Þjóðviljinn - 09.06.1989, Blaðsíða 4

Einar Oddur Kristjánsso
er á beininu
Einar Oddur Kristjánsson
fframkvæmdastjóri á Flateyri
og nýkjörinn formaöur Vinnu-
veitendasambands íslands er
á beininu aö þessu sinni. Munu
starfshættir VSÍ breytast viö
komu Einars í formannsstól-
inn? Hefur þaö eitthvaö aö
segja fyrir samtökin aö Einar
er útvegs- og landsbyggöar-
maöur? Treysta atvinnurek-
endur Sjálfstæöisflokknum
fyrir efnahags- og landsmálun
um eftir þá höröu gagnrýni
sem þeir hafa haft í frammi á
stefnu hans í síöustu ríkis-
stjórn? Er formannsstaöan
eins áfangi á leiö Einars inná
þing í næstu kosningum?
Allt þetta og meira á beininu.
Hvaða þýðingu hefur það fyrir
stefnu og starf VSÍ þegar þú ert
orðinn formaður samtakanna og
sá fyrsti í langan tíma, svo vitað sé
sem kemur úr röðum útgerðar og
landsbyggðar?
- Það á bara eftir að koma í
ljós hvaða þýðingu það hefur. Eg
á ekki von á því og það hefur ekki
verið boðuð nein stefnubreyting
hjá VSÍ. Samtökin hafa reynt að
hamla gegn þessari eyðslustefnu
sem hér hefur ráðið ríkjum í
alltof langan tíma, því miður við
allt of litlar undirtektir og stuðn-
ing alltof fárra. Áfram verður
lögð aðaláhersla á það að reyna
að hemja þessa eyðslu. Það er
það sem skiptir máli fyrir fram-
leiðsluna í landinu.
Er ekki kjör þitt sem formanns
VSÍ vísbending um stuðning við
tillögur þínar og forstjóranefnd-
arinnar um niðurfærsluleiðina?
- Það á allt sinn tíma. Við sem
stóðum að þessum tillögum í
fyrrahaust berum persónulega
ábyrgð á þeim. VSÍ kom þar
hvergi nærri. Við vorum beðnir
um að gefa ráð sem við og gerð-
um. En framhaldið var ekki á
okkar snærum að neinu leyti.
Olli framhaldið þér vonbrigð-
um?
- Þegar við lögðum þessar til-
lögur fyrir þáverandi ríkisstjóm
þá trúðum við því statt og stöðugt
að með þessum aðferðum værum
við að lágmarka þá tekjuskerð-
ingu sem við vorum alveg vissir
um að væri óumflýjanleg. Jafn-
framt töldum við þessa aðferð,
niðurfærsluna, vera léttbærustu
leiðina bæði fyrir fólkið og fyrir-
tækin.
Ertu enn sömu skoðunar?
- Já.
Á nýafstöðnum aðalfundi VSÍ
gagnrýndi forveri þinn harðlega
efnahagsstjórn ríkisstjórnar Þor-
steins Pálssonar sem jafnframt er
fyrrverandi framkvæmdastjóri
ykkar samtaka og núverandi for-
maður Sjáifstæðisflokksins. Get-
ið þið ekki sjálfum ykkur kennt
hvernig komið er í efnahagsmál-
unum?
- Sko, það þjónar engum til-
gangi að einn né neinn sé að fría
sig ábyrgð. Við skulum gera okk-
ur grein fyrir því að það er heild-
areyðslan í þjóðfélaginu sem er
búin að koma framleiðslunni
þannig að hún er á fallanda fæti
og því verðum við að breyta. Það
þarf ekki endilega að einblína á
hverjum það er að kenna. Við
höfum nú verið um langt árabil
að eyða miklu meira en við öfluð-
um og öllum ríkisstjórnum hefur
mistekist það ætlunarverk sitt að
hemja verðbólguna og koma hér
á stöðugleika í efnahagsmálum.
En olli það ykkur ekki alveg
sérstökum vonbrigðum að
oddviti fráfarandi ríkisstjórnar,
sem mörgu leyti ólst upp innan
ykkar samtaka skyldi ekki valda
ætlunarverki sínu betur en raun
varð á?
- Sú ríkisstjórn eins og allar
aðrar ríkisstjórnir hafa valdið
okkur vonbrigðum.
Treystir þú Sjálfstæðisflokkn-
um til að fara með stjórn
efnahags- og landsmála á ný í ijósi
reynslu síðustu ríkisstjórnar sem
hann veitti forstöðu?
- Það er ekkert launungarmál
að ég hef verið Sjálfstæðisflokks-
maður frá því ég man fyrst eftir
mér og það verður engin breyting
á því.
Þannig að þú berð enn fullt
traust til forystu flokksins þrátt
fyrir öll mistökin sem hún gerði f
síðustu stjórn?
