Þjóðviljinn - 30.05.1989, Blaðsíða 15

Fótboltinn er heillandi...
___________LJÓSVAKINN
Fótbolti,
Frakkar
og fréttir
Guðmundur
Andri
Thorsson
Úrslitaleikur í enska boltanum
milli Liverpool og Arsenal er kann-
ski ekki sá heimssögulegi viðburð-
ur að taki því að færa sjónvarps-
fréttir aftur um tæpan klukkutíma,
eins og gerðist síðasta föstudag. Á
móti kemur hitt að sjónvarpsfréttir
eru ekki með slíkum ágætum að
maður sitji í ofvæni og nagi negl-
urnar eftir þeim - vilji maður
fræðast um þá heimssögulegu við-
burði sem nú eru að gerast í Sovét
og Kína les maður erlend blöð eða
þá Dag og Árna í Þjóðviljanum.
Og enski fótboltinn er satt að segja
ekki með þeim tilþrifum að taki því
að setja hánn í það öndvegi sem
hann skipar hjá sjónvarps-
mönnum, þetta eru hrindingar og
pústur, kýlingar, hlaup og þrusur
og lítið um fagurlega hugsaðar
fléttur og bróderí með boltann, oft-
ar en ekki ys og þys út af engu. Á
móti kemur hitt að ólíkt því sem
gerist í íslenska boltanum hendir
það stöku sinnum að leikmaður
hitti á samherja, boltinn berst frá
einum vallarhelmingi á hinn en
fykur ekki útaf á fimm mínútna
fresti og sóknirnar eru sóknir en
ekki kraðak óðra manna í teignum.
Allt er afstætt.
Og úrslitaleikur - það er alltaf
eitthvað ólýsanlegt við úrslitaleik.
Allt fer í brennidepil. Hver send-
ing, hvert innkast, hvert skot hefur
dýpri merkingu en í venjulegum
leik, altækari tilgang. Hver hreyf-
ing er þrungin ætlun. Allt er lagt
undir, stundin er runnin upp,
keppt er um sjálfan Graal - Bikar-
inn bíður.
Um daginn var klippt og skorin
grein eftir Dana einn hér í blaðinu
um nýliðin stórslys á áhorfenda-
pöllum og var inntak greinarinnar
að fótboltinn dræpi, ekki húligan-
ar, meinið væri í sjálfri íþróttinni
sem drægi fram allt það versta í fari
menningar karla, espaði upp
drápsfýsn þessa kyns. Ég hélt að af
væri sú tíð að skandinavískir vinstri
sinnaðir menningarhegrar litu nið-
ur á íþróttir og héldu að mannlífið
gjörvallt væri skeiðvöllur einnar
allsherjar diskúsjónar. Ég lenti á
samnorrænu málþingi um bók-
menntir kringum síðustu heims-
meistarakeppni í knattspyrnu þar
sem bókmenntadiskúsjónin var
hespuð af í flýti svo allir gætu farið
að horfa á fótbolta og diskútera
ýmis mótíf og þemu í hinu
■ I ! ___l_- ' '
póstmódemíska miöjuspili dan-
ska landsliðsins, sem var allt að
því meta-knattspyrnulegt í gáska
sínum og fínlegri íróníu og hafði
enginn dýpri og óskiljanlegri te-
óríur um það en stórdönsk skáld-
kona og femínisti í gulbrúnni
mussu; hún sat með aðra löppina
dregna undir sig en hinni veifaði
hún svo sem til áhersluauka orð-
um sínum og peðraði út úr sér
knattspyrnukenningum milli þess
sem hún brældi daunilla pípu. En
svo töpuðu Danirnir og þá hefur
kannski viðhorfið breyst hjá
dönsku intellígensíunni.
En fótboltinn er heillandi sam-
bland af reglu og framtaki, hugsun
og tilviljun, aga og óbeisluðum til-
finningum, drengskap og klækja-
brögðum. Hann er einn af leikjum
mannsins, hann er ritúal, ein af að-
ferðum mannsins til að tjá líf sitt í
táknum - hann er skemmtilegur og
spennandi, sannkölluð alþýðu-
skemmtun. f sjúku samfélagi eins
og því enska getur hann snúist upp í
eins konar ættbálkaerjur en þegar
slíkt gerist hefur leikurinn sjálfur
úrkynjast, þá er þetta ekki lengur
fótbolti heldur eitthvað annað.
