Þjóðviljinn - 25.05.1989, Blaðsíða 3
FRETTIR
Lífeyrissjóður Vesturlands
Félög krefjast
rannsóknar
Verkalýðsfélögin í Borgarnesi, Búðardal og
Ólafsvík viljaýtarlega athugunfjármálaráðu-
neytisins á starfsemi lífeyrissjóðsins.
Stjórnir verkalýðsfélaganna í
Borgarnesi, Vals í Búðardal og
Jökuis í Ólafsvík hafa farið þess á
leit við fjármálaráðuneytið að
það hlutist til um að gerð verði
Fíknó
„Voram ekki
á staðnum“
„Starfsmenn fíkniefnalögregl-
unnar voru ekki á Keflavíkur-
flugvelli á laugardaginn. Við
erum það fáliðaðir að það er úti-
lokað fyrir okkur að vera alls-
staðar. Það er ávallt matsatriði
hvað á að gera, og í þessu sem og
öðru er þetta spurning um fjár-
magn og hversu mikið fjár-
veitingarvaldið vill láta af hendi
til þessara mála,“ sagði Ólafur
Guðmundsson hjá Fíkniefnalög-
reglunni.
Við tollskoðun farþega sem
voru að koma frá Kaupmanna-
höfn á laugardag fundu tollverðir
4-5 kíló af hassi sem kona um
þrítugt hafði í fórum sínum. Hún
hefur verið úrskurðuð í gæslu-
varðhald til 12. júní. Hún hefur
margoft áður komið við sögu
fíkniefnalögreglunnar. Að sögn
lögreglu er málið í frumrannsókn
og lítið um það að segja að svo
komnu máli.
Að sögn Ólafs er mjög góð
samvinna milli fíkniefnalögregl-
unnar og tollvarða á Keflavíkur-
flugvelli sem í mörgum tilfellum
þekkja orðið þá aðila sem áður
hafa komið við sögu fíkniefnalög-
reglunnar. -grh
ýtarleg athugun á starfsemi Líf-
eyrissjóðs Vesturlands síðustu ár.
Athugunin taki til bókhalds,
skráningar lífeyrisréttinda, ið-
gjaldagreiðslna, lánveitinga og
ávöxtunar sjóðsins á fjármunum
hans.
Ástæða þessarar beiðni eru
eftirfarandi: Ársreikningar
sjóðsins vegna ársins 1986 og síð-
ar liggja ekki fyrir, ársreikningar
ársins 1984 voru lagðir fram en
hafa ekki verið samþykktir þar
sem þeir eru taldir rangir, fundir í
fulltrúaráði sjóðsins voru ekki
haldnir frá árinu 1984 til 1988.
Samkvæmt lögum sjóðsins ber að
halda þá árlega. Yfirlit sjóðsfé-
laga um greiðslustöðu þeirra hef-
ur ekki verið sent til félaganna
um árabil, langan tíma tekur fyrir
einstaka sjóðsfélaga að fá upplýs-
ingar um réttindi sín og
greiðslustöðu. Þá hefur bók-
haldsóreiða sjóðsins síðustu ár
kostað sjóðinn og sjóðsfélaga
verulega fjármuni til greiðslu
endurskoðenda umfram það sem
eðlilegt má teljast.
Að sögn Jóns A. Eggertssonar
formanns verkalýðsfélagsins í
Borgarnesi telja stjórnir félag-
anna þriggja eðlilegt að fjármál-
aráðuneytið skoði þessi mál,
enda veitir ráðuneytið lífeyris-
sjóðnum starfsleyfi og staðfestir
jafnframt reglugerð hans.
- Það fer eftir framvindu máls-
ins hversu langan tíma þessi at-
hugun mun taka sem verka-
lýðsfélögin fara fram á, en fljótt á
litið gæti ég trúað að það yrðu 1-2
vikur. Mér er til efs að þetta hafi
gerst áður,“ sagði Ari Edwald
lögfræðingur í fjármálaráðuneyt-
inu. -grh
Grœnfriðungar
Magnúsi stefnt
Grænfriðungar hafa stefnt
Magnúsi Guðmundssyni og
Eddu Sverrisdóttur fyrir rétt á
Bretlandi og bera þeim á brýn að
hafa fótumtroðið höfundarrétt og
beitt svikum og rangtúlkunum.
