Þjóðviljinn - 20.06.1989, Blaðsíða 3

FRÉTTIR
Hvalur
Síðasta
vertíðin hafin
Aðeins heimiltað veiða 68 langreyðar en
engar sandreyðar
Tvö hvalveiðiskip, Hvalur 8 og
9 héldu til hvalveiða í vísinda-
skyni á sunnudag. Vertíðin í ár er
sú síðasta í bili og verður að þessu
sinni aðeins leyft að veiða 68 lang-
reyðar en engar sandreyðar. Alls
munu um 160 - 170 manns vinna
við vinnslu og veiðar hjá Hval hf.
á meðan á vertíðinni stendur.
- Samkvæmt upphaflegri áætlun
Hafrannsóknastofnunar um
hvalveiðar í vísindaskyni stóð til
að veiða 80 langreyðar og 40
sandreyðar, en til að koma til
móts við tilmæli Alþjóðahval-
veiðiráðsins á nýafstöðnum árs-
fundi þess ákvað íslenska sendin-
efndin að skera niður áður ák-
veðinn veiðikvóta í 68 langreyðar
og að engar sandreyðar yrðu
veiddar. Þá hafa íslensk
stjórnvöld lýst því yfir að á næsta
ári, 1990 verði engar hvalveiðar
stundaðar hér við land og að frek-
ari ákvarðanir um þær muni bíða
niðurstöðu heildarúttektar á
hvalastofninum sem væntanlega
mun liggja fyrir á næsta ári.
Á ársfundinum kom fram á-
lyktunartillaga um hvalveiðar ís-
lendinga sem flutt var af 11 að-
ildarríkjum ráðsins. í aðfararorð-
um tillögunnar er minnst á fyrri
ályktanir ráðsins um þetta efni.
Þar kemur einnig fram að ísland
hafi staðið við fyrirheit að leggja
fram sérstaka skýrslu um niður-
stöður veiðanna 1988 og að gerð-
ar hafi verið endurbætur á
rannsóknáætluninni. Þá kemur
fram að hvalatalningar íslend-
inga hafi verið mikilvægt framlag
til vitneskju um hvalastofna í N -
Atlantshafi og að rannsóknir ís-
lendinga hafi verið framkvæmdir
af vísindalegri nákvæmni.
- Það er mjög erfitt að spá
nokkru um það hvort hvalveiðar í
atvinnuskyni verða leyfðar á ný
eftir 1990 þegar hvalveiðibann
Alþjóðahvalveiðiráðsins rennur
út. Eftir þennan 41. ársfund ráðs-
ins og þeim viðtökum sem sjón-
armið okkar fengu þar er ég þó
frekar bjartsýnn á að svo verði.
Hins vegar er afstaða okkar í
þeim efnum alveg óbreytt að svo
skuli gert, sagði Halldór Ásgríms-
son sjávarútvegsráðherra. Hann
sagði ennfremur að ef „grænfrið-
ungar ætluðu sér að herða að-
gerðir gegn íslendingum í sumar
hlytu þær að byggjast á illvilja í
okkar garð“.
Þá bauð sjávarútvegsráðherra
til aðalfundar Alþjóðahvalveiði-
ráðsins og fundar vísindanefndar
þess árið 1991. Verða fundirnir
haldnir í Reykjavík í maí það ár.
-grh
Þröngt máttu sáttir sitja á stofnfundi Birtingar á Hótel Borg. Mörður
Árnason er í ræðustól og á óskipta athygli annarra stofnfélaga. Mynd:
ÞÓM.
Birting
Fjölmenni á stofnfundi
Rúmlega 100 manns gerðust stofnfélagar
Birtingar, félags jafnaðar- og lýðrœðissinna
Rúmlega eitt hundrað manns
sótti stofnfund Birtingar, fé-
lagsjafnaðar- og lýðræðissinna, á
Hótel Borg á sunnudaginn og
gerðust nær allir stofnfélagar.
Þótt hið nýja félag eigi aðild að
Alþýðubandalaginu er rúmur
fímmtungur félaga þess utan
flokks. Fjörugar umræður voru á
stofnfundinum og sættu Alþýðu-
bandalag og ríkisstjórn gagnrýni
sem var „hvöss en jákvæð“.
Að sögn Árna Páls Árnasonar,
eins nýkjörinna stjórnarmanna,
er ekki búið að taka saman alla
lista yfir stofnfélaga en þó er ljóst
að þeir eru eitthvað á annað
hundrað talsins.