Allabaddarí fransí
Ég missti af fyrri þættinum sem
Viðar Víkingsson gerði um Frakka
og íslendinga og menningartengsl
þeirra en sá seinni var um sumt
dæmigerður fyrir það íslenska efni
sem okkur hefur verið boðið upp á
í seinni tíð í stórauknum mæli, sem
er þakkarvert: hann var sem sé
ágætlega gerður, þarna voru fal-
legar tökur og góðar klippingar og
músíkin eftir Eric Satie á sínum
stað til að ljá öllu elegant svip, við-
mælendur komu vel fyrir og voru
áhugasamir um menningartengsl
íslands og Frakklands, en maður
var samt allan tímann örlítið ráð-
villtur því þátturinn var ómarkviss,
vaðið úr einu í annað og talið á
köflum býsna almennt, svo minnti
jafnvel á ræður Rússa hér áður um
Mír og Drúsba. En framtakið var
að sönnu jákvætt og vitaskuld er
brýnt að hafa gluggann opinn fyrir
sunnanvindinum, ég minni bara á
hvað það var gaman hér á Listahá-
tíð þegar vart varð viðleitni í þá átt
að flytja inn eitthvað annað en
klassískar mörgæsir, það þurfti
ekki nema einn spænskan leikhóp
til að sólin skini gjörvallt sumarið.
Maður varð var við það í þættinum
að menn höfðu áhyggur af því að
franskra áhrifa gætti hér of lítið, í
samanburði við engilsaxnesk og
norræn og það má rétt vera, en í
auglýsingum á undan þættinum var
þó viss vitnisburður um að sumir
líta til Frakklands eftir innblæstri.
Auglýsingin um nýtt tónlistarhús
er sem sé þaðan komin, upphaflega
gerð af frönskum sósíalistum fyrir
síðustu forsetakosningar, og þótti
svo sérstæð og vel gerð að Árni
Snævarr sýndi hana í fréttatíma
hér. Nú er manni svo sem nokk
sama um auglýsingar og málefnið
er vissulega göfugt, en ekki er hægt
að segja að út úr svona framtaki
skíni faglegur metnaður. Stöð 2 er
annað dæmi um innflutning
franskra áhrifa, hún er ekki sniðin
eftir amerísku sjónvarpi heldur
franskri einkastöð.Og svomaður
ljúki upptalningu á dæmum um
latnesk áhrif í íslenskum fjölmiðl-
um þá hefur það ekki leynt sér í
Kviksjár- og Sinnuþáttum útvarps-
ins að Halldóra Friðjónsdóttir er
menntuð á Ítalíu og Friðrik Rafns-
son í Frakklandi, svo dugleg hafa
þau verið að segja okkur tíðindi af
menningarlífi í þessum löndum.
Leiðist öllum?
Eins og fram hefur komið: mað-
ur bíður ekki í ofvæni eftir fréttum
ríkissjónvarpsins. Á stöð tvö verð-
ur maður var við metnað og ákveð-
inn ferskleika í vinnubrögðum þótt
fólkið þar verði stundum pínulítið
spaugilegt í ákefð sinni að sýnast
pottþétt, en ég yrði ekki hissa þótt
ég sæi fréttamann á ríkissjónvarp-
inu fara að geispa í miðri frétt, slík-
ur er doðinn. Innskot fréttamanna
eru oft óhemjulöng, þau eru alltaf
um pólitík og efnahagsmál að ó-
gleymdum hinum dularfulla og
þráláta fréttaflutningi af stang-
veiði. Málfarið er embættismanna-
legt, ópersónulegar og meining-
arsnauðar nafnorðahrúgur og það
er alveg með ólíkindum hve frétta-
menn eru heillaðir af fundum þar
sem sitja fimmtíu sextugir kallar
með bindi. Fréttastofa sjónvarps-
ins þarf á fleiri konum að halda,
hugmyndaríkara fólki, fleiri frétta-
menn og færri vonda lesara að
stauta sig fram úr ráðuneytistext-
um.
I DAG
þlÓÐVIUINN
FYRIR50ÁRUM
Þingvellir eru í dag helgaðir
æsku, frelsi og menningu lands
vors. Á þriðja hundrað manns
fóru austurígær.
