Þjóðviljinn - 03.06.1989, Blaðsíða 8

Vertíðin var sú
besta síðan 1982
Botnfiskkvóti Grindavíkurbáta svo til búinn. Viljum sitja við sama
borð og aðrir ísamningum okkar við útvegsmenn. Gerum þá kröfu að
ákvörðun um nýtt fiskverð sjái dagsins Ijós fyrir sjómannadaginn
Sœvar GunnarssonformaðurSjómanna-
og vélstjórafélags Grindavíkur
Eftir stanslausar brælur og ótíð
frá miðjum descmbcr og fram í
miðjan febrúar var útlitið orðið
heldur dökkt hjá vertíðarfólki til
lands og sjávar suður 'með sjó.
Bunkar af ógreiddum víxlum
hrönnuðust upp á heimilunum og
fátt sem benti til þess að úr mundi
rætast. En jafnskjótt og tíðin
batnaði og gaf á sjó á hverjum
degi birti yfir aflabrögðunum svo
um munaði. Næstu vikur á eftir
og allt fram að vertíðariokum um
miðjan maí var rífandi afli á mið-
um vertíðarbáta með bullandi at-
vinnu í landi. Þegar upp var stað-
ið hafði borist meiri afli á land á
vertíðarsvæðunum en gerst hafði
í mörg ár og í Grindavík var ný-
liðin vertíð sú besta sem komið
hefur síðan 1982.
Grindavík skartaöi sínu feg-
ursta í síðustu viku þegar biaða-
maður og ljósmyndari Þjóðvilj-
ans sóttu bæinn heim. Himinninn
var heiðskír og blár og sólin ein-
ráð á himinhvolfinu og þurfti
ekki að etja kappi við lymskuleg
ský sem oft á tíðum sæta lagi til að
hindra leið sólargeislanna niður
til þeirra sem búa á norðurhveli
jarðar. Hægur andvari var að
norðan sem náði ekki að gára
hafflötinn sem var sléttur sem
spegill.
Niður við höfn var formaður
Sjómanna- og vélstjórafélags
Grindavíkur, Sævar Gunnars-
son, klæddur í vinnugalla og var
að logsjóða eins og ekkert væri.
Þrátt fyrir annríkið í vinnunni hjá
ísfélagi Grindavíkur gaf formað-
urinn sér tíma til að spjalla lítið
eitt um nýliðna vertíð, kröfur sjó-
manna um hærra fiskverð, við-
horfin til sjómannastéttarinar og
sjómannadaginn sem nú er hald-'
inn hátíðlegur í 51. skiptið.
Botnfiskkvótinn
búinn
- Ég hef ekki aðra skýringu á
þessum góðum aflabrögðum á
vertíðinni en það sem fiskfræð-
ingar hafa haldið fram. Að þeirra
sögn leitaði þorskurinn hingað
suður frá Norðurlandi vegna
kulda í sjónum þar nyrðra. Fyrir
okkur hér skipti þó mestu að ufs-
inn gaf sig líka eins og þorskur-
inn. Það hefði ekki nægt okkur að
fá bara góða þorskgöngur ef uf-
sinn hefði ekki látið sjá sig. Þann-
ig að þegar á heildina er litið get-
um við ekki annað en verið
ánægðir með nýliðna bátavertíð
sem var sú besta síðan 1982. Enn-
fremur er ég líka ánægður með að
bátarnir hafa vel flestir klárað
sína botnfiskkvóta og náð að
veiða fiskinn til verkunar hér í
landi. Á síðustu vertíðum hefur
það nefnilega viljað brenna við
að bátarnir hafa ekki náð að
veiða upp í úthlutaða kvóta og
það sem eftir hefur verið hafa
togaraútgerðir keypt fyrir norðan
og vestan.
