Þjóðviljinn - 20.06.1989, Blaðsíða 2
_________FRÉTTIR
Friðarbarátta
Kvennamessa við
sumarsólstöður
Friðarsinninn Helen Caldicott og íslenskir
kvenprestar með kvennamessu í
Seltjarnarneskirkju
Hinn frægi friðarsinni, læknir-
inn Helen Caldicott er stödd
hér á landi í boði íslenskra kvenna
sem eiga það sameiginlegt að
berjast fyrir friði og gegn kjarn-
orkuvá.
Helen Caldicott hefur helgað
líf sitt baráttu gegn kjarnorkuvá
og þeirri miklu mengun sem ógn-
ar veröldinni. Hún var meðal
þeirra sem börðust fyrir frysting-
arhugmyndunum á árunum eftir
1980 og beitti sér fyrir stofnun
samtaka lækna gegn kjarnorku-
vá, sem hafa verið mjög virk.
Helen er þeirrar skoðunar að
konur hafi sérstakt hlutverk nú,
vegna þess að þær standa utan
hernaðarvélarinnar og þær eigi
að grípa til sinna ráða til að
stöðva þá helför sem mannkynið
stefnir að með vígbúnaði og um-
hverfisspjöllum.
Heimsókn Helenar Caldicott
hingað til lands er lokapunktur
þeirrar dagskrár sem fylgdi í
kjölfar Nordisk forum í Osió í
fyrrasumar. Hún hélt í gær fyrir-
Iestur í Þjóðleikhúsinu og mun á
morgun verða við kvennamessu í
Seltjarnarneskirkju, þar sem ís-
lenskir kvenprestar sjá um
messugjörð. Messan er haldin til
að leggja áherslu á bænir um frið
meðal manna og mikilvægi
kvenna í baráttunni gegn vígbún-
aði og umhverfisspjöllum.
Sem fyrr segir verður messan í
Seitjarnarneskirkju og hefst hún
kl. 20.30. -ns.
Séra Jakob
Jónsson
er látinn
Á laugardag lést einn af at-
kvæðamestu kennimönnum ís-
lensku kirkjunnar, dr.thcol. Jak-
ob Jónsson.
Sr. Jakob var af þekktum
prestaættum austfirskum, fæddur
árið 1904 á Hofi í Álftafirði.
Hann lauk guðfræðiprófi 1928,
stundaði framhaldsnám á fjórða
áratugnum og síðar og lauk dokt-
orsprófi árið 1965. Hann hóf
prestskap 1929, þjónaði íslensk-
um söfnuðum vestanhafs um
fimm ára skeið og Hallgríms-
prestakalli í Reykjavík 1941-
1974. Sr. Jakob hefur samið ljóð-
Sr. Jakob Jónsson
abækur, bækur um Nýjatestam-
entisfræði, sjálfsævisögu og
leikrit - eru fáar vikur síðan
helgileikir eftir hann voru frum-
fluttir í Hallgrímskirkju. Eftirlif-
andi kona sr. Jakobs er Þóra Ein-
arsdóttir
Hættur við
að hætta
Benedikt Gröndal hefur dregið
til baka uppsögn sína sem sendi-
herra. Ástæðan er sú að Jón
Baldvin Hannibalsson utanríkis-
ráðherra hefur boðið honum
starf sem sendiherra íslands við
Sameinuðu þjóðirnar í haust þeg-
ar Hans G. Andersen lætur af
störfum vegna aldurs en það
verður 1. október. Þá var Hannes
Jónsson heimasendiherra kallað-
ur fyrir utanríkisráðherra í gær
vegna ummæla sem hann hefur
látið frá sér fara að undanförnu
en hann hefur m.a. sagt að utan-
ríkisráðherra hafi farið að ráðum
fúskara við endurskipulagningu
utanríkisþjónustunnar.
17 barna móðir
heiðruð
Þórhalla Oddsdóttir var heiðruð
af Kvennalistakonum í Reykja-
vík í gær, kvennadaginn 19. júní.
Þórhalla verður níræð 12. júlí nk.
og dvelst nú á Hrafnistu í Reykja-
vík. Hún ól 17 börn og kom þeim
öllum á legg. Hún bjó alla sína
starfsævi á Kvígindisfelli í
Tálknafirði þar sem stunduð var
útgerð samfara hefðbundnum
búskap. f fréttatilkynningu frá
Kvennalistanum segir að þegar
afreksfólki sé sýndur sómi á tylli-
dögum vilji hvunndagshetjan
gleymast. Þórhöllu var afhent
viðurkenningarskjal sem á var
letrað: „Við vottum þér, Þórhalla
Oddsdóttir, virðingu okkar og
viðurkenningu fyrir mikilfeng-
legt ævistarf.“ Kvennalistinn á
Reykjanesi heiðraði í gær Sigur-
veigu Guðmundsdóttur en hún
hefur tekið þátt í kvennabaráttu
frá því hún var kornung stúlka.