- Allir flokkar og þar er Sjálf-
stæðisflokkurinn ekki undan-
skilinn hefur vissulega þörf á því
að líta í eigin barm og gera sér
grein fyrir því að þeim hefur mis-
tekist þetta, og þær aðferðir sem
hefur verið beitt hafa ekki dugað.
Að viðurkenna það ekki er bara
sjálfsblekking.
Hvaða hugmyndir hefur þú
fram að færa til lausnar efnahags-
vandanum?
- Að hemja eyðsluna.
Á hvern hátt?
- Á öllum sviðum. AUir í þessu
þjóðfélagi, og engin undantekn-
ing, hafa tamið sér það td. að
gera stöðugar kröfur til þess að
þjónustustig ríkisins skyldi
aukast og aukast. Það eru allir
með þessa kröfu. Stjórnmála-
mennirnir hafa ekki haft nokkra
stöðu til að standa gegn þessu og
hafa alltaf látið undan. Ég ætla
mér ekki að fara að fordæma þá.
Þetta er bara svona og þessu
verður að linna. En það gerist
ekki nema að menn taki saman
höndum um það.
Hvað með stefnu og störf nú-
verandi rfldsstjórnar? Eruð þið
ekki bara ánægðir með hana?
Fenguð þið ekki öllu ykkar fram-
gengt við gerð síðustu kjara-
samninga?
- Um stefnu og störf þessarar
ríkisstjómar og stöðuna í efna-
hagsmálum getum við einfald-
lega orðað það þannig að fastir
liðir eru eins og venjulega. Það er
bullandi halli á ríkissjóði, það
stefnir í verulega skuldasöfnun
við útlönd í ár eins og fyrri árin og
hér er bullandi, sjóðandi verð-
bólga.
Fenguð þið ekki allt ykkar
fram við gerð síðustu kjarasamn-
inga við ASÍ sem voru einkar hóg-
værir og tóku mið af efnahagsást-
andinu eins og þið hafið Iýst því?
- Atvinnurekendur og VSÍ
bentu á það, margsinnis og alls-
staðar að eins og staðan væri í
efnahagsmálum þjóðarinnar væri
enginn grundvöllur til að lífskjör-
in gætu batnað, heldur hið gagn-
stæða. Það væri óumflýjanlegt að
kaupmátturinn muni rýrna og at-
vinnurekendur hafa ekki blekkt
einn né neinn. En þegar ríkis-
stjórnin tók forystu í málunum og
kaus að fara þá leið að hækka
kaupið þó að allir mættu vita það
frá fyrri reynslu að það mundi
ekki íeiða til að bæta kjörin held-
ur hið gagnstæða. Atvinnurek-
endur höfðu þá út af fyrir sig enga
stöðu aðra en þá að fallast á kröfii
Verkamannasambandsins og Al-
þýðusambandsins um að
kauptaxtar í þeim geiranum yrðu
svipaðir og hjá ríkinu.
Má vænta þess að VSÍ taki upp
harðari launastefnu með þig f
formannsstóli en áður hefur ver-
- Við skulum ekkert vera að
segja neitt til um það. Við skulum
bara bíða og sjá.
Á sögufrægum kvótafundi vest-
ur á ísaflrði um síðustu helgi mót-
mæltu Vestfirðingar kvótaskerð-
ingum harðlega. Koma þessi mót-
mæli ekki flmm árum of seint?
- Vestfirðingar, að ég held,
hafi verið í upphafi á móti þessum
kvóta. Persónulega var ég mjög á
móti honum strax haustið 1983 og
gat ekki trúað því að þau ráð sem
þama átti að beita mundu koma
að gagni. Sá tími sem er liðinn
síðan þá hefur ekki haft annað í
för með sér en að ég hef styrkst í
þessari vissu minni.
Er ekki kvótinn kominn til að
vera og eru nokkur þau teikn á
lofti sem benda til að stjórnvöld
muni slaka á honum á næstunni?
- Það held ég að enginn sé í
stakk búinn til að segja um. En ég
get fúslega viðurkennt það að
meirihluti útgerðarmanna er
meðmæltur þessum kvóta og við
sem höfum verið á móti honum
og emm enn, höfum alla tíð og
emm enn í minnihluta meðal út-
gerðarmanna. Persónulega hef
ég aldrei getað gert vini mínum
greiða með því að þykjast vera
sammála honum ef ég er það
ekki.
Að lokum Einar. Er ekki skjót-
ur frami þinn innan VSÍ áfangi á
leið þinni inná Alþing fyrir
Vestfirðinga?
- Það hefur aldrei höfðað til
mín um dagana að sitja á Alþingi.
Það er óbreytt enn þann dag í
dag.
-grh
Öllum
ríkisstjómum
hefur
mistekist
4 SÍÐA - NÝTT HELGARBLAÐ íFöstudagur 9. júní 1989