- Fyrir okkur hér kemur það
ekki að sök þó að botnfiskkvót-
inn sé að mestu búinn hjá bátun-
um. Við höfum ekki veitt hér
botnfisk á haustin nema nokkrir
bátar sem hafa verið á línu. Þá
færðu margar útgerðir 10% af
kvóta síðasta árs yfir á þetta
þannig að þrátt fyrir þessa skerð-
ingu á botnfiskaflanum þá höfum
við getað veitt sem nemur
óskertum kvóta miðað við síðasta
ár.
Þegar vertíðinni lauk tóku við
humarveiðar, þó þær séu nú mun
minni að umfangi hér í Grindavík
en hér fyrr á árum. Þegar þeim
lýkur fara bátarnir að búa sig á
síldveiðar og eru við þær fram á
síðari hluta ársins og í ársbyrjun
hefst hin árlega bátavertíð. Þá er
einnig gert hér út á loðnu.
- Hinu er heldur ekki að leyna
að þegar þessi gegndarlausa ótíð
var til lands og sjávar í 11 vikur,
frá miðjum desember og fram í
miðjan febrúar var risið orðið
heldur lágt á fólkinu hér í bæn-
um. En um leið oghann stytti upp
og menn gátu farið að róa upp á
hvern einasta dag, gjörbreyttist
bæjarbragurinn til hins betra.
Það fann maður þegar með því
einu að ganga um bæinn. Állt
fullt af fiski og hver sem vettlingi
gat valdið í vinnu.
- Þó að vel gangi mega menn
ekki gleyma því að á bak við þetta
allt saman liggur alveg óhemju
mikil vinna. Bæði hjá sjómannin-
um sem og landverkafólki. Þetta
vill oft hverfa í umræðunni þegar
verið er að fjalla um vertíðina og
þann mikla afla sem barst á land
sem er miður.
Viljum sitja við
sama borð og aðrir
Þegar þetta er skrifað var verið
að fjalla um nýtt fiskverð í yfir-
nefnd Verðlagsráðs sjávarút-
vegsins og bar mikið í rhilli aðila.
Eins og svo oft áður telur fisk-
vinnslan sig ekki í stakk búna til
að greiða hærra fyrir fiskinn en
verið hefur vegna bágborinnar
rekstrarstöðu fyrirtækjanna. Þá
hafa kjarasamningar sjómanna
við útgerðarmenn verið lausir frá
því 15. febrúar sl. þegar bráða-
birgðalög ríkisstjórnarinnar um
afnám samningsréttarins og fryst-
ingu launa féllu úr gildi. Sjómenn
gera þá kröfu að fá að sitja við
sama borð og aðrir launþegar og
ná fram hliðstæðum hækkunum í
samningi sfnum við útgerðar-
menn.
- Ég vil sem minnst tjá mig um
þessi mál núna þar sem þau eru á
viðkvæmu stigi og orð eru dýr.
Hinu er þó ekki að leyna að við
gerum þá kröfu að launaliður sjó-
manna hækki svipað og samið var
um á milli ASI og atvinnurek-
enda. Það þýðir um 8%-10%
hækkun. Að auki fórum við fram
á ýmsar aðrar lagfæringar svo
sem þær sem varða landanir í
gáma, hækkanir á tryggingum
vegna slysa og dauðsfalla. En það
er hinsvegar á hreinu að við mun-
um ekki ganga til samninga við
útgerðarmenn fyrr en fiskverð
liggur fyrir. Við og útgerðarmenn
höfum sett fram þá kröfu að fisk-
verð hækki strax um 5% þann 1.
júní og um 3% 1. október.
