Þjóðviljinn - 21.07.1989, Blaðsíða 5
n 1 < - ftttr
< I JL vJ i-#/TLVJk3JL XVJLli JL JL JLXV
Fjárlagahallinn
Þingið axli ábyrgð sína
Ólafur Ragnar Grímsson: Vandi ríkissjóðs ekki leysturmeð bráðabirgðalögum. Ríkisútgjöld lœkkuð um
800 miljónir. Uppsafnaðurhalliríkissjóðs 10-20 miljarðar. Innlend lánsfjáröflun aukin
Olatur Kagna
málaráðnerra, kynnti í gær
aðgerðir ríkisstjórnarinnar til að
vinna á fyrirsjáanlcgum halla rík-
issjóðs upp á 4,2 mijjarða á þessu
ári. Ríkisstjórnin ætlar ekki að
setja bráðabirgðalög í þessum til-
gangi, heldur sagðist fjármála-
ráðherra ætla að leggja fram
nauðsynleg frumvörp þegar Al-
þingi kemur saman, svo þingið
taki þátt í að leysa vandann og
axli ábyrgð. Sagði ráðherrann
það ekki ganga lengur að útgjöld
ríkissjóðs ykjust ár eftir ár meira
en tekjur. Uppsafnaður halli rík-
issjóðs á undanförnum tíu árum
væri á bilinu 10-20 miljarðar.
Á fundi með blaðamönnum
sagði Ólafur Ragnar að síðustu
tvær ríkisstjórnir hefðu aukið á
þenslu í Iandinu með stórfelldum
erlendum lántökum. Slíkt væri
efnahagslegt sjúkdómseinkenni
sem mætti ekki ganga áfram. Þess
vegna ætlaði ríkisstjómin að
leggja áherslu á innlendar lán-
tökur og stefnt er að því að auka
þær um 3 milljarða, miðað við
áætlun fjárlaga þessa árs.
Ríkisstjórnin ætlar að lækka
ríkisútgjöld um allt að 800 milj-
ónir sem af er árinu. Breyta á
innheimtu bensíngjalds og inn-
heimta það mánaðarlega en það
hefur verið innheimt á tveggja
mánaða fresti. Sömuleiðis á að
innheimta launaskatt mánaðar-
Hvalveiðar
lega og þarf lagabreytingu til
þess. Frumvarp þar að lútandi
verður lagt fyrir þingið strax í
haust ásamt fjáraukalögum þessa
árs. En það verður í fyrsta skipti
sem það gerist að fjáraukalög árs-
ins séu lögð fram sama ár. Með
því að leggja fram frumvörp
varðandi aðgerðir ríkisstjómar-
innar, ásamt fjáraukalögunum,
sagði Ólafur Ragnar að þingið
stæði ásamt framkvæmdavaldinu
frammi fyrir vandanum og þeim
ákvörðunum sem þyrfti að taka.
Með því að fresta lagasetningu
fram að þingi sýnir stjórnin þing-
inu ákveðna tillitssemi og ýfir
menn þar ekki til illinda fyrir-
fram.
Fjármálaráðherrann var bjart-
sýnn á að innlend lántaka gengi
vel. Lífeyrissjóðirnir hefðu
reynst eiga meira fjármagn en
gert var ráð fyrir í fjárlögum, eða
a.m.k. einn miljarð meira, þann-
ig að kaupskylduákvæði líeyris-
sjóðanna tryggði ríkissjóði meiri
tekjur. Þá sagði Ólafur sölu spar-
iskírteina ríkissjóðs og sölu ríkis-
víxla hafa gengið betur en
svartsýnustu menn boðuðu.