Sigurveig verður áttræð 6. sept-
ember nk. Sigurveig er sjö barna
móðir. Auk heimilisstarfa hefur
hún verið kennari í Reykjavík og
Hafnarfirði og unnið fræðastörf.
Henni var afhent árituð bók í til-
efni dagsins.
Umferðarslys
Stúlkan, sem lést í umferðarslysi
á mótum Laugavegar og Vitastígs
að morgni sl. fimmtudags, hét
Harpa Rut Sonjudóttir. Harpa
Rut var 19 ára, fædd 29. janúar
1970 og bjó á Unnarbraut 9, Sel-
tjarnarnesi. 16 ára stúlka var
Aðstandendur og undirbúningshópur kvennamessu. Sitjandi eru Jónína Margrét Guðmundsdóttir, Helen
Caldicott og séra Auður Eir Vilhjálmsdóttir. Standandi: Guðrún Árnadóttir, Lise Plum frá danska Friðar-
sjóðnum, Kristín Ástgeirsdóttir, Gerður Steinþórsdóttir og Ingibjörg Magnúsdóttir. Mynd: Jim Smart.
Grálúða
Kvótinn búinn og gott betur
Grálúðuaflinn í maí var 29.794
tonn og er þá heildar-
grálúðuaflinn það sem af er árinu
orðinn 41.731 tonn, en var á sama
tíma í fyrra 34.235 tonn. Til
marks um mikilvægi þessa afla-
fengs má benda á að árið 1988 var
grálúðuaflinn 49.047 tonn og á
því ári gaf grálúðan, miðað við F.
o. b. verð, gjaldeyristekjur uppá
2.232.486.607 krónur.
Þessar bráðabirgðatölur Fisk-
ifélags íslands um grálúðuaflann
eru athyglisverðar að því leyti að
heildargrálúðukvótinn var á-
kveðinn 30 þúsund tonn í ár og
1990. Að baki þeirri kvótaá-
kvörðun lá það mat Haf-
rannsóknastofnunar að stofninn
muni með þessari veiði nánast
standa í stað. Hins vegar mun
hann minnka við bæði 40 þúsund
og 50 þúsund tonna afla.
Það sem af er árinu er þorskafli
landsmanna orðinn um 187.115
tonn sem er tæpum 7 þúsund
tonnum meiri afli en á sama tíma í
farþegi í bflnum og slasaðist hún
alvarlega og liggur enn þungt
haldin á gjörgæsludeild Borgar-
spítalans.
DV stefnt
Landbúnaðarráðuneytið hefur
stefnt DV fyrir siðanefnd Blaða-
mannafélagsins vegna skrifa
blaðsins um landbúnaðarmál
þriðjudaginn 13. júní sl. þar sem
fjallað er um frjálsan innflutning
á landbúnaðarvörum og því hald-
ið fram að slíkt hefði mjög mik-
inn sparnað í för með sér fyrir
almenning. Að sögn landbúnað-
arráðuneytins koma þar fram
staðhæfingar sem standast ekki.
Þá gætir ósamræmis að sögn
ráðuneytisins í frétt í sama blaði
um verð á kartöflum. Vill land-
búnaðarráðuneytið fá úr því
skorið hvort þessi fréttaflutning-
ur DV samræmist siðareglum fé-
lagsins.
Lánskjaravísitalan
hækkar
Lánskjaravísitalan hefur hækkað
um 2.63% milli mánaðanna júní
og júlí. Þetta kemur fram í frétt-
atilkynningu frá Seðalabankan-
um. Lánskjaravísitalan 2540 mun
gilda fyrir júlímánuð. Þetta sam-
svarar 36,5% hækkun á einum
mánuði, 24,2% hækkun síöustu
sex mánuði og 17,9% hækkun
síðustu 12 mánuði.
fyrra. Þá er heildaraflinn aðeins 2
þúsund tonnum minni en fyrir ári
síðan eða 945.440 tonn á móti
947.426 tonnum 1988. Á því ári
veiddust rúmlega 1,7 miljón tonn
sem er hið mesta í sögu landsins.