Þjóðabandalagið neitar að
beita Japani refsiaðgerðum.
K.R. og Víkingur keppa á ann-
an.
(28.5.)
30. MAI
þriðjudagur í sjöundu viku
sumars, ellefti dagur skerplu,
150. dagur ársins. Sól kemur upp
í Reykjavík kl. 3.28 en sest kl.
23.25. Tungl minnkandi áfjórða
kvartili.
VIÐBURÐIR
Eggert Ólafsson drukknar á
Breiðafirði 1768. Félag garð-
yrkjumanna stofnað 1943.
DAGBÓK
APÓTEK
Reykjavik. Helgar- og kvöldvarsla lyfj-
abúða vikuna
26. maí-1. júní er í Ingólfs Apóteki og
Lyfjabergi.
Fyrrnef nda apótekið er opið um helgar
og annast næturvörslu alla daga 22-9 (til
10 frídaga). Siðarnefnda apótekið er
opið á kvöldin 18-22 virka daga og á
laugardögum 9-22 samhliða hinu fyrr-
nefnda.
LÖGGAN
Reykjavík sími 1 11 66
Kópavogur...........simi 4 12 00
Seltj.nes...........slmi 1 84 55
Hafnarfj............sími 5 11 66
Garðabær............sími 5 11 66
Slökkvilið og sjúkrabílar:
Reykjavik...........sími 1 11 00
Kópavogur...........simi 1 11 00
Seltj.nes...........sími 1 11 00
Hafnarfj............simi 5 11 00
Garðabær............simi 5 11 00
UEKNAR
Læknavakt fyrir Reykjavík, Sel-
tjarnarnes og Kópavog er í Heilsu-
verndarstöð Reykjavíkur alla virka daga
frá kl. 17 til 08, á laugardögum og helgi-
dögum allan sólarhringinn. Vitj-
anabeiönir, símaráðleggingar og tima-
pantanir í síma 21230. Upplýsingar um
lækna og lyfjaþjónustu eru gefnar í sím-
svara 18888.
Borgarspítalinn: Vaktvirkadagakl. 8-
17 og fyrir þá sem ekki hafa heimilis-
lækni eða ná ekki til hans. Landspít-
alinn: Göngudeildin eropin 20-21.
Slysadeild Borgarspitalans: opin allan
sólahringinn simi 696600.
Hafnarf jörður: Dagvakt, Heilsugæslan
simi 53722. Næturvakt lækna simi
51100.
Garðabær: Heilsugæslan Garðaflöts.
656066, upplýsingar um vaktlækna s.
51100.
Akureyri: Dagvakt 8-17 á Læknamið-
stöðinni s. 23222, hjá slökkviliðinu s.
22222, hjá Akureyrarapóteki s. 22445.
Farsími vaktlæknis 985-23221.
Keflavik: Dagvakt. Upplýsingar s. 3360.
Vestmannaeyjar: Neyðarvaktlæknas.
1966.
SJÚKRAHÚS
Heimsóknartímar: Landspítalinn: alla
daga 15-16,19-20. Borgarspftalinn:
virka daga 18.30-19.30, helgar 15-18,
og eftir samkomulagi. Fæðingardeild
Landspítalans: 15-16. Feðratími 19.30-
20.30. Öidrunarlækningadeild Land-
spítalans Hátúni 10 B. Alla daga 14-20
og eftir samkomulagi. Grensásdeild
Borgarspítala: virka daga 16-19, helgar
14-19.30. Heilsuverndarstöðin við
Barónsstíg opin alla daga 15-16og
18.30-19.30. Landakotsspítali: alla
daga 15-16 og 18.30-19. Barnadelld:
heimsóknir annarra en foreldra kl. 16-17
daglega. St. Jósefsspítali Hafnarfirði:
alla daga 15-16 og 19-19.30. Klepps-
spítallnn: alla daga 15-16 og 18.30-19.
Sjúkrahúsið Akureyri: alladaga 15-16
og 19.19.30. Sjúkrahúsið
Vestmannaeyjum: alla virka daga 15-
16og 19-19.30. Sjúkrahús Akraness:
alla daga 15.30-16 og 19-19.30. Sjúkra-
húslð Húsavík: alladaga 15-16 og
19.30-20.