Helstu skýringarnar á fyrir-
sjánlegum halla ríkissjóðs eru að
verðlagshorfur hafa breyst veru-
lega frá forsendum fjárlaga. Nú
er spáð að verðlag hækki um 21 %
á árinu, sem er 4-5% meira en
áætlað var. Þetta stafar fyrst og
fremst af meiri gengisbreytingum
en gengið var út frá. Þá segir í
tilkynningu frá fjármálaráðu-
neytinu að hallinn felsist einnig í
ákvörðunum sem teknar voru í
tengslum við kjarasamninga í
vor; lækkun og niðurfellingu
skatta og auknum niður-
greiðslum. Þá hefðu verið teknar
ákvarðanir um aukin útgjöld frá
því fjárlög voru afgreidd, bæði
með samþykktum Alþingis um
viðbótarfjármagn til vegamála og
eins og til atvinnumála skóla-
fólks, sjávarútvegs og fleira.
Aðgerðir ríkisstjórnarinnar
koma ekki til með að breyta
nokkru því sem stjórnin hefur
samið um við launafólk í kjaras-
amningum að undanförnu, að
Ólafs Ragnars.
-hmp
sogn
Vertíðinni lokið
Hvalvertíðinni lauk í gær. Tvö
hvalveiðiskip stunduðu veiðar á
þessari vertíð, Hvalur 8 og Hval-
ur 9. Alls veiddust 68 langreyðar
á rúmum mánuði og var sú síð-
asta dregin á land um klukkan
hálfníu í gærmorgun.
Ljóst er að hvalveiðar munu
liggja niðri á næsta ári og óvíst er
um framhaldið eftir þann tíma.
Næsta sumar rennur út bann Al-
þjóða hvalveiðiráðsins gegn hval-
veiðum sem sett var 1986 og á
fundum ráðsins næsta sumar og
haust verður tekin ákvörðun um
útgáfu nýrra veiðiheimilda.
iþ
Þjóðleikhúsið
Tími til að breyta til
Rúrik Haraldsson og Bessi Bjarnason hœtta
hjá Þjóðleikhúsinu. Mér hefur liðið vel í
Þjóðleikhúsinu en lausamennskan býður upp
á meira sjálfstœði, segir Rúrik
Rúrik hefur verið fastráðinn leikari hjá Þjóðleikhúsinu í 38 ár og leikið i
hátt á annað hundrað leikritum á þeim tíma. Mynd Jim Smart
Það er langt því frá að ég sé
orðinn leiður á Þjóðleikhús-
inu. Hér hefur mér liðið vel og
unnið með stórgóðu fólki í langan
tíma, sagði Rúrik Haraldsson
leikari en hann er nú að hætta hjá
Þjóðleikhúsinu eftir 38 ára starf.
Annar kunnur leikari, Bessi
pðjarnason hefur líka ákveðið að
hætta sem fastráðinn leikari hjá
Þjóðleikhúsinu.
- Eins og aðrir opinberir
starfsmenn hef ég rétt á að fara á
eftirlaun eftir að sameiginlegur
starfsaldur og lífaldur er orðinn
95 ár. En ég er alls ekki að hætta
að leika heldur mun verða lausa-
maður og fæ þannig tækifæri til
að ráða mér sjálfur. Það er kom-
inn tími til að breyta til, sagði
Rúrik.
Rúrik hóf leikferil sinn í Iðnó
árið 1946 og fór síðan til Eng-
lands þar sem hann dvaldi í 3 ár.
Hann hefur verið fastráðinn
leikari í Þjóðleikhúsinu frá 1951.
Hann sagðist ekki hafa tölu á
þeim hlutverkum sem hann hefði
leikið í gegnum tíðina en sagði að
þau væru líklega á milli eitt til tvö
hundruð.
- Ég get nú ekki nefnt neitt eitt
leikrit sem stendur upp úr eftir
þetta langan tíma í Þjóðleikhús-
inu. í deiglunni eftir Miller kem-
ur þó í hugann og gamanleikur-
inn ítalskur stráhattur, Lér kon-
ungur og Rómúlus mikli, svo
dæmi séu nefnd.
