Þjóðviljinn - 06.07.1989, Blaðsíða 7

ERLENDAR FRETTIR
Gríska ríkisstjórnin
Misferli
forveranna
til rannsóknar
Siðbótarstjórn til þriggja mánaða leggur til atlögu viðfjögur
hneykslismál úr stjórnartíð sósíalista
Samsteypustjórn íhaldsmanna
og kommúnista hyggst láta
rannsaka og komast til botns í
fjórum hneykslismálum sem á
einn e'ða annan hátt eru talin
tengjast fyrrum ríkisstjórn sósíal-
ista sem laut forystu Andrésar
Papandreou. Að þvíloknu verður
efnt til þingkjörs að nýju, líkast til
í ofanverðum október.
Þetta kom fram í máli Athan-
assiosar Kanellopoulusar, máls-
vara hins nýja forsætisráðherra
Grikklands, hægrimannsins
Tzannisar Tzannetakisar, í gær.
Hann sagði að hin opinbera rann-
sókn á meintu misferli háttsettra
manna og jafnvel ýmissa ráð-
herra úr röðum sósíalista tæki
þrjá mánuði.
Ríkisstjórnin nýja er skipuð 22
ráðherrum, 20 úr Nýja lýðræðis-
flokknum er lýtur leiðsögn Kon-
stantíns Mitsotakisar, og 2 úr
röðum Bandalags vinstrimanna
en oddviti þess er kommúnistinn
Harilaos Florakis. Stjórnarsinnar
skipa 173 sæti af 300 á grísku lög-
gj afarsamkomunni.
Nýja stjórnin hyggst sem sé
svipta fyrrum ráðherra þinghelgi
og láta draga þá fyrir lög og rétt
og það sem meira er: hún hyggst
fátt gera annað, í öllu falli er ekk-
ert annað á verkefnalista hennar.
Sem fyrr segir hyggst stjórnin
beina orku sinni í að komast til
botns í fjórum málum en þau eru í
stuttu máli þessi:
Bankahneyksli. 200 miljónir
dollara af ríkisfé voru lagðar inn á
reikninga í Krítarbanka sem var í
eigu fjárglæframannsins Georges
Koskotasar. Hann situr nú bak
við lás og slá í Bandaríkjunum og
bíður úrskurðar um það hvort
hann verður framseldur til
Grikklands eður ei. Hvorki
meira né minna en 8 ráðherrar
sósíalista urðu að láta af embætti
þegar í ljós kom að þeir höfðu
þegið morð fjár í vexti af þessum
fjármunum ríkisins.
Ólögleg umboðslaun. Árið
1985 keyptu Grikkir 40 franskar
orrustuþotur af gerðinni Mirage
200 og 40 bandarískar af gerðinni
F-16. Háttsettir sósíalistar í varn-
armálaráðuneytinu sögðu gjaldið
fyrir vopn þessi vera miljarð doll-
ara en í raun var það nokkru
lægra. Þeir stungu mismuninum í
eigin vasa.
Erlent korn. Sá leikur var
stundaður af einhverjum framá-
manna í röðum sósíalista að festa
kaup á ódýru korni í Júgóslavíu
og selja það síðan sem gríska
vöru öðrum aðildarríkjum Evr-
ópubandalagsins. 10 miljónir
dollara voru greiddar fyrir korn-
ið, þar með taldar niðurgreiðslur
frá Brússel, en árið 1987 urðu
Grikkir að gera svo vel og punga
út með 2,5 miljónir dollara í sekt
til Evrópubandalagsins.
Umfangsmiklar símhleranir.
íhaldsmaðurinn Konstantín Mitsotakis og kommúnistinn Harilaos
Florakis handsala stjórnarsáttmálann: upprætingu spillingar og rann-
sókn hneykslismála.
Gríska fjarskiptafélagið er ríkis-
rekið fyrirtæki og því hætt við
ósæmilegum yfirgangi valdhafa.
Enda þykir víst að það hafi verið
misnotað af sósíalistastjórninni
til þess að hnýsast í það sem frið-
helgt á að vera í grísku samfélagi
eða símtöl fólks. Fyrrum forstjóri
Gríska fjarskiptafélagsins er
Theofanis nokkur Tombras,
gamall félagi Papandreous, en
hann dúsir nú í dýflissu sökum
aðildar að fyrstnefnda misferl-
inu: Vaxtaveislunni miklu í Krít-
arbanka.
Reuter/ks
Sovétríkin
Rithöfundar hampa Solsénitsýn
Bjóða honum í samtök sín og hyggjast gefa út Gúlageyjaklasann
Félagar í Rithöfundasambandi
Sovétríkjanna hafa ákveðið
að bjóða hinum útlæga starfs-
bróður sínum og landa, Alexand-
er Solsénitsýn, inngöngu í samtök
sín að nýju og skorað á þjóðþing-
ið nýkjörna að veita honum ríkis-
fang á ný.
Þetta gerðist, að sögn vikurits-
ins Moskvufrétta, á fundi sam-
bandsins á föstudaginn var. Auk
þessa var ákveðið á þessari sam-
komu sovéskra rithöfunda að
gangast fyrir útgáfu á Gúlag-
eyjaklasanum, verkinu sem átti
hvað mestan þátt í því að Solsén-
itsýn sætti ofsóknum af hálfu
stjórnvalda eystra og var að lok-
um útlægur ger um miðbik fyrri
áratugar.
Rithöfundasamband Sovét-
ríkjanna á nokkuð skrykkjóttan
feril að baki. Það var sett á lagg-
irnar á viðsjárverðum tíma í sov-
éskri sögu, árið 1934, og hefur
löngum gegnt því hlutverki að
hampa rithöfundum sem Kreml-
verjar hafa velþóknun á en út-
hrópa fjendur þeirra.