Þegar tillit er tekið til þessara
Hagstæður
vöruskiptajöfnuður
Vöruskiptajöfnuður var hag-
stæður um rúman 1,1 miljarð
króna í marsmánuði. Út var flutt
fyrir rúma 6,7 miljarða en inn
fyrir tæpa 5,6 miljarða. Fyrir
fyrstu þrjá mánuði ársins var
vöruskiptajöfnuður hagstæður
um tæpa 2,9 miljarða króna en á
sama tíma í fyrra var hann óhag-
stæður um rúma 2,1 miljarða
króna á sama gengi. Fyrstu þrjá
mánuði þessa árs var verðmæti
vöruútflutnings 16% meira á
föstu gengi en á sama tíma í fyrra.
Þá hefur vægi sjávarafurða aukist
um 12% frá því í fyrra og er fyrstu
þrjá mánuðina í ár 70% alls út-
flutnings.
Árás kínverska
hersins mótmælt
Samtök herstöðvaandstæðinga
hafa mótmælt árás kínverska
hersins á óvopnaða mótmælend-
ur á torgi hins himneska friðar við
kínverska sendiherrann. í álykt-
un samtakanna segir að þessi árás
sé sérstaklega hörmuleg nú þegar
þíða er í samskiptum stórveld-
anna og horfur á að samningar
náist um afvopnun og bætt sam-
skipti þeirra á ýmsum sviðum. Þá
segir að þessar aðgerðir og hand-
tökur á leiðtogum námsmanna
muni einangra kínversk
stjórnvöld á alþjóðavettvangi.
Hvetja samtökin kínversk
stjórnvöld að láta nú þegar af of-
góðu aflabragða sem verið hafa
og þeirrar kvótaskerðingar sem
ákveðinn var í upphafi ársins má
ljóst vera að lítið verður um fisk-
veiðar hjá mörgum útgerðum
þegar líða tekur á árið.
-grh
sóknum á leiðtogum námsmanna
og mótmælenda.
Óvenjulegir
tríótónleikar
Óvenjulegir tríótónleikar verða í
Norræna húsinu annað kvöld.
Það eru þrír tónlistarnemar, þeir
Halldór Hauksson, píanó, Sigur-
björn Bernharðsson, fiðla og
Stefán Örn Arnarson, selló, sem
allir eru í lokaáfanga í tónlistar-
námi, sem efna til tónleikanna.
Þeir leika verk eftir Beethoven,
Shostakovich og Mendelssohn.
Þeir hófu samstarf fyrir rúmu ári
að hvatningu kennara sinna,
þeirra Guðnýjar Guðmundsdótt-
ur, Gunnars Kvarans og Gísla
Magnússonar og hafa æft reglu-
bundið síðan. Þetta eru fyrstu
sjálfstæðu tónleikar tríósins.
Norskur forstööu-
maður í Færeyjum
Norðmaðurinn Jan Klövstad hef-
ur verið ráðinn sem forstöðu-
maður Norræna hússins í Fær-
eyjum. Ráðningartíminn er frá 1.
október 1989 til 30. september
1993. Klövstad er fæddur árið
1956 og starfar sem upplýsinga-
fulltrúi og ritstjóri hjá aðalstöðv-
um Vinstri flokksins í Osló.
ABR
Sumarferð á Reykjanes
Hin árlega sumarfcrð Alþýðu-
bandalagsins í Reykjavík
verður farin næstkomandi laug-
ardag, og nú verður farið suður
með sjó. Viðkomustaðir verða
Garðskagi, Reykjanesviti, Selat-
angar og Vigdísarvellir.
Farið verður á Reykjanesið
þrátt fyrir heræfingar amerískra
dáta á svæðinu, og að sögn Stef-
aníu Traustadóttur formanns
ABR, var lögreglustjóranum á
Keflavíkurflugvelli sent skeyti,
þar sem tilkynnt er um ferðina.
Áningarstaðir eru þó allir utan
hins svokallaða varnarsvæðis og
farið verður eftir þjóðvegum.
Annars verður þetta hefð-
bundin sumarferð og leiðsögn og
fræðsla verður í höndum færustu
manna, og meðal þeirra eru Ægir
Sigurðsson og Stefán Bergmann
sem eru þaulkunnugir á þessum
slóðum. Nánar er sagt frá ferð-
inni í auglýsingu í flokksdálki í
dag.
2 SÍOA - ÞJÓÐVILJINN Þríðjudagur 20. júní 1989