Þjóðviljinn - 21.07.1989, Blaðsíða 8

Málgagn sósíalisma, þjóðfrelsis og verkalýðshreyfingar
Síðumúla 6, 108 Reykjavík
Útgefandi: Útgáfufélag Þjóðviljans
Ritstjóri: Árni Bergmann
Umsjónarmaður Nýs Helgarblaðs: Sigurður Á. Friðþjófsson
Fréttastjóri: Lúðvík Geirsson
Útlit: ÞrösturHaraldsson
Auglýsingastjóri: Olga Clausen
Framkvæmdastjóri: Hallur Páll Jónsson
Afgreiðsla:® 68 13 33
Auglýsingadeild: ® 68 13 10-68 13 31
Verð: 140krónur
Ófögnuður af
sprengjuflugvél
Undarleg tækniafurð hefur verið til sýnis í sjónvarps-
fréttum. Þetta er ný bandarísk sprengjuflugvél af gerðinni
B-2. Þessi skrýtna flugvél, ekkert nema vængir að sjá, er
talin verulegt tækniafrek. Talsmenn Northrop flugvéla-
verksmiðjanna, sem smíðað hafa þessa vél, eru afskap-
lega glaðir. Svona verða næstu kynslóðir flugvéla, segja
þeir að loknu reynsluflugi sem kvað hafa reynt verulega á
taugar þeirra. Skrýtin röksemd reyndar - vegna þess að
sprengjuflugvél þessi er fyrst og fremst hönnuð með það
fyrir augum að sjást ekki í radar, það á að vera hennar
höfuðkostur og réttlæting á því að smíða þetta „dýrasta
vopn í heimi“ að sögn International Herald Tribune. Ekki
gott að sjá hvaða skynsemi væri í því að yfirfæra slíka
eiginleika á þessar venjulegu flugvélar, sem menn hafa til
að komast milli borga í friði.
Þeir hjá Northrop hafa reyndar aðra og veigamikla
ástæðu til að fagna því að reynsluflug B-2 tókst vel. Sem
fyrr segir er flugvélin dýrasta vopn í heimi. Eintakið kostar
500 miljónir dollara eða nær 30 miljarða íslenskra króna.
Og bandaríski flugherinn vill 132 stykki af þessum flug-
vélum, sem geta borið kjarnorkuvopn og, sem fyrr segir,
er erfitt eða ógjörningur að sjá í radar. Þarna er mikill gróði
í vændum - samningur upp á 66 miljarða dollara eða um
4000 miljarða króna. Það má sjá minna grand í mat
sínum.
En afgangurinn af heiminum hefur enga ástæðu til að
fagnaþessu nýjavopni, þessu rándýratækniundri, þessu
dapurlega dæmi um áframhald gegndarlausrar sóunartil
vígbúnaðar.
Stórblaðið bandaríska, Washington Post, það er til
dæmis ekki hrifið. Það leggur til í leiðara að hætt verði nú
þegar við að setja B-2 í fjöldaframleiðslu. Blátt áfram af
því að þessi leikföng flughersins séu alltof dýr. Þar að auki
sé erfitt að koma auga á rök fyrir því að þau séu einhver
nauðsyn í landvarnakerfi.
Orð að sönnu vitanlega. Til hvers að láta smíða þessar
nýju flugvélar? Til að skáka Sovétmönnum í vígbúnaðar-
tækni? Það er óþarft, það hafa Bandaríkjamenn þegar
gert. Á slík flugvél að neyða Sovétmenn til að herða sína
sultaról og finna einhver tæknisvör við því að B-2 getur
flogið óséð gegnum þeirra radarkerfi? Með öðrum orð-
um: stendur það til að byrja nýja lotu í vígbúnaðarkapp-
hlaupi? Eða ætla menn kannski að gera Gorbatsjov erfið-
ara fyrir þegar hann er að deila við sína „hauka“ í hern-
um? - og þeir segja sem svo: Þarna sérðu - þú býðst til
að afvopnast einhliða, vilt allt fyrir Amríkana gera, en þeir
gefa þér langt nef.
Nei, menn munu aldrei viðurkenna að eitthvað slíkt sé
á döfinni. Bush og hans ráðherrar segjast náttúrlega vera
á harðahlaupum eftir friðarins vegi. En það sakar ekki að
orð og gjörðir séu í sæmilegu samhengi. Það samhengi
vantar.