Grænfriðungar hyggjast enn-
fremur stefna þeim Magnúsi og
Eddu hér á landi jafnskjótt og
þeir hafa orðið sér úti um lög-
mann.
Þetta kom fram á blaðamanna-
fundi með þremur forustu-
mönnum breskra og vestur-
þýskra Grænfriðunga á Hótel
Borg í gær. Auk þess að greina
frá þessu og almennum stefnu-
miðum og starfsemi Grænfrið-
unga fóru þau ofaní saumana á
aðdróttunum í garð samtakanna í
kvikmynd þeirra Magnúsar og
Eddu, „Lífsbjörg í Norður-
höfurn".
Þremenningarnir sýndu fram á
að atriði í kvikmynd Grænfrið-
unga um selveiðar í Kanada hefði
ekki verið sett á svið einsog full-
yrt er í „Lífsbjörg“, vísuðu á bug
að samtök sín hefðu átt hlut að
skemmdarverkum á hvalbátum í
Reykjavíkurhöfn einsog ýjað var
að í „Lífsbjörg", þvertaka fyrir
að Grænfriðungar séu andvígir
hvalarannsóknum öðrum en
þeim sem geri ráð fyrir að dýrin
séu drepin og staðhæfa að í heim-
ildamynd samtakanna um keng-
úruveiðar í Ástralíu sé ekkert sett
á svið einsog gefið er í skyn í
„Lífsbjörg í Norðurhöfum". ks
Kvennaskólinn
Ekki hlustaö á nemendur
Nemendur við Kvennaskólann
í Rcykjavík eru ósáttir við niður-
stöðu skólastjórnar um tilhögun
prófa og námsmats nú við lok
skólaárs, en nemar segja að ekk-
ert tillit hafi verið tekið til þeirra
óska og þar sé tekið á málum á allt
annan hátt en í öðrum sambæri-
legum skólum.
í Kvennaskólanum er nemend-
um gert að taka próf í öllum
greinum, nái þeir ekki að meðal-
tali 7 í námsmati, þegar undan-
skildar eru þrjár hæstu einkunnir
úr matinu. Þetta þykir nemum
afar ósanngjart.
í yfirlýsingu sem fulltrúar
samninganefndar nema sendu frá
sér í gær segir m.a. að skóla-
meistari hafi á mánudag tekið
ákvörðun um tilhögun prófa án
samþykkis nemenda. „Við vilj-
um lýsa yfir furðu okkar að
„neyðarnefnd" sem skipuð var af
menntamálaráðuneytinu, skuli
ekki hafa aðstoðað okkur við
okkar óvenjulegu aðstæður."
Fimmtudagur 25. maí 1989 ÞJÓÐVILJINN - SÍÐA 3
Oddvitar Grænfriðunga á blaðamannafundinum á Hótel Borg í gær. Frá vinstri: Dr. Gerd Leipold, yfirmaður
vesturþýsku Grænfriðunganna, dr. Ros Reeve, yfirstjórnandi baráttu Grænfriðunga gegn hvalveiðum og
Peter Melchett lávarður, leiðtogi breskra Grænfriðunga. Mynd: ÞÓM.
Hvalveiðar íslendinga
Aróðurs- og kynningar-
starf orkar tvímælis
Sýnist sitf hverjum um „hval-
veiðar Islendinga í vísinda-
skyni“, hér heima og erlendis, þá
þykir áróðurs- og kynningarstarf
stjórnvalda og annarra aðilja
ekki síður orka tvímælis.
Heimildarkvikmynd Magnúsar
Guðmundssonar og Eddu Sverris-
dóttur, „Lífsbjörg í Norður-
höfum“, er afar umdeild, hér
heima og erlendis. Grænfriðung-
ar hafa nú stefnt höfundum fyrir
rétt á Bretlandi og saka þau um
brot á höfundarrétti, svik og
rangfærslur. Þeir hyggjast einnig
draga þau fyrir dómstóla hér
heima.
