Þjóðviljinn - 18.07.1989, Blaðsíða 3

Félagslegar íbúðir
Flestar á
Vestfjörðum
Húsnæðisstofnun hefur tekið
saman yfirlit yfir fjölda fé-
lagslcgra íbúða í landinu. í ljós
kemur að Vestfirðingar hafa
flestar félagslegar íbúðir á hverja
þúsund íbúa, eða 34,8. Norður-
land vestra kemur þar á eftir með
29,4 íbúðir og Reykjavík er i
þriðja sæti með 28,1 íbúð á
hverja þúsund íbúa.
Á Austurlandi eru 27,1 íbúð,
Norðurlandi eystra 20,4, Vestur-
landi 15,2, Reykjanesi 10 og fæst-
ar eru félagslegar íbúðir á Suður-
landi, 9,9 á hverja þúsund íbúa.
Ef hlutfall félagslegra íbúða af
heildaríbúðafjölda er skoðað,
eru Vestfirðingar enn hæstir með
9,6%. Á eftir koma Norðurland
vestra og Austurland með um 8%
íbúða í félagslega kerfinu.
Reykjavík er með 7,3%, Norður-
land eystra 6,2%, Vesturland
4,3%, Reykjanes 3,1% og Suð-
urland er með 2,9% íbúða í fé-
lagslega kerfinu.
Þetta eru þær íbúðir sem eru á
skrá Húsnæðisstofnunar. En þar
fyrir utan eru 1.100-1.200 félags-
legar íbúðir í smíðum í landinu,
fyrir utan þær tæplega 800 íbúðir
sem ákveðið var að lána til á dög-
unum.
-hmp
Lífeyrissjóður Vesturlands
Fær stjómin
„yfirfrakka“?
Innan fiármálaráðuneytisins
eru uppi nugmyndir um að fá
hlutlausan aðila, löggiltan endur-
skoðanda eða tryggingarsérfræð-
ing, sem fengi það verkefni að
fylgjast sjálfstætt með framvindu
mála hjá Lífeyrissjóði Vestur-
lands eftir að ráðuneytið hefur
lokið rannsókn sinni á starfsemi
hans sem gerð er að ósk nokkurra
verkalýðsfélaga á Vesturlandi.
Að sögn Ara Edwalds lögfræð-
ings í fjármálaráðuneytinu er
þetta enn sem komið er einungis
hugmynd sem varpað hefur verið
fram. Engin formleg afstaða hef-
ur enn sem komið er verið tekin
til hennar og ennfremur á eftir að
koma í ljós hvort samstaða næst
um einhvern til að taka þetta verk
að sér.
Málefni lífeyrissjóðsins hafa
nú verið til rannsóknar í fjár-
málaráðuneytinu frá því í júní-
byrjun. Þá var búist við að henni
lyki eftir eina til tvær vikur. Að
sögn Ara Edwalds hefur málið
verið umfangsmeira en talið var í
fyrstu, enda hefur þurft að ná
saman afstöðu margra aðila sem
hlut eiga að starfsemi lífeyris-
sjóðsins. Ari sagði að úr þessu
mættu menn eiga von á að málin
skýrðust í þessari viku. -grh
Sakadómur
Uppsöfnuð þreyta
sakarefni
Pétur Einarsson: Ekki gerðar strangari
kröfur tilflugumferðarstjóra en annarra
opinberra starfsmanna. Arni Þorgrímsson:
Einsdæmi að svona mál fari fyrir dómstóla
Eg lít svo á að þessi dámur taki
af vafa um það að um flugum-
ferðarstjóra gilda ekki aðrar og
strangari reglur en um aðra opin-
bera starfsmenn í störfum sínum
og er það í sjálfu sér gott að rétt-
arstaða þeirra sé skýrð af dóm-
stólum, sagði Pétur Einarsson
flugmálastjóri varðandi dóm
þann sem féll í sakadómi á mið-
vikudaginn á hendur flugum-
ferðarstjóra og flugstjóra en mis-
tök þcirra sköpuðu hættu á að
tvær flugvélar með 403 manns
innanborðs rækjust saman.
Flugstjórinn og flugumferðar-
stjóri fengu báðir 7 mánaða varð-
haldsdóm sem er skilorðsbund-
inn í 5 ár auk þess sem þeir voru
dæmdir til að greiða málsvarnar-
laun, 150 þúsund krónur. Þeir
voru hins vegar sýknaðir af kröf-
um um sviptingu starfsréttinda.
Flugstjórinn hefur afráðið að á-
frýja dómnum til Hæstaréttar.
I dómi sakadóms segir m.a. að
líklega hafi uppsöfnuð þreyta
ráðið einhverju um viðbrögð
flugumferðarstjórans. Að sögn
Péturs hefur skipulagi flugum-
ferðarstjórnar nú verið breytt og
vaktakerfi flugumferðastjóra lag-
fært og yfirvinna takmörkuð
þannig að nú ætti ekki að koma
fyrir að menn ynnu lengur en þeir
hefðu úthald til.