Kjarnorkusprengjuflugvélin nýja er hættuleg vegna
þess, að hún gengur þvert á þá þróun í alþjóðamálum
sem almenningur í löndum heimsins hefur verið að fagna
að undanförnu. Hún gengur þvert á tillögur og samþykktir
og samkomulag um afvopnun og margskonar ráðstafanir
til að bæta sambúð austurs og vesturs í þeim anda, að öll
tilheyrum við einu og sama mannkyni.
Jgýýpú utan það, sem sjálfsagt er, að meiri en nóg þörf
er fynr þá nær sjötíu miljarði dollara, sem þessi hátækni-
endurnýjun bandaríska flugflotans á að kosta, til annarra
hluta. í Bandaríkjunum sjálfum, þar sem áfram er haldið
geipilegri skuldasöfnun (sem kölluð væri að lifa um efni
fram ef íslendingar ættu í hlut), þar sem eymd þeirra sem
verst eru settir í hnignandi stórborgum magnast með
hverju misseri. ÁB
8 SÍÐA-NÝTT HELGARBLAÐ Föstudagur 21. JÚIM989
►
Helgarveðrið
Horfur á laugardag og sunnudag
Helgarspá Veðurstofunnar lofar ekki góðu um sunnan og vestanvert landið hvað sólfar varðar. Sú huggun er þó harmi
gegn að veðrið verður þeim mun betra á austan- og norðanverðu landinu - allavega á morgun laugardag. Á morgun er
sþáð sunnanátt um allt land, þurru og hlýju veðri um norðanvert landið, 17-20 gráðum, en súld og mun kaldara veðri um
sunnanvert landið.
Á sunnudag er sþáð suðaustlægri átt um allt land og rigningu víða. Vætan verður minnst á Norðurlandi. Hiti 10-12
gráður sunnanlands, en 14-18 gráður nyrðra.
Guðer
þeldökk
kona
Alice Walker hefur
samið ástarsögu sem
spannar 500.000 ár
Alice Walker, höfundur Purp-
uralitarins, er hálffimmtug og býr í
San Francisco. Hún er afkasta-
mikill höfundur skáldsagna og
smásagna, yrkir Ijóö og skrifar
greinar og ritgerðir um allt milli
himins og jaröar. Stutt er síðan
nýjasta skáldsaga hennar kom
út, „Musteri fylgju minnar".
Alice Walker segir að „Musteri
fylgju rninnar" sé ástarsaga sem
spanni síðustu 500.000 ár. Sögu-
hetjurnar eru sex og lífshlaup
þeirra samtvinnast með ýmsum
hætti. Sögusviðið færist ört milli
staða og tímabila, frá Kaliforníu
til Baitimore í Bandaríkjum nú-
tímans og til Afríku aftur í árdaga
mannsins.
Vega- og tímalengdir eru sem
sé miklar í verkinu og má því
Alice Walker.
kannski segja að það sé við hæfi
að viðbrögð gagnrýnenda og
bókaorma séu í samræmi við það,
verkið hefur ýmist vakið von-
brigði eða hlotið hástemmt lof.
En Walker segir einu mega
gilda hvað gagnrýnendur segi,
flestir séu þeir hvítir karlmenn úr
efri millistétt sem leggi fremur
einfaldan mælikvarða á tilver-
una. „Ég get vel skilið hvers
vegna ýmsum gagnrýnenda líkar
ekki verkið. Þeir eiga bágt með
að ímynda sér guð konu, hvað þá
hörundsdökka konu. Hvítir
menn eiga bágt með að halda
niðrí sér hlátrinum yfir slíkri goð-
gá.“
Walker hefur velt gömlu goð-
unum af stalli og segist leita
„gyðjunnar í sér sjálfri". Því lifi
hún kyrrlátu og óbreyttu lífi sem
stingi í stúf við líferni hennar á
árum áður þegar hún var
háskólakennari og ritstjóri tíma-
rits. Hún segist ekki hafa horft á
sjónvarp í 8 ár því mannlífið sé
afkáralegt á skjánum. „Það er
sérlega átakanlegt ef svertingi án-
etjast sjónvarpinu því hið
daufgerða mannlíf þess er hvítt.“
iht/ks