7 sjógöllum
á þingpalla
- Það er mér lífsins ómögulegt
að spá né geta mér til um hvernig
þessi mál munu þróast á næstu
dögum. En hitt er víst að við
leggjum höfuðáherslu á að fá nýtt
fiskverð fyrir komandi sjómann-
adag, 4. júní. Þá erum við líka
minnugir þess hvernig stjórnvöld
komu fram við okkur sjómenn í
fyrra þegar sjómannadagurinn
var haldinn hátíðlegur í 50.
skiptið. Þá eins og nú var verið að
þjarka um nýtt fiskverð nema
hvað þáverandi ríkisstjórn var
nýbúin að setja sín frægu bráða-
birgðalög þess efnis að þeir sem
áttu þá ósamið fengju ekki minna
en þeir sem lokið höfðu samning-
um, sem þýddi um 10% hækkun.
Þess í stað fengum við í afmælis-
gjöf tæp 5% fiskverðshækkun
sem varð til þess að fulltrúar okk-
ar í Verðlagsráði hættu að mæta á
fundum þess um tíma.
- í verkfallinu 1987 stóð til að
þáverandi ríkisstjórn ætlaði að
sér að setja lög á okkur til að leysa
verkfallið. í umræðum á Alþingi
fjölmenntu sjómenn á þingpalla
og við hér í Grindavík ætluðum
SJOMANN#DAGURINN
Á landleið. Á morgun sunnudaginn 4. júní er sjómannadagurinn haldinn hátíðlegur út um land allt og verður þá mikið um dýrðir í sjávarplássum landsins. Þjóðviljinn óskar sjómönnum til hamingju með daginn með baráttukveðjum
M\/nH- lim Qr
einnig að mæta sem og við gerð-
um. Nema hvað okkar sjómenn
mættu algallaðir í sjógöllum og
vegna þess var okkur meinaður
aðgangur á pallana. Þessi
ákvörðun þingvarða varð til þess
að við náðum fundum við marga
málsmetandi þingmenn þar sem
við kynntum þeim málstað okk-
ar. Hvort það varð til þess að lög-
in voru ekki sett skal ég ekkert
um segja en búnaður okkar vakti
mikla athygli á sínum tíma.
- Af öðrum uppákomum má
nefna þegar flotinn sigldi allur í
land að ég held 1976 út af sjóða-
kerfinu og einnig 1981. Þá sigldi
allur sfldarflotinn í land um
haustið út af síldarverðsákvörð-
un. Aftur á móti má segja að sam-
búðin við útgerðarmenn hér í
Grindavík sé traust þó svo að
menn greini að sjálfsögðu á um
málefni eins og gerist og gengur.
Hetjur hafsins
Á hátíðis- og tyllidögum tala
stjórnmálamenn oft á tíðum
fjálglega um hetjur hafsins með
rómantískum blæ og þá er ekki
verið að spara stóru lýsingarorð-
in. Þá er sjómannsstarfið lofað
upp í hástert sem það starf sem öll
undirstaða þjóðfélagsins hvfli á.
En að öðru leyti er hlutur sjó-
mannsins nánast sem afgangs-
stærð í þjóðfélagsumræðunni og
á stundum má ætla að gjaldeyrir
þjóðarinnar verði til í salarkynn-
um verslunarhalla eða með
verðbréfabraski.
- Á síðustu árum hefur sjó-
mannsstarfið gjörbreyst frá því
sem það var hér fyrr á árum í nær
öllum atriðum sem betur fer.
Engu að síður höfum við fremur
verið í vörn í okkar baráttu en í
sókn.
- Við getum ekki kvartað
undan stéttvísi sjómanna hér í
Grindavík og samstaða manna
hér er að mínu mati mjög góð
miðað við það sem maður heyrir
útundan sér að sé á öðrum stöð-
um úti á landi. Fundasókn er hér
góð og þá hefur nýliðun í stjórn
og trúnaðarmannaráði félagsins
verið það einnig. Á heildina séð
Mynd: Jim Smart.
getum við ekki annað en
verið ánægðir með starf okkar í
Grindavík og horfum bjartsýnir
fram á veginn. -grh

8 SÍÐA - ÞJÓÐVILJINN Uugardagur 3. júní 1989