Þjóðviljinn - 01.06.1989, Blaðsíða 2
GARÐAR OG GRÓÐUR
1939-1989
Gróðursæld á
landnámsjörð
Garðyrkjuskóli ríkisins sem stendur á landnámsjörð að
Reykjum í Ölfusi áfimmtíu ára starfsafmœli í ár
Úr gróðurskálanum sem myndar
hjarta hússins. Myndir: Jim
Smart.
Grétar Unnsteinsson skólastjóri
Garðyrkjuskólans.
manna bjó að Reykjum, en sú
tilgáta hefur komið fram, að það
hafi verið Karli, þræll Ingólfs
Arnarsonar.
Um aldir fara litlar sögur af
Reykjum, að því undanskildu er
Gissur jarl Þorvaldsson bjó þar
og Oddur Gottskálksson lögmað-
ur. Talið er að fyrstu eintökum
Nýja testamentisins, sem Oddur
Gottskálksson þýddi, hafi verið
dreift frá Reykjum.
Námsbrautir
Námsbrautir við skólann eru
fjórar, garðplöntubraut, skrúð-
garðayrkja, ylræktun, útimat-
jurtaræktun og umhverfisbraut.
Garðyrkjunámið er þriggja ára
nám að loknum grunnskóla.
Vissar námsgreinar eru sameigin-
legar öllum nemendum, aðrar
eru sérgreinar fyrir hverja náms-
braut.
Umhverfisbrautin er ný náms-
braut við Garðyrkjuskólann og í
vetur sem leið var hún starfrækt í
fyrsta sinn. Raunar er þetta í
fyrsta skipti sém umhverfismál
eru kennd sem aðalgrein náms-
brautar við skóla hérlendis.
Hólmfríður Sigurðardóttir
jarðvegslíffræðingur hefur yfir-
umsjón með umhverfisbrautinni.
Markmið brautarinnar er að
mennta fjölhæft og fært fólk til
þess m.a. að sjá um umhverfis-
túlkun, landgræðslu, mengunar-
varnir og fleira á sviði umhverfis-
mála.
Nemendur
Nemendur koma alls staðar að
af landinu og hefur aðsóknin að
skólanum farið sífellt vaxandi á
síðustu árum. Á nýliðnum vetri
voru nemendur 35 talsins, þar af
26 í heimavist.
Garðyrkjuskólinn á hlut í ný-
í tilefni afmælisins er efnt til
fjölbreytilegrar dagskrár á ár-
inu sem hófst með opnu húsi
á sumardaginn fyrsta. Við það
tækifæri tók skólinn á móti
rúmlega fimm þúsund gest-
um. Sumardagurinn fyrsti er í
rauninni afmælisdagur skól-
ans, á þeim degi í blíðskapar-
veðri fyrir fimmtíu árum var
skólinn vígður og vígslu-
ræðuna hélt þáverandi land-
búnaðarráðherra Hermann
Jónasson.
Afmælishátíð skólans verður
19. ágúst fyrir fyrrverandi og nú-
verandi nemendur, starfsmenn,
garðyrkjumenn og boðsgesti og
þá um leið verður opnuð garð-
yrkjusýning sem opin verður al-
menningi frá 20.-27. ágúst.
Dagana 21. og 22. ágúst verður
síðan haldið garðyrkjuþing fyrir
allar greinar garðyrkjunnar, þar
sem fyrst og fremst verður fjallað
um framtíö íslenskrar garðrækt-
ar. Þing þetta er haldið í minn-
ingu fyrsta skólastjórans, Unn-
steins Ólafssonar, sem jafnframt
var fyrsti íslendingurinn sem lauk
háskólaprófi í garðyrkju.
Hjarta skólans
Skólinn er í glæsilegum húsa-
kynnum í hlíðinni undir Hengli,
og þótt úti blási kaldir vindar og
rigni úr öllum áttum opnast
undraveröld óháð veðráttu þegar
inn er komið. Mikill gróðurskáli
myndar hjarta hússins og örvar
hjartslátt þeirra er um hann
ganga, þvf hann er einna líkastur
aldingarðinum Eden, slíkt er úr-
val trjáa og blóma.
Gróðurskálinn nær yfir 1100
fermetra svæði og á þaki hans er
trefjaplast sem birtan nær að
streyma gegnum. Mót suðri eru
stórir gluggar og í miðjum skálan-
um rennur lækur sem seytlar
fram af stalli og myndar lítinn
foss.
Lækurinn rennur ófan í tjörn,
og í henni speglast gróðurinn allt í
kring. f gróðurskálanum og and-
dyri hússins eru ræktaðar 152 teg-
undir trjáa og blóma auk
laukjurta og fjölærra plantna.
Auður Sveinsdóttir landslags-
arkitekt annaðist skipulagningu
gróðurskálans og anddyris. Þess
má geta að í skálanum eru engin
þrep og er þar greiðfært jafnt
fyrir gangandi fólk sem fólk í
hjólastólum. Skólinn fékk sér-
staka viðurkenningu frá Ferli-
nefnd 1984.
Markmið skólans
Grétar J. Unnsteinsson skóla-
stjóri Garðyrkjuskólans segir að
markmið skólans sé að veita sér-
fræðslu í garðplönturæktun og
trjárækt, í skrúðgarðyrkju, yl-
ræktun, útimatjurtaræktun og í
umhverfis- og náttúruverndar-
málum.
Markmið skólans er einnig að
stuðla að aukinni fræðslu og
endurmenntun þeirra er við garð-
yrkju starfa. Skólinn stendur
fyrir námskeiðum, fræðslufund-
um, útgáfu fræðslurita, ásamt
leiðbeiningaþjónustu og birtingu
tilraunaniðurstaðna.
Skólinn lét gera könnun árið
1982 á því hvaða atvinnu nem-
endur skólans stunduðu. Þá kom
í Ijós að af hópnum sem útskrifast
hafði frá upphafi störfuðu 75%
við garðyrkju. Vegna aukins
áhuga á garðyrkju og grænmetis-
ræktun ættu því framtíðarhorf-
urnar að vera góðar fyrir ungt og
velmenntað fólk á þessu sviði.
Reykir í Ölfusi
Það var Jónas frá Hriflu sem
beitti sér fyrir því að ríkissjóður
keypti Reykjatorfuna í Olfusi
árið 1930. Til Reýkjatortunnar
heyra fimm jarðir, þar sem
Reykir eru aðaljörðin, en alls nær
þetta land yfir um 3600 hektara.
Náttúrufar og lífríki Reykja er
mjög fjölbreytt og býður upp á
mikla möguleika til náttúruskoð-
unar. Ekki er vitað hver fyrstur
Helgi Jóhannsson ylræktarkennari með bananatré sér við hlið.
2 SÍÐA - ÞJÓÐVILJINN