Solsénitsýn var rekinn úr þess-
um félagsskap árið 1970 og
blandast engum hugur um að það
hafi verið gert vegna fyrirskipun-
ar að ofan. Þetta markaði upphaf
ofsókna gegn honum sem náðu
hámarki þegar hann var rekinn úr
landi og sviptur ríkisborgararétti
árið 1974.
Reuter/ks
Noregur
Ysta hægrið í stórsókn
Margir fylgismenn Framfaraflokksins eru þó óákveðnir. Sundrung hœgri- og miðjuflokka gœti leitt til þess að jafnaðarmenn
fœru með stjórn áfram eftir kosningar í haust, enda þóttþeir tapi sennilega miklu fylgi
Talsverð ólga er í norskum
stjórnmálum um þessar
mundir. Atvinnuleysi er mikið,
miðað við það sem gerst hefur
þarlendis eftir heimsstyrjöldina
síðari, þótt ástandið í þeim efnum
hjá Norðmönnum sé að vísu gott á
evrópskan, hvað þá heimsmæli-
kvarða. Og við er að stríða fleiri
vandræði í efnahagsmálum. Svo
er það sú áleitna spurning hver
afstaða Noregs til Evrópubanda-
lagsins verði á næstunni, hvort
sótt skuli um inngöngu í það hið
snarasta eins og annað EFTA-
ríki, Austurríki, hefur þegar
gert, eða beðið með það enn um
sinn eða þeim valkosti algerlega
vísað á bug.
Allverulegt rót virðist vera á
pólitísku hugarfari almennings
og ætlan kosningaspámanna er
að kosningarnar til stórþingsins
11. sept. n.k. verði venju fremur
spennandi. Spárnar, sem byggj-
ast vitaskuld á skoðanakönnun-
um, eru í stórum dráttum á þá
lund að Framfaraflokkurinn
svokallaði muni vinna stórsigur
og hægriflokkurinn, jafnaðar-
menn og miðflokkurinn allir stór-
tapa. Meirihluti sá, er hægri- og
miðjuflokkar hafa nú á þingi,
kemur til með að stækka við
kosningarnar, en þar eð ólíklegt
er að flokkum þessum takist að
koma sér saman um stjórnar-
myndun, er hvað sennilegast að
minnihlutastjórn jafnaðarmanna
undir forustu Gro Harlem
Brundtland sleppi við að þurfa að
ómaka sig úr ráðherrastólunum.
Nánar tiltekið spá skoðana-
könnuðir því að Framfaraflokk-
urinn muni rjúka upp úr þeim 3,7
af hundraði atkvæða, sem hann
fékk í kosningunum 1985, í yfir 18
af hundraði atkvæða þann 11.
sept. Með slíkum dúndursigri
fengi flokkurinn um 25 þingsæti í
stað tveggja sem hann hefur nú
og yrði þriðji stærsti stjórnmála-
flokkur lands og þings. Hinsveg-
ar benda niðurstöður skoðana-
kannana til þess að jafnaðar-
menn fái aðeins tæp 33 af hundr-
aði atkvæða í haust (fengu 40,8 af
hundraði 1985) og hægriflokkur-
inn tæp 22 af hundraði (á móti
30,4 af hundraði í síðustu kosn-
ingum).
Af miðjuflokkunum hafa
kosningaspámenn það að segja
að miðflokkurinn, sem áður hét
bændaflokkur og hefur mest fylgi
í sveitum og dreifbýli, muni fá
herfilega útreið. Hinsvegar er
gert ráð fyrir að hinn gamli frjáls-
lyndisflokkur Venstre, sem má
muna sinn fífil fegri og er eins og
sakir standa ekki einu sinni á
þingi, sé heldur að hressast og
muni fá einhverja þingmenn
kjörna á ný.
Áður en stórþingið fór í sumar-
frí tókst hægriflokknum, mið-
flokknum og Kristilega þjóðar-
flokknum að ná samkomulagi um
stefnuyfirlýsingu í ekki færri en
22 greinum, og á hún að ieggjast
til grundvallar myndun sam-
steypustjórnar þessara flokka
eftir kosningar. En það kál er
ekki sopið, því að allar líkur eru á
að flokkar þessir þrír þurfi stuðn-
ing bæði Framfaraflokksins og
Venstre til að geta myndað
meirihlutastjórn. Ogútilokað er,
að flestra mati, að miðflokkur-
inn, kristilegir og Venstre taki
nokkra samninga við Framfara-
flokkinn í mál. Þessvegna er ein-
na sennilegast að jafnaðarmenn
fari með stjórn áfram.
Framfaraflokkurinn, sem lýtur
forustu duglegs áróðursmanns er
Carl I. Hagen heitir, heyrir hinu
ysta hægri til og er sókn hans í
samræmi við árangur slíkra
flokka í fleiri Vestur-
Evrópulöndum undanfarið. í
kosningunum til Evrópuþings ný-
verið unnu þessháttar flokkar
meira á hlutfallslega en nokkur
önnur flokkablökk, miðað við
næstu kosningar áður til þess
þings.
Ennþá eru þó tveir mánuðir til
kosninga í Noregi og margt getur
breyst á þeim tíma. Niðurstöður
skoðanakannana benda m.a. til
þess, að óvenjumargir norskir
kjósendur hafi ekki að fullu gert
upp hug sinn gagnvart stjórn-
málaflokkunum. Sérstaklega er
mikið fylgi á floti á milli hægri-
flokksins og Framfaraflokksins,
og telja skoðanakönnuðir að
fyrrnefndi flokkurinn hafi vissa
möguleika á að ná til sín næstu
mánuðina drjúgum hluta þeirra
kjósenda, sem í bráðina hallast
frekar að Hagen.
dþ.