Á stofnfundinum var ítarlega
rætt um tvenn ályktunardrög og
að endingu samþykkt að vísa
þeim til nýkjörinnar félagsstjórn-
ar til frekari úrvinnslu. I annarri
var fjallað almennt um stjórnmál
hérlendis sem erlendis en í hinni
um störf og stefnu ríkisstjórnar-
innar, stefnan lofuð en ýms vinn-
ubrögð löstuð.
Stofnfélagar samþykktu ein-
róma ný lög í fjórum greinum þar
sem félagið og markmið þess eru
skilgreind, kveðið á um að öllum
óflokksbundnum mönnum og fé-
lögum Alþýðubandalagsins sé
heimil aðild og mælt fyrir um ár-
legan aðalfund og það verkefni
hans að kjósa 7 manna stjórn.
Samkvæmt 4. grein skiptir
stjórn með sér verkum. Áuk
Árna Páls náðu Mörður Árna-
son, Margrét S. Björnsdóttir,
Hrafn Jökulsson, Ragnheiður
Gyða Jónsdóttir, Kjartan Val-
garðsson og Sigríður I. Sigur-
björnsdóttir kjöri. Að sögn Árna
Páls verður fyrsti stjórnarfundur
líklega haldinn á morgun og verð-
ur Birtingu þá kjörinn formaður.
ks
Þriðjudagur 20. júní 1989 ÞJÓÐVILJINN - SÍÐA 3
WARNING
RESTRICTED AREa - KEEP oiit » *
PERSONNEL ONLV it IS UNLíL*?™0*12^
THIS FACILITY WlTHOUT
COMMANDING OFFICER. U.S. NAVCOMMSTa
ALL PERSONNEL AND THE PROPERTV UNpfH txe* '
CONTROL WITHIN THIS RESTRICTED AREA ART
SUBJECT TO SEARCH.
•
aðvörun
BANNS.W
AÐGANGUR: °^yF|S YFIRMANNS
svÆÐ! A^ST00VAR
VS&&rJSS&~* •
^abaAngb'-
Utanríkisráðuneytið hefur gefið lögreglunni á Keflavíkurflugvelli skýr fyrirmæli um að halda (slendingum frá
ákveðnum hluta Reykjanessskagans, á meðan bandarískir hermenn æfa varnir herstöðvarinnar. Heima-
varnarliðið ætlar að verja landið. Mynd: Jim Smart.
Heimavamaiiiðið
í viðbragðsstöðu
Idag koma eittþúsund banda-
rískir hermenn til landsins til
að æfa varnir herstöðvarinnar á
Keflavíkurflugvelli. Herstöðvar-
andstæðingar hafa myndað sér-
stakt heimavarnarlið í tilefni æf-
ingarinnar og ætlar heimavarn-
arlið að fara könnunarferðir um
heræfíngarsvæðin þrátt fyrir fyr-
irmæli íslenskra stjórnvalda um
skert ferðafrelsi íslendinga á
eigin landi. Lögreglan á Keflavík-
urflugvelli hefur fengið fyrirmæli
um að framfylgja fyrirmælum
um „ferðatakmarkanir“ eins og
það var orðað hjá varnarmála-
skrifstofu utanríkisráðuneytisins
í gær.
Samtök herstöðvaandstæðinga
hafa boðað til mótmælafundar
fyrir framan bandaríska sendi-
ráðið við Laufásveg klukkan hálf
sex í dag. Þar verður heræfingun-
um, sem eru þær umfangsmestu
sem hér hafa verið haldnar, mót-
mælt og einnig þeirri skerðingu á
ferðafrelsi íslendinga sem þeim á
að fylgja. Þá mun heimavarnar-
liðið verða í viðbragðsstöðu þá
daga sem æfingamar standa yíir
og í yfirlýsingu frá því segir, að
yfirlýsingar utanríkisráðuneytis-
ins og bandarískra hernaðaryfir-
valda um sérstök herlög og refs-
ingar fyrir óheimila för inn á
bannsvæði herstjórnar, séu úrelt-
ar og að engu hafandi. Þessar yf-
irlýsingar rekist á almenn lands-
lög og almannaheill.
Hverjir eiga ísland?
Lögreglustjórinn á Keflavíkur-
flugvelli hefur fengið skýr fyrir-
mæli um að halda löndum sínum
frá bandarísku hermönnunum og
landssvæði því sem þeir athafna
sig á. Þorgeir Þorsteinsson lög-
reglustjóri á Keflavíkurflugvelli
sagði að hann og hans menn
myndu reyna að tryggja að menn
færu fram með friði og spekt. En
menn hefðu verið kotrosknir og
ætluðu sér stóra hluti og ekki væri
hægt að hunsa það. Lögreglan á
vellinum er ekki mjög margliðuð
en Þorgeir sagðist ekki hafa
áhyggjur af því. „Það er til lög-
regla víðar en hjá okkur,“ sagði
Þorgeir í samtali við Þjóðviljann.