ÝMISLEGT
Hjálparstöð RKÍ. Neyðarathvarf fyrir ung-
linga Tjarnargötu 35. Sími: 622266, opið
allansólarhringinn.
Sálfræðistöðin. Ráðgjöf í sálfræðilegum
efnum. Sími 687075.
MS-félagiðÁlandi 13. Opið virkadagafrá
kl. 8-17. Síminn er 688620.
Kvennaráðgjötin Hlaðvarpanum Vestur-
götu 3. Opið þriðjudaga kl.20-22,
fimmtudaga 13.30-15.30 og kl. 20-22,
sími 21500, símsvari.
Sjálfshjálparhópar þeirra sem orðið hafa
fyrir sifjaspellum, s. 21500, símsvari.
Upplýsingar um eyðni. Sími 622280,
beint samband við lækni/hjúkrunarfræðing
á miðvikudögum kl. 18-19, annars sím-
svari.
Samtök um kvennaathvarf, sími 21205.
Húsaskjól og aðstoð fyrir konur sem beittar
hafa verið ofbeldi eða orðið fyrir nauðgun.
Samtökin ’78. Svarað er í upplýsinga- og
ráðgjafarsima félags lesbía og homma á
mánudags- og fimmtudagskvöldum kl. 21-
23. Símsvari á öðrum tímum. Síminn er
91-28539.
Félag eldri borgara. Opið hús i Goðheim-
um, Sigtúni 3, alla þriðjudaga, fimmtudaga
og sunnudaga kl. 14.00.
Bllanavakt (rafmagns- og hitaveitu: s.
27311. Rafmagnsveita bilanavakt s.
686230.
Vlnnuhópur um sif jaspellamál. Simi
21260allavirka dagakl. 1-5.
Lögfræðiaðstoð Orators, félags laga-
nema, er veitt í síma 11012 milli kl. 19.30
og 22.00 á fimmtudagskvöldum.
„Oplð hús“ krabbameinssjúklinga
Skógarhlið 8 er „Opið hús“ fyrir alla krabb-
ameinssjúklingaog aðstandendur þeirra á
fimmtudögumkl. 17.00-19.00.
Samtök áhugafólks um alnæmisvand-
ann sem vilja styðja við smitaða og sjúka
og aðstandendur þeirra. Hringið i sima 91 -
22400 alla virka daga.
GENGIÐ
29. maí 1989 kl. 9.15. Sala
Bandarikjadollar ... 57,34000
Sterlingspund ... 89,96600
Kanadadollar ... 47,63600
Dönsk króna ... 7,32550
Norskkróna ... 7,92650
Sænskkróna ... 8,49990
Finnsktmark 12,82770
Franskurfranki ... 8,43050
Belgískurfranki ... 1,36250
Svissn.franki ... 32.66310
Holl.gyllini ... 25,31180
V.-þýskt mark ... 28,52740
Itölsklíra ... 0,03949
Austurr. sch 4,05270
Portúg.escudo .... 0,34570
Spánskurpeseti .... 0,45250
Japanskt yen .... 0,40203
Irsktpund .... 76,26500
KROSSGATA
1 12 ■3 n 4 6 1 .
LJ 1«
9 10 11
12 13 14
• LJ 18 18 r^i L J
17 18 r^ LJ 19 20
n 22 Í3 n
55 □ • I □
Lárétt: 1 manneskjur4
stork 8 sóunin 9 guðir
11 bátur12raupar14
fljótræði 15 hreyfist 17
sæti19skvetti21 ofna
22 frumeind 24 hluta 25
viðbót
Lóðrétt: 1 þekkt2jarð-
vegur 3 yf irhöfn 4 æpa
5gegnsæ6trjónu
7ávöxtur 10 myrkvast
13heiðra16munn-
tóbak 17 vönd 18
hræðist 20 tóna 23 oddi
Lausn á síðustu
krossgátu
Lárétt: 1 póll 4 glæp 8
einlægi 9 löst 11 ósir12
starfs14rr15þjóð17
slaka19urð21 eik22
máni 24 kram 25 satt
Lóðrét: 1 púls 2 lesa 3
litrík 4 glósa 5 læs 6
ægir7pirruð10ötulir
13farm16nma17sek
18aka20rit23ás
Þriðjudagur 30. maí 1989 ÞJÓÐVILJINN - SÍÐA 15