- En það er alveg rétt að eins
og kerfið var áður gátu menn
unnið endalausar aukavaktir
ofan á fastar 12 tíma vaktir og
eflaust hefur það komið niður á
starfshæfni þeirra, sagði Pétur.
- Það er eflaust einsdæmi í
heiminum að svona mál fari fyrir
sakadóm. Víðast hvar annar
staðar eru mál af þessu tagi
rannsökuð og afgreidd af nefnd
sérfræðinga, sagði Árni Þorfinns-
son flugumferðarstjóri. Hann
sagði að mál þetta hefði verið
rannsakað af flugslysanefnd og
hún hefði lagt til ákveðnar um-
bætur og af þeirri ástæðu hefði
Varnarmálaskrifstofa utanríkis-
ráðuneytisins líklega lagt til að
málið yrði látið niður falla, en
undir þá skrifstofu heyra öll mál á
Keflavíkurflugvelli. -iþ
Þar hitti skrattinn...
Brotthvarf cins embættismanns
úr utanríkisráðuneytinu, og
aðdragandi þess, hefur verið í
Ijósi fjölmiðlanna að undan-
förnu. Dr. Hannes Jónsson sagði
af sér sem heimasendiherra eftir
að hafa lent í útistöðum við utan-
ríkisráðherra, Jón Baldvin
Hannibalsson. Allt þetta sjónar-
spil var nokkuð farsakennt með
tilheyrandi ruglingi. Flokksbróð-
ir utanrflrisráðherrans, Benedikt
Gröndal, fer í fúlt skap út af tak-
mörkuðum áhuga ráðuneytisins á
að senda hann í ferðalög og því að
fá ekki, að eigin sögn, að ræða við
ráðherra. Inn á völlinn geysist
Hannes og tekur upp hanskann
fyrir Benedikt og kvartar einnig
yfir því að fá ekki að ferðast.
Þannig leit staðan út eftir lok
fyrsta þáttar. Jón Baldvin lýsir
því síðan yfir að hann vilji leggja
niður embætti heimasendiherra,
en það embætti var stofnað 1976.
Hér í Þjóðviljanum sagðist
ráðherrann ætla að Ieggja Hann-
es niður í heilu lagi, en áður hafði
Hannes neitað að biðjast afsök-
unar á því að kalla ráðgjafa ráð-
herrans fúskara.
Deila embættismannsins og
ráðherrans átti að fjalla um áætl-
anir Jóns Baldvins um breytingar
innan ráðuneytisins. Það fór hins
vegar lítið fyrir þessum mikil-
væga þætti deilunnar. Hún snér-
ist meira um þann munnsöfnuð
sem átti sér stað á báðum víg-
stöðvum. Jón Baldvin hafði gefið
embættismanninum Hannesi færi
á að tjá sig um tillögur sínar með
því að senda sér greinargerð.
Þetta boð ráðherrans notfærði
sér embættismaðurinn dr. Hann-
es.
Nú skal ósagt látið hvort Hann-
es hefur meira vit á því hvernig
skipuleggja á utanríkisþjónust-
una en utanríkisráðherrann og
hvernig ekki, og hvernig má
spara sem mesta fjármuni. En
það hefur ekki farið fram hjá
þeim sem reynt hafa að fylgjast
með þessum farsa, að embættis-
maðurinn og framsóknarmaður-
inn Hannes hefur ekki verið spar
á stóru orðin, hvorki í greinar-
gerð sinni til ráðherra né í um-
mælum í fjölmiðlum.
Áttavilltur
og spenntur
í byrjun greinargerðarinnar
kemur strax fram að Hannes er
óhress með að þurfa að semja rit-
gerð til að koma skoðunum sín-
um á framfæri, í stað þess að ráð-
herra „boðaði reyndari embættis-
menn til fundar um tillögur
hans“. Hann segir í greinargerð-
inni að „hann hafi komist að
þeirri rökrænu niðurstöðu, að til-
lögurnar leiði til árangursminni
starfsemi að íslenskum hagsmun-
um á sviði utanríkismála og
aukins kostnaðar“. Síðan er
Hannes svo auðmjúkur að benda
ráðherranum á að „greinilega
vaxi honum formennskan í
EFTA um of í augum". fslend-
ingar hafi gegnt þessu embætti
áður án fjölgunar starfsfólks í
fastanefndum EFTA og svo
framvegis. Síðan segir Hannes
ráðherranum hvernig best sé að
hugsa um aðildina að EFTA.
Menn megi ekki tapa áttum
vegna spennu við að sinna tíma-
bundið embættisstörfum í fasta-
ráði og ráðherraráði EFTA.