Eins og ég sagði þá er ég alls
ekki hættur að leika en ég hef
enga ákvörðun tekið um það
hvað ég tek mér fyrir hendur
næst. Það getur vel verið að ég
eigi aftur eftir að leika á fjölum
Þjóðleikhússins þó ég verði ekki
farstráðinn lengur. jþ
Bœjarstióralaun
Ekki málminnihlutans
SigurðurJ. Sigurðsson, forseti bœjarstjórnar: Launakjör bœjarstjóra
ekki borin á torg. Ráðningarsamningurinn var kynntur í bœjarráði á
sínum tíma. Heimir Ingimarsson bæjarfulltrúi: Okkur tjáð að okkur
kæmi málið ekki við
Einn þeirra kaupstaða þar sem
laun bæjarstjóra liggja ekki á
iausu er Akureyri. Sigurður J.
Sigurðsson, forseti bæjarstjórnar
sagði í samtali við blaðið að litið
væri svo á að ráðningarsamning-
ur við bæjarstjóra væri mál við-
komandi bæjarstjóra og bæjar-
yfirvalda. - Við sjáum ekki
ástæðu til að vera að bera ráðn-
ingarsamninginn á torg, frekar
nú en endranær.
Heimir Ingimarsson, bæjar-
fulltrúi Alþýðubandalagsins á
Akureyri, sagði í samtali við
blaðið að laun bæjarstjóra hefðu
aldrei fengist gefín upp. Þegar
minnihlutinn fór á sínum tíma
fram á að fá að sjá ráðningar-
samninginn voru svör meirihlut-
ans á þá lund að minnihlutaflokk-
arnir væru ekki aðilar að málinu.
- Við sátum hjá á sínum tíma við
ráðningu bæjarstjóra og þar með
var okkur tjáð að okkur kæmu
launakjörin ekki við, sagði
Heimir, sem aldrei segist hafa séð
ráðningarsamninginn.
- Þetta lætur undarlega í
eyrum. Bæjarfulltrúar hafa að-
gang að öllum gögnum sem bæ-
inn varða og geta því auðveldlega
gengið úr skugga um launakjör
bæjarstjóra. Það er að vísu rétt að
honum hefur ekki verið dreift til
bæjarfulltrúa en hann var á sínum
tíma kynntur fulltrúum allra
flokka í bæjarráði, sagði Sigurð-
ur.
Heimir sagði að með þessu
væri hann ekki að fría fyrrverandi
meirihluta frá því að hafa hagað
sér eins.
- Þessar upplýsingar eru að
vísu til inni í reikningum bæjarins
- ekki þó sem laun bæjarstjóra,
heldur sem kostnaður við yfir-
stjórn bæjarins og illmögulegt að
sjá hvað er hvað, sagði Heimir.
-rk
Föstudagur 21. júlí 1989 NYTT HELGARBLAÐ — SÍÐA 5
Fjárlagahallinn
Þingmenn
með í ráðum
Svavar Gestsson:
Eðlilegra að rœða um
heimild til sparnaðar
frekar en niðurskurð á
ríkisútgjöldum. Óvíst
hvar borið verður niður
Ríkisstjórnin í samvinnu við
embættismannakerfið hefur ekki
ein hönd í bagga með því hvaða
útgjöldum rfldssjóðs á árinu
verður slegið á frest til að draga
úr fyrirsjáanlegum halla rflds-
sjóðs á árinu um rúma Qóra milj-
arða króna. Svavar Gestsson,
menntamálaráðherra, sagði að
þingmenn Alþýðubandalagsins
hafi lagt á það áherslu að þing-
menn yrðu hafðir með í ráðum og
það yrði gert.
Um er að ræða heimildará-
kvæði til handa ríkisstjórninni
um að lækka ríkisútgjöld um allt
að 800 miljónir króna. - Þama er
mikið frekar um að ræða sparnað
en niðurskurð, svo sem tilfærslur
á milli ára á verkefnum sem hvort
eð er verður ekki hafist handa við
í ár, sagði Svavar. Hann benti á
að um væri að ræða sparnað sem
væri langt innan við 10% af út-
gjöldum við framkvæmdir ríkis-
ins.
- Það er ekki hægt að svara því
fyrr en eftir nokkrar vikur hvar
menn ber niður, sagði Svavar
þegar hann var inntur eftir því
hvaða útgjaldaliði hefði einkum
komið til tals að hrófla við.
-rk