo 1. janúar og 1. maí á
næsta ári. Gert er ráð fyrir að
fyrsta áfangahækkunin verði
3,35% en hinar 1,5%. ..
Miðvikudagur 17. maí 1989 ÞJÓÐVILJINN - SÍÐA 3