Þá hefur það og vakið blendnar
tilfinningar meðal manna hér-
lendis að forseti íslands, frú Vig-
dís Finnbogadóttir, skuli hafa
lagt sitt lóð í vogarskálina í máli
sem jafn mikill styr stendur um.
Alla jafna hefur forseti gætt þess
að fara með löndum eða hafa
hljótt um pólitísk ágreiningsmál.
Og þótt Vigdís túlki á málefna-
legan hátt hvalveiðistefnu núver-
andi og undanfarinna ríkisstjórna
og hnekki fjölmörgum rangfærsl-
um um land og þjóð í leiðara
tímaritsins „Naturopa“, sem Evr-
ópuráðið gefur út, þá verður ekki
fram hjá því litið að hér er um-
deilt nýmæli á ferð í embætti-
sfærslu forseta íslands.
Trúverðug heimildarmynd
eða ómerkilegur áróður?
Grænfriðungar hafa skorið
upp herör gegn hvalveiðistefnu
íslenskra stjórnvalda og heitið á
fólk að sniðganga íslenskar sjáv-
arafurðir. Þeim hefur orðið veru-
lega ágengt einsog alkunna er,
nægir að minna á að vesturþýskir
sælkerar fúlsa nú orðið við ís-
lenskri rækju með ömurlegum af-
leiðingum fyrir íslenskan
lagmetisiðnað. Og það eru Græn-
friðungar sem eru helsti skot-
spónn kvikmyndar Magnúsar og
Eddu, „Lífsbjargar á Norður-
slóðum." Þegar við þetta bætast
nýlegar upplýsingar um að Magn-
ús hafi þegið 400.000 krónur úr
þeim sjóðum sjávarútvegsráðu-
neytisins sem ætlaðir eru í
„kynningar- og fræðslustarf" fer
ekki hjá því að menn gerist tor-
tryggnir og að þeim sæki efa-
semdir um hlutlægni höfunda.
Oddvitar Grænfriðunga á
Bretlandi og í Vestur-Þýskalandi
eru nú staddir hérlendis. Þeir
efndu til blaðamannafundar í gær
þar sem þeir vísuðu á bug fjöl-
mörgum aðdróttunum úr mynd
Magnúsar og Eddu og voru rök
þeirra óneitanlega sannfærandi.
Þeir gerðu auk þess heyrinkunn-
ugt að þeir hygðust „hreinsa
mannorð samtakanna" fyrir
dómstólum hér heima og er-
lendis.
Málið hefur sem sé tekið þá
stefnu að dómstólar eiga að skera
úr um það hvort „Lífsbjörg í
Norðurhöfum" sé trúverðug
heimildarmynd sem fletti ofan af
vélabrögðum og fölsunum Græn-
friðunga eða ómerkileg áróðurs-
mynd fólks sem fátt vílar fyrir sér.
Það sem hangir á spýtunni er
annað og meira en það hvort dýr-
avinir hafi farið offari og sviðsett
selveiðar eða hvort Magnús á-
stundi falsanir. Verði komist að
þeirri niðurstöðu að Grænfrið-
ungar beiti brögðum í áróðurs-
skyni setja þeir stórlega ofan en
þó er hættara við að íslensk
stjórnvöld missi allt niðrum sig
staðfesti dómstólar sakargiftir
Grænfriðunga því hin ríflegi fjár-
1 BRENNIDEPLI
styrkur sjávarútvegsráðu-
neytisins og önnur fyrirgreiðsla
þess vegna gerðar og útbreiðslu
„Lífsbjargar“ gera það samá-
byrgt Magnúsi og Eddu.
Málsvörn
Grænfriðunga
Á blaðamannafundinum í gær
töluðu þau Peter Melchett lávarð-
ur, dr. Ros Reeve og dr. Gerd
Leipold máli Grænfriðunga og
sögðust einvörðungu beina geiri
sínum gegn alvarlegustu rang-
færslunum í „Lífsbjörg“.