Ef kæmi til ófriðar yrði leitað að-
stoðar annarsstaðar.
Heimildir Þjóðviljans herma
að Víkingasveit lögreglunnar sé
við öllu búin. Það yrði hins vegar
sorglegt hlutskipti þeirrar sveitar
ef hennar fyrsta stórverkefni yrði
að flæma íslenska rikisborgara af
íslensku landssvæði til að er-
lendur her geti athafnað sig þar í
næði. Þorgeir Þorsteinsson kann-
aðist ekki við áætlanir um kvaðn-
ingu Víkingasveitarinnar en
sagðist vona að ekki þyrfti á að-
stoð hennar að halda. Það færi
I BRENNIDEPLI
eftir hegðun almennings hver
viðbrögð lögreglunnar yrðu en
fyrirmælin væru skýr eins og þau
hefðu verið auglýst.
Heimavarnarliðið segir í yfir-
lýsingu sinni að það muni láta
reyna á það til hins ýtrasta næstu
daga hvorir séu rétthærri á ís-
lenskri grund, óvopnaðir íbúar
landsins eða vígvæddir banda-
rískirhermenn. „Umgengnisrétt-
ur um landið er grundvallar-
mannréttindi sem ekki verður liðið
að séu fótum troðin og allra síst
að undirlagi erlendrar herstjórn-
ar,“ segir orðrétt í yfirlýsingunni.
Lögreglan á
Keflavíkur-
flugvelli með til-
skipun um að
stugga íslending-
um afherœfinga-
svæðinu.
Heimavarnarliðið
á verði og kannar
aðstœður.
Víkingasveitin í
viðbragðsstöðu?
Herinn
venjist aðstæðum
Heimavarnarliðið heldur í sína
fyrstu könnunarferð um æfingar-
svæðið frá Umferðarmiðstöðinni
klukkan 19 á morgun. Á laugar-
dag verður síðan haldið í aðra
ferð frá sama stað klukkan 10 um
morguninn. Skorar heimavarn-
arliðið á sjálfboðaliða að vera vel
skóaðir og hafa með sér grillmat,
en grillað verður á áfangastað.
í tilkynningu frá utanríkisráð-
uneytinu segir að „Norður-
Víkingur 89 æfingin", eins og
herforingjar kalla uppákomuna,
snúist um varnir íslands á hættu-
tímum. En greinilegt er að
bandaríska herstjórnin skilgrein-
ir „ísland“ sem herstöðina á
Keflavíkurflugvelli, því hvergi
annarsstaðar á landinu eiga her-
mennirnir að „venjast íslenskum
aðstæðum“. En yfirvarp æfingar-
innar er einmitt það að hermenn-
irnir venjist aðstæðum hér á
landi.
Þeir hermenn sem eru hér að
staðaldri munu koma sér fyrir
varnarstöðu við Keflavíkurflug-
völl og landar þeirra í varaliðinu
ganga síðan til liðs við þá. Æfðar
verða viðgerðir á fiugvellinum
eftir sprengjuárásir og hefur
Þjóðviljinn heimildir fyrir því að
íslenskir Aðalverktakar muni
koma þar eitthvað við sögu. Þar á
bæ neita menn hins vegar að Að-
alverktakar komi nálægt æfing-
unum. Einnig verða flutningar á
fólki æfðir, eldsneytisflutningar
og skyndihjálp. Almannavarna-
nefnd Keflavíkurflugvallar tekur
þátt í heræfingunum í einn dag
þegar æfð verða viðbrögð við
móttöku á stórum hópi slasaðra.
Heimildir blaðsins herma að
stuggað hafi verið við fuglum á
fyrirhuguðu æfingarsvæði og
jafnvel að eitrað hafi verið fyrir
þá. Þetta fæst hvergi staðfest. En
Friðþór Eydal sagði Þjóðviljan-
um að flugvallarstjórnin á Kefla-
víkurflugvelli héldi regluiega úti
„útrýmingarherferðum" á fugl-
um við flugbrautirnar, til að
varna slysum. Engin slík herferð
er í gangi um þessar mundir sam-
kvæmt upplýsingum flugvallaryf-
irvalda.
-hmp