Hannes er ekki ósammála ráð-
herranum um hámarksaldur
sendiherra við 65 ár. Hann vill
hins vegar ekki að ráðherrann
„hlaupi í framkvæmdina á þessu
með offorsi“. Nú er Jón Baldvin
ekki þekktur fyrir að finna til te-
vatnsins þegar stór orð eru ann-
ars vegar. Og þó Hannes hafi
látið stór orð fjúka til yfirmanns
síns, er ólíklegt að vindhviða orð-
anna hafi feykt Hannesi út úr
ráðuneytinu. Hann segist hins
vegar sjálfur hafa yfirgefið ráðu-
neytið til að njóta takmarkalauss
málfrelsis og tjáningarfrelsis.
Hann segist heldur ekki vilja taka
þátt í þeirri „skemmdarverka-
starfsemi" sem ráðherra sé að
reyna að vinna á íslenskri utan-
ríkisþjónustu.
Þegar áhorfendum hefur verið
hleypt fram í hléi á farsanum og
íhuga stöðu mála, verða nokkrar
spurningar áleitnar. Getur verið
að embættismaðurinn með fram-
í BRENNIDEPLI
Getur verið að emb-
œttismaðurinn með
framsóknarbak-
grunninn hafi verið
svekktur vegna þess,
að niðurskurður
ráðuneytisins kemur
niður á beinum og
óbeinum tekjum hans
og áhrifum?
sóknarbakgrunninn hafi verið
svekktur vegna þess, að niður-
skurður ráðuneytisins kemur nið-
ur á beinum og óbeinum tekjum
hans og áhrifum? Er þessi deila
dæmi um embættismanninn sem
rís upp þegar Don Kíkóti birtist á
Rósinante og vill breyta til í þess-
ari einni af íhaldssömustu stofn-
unum landsins? Það sem sendi-
herrarnir Benedikt og Hannes
kvörtuðu sárast yfir var að fá ekki
að fara í ferðalög. Hannes hafði
að eigin sögn ekkert fengið að
ferðast allt þetta ár.
Ferðalög kosta peninga og þó
ferðir séu farnar fyrir hönd ríkis-
ins, þarf ekki nauðsynlega að
vera um leiðinlegar ferðir að
ræða. Jón Baldvin vildi leggja
heimasendiráðið niður, það er
sjálft embætti Hannesar. Kom
gamaldags flokkadráttarskjálfti í
Hannes vegna þessara hugmynda
ráðherrans? Uppgötvaði Hannes
að sá sem nú sat við skákborðið í
utanríkisráðuneytinu, ætlaði
kannski eitthvað að hreyfa við
þægilegri biðstöðunni? Er skjálfti
í fleiri framsóknar- og sjálfstæð-
ispeðum á skákborðinu niðri á
Hverfisgötu? En það mátti skilja
á Hannesi á blaðamannafundi á
föstudag, að mikillar óánægju
gætti hjá fleiri starfsmönnum
utanríkisþjónustunnar.
Einn og einn
lýðskrumari
í íhaldssömum stofnunum
skipta hefðir miklu máli. Gæti
verið, þrátt fyrir að Hannes hafi
málgleðina fram yfir Benedikt,
að meðferðin á Benedikt hafi
verið önnur en á Hannesi, vegna
hefðanna? Benedikt er fyrrver-
andi formaður Alþýðuflokksins
og einhverntíma kemur að því að
Jón Baldvin verður einnig fyrr-
verandi formaður. Þá sækja
kannski að honum spurningar
eins og, hvernig á að fara með
gamla formenn?
En svona eru vandaðir farsar,
þeir vekja fjöldann allan af
spurningum hjá áhorfendum.
Góðum försum lýkur líka þannig
að áhorfendurnir eru vissir um að
allt hafi fallið í ljúfa löð, allt sé
eins og áður, allt eins og það á að
vera. Eftir að Hannes endur-
heimti tjáningarfrelsið, hefur
hann gefið yfirlýsingar. Hann
vitnar í George Bernard Shaw
um eðii lýðræðisins og kosti þess.
Síðan bætir hann við:„ Og þótt sú
hætta vofi alltaf yfir í lýðræðis-
ríki, að einn og einn þrjótur og
lýðskrumari geti flotið með til
valda þá sjái kjósendur fljótlega
við honum, leiðrétti mistökin og
losi sig við hann.“
Kjósendur geta að sjálfsögðu
komið mönnum til valda og
stundum lukkast þeim að koma
sömu mönnum aftur frá. En
spurningin ætti að vera til hvers
kjósendur kjósa menn til valda.
Það er eins og mig minni að Jón
hafi verið kosinn til að ræsta
eitthvert fjósið. Þegar þeir hittust
Hannes og Jón má segja að
skrattinn hafi hitt...
-hmp
Þriðjudagur 18. júlí 1989 ÞJÓÐVILJINN - SÍÐA 3