í fyrsta lagi færi því fjarri að
Grænfriðungar væru hermdar-
verkasamtök einsog gefið væri í
skyn með því að klippa saman
gamalt viðtal við málsvara sam-
takanna og myndir af hálfsokkn-
um hvalföngurum í Reykjarvík-
urhöfn. Grænfriðungar væru
andvígir hverskyns ofbeldi enda
vissu það allir upplýstir menn
hérlendis að meðlimir „Sea Shep-
herd“ unnu skemmdarverkin á
skipunum.
I „Lífsbjörg" væri klippt saman
atriði sem sýndi vísindaathugun á
hvölum á hafi úti án veiða og atr-
iði er sýndi gúmmíhraðbát Græn-
friðunga á fullri ferð og með því
látið að því liggja að samtökin
væru andvíg hverskyns rannsókn-
um á hvölum, einnig þeim sem
s
Aróðursstríð
hvalverndarsinna og
hvalveiðisinna eykst
stig af stigi
ekki fælu í sér veiðar. Þetta væri
alrangt.
Höfundar „Lífsbjargar" full-
yrða að Grænfriðungar hafi sett
selveiðiatriði á svið í áróðurs-
skyni gegn kópaveiðum Kanada-
manna, augljóst sé td. að notaðar
hafi verið fleiri en ein kvikmynd-
atökuvél. Þessu vísuðu þeir
þremenningar á bug og sýndi dr.
Leipold atriðið umdeilda aftur og
aftur í því augnamiði að sanna að
aðeins ein tökuvél hafi verið í
notkun. Hann sýndi fram á að
höfundar Lífsbjargar hafi gert sjö
atriði úr fjórum með klippingum
og skotið inní viðtali við formæl-
anda Inúíta sem héldi því fram að
svona veiddu þeir ekki seli. Sem
væri laukrétt því selveiðarnar í
myndinni hefðu ekki farið fram á
veiðislóðum Inúíta sem legðu
það heldur ekki í vana sinn að
bana smákópum einsog þeim er
myndin sýndi.
Að endingu andmæltu þrem-
enningar því að þeir Grænfrið-
ungar hefðu látið kvelja dýr í
áróðursskyni við gerð heimilda-
myndar um kengúruveiðar Kan-
adamanna.
Melchett, Reeve og Leipold
klykktu svo út með því að full-
yrða að andstaða Grænfriðunga
við hvalveiðar íslendinga stafaði
fyrst og fremst af því hve slæmt
fordæmi þeir settu við túlkun al-
þjóðasamþykkta í umhverfismál-
um. Ef sérhvert ríki ákvæði sjálft
hverjar samþykkta bæri að halda
í heiðri og hverjar ekki þá væri
tómt mál að tala um að ná árangri
í baráttu gegn geisla- og efna-
mengun ekki síður en ofveiðum
hætt kominna dýrategunda.
Málsvörn forseta
En eru hvalirnir í jafn mikilli
hættu og Grænfriðungar vilja
vera láta? Orki það tvímælis þá
telst það trauðla goðgá að veiða
fáeina í vísindaskyni? f leiðara
„Naturopa“ segir Vigdís Finn-
bogadóttir að ákvörðun Alþjóða
hvalveiðiráðsins um algjört veiði-
bann í ágóðaskyni árið 1982 hafi
ekki verið byggð á nógu traustum
upplýsingum um stærð stofna né
gildum rökum vísindamanna.
Hvalveiðar íslendinga séu al-
gjörlega í vísindaskyni og undir
ströngu eftirliti. í ár verði td. að-
eins veiddar 10 sandreyðar og 68
langreyðar en það sé innan við
1% af langreyðastofninum í haf-
inu við ísland.
Forseti bendir á að rann-
sóknirnar auki mjög þekkingu
manna á lífsferli hvala og hlut
þeirra í vistkerfi sjávarins og ítr-
ekar að því aðeins verði komist
að niðurstöðu um þessi mál að
hvalirnir séu veiddir.
ks